장음표시 사용
131쪽
AD L. LECTA, C. XIII. II; A P. XIII.
Sed ei refortis petitio dilatast, conse
quens est, ut etiam usurae ex eo tempore , quo moram fecit, accedant.
Et si ut ille putabat ad exceptionem tantii prodesset pactum lauamvis sententia ditiersa obtinuerit tamen usurarum obligatio ipso
jure non committetur non enim in
mora sis, a quo pecunia propter exceptionempet hon potes.
Ostquam urisconsultus per causae conje tionem suam ipsius sententiam, Quae huicudebantur adversarier, retulisset, adgreditur,mprobare simul refutare contrari , ut constet palam, qui iustius induat arma: secundum illud Euripedeum. Procedit autem ita, ut primo utrumque absolvat una, eaque peremtoria ratione dein ostendat, Advers Hos corium Tagellum attul si secum. R H a. io,
132쪽
1i 6 iERI SINGULARI stio, quam dixi, peremtoria haec estri Sedetim sortis petitio dilita sit, consequent est, ui etiam
usurae ex eo tempore, quo moram fecit , accedant. Sortem esse dilatam negas sit nemo : exco, de usuras esse dilatas, colligit oppido Jurisconsultus quam valide Regula generalis est, suum accessoria sequi principale, neque sine coconsistere recte posse l. ir'. s. i. l. I S.
R. . In omnibus liberationum speciebus etiam accessiones liberari l. q. j a solution. Adeoque sorte sublata vel mutata, usuras quoque tolli mutarive l. 6. in s n. r. C. de usur. I. I. m. de ure st. 8. i. si et . . d. liber ieg. apposite in hanc rem Papinianus in I. b. s. r. . de . . iacuit usuras non esse praestandas , cum nec sortis exactio locum habeat. Sed haec sunt uris certi. Igitur: heic subiecta de sorte in pensiones secanda conventio stipulationem usurariam ita affecit , ut, velut accessoriam, suique appendicem, traxerit ad suam ipsius indolem, sinde oriundum jus. Sortis itaque commissa usura duntaxat committi, prosequitur liquido Alias, si res sint principales, ibi invicem destinctae, obtinebit, quod C. p. superiori , adduximus ex Paulo nostro in I. et T. . . . . . pae . Atque his generaliter veris, placuit Jurissconsulto quaedam bolet et inserere, ut magis stringat argumentatio. Dilata sorie differunturus irae,
133쪽
usurae 3 disseruntur ex eo tempore, quo moram fecit Luc. Titius. Erat certum, usuras in
specie subjecta ex mora deberi poenae nomine, quo post alendas feret solutio. Atquin
mora respectu sortis universae , propter exceptionem paci i, committi non potest, nisi post tempus pensionum omnium solutioni competens. Primo mense primae pensionis mora fieri poterit, neque ultra Secundo secundae, primaru Tertio tertiae , secundae, inprimae. Fiat igitur computatio pro rata morae, secundum ea, quae Cap. I. proposuimus.
