Theses theologicæ in Academia, quæ Kilonii Holsatorum est, Christian - Albertina, publicè ad disputandum propositæ præside Christiano Kortholt

31쪽

2sit posteriori modo ut coetus est hominum visibilis, in quo recte docetur Verbum Dei, & Sacramenta rite administrantur : sic modo priori Ecclesia dicitur Invisibilis. iii Fides nimirum in corde latet, vereque credentes, qui Ecclesiam hane constituunt, in promiscuo malorum hypocritarum multinidine ita vivunt, ut nec sensuum nec intelle. stus judicio certo ac infallibiliter discerni ab iis possint. iv. Tametsi autem in externo omnibusque conspicuo eceatu Ecclesiastico mali de hypocritae bonis sunt permixti, solitamen boni, seu vere credentes de sancti, proprie dicta Ecelssae membra sonti v. Ceteri sciunt in Ecclesia, ut tamen non sint de Ecclesia i secundum illud Hieronymi, vel quisquis auctor Regulae Monachorum, quae inter Hieronymiana opera extat, cap. de Poenit. Miser mei Mui peccator est aliqua orde macula..iis,Dε Ecclesia Christi ηρα potes pellari Laee christo subjectus

ici vi Solet Calio sensu Ecclesia dici invisibilis quatenui nimirum etiam ille coetus, , in quo vere credentibus improbi hypocritae sunt admixti, tyrannide haeresibus, Dialisque

praevalentibus, in occulto nonnunquam latet.

Vii. Ecclesia porro in Universalem larticularem distinis tuitur. iix. Universalis Ecclesia est totum Custiset corpus mysticum, seu universus vere credentiti m coetus, ex omnibus paristi eularibus coetibus singulisque fidelibus coalescens, eosque suo complectens ambitu. ix. Nimii um τι iniversale non eo significatu hei accipitur, quo opponitur τι καθ' κοιςον, sive Singulari,& univeris

sale in praedicando dici soleti quemadmodum iis persuasum,

32쪽

2 squi ex natura universalium Ecclesia invisibilatem contra Pon. tificios stabilire nituntur sed quatenus opponitur πύον ριεζί; seu Particulari, idem est quod universum s. Totum quo. modo, v. c. in Philosophia Morali Iustitia universalis non inde se dicitur, quod de singulis virtutibus, ut de Fortitudine, Temperantia, Callis, veluti genus praedicetur sed quia, ut

exercitus omnes milites, mundusque omnia corpora, sie illa omnes virtutes actu complactitur jecundum illudTheognidis: indeque Aristoteli λη ζε tota H Nur Nicomach. iii dicitur. . . Atque hinc facile patet, in quonam Ecclesiae particula. ris consistat ratioci puta in hoc, quod non omnes in universum credentes suo complesstatur ambitu, sed extra se alias habeat, a quibus certo modo distincta sit Ecclesias. Σ3. Amplius Ecclesia vel pura est, vel minus pura. xii Puram vocamus Ecclesiam, in qua publicum in iste. xium orthodoxiam profitetur Dei quo Verbum sinceresne admistis erroribus proponit, Iacramenta legitinae administrat: minus puram, ubi secus fit. xiii Potest Ecclesia CilRisTi etiam sub minus sincero orthodoxo Ministerio conservari. xiv. Ueramin universalem CΗR1sTI Ecclesiam nunquam ha terituram, sed perpetuo ad finem usque mundi duraturam esse, ita contra Socinianos statuimus, ut doctrinam tamen Papisticam Ecclesiam errare & deficere non posse, nequaquam probemu S. xv. Notae verae Ecclesiae sunt, pura verbi praedicatio, cle. gitima Sacramentorum administratio.

xvi. Ecclesia hi in terris militani non habet caput visibile.

