장음표시 사용
51쪽
tabant ut rursum est Horatius testis sic ignotu tragics genus inuenisse camoens Dicitur et plaustris vexisse poemata thespis. Qus caneret agerenti puncti fecibus ora.Alii a vino dictam arbitrabant Opterea st cictitabatur trix unde trigetos vindemia quoq; est quia liberalib' apud atticos die festo liberi patris vinci cantoribus O pinio dabat Cuius rei
testis inlucilius i xii. Comsdia est priuats ciuilisque fortuns sine pericu Comicta.
io viis coprshensio dicta claeo THN KcouHN.i .apotin comimeuteri comm.Come enim appellani pagi.i.conuenticula rusticom.Ita iuuetus ut ait Varro Attica circumvicos ire solita fuit: Et qst' sui causa hoe genus carminis pronΠciabat. Aut certe a vicis. a posta ex agris athenas comigratum : Shi ludi constituti sunt sicut roms copitarii ad caiis omnenda prodibantvel credo ToU Rco OU.i apo tu comu i comessatio uitaIstune nam comos dicitur festiuitas in conuiuio ct comessatio quia olim in huiusmodi fabulis amantio iuuenum comessationes canebant. Comaedia a tragςdia differt st in tragςdia introducuntur duces heroes regesi comoedia huiIes ait priuatspersons.In illa luctus. exilia. caedes In hac amores: virginum raptus. Deide v in illa frequenter &pene sadantur rebus letis exitus tristes:&Iiberom sortunaruo prioru in pei'
admissio.tristicia nat tragedis propriu est Ideoq; Eurypides petente archilao rege vi de se tragediam scriberet abnuit & pcatus est ne accide rei archilao aliquid tragediae proprium ostendens nihil aliud esse tra=gediam a miseriarum comprςhensionem. Poetae primi comici me Comitirunt sussario nullus et magnes hiiveteris disciplins iocularia qusdam poete
minus scite&venuste pronunciabant. Secunda aetate fuerunt Aristo- Phanes Eupolis et Cratinus Q et pricipuum vitia sectati acerbissimas comaedias coposuerunt. unde Horatius in sermonibus Eupolis at Cratinus aristophanest poets Atq; alii quorum comaedia prisca virorum est: Siquis erat dignus describi q, malus aut fur: Aut moechus foret:aut siccarius:aut alioqui Famosus: multa cum libertate notabat Tertia aetas fuit menadri et Phillemonis qui omnem acerbitate comaedis mitigauerunt ato multiplicia argumenta grscis auctoribus secuti sunt. Ab his romani fabulas trastulerunt & constat apud illos primo latino sermone comaedia liuiu andronim scripsisse. Sunt quivelit epi carinum in insula Co exulantem primum hoc carmen frequentasse &sic a Co comediam dici Antea ital galeris non personisviebanturVt qlitas coloris indicium faceret aetatis:cum essent aut albi aut nigri aut russi. Personis vero primus coepituti raucius gallus pcipuus histrio qui oculis obuersis erat.nec satis decorus in personis nisi parasitos pronunciabat. Initio togats comςdiae Q, omnia in publico honore cerne.
