장음표시 사용
11쪽
xv Nullus liber Canonicus est deperditus xvi Versio Bibliorum Latina vulgata nequaquam est aucthentica. xvii. Licetis expedit scripturam in linguis vulgaribus a quibusvis legi. xlix Libri Uet. Testamenti Canonici ejusdem sunt auctoritatis eum libris Testamenti Novi. 1ix. Non multiplex, sed unicus est Scripturae sensus litera lis per se, primo, ac proxime a Spiritu S intentus.
DISPUTATIO ILDEO ET S. TRINITATE.
DAri iotitiam DE naturalem, adeo est planum, ut hom6
etiam Paganus, Maximus Madaurensis, epistola quae inter Augustinianas est x i, scribere non dubitet unum se Deumiummum, ne initio , - Naturae ceu Patrem magnum .rtque magnificum. Iouisam demens, tam mente captin, neget esse certissimum paulo post Cunctorum mortalium communem Patrem universi mortales quos terra sustinet milis modis concor di seordia veneramur cotimus. ii in ut autem, Deum esse, eundemque unum, immeέ- sum, aeternum, omnipotentem, omniscium, etiam per rationis
principia contiet, abiit tamen, ut hinc quoque palam esse, B i. nitatem p rsonarum promanare ex ipsa Dei sentia , Deum ess non, se οφ rei habeat istinctos exilendi modos,si .epe .
sonas, cuni Keckermanno statuamus.
iii Soli quippe revelationi innititur de rinitate fides Christiana. Nilailque magis intellectui humano est incomprehensibile, quam quomodo tres existant realiter inter sedi
12쪽
6jstincti, quorum unusquisque veram habeat divinam essen. tiam, tamen non nisi unus silverus Deus. iv. Unde illa infidelium scommatari ut quando in dialogo, qui Philopatris inscribitur, luciano solet tribui,adTrie-phonis dictum: quod jurandum sit, ex Christianorum men
te scit.)per ψιμεδοιῶ Θεον, ex πατρος, πνεῖμα - πατρις εκ D. ρευι α νον εν - τριων, ἐν istia reponit Critias me- .rare me doces o Iuramenium tibi est Arithmetica. Etenim numeras perinde ut Nicomachin ille Gerjenus. Neque en im telligo quid dicas. Inum Dia, via Unum Ἀώ τε, ατι- υν φῆσv. Inde laetum etiam, ut varii jam olim a variis quaesiti mi hodie etiamnum quaerantur modi, ita interpretandi de Trinitate doctrinam,nerationi sibi relictae videatur adversari. vi. PraeceterisSabellius Patrem, Filium,&Spiritum S. unam re ipsa personam esse docuit, sed trinominem: quaeque Patersit appellata, ut Legem tulerit Filius, ut incarnata sit Spiri. tus S ut Apostolis supervenerit Plane ad mentem - ,, qui λυθιον suam hac ratione excusabant, quod unus ille Deus pluribus diversisque nominibus, o varias virtutes, munera, & beneficia ipsi inditis, appellari possit' soleat. Quo spectat istud auctoris libri de Mundo, quem Aristoteli vulgo
tribuunt,cap.viI c.ωr,m ωνυμ si ἄδε κατονομα - m -- απι ι JA νεοχμῶ. Senecae vox, lib. I de Beneficus cap. vii 'suoties voles, tibi licet aliter auctorem rerum nostrarum compellare. uacumque voles, illi nomina propria aptabis vim aliquam Octumque carissum rerum continentia. Totane iones ou possunt esse, quot munera item quod habet ille supra th. i. citatus Philosophus Madaurensis 'tu unius
summi Dei virtutes, ter mundo Ἀ-- istosin, multu ἄ-
13쪽
. Mulis invocamus. Sed minucius Felix, Philosophos Demunnicum multis licet designasse nominibω, in suo scribit Oetavio. vii Alii inter Patrem Filium subordinationem commenti sunt, qua hoc iste etiam dignitate ac potestate major sit ut ille Remonstrantium . Arminianorum Coryphaeus, Simon Episcopius.