33쪽

xvii. Falsumq; est,quisdSalvator noster Apostolum et rumtale caput, iniversalem Claristiani orbis Moharcham atque Episcopum constituerit. xlix Falsum, quod hodie Romanus Pontifex ejusmodi caput sit .in universam CHRIsTi Ecclesiam suprematum, id que jure divino, obtineat. rix, Nec magis verum, quod idem Interpres Scripturae S. ωJudex controversiarum fidei infallibilis a CR Riset sit in Ecclesia constitutus. xx. Negamus quoque jus ipsi Cpotestatem convocandi Concilia .

DISPUTATIO XV.

MINISTERIO ECCLESIASTICO.

UT quis verus sit Ecclesiae Minister, peculiari opus habet

vocatione.

II. Ius autem .potestas vocandi Ministros per se sua natura toti competit Ecclesiae. Ur. Dicimus, competere jus illud toti Ecclesiae pers sua natura. Per leges enim positiva pactaque conventa fieri potest ut res aliter se habeat. iv. Neque etiam penes totam Ecclesiam, hoc est, Clerum, Magistratum,& Populum, jus Ministros constituendi ita esse volumus, ac si omnibus illis Ecclesiae partibus eodem modo convenire , sed ut quivis status heie agat quod suum est. v. Ecclesiastici nimirum ordinis praecipue est, judicare de personae eligendae eruditione ac prudentiaci de externis verodotibus vitaquein moribus etiam ceteri ferre possunt judi. cium. Di vi E-

34쪽

vi. Etiamsi autem non ubique Ioeorum quivis ex prebe Ministrorum electioni intersint, sed certae dumtaxat personae communi nomine eligant, qui alicubi populus eligendi

Ministerium sponte transtulerit id tamen non impedit quo minus electio sit legitima. Quod enim liberrimo po' puli consensu fit, quodque firmum isatum ille habet, id ab ipsomet populo factum esse merito censetur. vi Constat hinc meras esse cavillas, quando nostrarum

Ecclesiarum Ministros non Iegitime electos, vocatos esse vociferantur Pontificii. i in Nec minus nugae sunt, eosdem non esse rite ordina. tos, quod non sint ordinati ab Episcopo,cum primus nostrorum Pastorum, Lutherus, Presbyter solum fuerit. ix. Falso nimirum ponunt, ordinandi potestatem solis Episcopis ure divino comperere : uns alio quam jure positivo Ecclesiastico ne quidem a Presbyteris difffrre nos cum Hieronymo statuimus cetera tamen diversos in Mim simri gradus disparemque auctoritatem & potestatem libenter

admittentes.

x. Ecclesiae Ministri non sunt a potestate Magistratus nostici exempta. ν xi. Iisdem in conjugio vivere licet ixit sed & licet illis accipere stipendia.

35쪽

RE GENERATIONE, CONVERSIONE,

ET POENITENTIA.

Egeneratio MConversio ut Iatius sistrictius distinguuntur. Omnis quippe Conversio Regeneratio est , sed

- non contra . ii Adultorum interim Regeneratio ac Conversio atquivalent.1ii. Conversio vel transitive ve intransitive sumitur. Illa

Dei actio est haec nihil differt a lapsorum Poenitentia. iv. Est videlicet poenitentia vel Lapsorum, vel Stantium. IIa locum non habet nisi in iis qui fidem Spiritumque sanctum peccando excusserunt haec in fidelibus quoque repe

ritur.

v. Partes poenitenti, duae sunt , contritio ge Fides, vi Contritio ex Lege est, non ex Euan iobvii Consessio & Satisfactio non sunt partea poenstent; af, DI . Tametsi Regenerationis vox ita late interdum a seriis ploribus Ecclesiasticis accipitur ut Iustificationem quoque Renovationem comprehendar, stricte interim Ioquendo di serunt tria illa, tum ratione subjecti, tum ratione principii modique agendi, tum etiam ratione termini ad quem. ix. Estque inter ea talis ordo, ut Regeneratio primum sit gratia opus, quo fides a spiritu S. in . homine accenditur eamque sequatur Iustificatio, qua fides Ita imputatur ad Iustitiam Rom. v s. hanc excipiat Renovatio, qua fides horiminis justificati, tamquam sanctitatis inhaerentis principium. Charitatem in ipso excitando, perque hanc ad quaevis bona opera eum stimulando, se exserit. Di m

36쪽

DISPUTATIO XoI.