52쪽
Idest romanor Toganai romana est sicut grςcas fabulas ab habitu eoru varro palliatas ait notari.Togatas aut cu sit generalonome specialiter in pro tabernatiis no modo cois error usurpat: a faui' togatas
appellat sed et poetsut Horati'u ait vel qui plextas vel qui docuere togatas. Togataria fabularu species tot fere sunt quotet palliataru. Nam
p ita a Si itate se sublimitate tragediis similes. Prstextatae aut dicunt qa fere regum vel magistratuu3 Q ptexta viunt in huiusmoi fabulis acta cop. Tabestia hendunt Secuda spes togataria q tabernaris dicunt licillitate planaru. et argumentorusimilitudine comediis pares in quibus no magistrat' regesq; sed humiles holes et priuatς domus iducutur: q, olim tabulis A s.11 tegerent: coiter tabernaris vocant. Tertia species fabularu latinaru est
'RV earum q a ciuitate oscorti athella i qua primu cepis athellans dicts sut i. . argumentis dictist ioculatibus similes satyricis fabulis grecI. Quarta 'Π'pς species est planipedes grsce mimos dicit. Ideo aute latine planipedesu m y' q, actores planis pedibus.i.nudis prosccentu introirent no Vt tragici actores cU cothurnis. neq; ut comici cum sociis olim non in suggestu scsias sed in plano orchestrς positis instrumetis mimici agitabat. Cui' planipedis accius togataru scriptor ita in edilitia fabula meminit datuest aurum exultat planipes Si quas in ex soccis fabulas fecerant palliati pronuciabant Togata plextata a tragedia differt. vi tragedia heroes introducuntur vi pactauius tragedias noibus heroicis inscripsit orestechtisom et his similia sicut& accius.in ptextata aute scribitur Brut' vel Decius Ite Marcellus Togata tabernatia a comoedia differt q, i comoe
et QuintusEnnius. Na Terenti' et Cecili'comoedias scripserui.Latina atellana a grsca sanitica differt v in saturica fere saturoru plans itroducinatur aut si q sunt silmiles satyris.In athellana obscaens plans ut maci Agunt fa- ciis q oes fabulς dramaticς sunt ab agendo dictς Nam agi fabula no rebulae ferri ab actoribus dicitur. Sunt tamen qtis referant quocirca Horatius et reserunt utraq; significatione iterpretat cu ita de fabula dicit Aut agit res in scae-qusda. nis aut acta refertur.simi i grςco choro ubi tres persons tantu agiat. At latini scriptores complures personas in fabulas introduxere ut spatio. siores frequentia fierent Satyrica est ludendi causa iocandiq; simul inspectator inter res tragicas seriasu satyrorum quot iocis et Iusibus do
53쪽
Iectaretur & ut Horatius sentit his verbis. Car ne qui tragico. &c. o. Mimus est sermonis cuiuilibet motus sine reuerentia vel factorum in 'mmΠΤ'Iasciua imitatio. Mimus dictus quasi solus imitetur cum et alia idem poemata faciat:sed solus quasspriuilegio quodam quod fuit commune possedit similiter ati is qui versum facit dictus poeta.i. factor cum oet artifices qui sque quid faciunti non dicantur poets Membra comadiarum tria sunt:Diuerbium calicum chorus.Diuerbia suntpartes co 'moediarum in quibus diuersorumpersonsversantur.Persons aute di metuerbiorum aut aus aut tres aut raro quattuor esse debent vltra augere IV mΠςyid numerum non licet In canticis autem una tantia debet essepersona aut 'si duςfuerint ita debent esse ut ex occulto una audiat nec loquatur sed URRV 'secum si opus fuerit verba faciat In choris vero numeruS personarum
diffinitus non est quippe iussim omnes loqui debent quasi voce com Qx 'fusa et cocentu in una persona reformantes.Latins aute comoedis chorum non habent sed duobus tanta inebris constant diverbio et canti. co.Primis aute teporibus asserit tranquilus ola q in scaena versat: In comediis acta. Nam et pantomim' et choraules in comoedia canebant. Inter actores comoediarum Fὶ facultate et arte pauciores principatum sibi artificio vendicabant.sscfactum est vinolentibus cedere mimis cuartificio suo csteris:separatio fieret reliquorum. Nam dum pauciores inferioribus qui in omni magisterio erant seruire dedignabantur seipsos a comedis separauerunt: ac sicfactum est ut exemplo semel sumpto usus qui'; sus arti rem exequi coeperit Nel in comediam venire cui' resindicia produnt nobis antiq comedis in quibus inuenimus acta ti