ii x. Imo eousque aliqui sunt progressa, ut essentiam, non nimiero, sed specie dumtaxat eamdem in Deo esse assirmaverint ceu alter iste Arminianae sectae propugnator propagator acerrimus, Stephanus Cur cellaeus.1χ. Praeiviisse his dicas Erasmum, cujus verba, in Hypera. spiae diatribae adversus Servum Arbitrium Lutheri, sub finem num xxiv uemadmodum juxta Dialecticam non est ab De dum, dicere, tres sapientes una sapientia, tres bonos eadem bonistate, tres omnipotentes eadem omnipotentia , tres esse sed eadem
essentia, tres volentes eadem voluntate:ita non arbitror imum iacere tres Deos eadem deuatrix. Nos cum Symbolo Athanasiano, Unum Deum in Trinitam te, oret, initatem in Unitate veneramur; neque confundentespero
sonas, neque substantia separantes Et sicut singulatim unam.
quamque per ovam Deum a Dominum confiteri Christiana veri. late compellimur Lita tres Deos au tres Dominos dicere, Catho.
lica religione rohibemur. II. Nullam quoque inter Deitatis persona subordinationem novimus sed, uti Patris, Abi, o Spiritus Sunaesidiis-nitus,sie quarta gloria, atque coaeterna majestas e qualis .ier, rasis etiam est Filiu talis Spiratus fanisus, eodem docente Symbolo.
Xii. Portentosa est suencset dii assertio, quod in divinis Pater loquatur Filium, Filius loquatur Patrem, Spiritus s. loquatur semetipsum,4 Patrem,& Filium. Nili. St.
14쪽
κiii. Similiter monstros lanc eigelii m α; quod Demante creationis opus fuerit sitne actione, voluntate, persona quod Trinitas cognoscenda sit secundum tres personas eor. porale unam Destatis personam tempore priorem esse altera. Quamvis haec & ejus generis alia φορπικὰ κωμα ita explicet, ut se ipsum haud dubie non intς9exerit.
CREATIONE HUJUS UNIVERSI, PROVIDENTIA, ET ANGELIS.
CReatio h. l. nobis notat illam Dei actionem qua sex die. rum spatio coelum, terram, quaeque in iis sunt visibiliai riter ac invissibilia, per omnipotentiam suam produxit. u. Quia vero actiones Dei duplicis sunt generis,M quaedam eram ipsum in creaturis, quaedam in ipso terminantur. creatio prioris ordinis ex earum est numero quae actiones ad extra solent vocari. - . . . iiii. Cui consequens est , cum opera ad extra sint indivisa, a tota S. S. Trinitate mundum hunc esse conditum. iv, Neque tamen propterea Pater Filius, Spiritus . tres creationis causae sociae cum Keckermanno, Polano, Buc no, aliisque sunt dicendi. v. Porro ut produxit hoc universum Deus, sic Providente sua perpetuo illud conservat, gubernat, omniaque ejus sinetula ad fines congruos dirigit. vi. Neque enim circa homines solum horumque actiones, sed circa res cunctas,&suo modo circa ipsa etiam peccat , Providentia versatur. .
yii Praecipue interim hominibus sua illa πονο s enm
15쪽
credentibus consulat.1ix. Providentia divina nec rerum contingentiam nec voluntatis libertatem tollit. IX. Intra creationis ξαημερον una cum ceteris creaturis conditos etiam a Deo esse Angelos, ut non dubitandum, ita,
quo praecise die sint producti , incertum est. x. Sunt autem Angeli vel boni, vel mali. Illi, qui in concreata Iustitia . sanctitate perseverantea, inicii confirmati sunt isti, qui a prima sui origine postquam defecerunt, abjecti sunt a facie Dei. si odnam primum Diaboli peccatum fuerit,etiamsi ex Scriptura certo determinari non potest, Superbiam tamen id fuisse, probabilis admodum B. Augustini est sententia xii. Ut certos dari Angelorum ordines, ex Scriptura S.pIa . num est: sic Hierarchias illas, in quas Pontificii eosdem di. singuunt, commentitias esse non dubitat ius. xiii Angeli non sunt religiose colendi. DE
IMago Similitudo Dei, ad quam homo conditus est, stylo Scripturae non notant res diversas. ii. Imago Dei primo homini concreata, si stridie voiscem eapias, sita uti in Iustitia originali, sive perfectione illa, qua Deum re ite cognoscere, ex toto pectore eum diligere, per omnia ipsius voluntati conformem se gerere poterat. iii Dominium in creaturas uti tamquam consequens ad
16쪽
ima rinem divinam pertinere non negamus, sic primario in eo positam fuisse illius rationem, nequaquam admittimus. iv. Homo ante lapsiam sui inamortalis. N iq; tamen recte de eo dicitur,quod mori non potuerit. vi Laborandi molestia partusque dolores ante lapsum non habuerunt locum. vii Ad unius Dei, non item Angelorum, imaginem nomo
ii x. Etiam mulier ad Dei magmen ruit condit, υς. Imago divina per lapsum est deperdita.