LIBERO ARBITRIO.

DAtur, etiam post lapsum, liberum in homine arbitrium

in ordine ad actiones morales. ii. Neque in talibus libertate solum a coaetione, sed la necemitate, homo gaudet. εii. Ceterum in Spiritualibus hujusmodi ipsi libertas non competit. iv. Hominis videlicet nondum conversi nec intellectui objecta mere spiritualia distincte cum assensu cognoscere potest, nec voluntas desiderare. . v. Speciali proinde Spiritus s. gratia hei opus est, i. e. actione tali, qua Spiritus S mentem ac voluntatem hominis ad sui conversionem excitat, disponit, praeparato ab imis pedimentis liberat. Quaegrat avocari latet pravemeos, quia arbitrium nostrum praevenit. vi. Quemadmodum autem homo naturalibus viribus convertere se ad Deum non potest, sed speciali spiritus S gratia ad sui conversionem indiget: ita nulli haec gratia negatur, sed omnibus a Deo offertur. vir Cave autem gratiam eonversionis irresistibilem heletibi cum Reformatis fingas.lix Potest etenim homo, quem serio Deus conversum cupit, sicut etiam media, per quae converti possit, benigne offert, viresque ad conversionem necessarias largitur, media illa contemnere, Spiritu S. convelsionem operaturo, obsistere. ipsamque internam gratiam supprimere. ix Quem

37쪽

ix. Quemadmodum homo conversiis semel aechptani fidem amittere rursum, gratiaeque statu potest excidero. DE

' 'Tustificatio in praesenti doctrina non notat realem cordia humani mutationem, qua per infusionem Iustitia ex inis justo quis fiat Iustus sed sensu forensi accipitur, actumque significat, quo Deus hominem a peccato liberum eta

justumque decernitin pronunciat. - ii Tametsi enim insons homo coram Deo non est, sed peccatorum iraeque divinae, aeternae danmationis omnino ' reus, o CARisaei tanae satisfactionem a reatu Dgus eum ab- - solvit, in tantum pronunciat justum, in quantum ipsi Iustitiam CHRIST imputat. iii Ut autem CuRisT Justitiam peccator Deus imputet, perinde ac si ipsemet legem implevisset, proque peccatis suis satisfecisset, movet eum Fides quod scilicet CHRisTi meri. tum homo peccator intellecta ad se applicat,& voluntate in eodem recumbit seu considit. Iv. Nimirum non generalis heic fides susscit, quae in imis poenitentes etiam typocritas cadit; sed Assensus requiri-,n tu siectissis, quo quis meritum Hllis T .huic innixa de remissione peccatorum ac salute obtinenda aeterna promis. st sione, sibi in individuo applicat, ita ut Deum ob CHRISTI

ritum tibi quoque propitium esse indubitato statuat.