biis paribus aut imparibus aut seranis.quado em chorus canebat choricis tibiis.i. choraulicis artifex concinebat.In canticis autem tiraUcis
responsabat:sed st patibus tibiis vel imparibus inuenim' scriptu hoc significatum et si quando monodio agebat unam tibiam inflabat si
Tibia non vi nunc oricalco iuncta tubςqIAemula:sed tenuis simplexq5 foramine pauco Aspirare et adesse choris erat utilis:atque Nondum spissa nimis complere sediliastatu: Quo sane populus numerabilis: Vt pote paruus Et frugi:castusq5:verecundusque coibat. dii
54쪽
Quinti Horatii Flacci Postu coepit agros extendere victors urbes Latior amplecti murus: vino diurno Placari genius sestis impune diebus Accessit numeris Imodi'; licentia maior. Indoctus quid enim saperetIliberque laborum Rusticus: urbana confusus:turpis honesto: Sic priscs motum et luxuriam addidit arti Tibicen:traxitqI vagus per pulpita Vestem
Sic etiam fidibus voces creuere seueris
Et tulit eloquium insolitum facundia prςceps Utiliumq3 sagax rerum & diuina futuri Sortilegis non discrepuit sententia delphis
Hic loquitur de luxu & pompa theatrali ostendens quo pacto lae mentum sumpsit additurus nonulla de fabularum progressione at 3 decoro et dicit.Tibia.i.fistula facta ex tibia potissimum gruri qua mo
dulos faciebant non stip.erat olim iuncta ori alcho.i.instrumento fructo ex oricalcho:quod in colore auro simile est et aemula tubae i.mutatrix aequalem sonu reddedo quasi dicat.fistula erat olim ex tibiis gruci S non ex metallo consecta nem tam amplavi sonum tubs redderet sederat tenuis.i.modica et simplex.i.non compacta et pauco foramine.Lhabens pauca foramina quia secundia varrone tantu quattuor foraminum apud priscos fuit: utilis.i.ydonea S comoda aspirare .i. cantantiobus choris concinere et adesse.i.auxilio esse at pro et complere flatu
idest sonitu suo sediliaci.sessiones hominum nondu nimis spissa.i.adhuc non nimis repletas populo quo i ad q sedilia populus sane i. cera
tenumerabilis.i.facilis adnumerandum utpote pamus.i.modicus Sfrugi.i.parcimoniatinseruiens et castus et verecundus coibat. i. contre niebat.posta stip.popuIus romanus Victor exterarum gentium: ca
pit.i.icepit extendere agros t.possidere ampliores possessiones et murus latiorsup.coepit amplecti urbes.i. states extentiores factae sunt.
Et genius.i. deus naturae coepitplacatic quasi iratus fuerit in sobriosq
55쪽
gema suci defraudare dictit. Vino diurno:quia interdiu vacare cape runt potationibus cia prisci tm labete diei csnis couiuere soleret aut vino diurno .i.Fotidiano.i.postu singulis dieb' potationibus et messationibus indulgere coeperant diebus festis. i. tepore festiuo ipuὸne.i.sine punitione tucip.licentia. i.impunitas & semissio maior.suptius accessit et numetis .i.aut versib' qui numero costat& p O' *penueri ponunt:aut numeris reru se nicaria ut actoria et ornamelorum ac instrumetoria musicosy ct foraminia in eis:aut numeris.s chordaria
quia ante tres chords erat post septe faeis fiat dei de noue: is et et modis.i. modulatonib'.Et causa e quareno lata licetia maiorib' erat qua addit poeta dices. Quid em rustic' indoctus liber Iaboria. i.paulo ante solutus a I abore S cofusus.i. pinixi' urbano .i. urbe habitati & turpis i.deformispermixt' hoesto.i.pulchro:saperet.i.sapere posset: sic id ehocmo. tibicen.i. canes in tibia addidit arti priscs.l.veteri:motu.i. Scistum corporis S luxuriaci. voluptate tripudiadi:et ipse Vagus.i. ga bundus opter motu traxit veste.i.syrma q vestis obliga est a syrao qS Syrma. est traho dicta :per pulpita.i.per tabulas sesias. Et voces. i. sonoritates
dis seueris.i.grauibus prius: et faciadia pceps.l.iocuda eloquetia q alueingeti impetu fertur tulit.i.attulit vel protulit eloquiu i. eloquetiam: insolitu i incosuetu prius et sentetia sagax reria utiliU.i.sapienS res uti Ies et diuina.i.diuinatrix futuri.i. rei futurs no discrepuit delphis sortilegis.I.sortes dantibus.i.talia coepit dicere qualia in tepIo apollinis dicuntur cia antea sapientes loqueretur di eoru pceptu O responso esset.