Vidimus: in genere hin specie adstructam hujusce regulae veritatem: Non ebitae sortis non debentur usurae. Ex ea quam valide assseratur Pauli sententia, nunc probandum esset, ni res ipsa loqueretur. Nec maioris operae est, scivisse quid faciat eadem regula ad confutandos Adversarios Pro ratione conventae pens nis, inquit Paulus, currunt strescunt Usurae, quum illae sequantur suum principale. Alii et inimio sortis universae foenus jure debetur, quum stipulationem sortis, non usurarum,
immutaverit conventio Rursum Paulus dilata sorte differuntur usurae, cum ex generali iuris fundamento, tum ex requisito morae. Vi- en, quam vere haec responso vitia piram Zasio, subtilis acuta ab Hotomano dicatur poterat enim ea defungi Jurisconsultus
134쪽
ad probanda, quini vindicanda, quae dixe
Attamen visum uim liberalius agere cum sententiae contrariae Propugnatoribus , icci venim sit , hae enus disputata ad causae controverse intellectum, sedi)udicationcm susticere videri. Itaque, quae objecerant, iis ipse largitur sed quid tim tantium tollentur in altum, ut lapsu graviore ruant. Adverte animum : Et, i ut ille put . at auexceptionem tantum proue et pae tum quamvis sententia uiuersa obtinuerit tamen murarum obligatio ipso jure non committetur. Ratio: Non enim in mora es is, a quo pecunia propter exceptionem peti non potest. In testione horum verborum, quam nobis Thuscorum Codex
dedit , nihil jure sollicites. Si hic est pro etiamsi, quamvis alioquin, si sensus cohaereret, conjunctim legerem esu nunc duplicarem et in T, hoc sensu: Et, etsi ut ille putabat &c. Sed , ut dixi, idem praestat Tasi simpliciter, quemadmodum ab alii jam notatum est. Verum haec sunt minutula. Aliter grassatur Hotomannus Lib. I. Observ. C. I.
Nam postquam fassus erat dictiteri quippe
non poterat scalpturam hactentis receptam ferri posse , tamen commodius de conjunStius ita legendum censet Tum usurarum obligatio ipso jure committeretur Dei subaudirivuli:
135쪽
AD L. LECTA, C. XIII libvult Cuod esset AESI absurdi um. Incredibilis commoditas, conjunctio, ubi quaedam mutantur, quaedam delentur , , ne quid dictu absurdi desit, tota periodus sola mente infarcitur. Bene se habet excusa lectio,in Hotomanni sigmentum, ne singula persequar, satis retundit subiecta ratio ins sic. Non enim. Itaque Paulum , prout eum exhibuimus
interpretaturi, videamus primo, quem denotare videatur, cum ait et ut ille putabat Certum est, ex iis, qui ipsi adversabaiitur, notarihel Antagonistam, dubio procul illustrem
at quis ille fuerit, tantum non incertum Sunt,
qui prorsus non dubitant, Ulpianum intelligi, idque ex traditione vulgari, qua creditur, Paulum inter Ulpianum semina aemulationis
per ius nostrum patum esse sparsa adductis in eam rem testimoniis quam pluribus , veluti I. g. f. . iaction emi L 3 6. D. famil ercisc. quae est ex eodem uastionum opere I. g.
s. . m. d. condit o demons r. l. d. eicomm libert tri D. pro erit. Sed non est, quod tam large haec nobis obtrudi patiamur Ulpianum, fateor, notavit Paulus, at semel tantum, quod sciam, in universo jure , cum elogio Domitii Ulpian in . I. s. de action emi. Quod ad reliqua dicamus non liquere. Verum , junc, sub voce Ouidam
136쪽
lus' quis hoc dicat' utcunque enim non negemus, illud potuisse fieri , ita , quominus saetum esse adseveremus , vetat summa inceristitudo praesertim cium constet, uti mox dicemus, Paulum non semel, sed aliquoties Papinianum nominatim sibi confutandum sumsisse. Utque adeo, quorum contentio aperta magis frequens est, eorum haemulatio tacita videatur magis praesumenda Accedit, quod Paulus Papinianum , Praesectum praetorio, cujus ipse adsessor erat , totiens nominatim vellicare non ausus, hunc ipsum etiam sub appellatione enciali aliqinando intellexisse, sit probabile. Papinianum igitur, an Ulpianum, Tryphoninus in Messium, adsessorumve alium, quin man omnes simul notaverit in S a cond. cer . monstr. l. 6 des etc. liberi ejusdem farinae plurimis, mihi quidem non constat. In die a autem l. 36. T. fumii ercise neque Ulpianum , neque Ju- iis consultorum alium putem significari his verbis, sed tu viueris eo moleri , sed consubtorem, ad quem ea directa esse, innuunt praecedentia. Quid dicemus a d. l. s. s. m. pro empl. scilico neque ibi constare depersonae , personarumve certitudine , Alii , inquit Paulus, putabant Pup., si conditionee ebo utrae tam ira L L E perinde ac in nostra . non contrahi, sed resta dicebat.