LApsus protoplastor dira praeter externum istum commdendi de fructu arboris vetitae, etiam interius in mente dubitationem de veritate verbi Dei, in voluntate superis hiam,qua .sua sorte&felicitate non contenti homines, Deo iis mile. esse cupiebant, in appetitu sensiitivomordinatumh-ii fructu, desideriuna,atq; lic plura peccata, complectebatur. ii Lapsum hunc subsequuta est i mors temporalis ac aeteris 3 amissio Iustitiae sanctitatis concreatae, exactaeque illius harmoniae rationis, voluntati &affectuum. 3yprava concu- miscentia, ac in omne malum proclivitas. iii a quidem tanta haec mala non sibi dumtaxat, sed posteris quoque suis primi attraxere parentes sic ut omnes t. λlo Redemptore excepto,cum intrina illa, essima, profundisi,
Ti,star is, m 1isi scrut oes mst totius natura: ηι ιν ilia peccatum originis describu F. C. 'ascamur
17쪽
iv. ut proinde graviter olim erraverit Pelagius, cujus hodie vestigia Sociniani, Remonstrantes, alii ouesei lari nonnulli premunt dum docuit, lapsum protoplastorum iis io. lis, non posteritati etiam nocuide, nec quidquam originalis labis infantes a parentibus trahere cirem, sum quoque Adam,
si non accasset, corpore moritvrtam: neque moriturum Merito culpae, ed conditione naturae Put habet Augustinus. v. Prava illa concupiscentia, quam peccatum originis involvere diximus, per omnes animae facultates vagatur, nec δε-
Ium inferiorem appetendi vim, quae appetitus sensitivi est, sed voluntatis etiam inclinationem in malum, cum omnibus inordinatis motibus, quin ipsius intellectus de rebus spiritua.
libus perverse judicandi pronitatem, subitoque exortas cogi
tationes illicitas, complectitur. vi. Atque haecipis concupiscentia, hi motus pravi & desideria illicita, etiamsi non advertente rationes sine volunta. tis consensu in homine nascantur, peccata nihilominus proprie dicta sunt,&talia, quae secundum se suamque naturam. aeternam possunt damnationem attrahere. vit. Quod autem in renatis actu non attrahunt, ex accidenti est. Nempe quae ex carnis infirmitate adversus mentis judicium in homine insurgunt, plenumque consensum praeve. niunt, non imputantur, sed ex Paterna benignitate condonantur iis, qui Deo reconciliati sunt, Wregnare talia minime permittunt.1ix. Huc videlicet speetat proprie divisio peccati in regnans nom regnans, quam distinctioni peccati actualis in voluntarium cinvoluntarium aequivalere vulgo existimant. Regnare, inquam, dicitur peccatum originis, cum homo eiust ritationibus obsequitur; non regnare, quando illa reprimit,
obicemque iis poniti in n. Quam t
18쪽
ix. Quamvis autem peccatviri originale malum sit, quod in hominis natura omnibusque ejus viribus boni nihil, nihil sinceri reliquit, eo tamen deveniendum non est cum lacio. ut ipsam hominis substantiatam partemve substantialem id esse
x. Sed neque ita econtrario extenuandum illud malum, ut latuamus cum Z, vingliala peccatum originiae morbum quidem Use, qui tamen per se iij bici mn sit, ne damnatio jam inferre ossito lib. de 34pt tradi. iii . Declar de P. O.. ad Urban. Ri3egium.