Carmine qui tragico vilem certauit ob hircum MOX etiam agrestes satyros nudavit & asper Incolumi grauitate iocum tentauit eo PIllecebris erat & grata nouitare morandus Spectator functust sacris.5 potus et eXlex
Verum ita risores ita commendare dicaces Conueniat saty roscita vertere seria ludo
Ne quicun* deus quicun* adhibebitur heros Regali conspectus in auro nuper et ostro disi
56쪽
Quinti Horatii Flacci Migret in obscuras humili sermone tabernas. Aut dum vitat humum nubes et inania captet. Effutire leues indigna tragedia versus: Ut sessis matrona moueri iussa diebus latererit satyris paulum pudibunda protervis
Carmine qtu tragico. c docet quo mutata est disciplina poetarci dicens.Is qui certauit ob hircuvile carmine tragico .videlue thelpis secudum acrone .nudauit moX.Lpaulopost hoc est nudos introduxit satyros:agrestes. i.siluestres ct in agris versati solitos:& ipse asper.i.seuerus rephensor umoria: tentaUit.i. conatus est adhiberenocia.i.iocunditate grauitate stip. existente incolumi.i.salua .eo.i.ideo Q.i. quia spectator functus.c perfunctus sacris.cquila expleuerat rem sacra:& potus.i. vino capi' & exlex.i. extra Iege rationis existens:erat morand'.i. detinendus:illecebris.i.deIectationib' illicientibus:& nouitate grata.i. comoda non in sicut iopter nouitatem decoria penit' omittat unde subditi Verci.i.sed conueniat.i. couenies sit comedare.i. Iaudare satyros inductos & risores.i. derisores et dicaces.i.scomata et dicteria in quel iacientes: et vertere Iudo.i.MIUdu seria.i .res seriosassim.i. hoc mo ne.i.Vt noquicut deus adhibebitur aut quicut heros cospectus nup.i.i priori
fortunat auro.i.veste auratavelaUrea ct ostro.i.purpura:migret.i. ha. hilaici eat in tabernas in Ous res Vedant obscurasci.tenebrosas et hoc
cum sermone humili idest nimis abiecto. Aut pro vel dum a. qn deus vel herosvitat.i.effugit humΠ.i. humile habitatione captet. 1.capere sestinet nubes et inania.i. regionem aeris.Hoc est quis iter satyros fuerit tame rationem persons suae habeatvtii. queadmodum matrona.i. nobilis matrimonio tradita iussa moueri.i. tripudiare dieb' festis intero it satyris protervis.i.procacibus S petulantibus pudibunda paulum idest verecunda aliquantulum ne propter satyros aut festiuitate: dignitatis Marammemor videatur.Quid heros sit docet Augustinus libro decimo de ciuitate dei doces ab hera.i.iunone heroas dictos. Et li.vii. dicit quia Ttime stus quom auctor e heroas habitare inter aeris purissima parte supra nos et terra: ubi nullus e nebulis locus. hec illic Verciis auctore nostro videtur accipi pro viro pricipe et excellentiprςdito virtute ac dignitate.
Non ego inornata et dominantia nomina solum
57쪽
De arte poetica Fo.XXVIT Uerba pisones satyrorum scriptor amabo
Nec sic enitar tragico differre colori Vt nihil intersit dauus ne loquatur an audax Pythias enaucto lucrata simone talentum.
An custos famulusq; dei silenus alumni. Ex noto fictum carmen sequar ut sibi quiuis Speret idem sudet multum frustraq; Iaboret
Ausus idem.tantum series iunctura. pollet Tantum de medio sumptis accedit honoris. Silvis deducti caueant me iudice fauni Nevelut innati triuiis ac pene sorenses Aut nimium teneris iuuenentur versibus Una Aut immunda crepent ignominiosaque Verba. Ostenduntur enim quibus est equus et pater et res Nec si quid fracti ciceris probat et nucis emptor:
Requis accipiunt animis donant Ve corona.