38쪽

v. Rusmodi intelle elus assensus coniunctam habet inluntate Fiduciam, sic tamer: Ut azensus fiducia prior hujusque causa sit : quandoquidem ideo quis in CHRiset merito confidit, quod illud ad te quoque pertinere statuit. vi. Cumque praeter idem a parte hominis nihil detur, quod ad justificandum seu remittendum peccata Deum movere possit, sola fide ipsum justificari recte docetur. vii. Excludit nempe partaces soLA heic omnia nostra opexa, non vero gratiam Dei Christique meritum. lix. Gratia enim Dei tantum abest ut excludi a Iustificatione debeat, ut prim potius irincipalis ejus causa sit. ix. I rotat vero Gratia, qua iustificari homo dicitur non infusam animaequalitatem, sed gratuitum Dei favorem. x. ΗRis rus Iustificationis causa est meritori , ut qui obedientia sua perfectissima pro ptius mundi peccatis satissescit, xi. Falso Pontificii solo Assensu omnem fidei justificantis rationem absolvi statuunt. xii Falso iidem sustificationis initium homini, per varios actus Fidei, Timoris, Spei, Dilectionis, Poenitentiae, Propositi suscipiendi sacramenti, novaeque vitae, mobservationis mandat'rum Dei, se disponenti ac praeparanti, tribuunt. xui. Nihil enim boni inest homini quo Iustificationem mereatur, sive de congruo, sive de condigno sed excludit illa omnia opera ipsam etiam fidem, quatenus ut opus con

sideratur.

xiv. Rejicimus etiam Papistieam de duplici Iustificatione, prima 4ecunda, distinctionem ; quarum illam in acqui-htione justitiae inhaerentis collocant, eamque sine operum merito fieri ajunt. hanc in ejuidem augmento, quae per propter 'pera nobis obtinsati

39쪽

xv. Iustificandi ratio eadem est in Veteri Novo e

stamento.

xvi. Fidei justificantis ratio formali non conlisti in Obedientia Dei sub spe vitae aeternae. xvii. Falsa est Osiandri assertio, quod sola Dei essentiat iustitia homo justificetur.

Du PUTATIO XIX.

RENOVATIONE, ET BONIS

OPERIBUS.

REnovatio est hominis renati jamque per fidem justificati ulterior mutatio, qua caro ipsius cum concupio scentiis in dies crucifigitur, Cinterior animae sanctitas quotidie incrementa capit, Gal. ,24. I. Thess v, 3. i I. Nempe non unus simplex actus est Renovatio 3 sed quo plures fidei spei, charitatis actus renati virtute gratiae .auxilio Spiritus S perficiunt, eo magis per ipsos renovantur, inque habituali sanctitate proficiunt. iii. Et hoc Scriptura vocat, deponere veterem, ac ivduere novum hominem, Ephes iv, 22. Colosi . III, 9 O. iv. Neque enim ipsa hominis substantia, vel pars aliqua ejus substantialis, aut naturales animae facultates, qua tales, his appellationibus innuuntur sed homo vetus peccatum notat quo natura humana omnesque ejus facultates depravatae sunt di novus autem homo vires ad resistendum carni

40쪽

v. Unde patet, fructum seu esse rum Renovationis esse dona operes quatenus nimirum a novo homine, sive aece. ptis per renovationem viribus spiritualibus, illa proveniunt. vi. Nam prout per ea novus homo crescit, hoc est, Reno. vatio subinde majora incrementa capit, causae rationem in ordine ad illam habere possunt. vii Intelligimus autem ei per bona opera dumtaxat ea, quae a Deo mandata, Legique divinae conformia sunt non opera illa eleetitia, quibus potissimam eultus sancti.

tatis rationem Papatus tribuit. Dx. Ut autem praecepta etiam a Deo opera vere bona

sint, requitur insuper, ut ad Dei gloriam fiant, ploximique

es inmodum Maedificationem. ix. Bona opera non sunt meritoria.

x, Sunt interim homini salvando necessaria. DE

SACRAMENTIS GENERE.

SAcranientum dei cribit Augustinus, lib. de Civ. Dei cap. v, quod sit siciam signum & epill . v de Signis docet. quod, cum ad res divinas pertinent, Sacramenti pellentur. Cujusmodi Sacranaenia suisse omnes V. T. figuras, rutus, eremoniasque Leviticas tum eadem hae epistola, tum Valibi passim assii mat. Similiter Hieronymus epist citi, Apocalypsis Joanois, Imquit, tot an Sacramenta, quot verbis. Alioris veterum testimonia damu Dis quis Anti-Baron. v, I ii Hoe