Eccatum actuale aliud commisssionis est, quod eum lege i prae into negante pugnatis aliud omissionis, quod pu- ' nat eum leges praecepto affirmante., Peccatum commissionis necessario fit per adium poliis peccatum vero omissionis in sua ratione formali m posivivum nor includit, cum sermali ter conssistat in Interim sit de omissisne actus exterioris sermo sit, non potest ri esse sine aliquo actu positivo, qui vel dire neve indirecte ad omnationem se habeat. 1 P ccaturi porro vel voluntarium' est, quod videt. ex ri resi&deliberato consilio committitur vel involuntari. m ou ,d vel ex ignorantia, vel carnis infirmitate perpetratur.
19쪽
vi ut aliquid sit peccatum ignorantiar.requiratur ut proveniat ex ignorantia circumstantiarum, neque suffcit, ut ab ignorante committatur. vii Celebris quoque distinctio est,qua peccatum aliud moro tale h. e. lethales mortiferum aliud veniale esse diuitur. ii x. Mortale peccatumnest, quod iidem Spiritumq; S. excutiendo, mortem spiritualem infert eoipso dum committituri. ix. Veniale peccatum est, quod, licet in se&natura sua condemnatione dignum sit, tamen, quia idem rapiritum S. in renatis non excutit, statim peccanti condbnatur. x. Nulluni vero datur peccatum, quod sua natura venialesie seu veniam mereatur, nec aeterna damnatione sit dignumst
sed quisquis peccatum aliquod, qualecumque tandem illud sit, perpetraverit, luantum est e natura ipsius peccati sententiae ac malediction Megis est subjectus xi. 43od igitur peccata, quibus voluntas nos permitti tur succumbere, a Deo haud imputantur, nequaquam id est de in. trinseca ratione ipsoram, sed accidit iis, quarenus sunt in renatis, conversis,4 justificati , quos Deus venia dignatur propter meritum A isTi fide apprehensum, 'uibus adhaerentes ex
corrupta natura imbecillitates, quaeque non ad vertente ratione nec consentiente voluntate fiunt, ex mera gratia condonat.
xii Patet hinc, injurios in nos esse Pontificios, quando di. scrimen inter peccata mortalia ac venialia plane nos tollere, omnia omnino peccata.mortalia facere cavillantur xiii Sed ioce dietis liquet, vanos eosdem esse Papistas, quando scribunt, Protestantiam Ecc Iesiam non esse nec dici posse sanctam, cum, ut ipsime fateantur, tota constet ex hois minibus mortalium peccatorum labe infectis Falsum quippe est, fateri nos, omnia Ecclesiae nostrae membra peccatis mor-
20쪽
talibus infecta esse, id est, opera carnis persicere, latratis ἔcontra conscientiam criminibus foedari. xiv. Tandem peccatum vel remissibile est, vel irremissibile. Illud, in se spectatum, non excludit poenitentiam , adeoque remitti potest, licet in poenitentibus actu non remittatur. IHoc sua natura excludit poenitentiam, de propterea nunquam remittitur. Cujusmodi est solum peccatum in Spiritum S. DE
DAtur Praedestinatio certorum quorundam hominum ad vitam aeternam,h. e. tale Decretum, quo Deus certos nominatim homines ab aeterno ad salutem ordina..it,in salvare constituit ii Praedestinatio Electio stylo scripturae non differunt nisi rationis distinctione, ob diversa scit connotata, quae di. versus significandi modus innuit. iii Electio&Decretum electionis, seu decretum de hominibus eligendis ante secula factum . itidem Scripturae syla
ad aeternam salutem divinitus praedestinati sunt,
eos damnari posse negamus. Electio nequaquam universalis est. vi. Praedestinatio non est absoluta, sed iacta intuitu merita CHRisTi fide apprehendendi vii Deus, prout intuetur homines sub communi quadam
ratio e ut peccatis infestos, miseros, opisque Galutis indi-