Perstat in instituto suo poeta S monet ut verba reb' et psionis qdret Est aute duplax intellectus primoria verbora eo ς, in aIiqn auget Ut sit
inornata .i. Valde ornata Aliqn negatVtipotens i. non potes Et tomata.i.non ornata Primo mo ssc interptant. Ego o pisones scriptorisqui
volam scribere no amabo solum nota & verba satyrorum inornata &dominantia.i habentia ippriamssgnificatione sed inornata vervellauemp. vola ad proprietatem et ornatum accedere sed meo quideiudicio probabilior e sentetia eoru a sic exponui, O pisones ego scriptor i. quivola scribereno amabo sola nota inornata.i. valde ornata et Ome mgnificantia et dnantia i recludatia & jusa sui iuris e ortaria ut viri' en a- ωS8 P i quoq; Verba satyroru i satyrographosy:hoc e nero
contet' i altera pte oronis q P nota significat seruasse demi nisi et iverbis.i. ireIiq Pte observet Nec s et no et ego scriptorii.q vola scribere satyras aio enitar .i.n conabor differre sic colori tragico.i.a tragedia.i. sic
58쪽
effugere sublimitate tragedis ut nihil intersit an dauus seruus loquat: an pythias audax. i. temeraria effecta: lucrata.i.postillucrata est taletuidest tale pondus pecunis symone.i.dno suo emiacto.i. deluso vel sub specie meliuS faciendi pecunia priuato:sicut apud terentici. Emuxi knem argento. Neq; in de pythia terentiana loquitur sed de ea quς aps Iucilium adno per astutias talentum accepit.q. d.Et si datius callidus e seruus:et pythias lucrata talentia callida ancilla & ita in qualitate inubium conueniunt tame quia in sexu differunt:intererit multum clauus ne loquatur an audax pythias. An custos is famulus alumni.i.asenu/triti dei videlicet liberi qui dicit silentis .hoc est quis sit petulans seruus
8e petulans ancilla:non tamen ad petulantiam silem qui custos et nusititor est liberi seu bacchi perueniet. Ego sequar carmen fictu .i. qdeSofingam ex noto.i.secundu similitudinem carminis approbati et mihi noti hoc est ego argumenta satyrica ex tragediis notis confinga vel ita fingam carmen S ita comoedia ex notis reb' vi quiuis existimet se imitari posse laboret aut cu aggressus fuerit Namvirtutis est ita scribere comoedia ut imitatio eius facilis videatur et executio dissicilis. Quis embnescit modia litigandi quo obiurgat pater filium Adolesces irascit meretrici&alia huiuscemodi. ordo igitur est. ego sic sequar carmen fictu ex noto .i.sic facia carmen fictilium ex re nota ut quiuis i. ibetvel potius quicunt speret sibi ide.i. spem habeat idem posse facere: sudet. sprs dolore is laboret multu & ausus.i. conat' facere ide laboret frustra
R dispositio qus oeconomia dicitur Q O et iunctura.i. subtilis compositioverboru:im honoris.i.venustatis S lepotis accedit.i. adiicit sumptis.i iis q stimul de medio .i.de rebus Oibus spositis et coibus .faunii. dii siluestres a fando dicti. deducti silvis.i.a siluis ductii theatria caudiant me iudice.i. meo iudicione iuuenent.i.iuueniliter loquant: vnq.Lquouis ipe versibus nimici tenetis. i. nimici blanda sententiam habemtibUS.quia latanorU.i.satyroria est mordere vellit. i.sicuti stip. iuuenili ter loquuntur innati triuiis.i.in mediis ciuitatibus aut ho1m couenti, culis:ac pene.i.omo forens .i.in foro versati hoc e ne nimiu urbanos moreS asstimant .aUt ne crepet.i.per crepimm .pserant verba iminuda
idest obscoena & nimium lubrica. pro id est ignominiosa idest igno miam & contemptum pientia quoniam pro quia sia mp. ii quib' est eqUUS.i. eateS.i.qUistant de ordine equestri&pater idest qui sunt deordine patritio hoc est senatores vel ii quibus est pater idest liberi ingenui qui sub patre sunt.Et res idest diuites vel reipublics gubernatores
59쪽
ossedunt st quid obstomedicat ne pro et no:& si eptor ciceris fracti. id inpistae aut cinptor M.t.vilis popellust qui aut cicereaut nucibus
nuit probat.i approbat huiusmodi compositionem no tame: ii qui bus est.equus et pater et res accipiut.i.libeter capiuti aut donat.i. mu nerant copositorem corona.t.brauio vel piso pro laude certantium
quin dicat non quod vulso sed quod peritis placeat faciendum esse.
Syllaba longa breui subiecta vocatur Iambus Pes citus unde etiam trimetris accrescere iussit Nomen iambeisIcum senos reddere ictus: Primus ad extremum similis sibi: non ita pridem Tardior & paulo grauiorqI veniret ad aures Spondeos stabiles in iura paterna recepit: Commodus et patiens:non ut de sede secunda Cederet aut quarta socialiter :hic cu in Acci
Nobilibus trimetris apparet raruS et Enni: In scoenam missos magno cum pondere versus Aut operae celeris nimium cura. carentis Aut ignoratae premit artis crimine turpi. Non quivis videt immodulata poemata iudex: Et data romanis venia esst indigna poetis. Idcirco ne vager scribamqI licenter an omnis Visuros peccata putem mea:tutuS et intra Spem Veniae cautuS: Vitaui deniq5 culpam Non laudem merui. Vos exemplaria graeca Nocturna versare manu Versate diurna. At vestri proaui plausinos et numeroS:et Laudauere salesmimium patienter Vir DNe dicam stulte mirati:si modo ego et vos
60쪽
Quinti Horatii Flacci Scimus inurbanum lepido seponere dicto Legitimumq3 sonum digitis callemus et aure
Redit principaliter ad iambici trimetti ronem ostedens esus roma ncis non latis obseruantes fuisse cohortansi pisones ut exemria Πῖγca inspiciant et dicit syllaba longa subiecta .i.postposita breui vocatur
iambus appolito tepes citus.i. velox et rapidus unde.i.a qua celerita te iussit.I.voluit nome acciescere.i.dari labeis sup. versibus trimetria .
trium mesuraru.cuci. Quis ipse pes redderet in singulis versibus du scadunt senos ictus .sex repercussiones digitosy:existens similis.i. uniformis sibi:primus.i.aprincipio ad extremum.uvii ad fine sed pride.sa multo Pe non ita.i.no talis. i. non ubit posit' sed ut ipse effeci' tardi or et grauior paulo veniret ad aures .perciperet auribus:recepit in tu ra paterna.i.in loca sibi a patribus.i.primis conditoribus derelicta spodeos. i.pedes illos stabiles.i.tardiores et cultatiores: existens conrod' id est libenter locu suum accomodans S paties.i.patienter ferens locuiu usurpari: Sic tamen ut non cederet.i.discederet socialiter.i. sere sodalitatis ae secunda sede et quarta.i.de locis parib'. Nain sexto quolfreques e imovi qda volunt necessarius. vnclei persio pegaseiu melios aut nectar non melos legendum volunt .is videlue iambus apparet rarus in trimetris acci.i.accii et enni.i. ennii nobilibus.i quis multu notIet a multis laudatis, Et hic pes plermissus supple pnait.i. danat et deprimit turpi crimine.i.infami nota aut operpi. operationis siue operatis nimiu celeris.i.festinatis aut caretis cura.i.diligentia:aut artis ignora tς.Premit ina versus missos in scsna.i. adspectacula hominibus exhiὸ bitos cu magno pondere.i.cum maxima multitudine hoc est si qui sane mUltos versus composuerint et labici ratione non seruauerint deprimentur et notabunt vitio nimis celeritatis aut negligetiae aut ignorantis. Sicut Ennius et Acci' notati sunt in sis aut dicat nobiles esse illorum versus S a multis laudatos et idcirco no debere danari.Respodet Poeta non quiuis. i. quilibet iudex.i.voles de poematis iudicare videt sup. mente. i.cognoscit poemata 1modulata. i. no suis modulis costatia. Et si stip. venia indigna.i.q no deberet dari est data poetis romanis Ne idean ego vager.i.sinerone peduet lege cari s huc illuc ocurra et scriba liceter .i.licentiose:q.d.minime An ip.potius ego tui .i.protectus arte mea et catat'.i.caues et circu ect'itra spem venisei. Quis simi spe venis mihi dandae:putem.i.rearo1ssup.hoies visuros suppIe esse mea peccata.i. vitia et errores:quasi dicat multo potius. Denil.i. O H