137쪽
a sententia vera est. Sub Aliorum vocabulo Ulpianum designari Cujacius autumat: ecquis autem tum erit ille , i. Est quidni Ulpianus, cujus sententiam licet probet, nominato tamen eius testimonio uti, Mauctoritate Netabat aemulati, quidni Papinianus nihil prohibet. Quidni alius per me licet.
Sic ut tantum non incerta sint omnia, quae tanquam certissima venditantur vulgo.
Non tamen in hac Lege quadragensima, alienus essema conjectura aliter enim haec res transigi nequit Paulinae in Ulpianum notae Memoraverat jam Paulus dissidentes Adsestates, homne, ut ita dicam, ignobile uti sus sub vocula dii nisi sed hic paululum, ut videtur , commotio , singulariter adhuc inotat contrariae sectae principem, aliis vel dignitate, vel juris scientia praeeuntem Utr que quidem hoc tempore ante omnes excculuit acutissimi vir ingenii Papinianus, at cum eo lici Jurisconsulio rem non fuisse, quam sit verisimile apparebit statim Post hunc Ubpiano, uri pru entum , ut dicitur in I. 13.
peculiariter induceret Paulus , fuit dignior, utpote cum ipso Paulo de palma certans. His
adde Ulpianum in adsestario Papiniani fuisse, A per hoc sententiam dixisse suam de
iis, quae tunc temporis controyertebantur,
138쪽
xi et rani SINGULARI squidem contrariam Paulo, cum is videatur se Ius sustinuisse junctas umbone phalanges, ait
enim Dicebam, secus ac in I. ult. D. quod cum eo. Taceo simultates, cumprimis strenue inter pares exerceri solitas , quanquoquidem suffecerit specimen ex I. g. v. de action.
Nequit autem induci Joh. o deus de Contr. Ur commiti stipui C. VIII. n. 6i ut existimet, hoc loco Ulpianum destinari, quia, si credere dignum est , ipse in I. i pr. D. commvn praeuior quum loquatur de obligatione per stipulationis legem docet pacta stipulationibus inesse, sicut hi Paulus. Quod, licet utriamque summo iureiacgemus , nil tamen viscerum . quippe cum eo non Obstante potuerint esse discordes circa obligationcm usurarum , vid. C. T. Cui acius ad Lib.
III. Paulae, in L. Lesta D sis itidem negat Ulpianum designari, tamen id
ipsum in principio eiusdem Comment concesserat, quod inter ejus Variantia non immerito referas Nititur porro ille argumento ira i . . d. . . cui idem reponimus, quod Golddco, quum eadem sit utriusque inductio. Statuit tamen Cujacius lici Pauli ce tamen singulare cum Papiniano , .ita ante
139쪽
AD L. LECTA, C. XIII. et eum Viglius uichem a s ex eo autem T. in . nisi qui, mod test in m. Cujus adducit
D. aeseparat. luincta I. I. ult eod. ut colligat, Papinianum etiam ibi in notam Pauli incubere. Imo luculentius in Isi . m. d. ice . vel miti haer. l. ult. de Iurei c.
Decretorum Libris passima quin apposita iniquitatis nota, in i 6 o. s. l. T de . N.
Veruntamen, quamvis lubens concedam, ii
minem plus Papiniano vapulare in scriptis Pauli, in praesenti illud fieri non crediderim Non
utar ea ratione, quod in Manuscripto meo ipse Papinianus, velut Auctor, praescribatur Legia L. cum ignorem, qua fide. Sed quia sententia Pauli non obtinuisset inauditorio, cujus praeses, moderator, arbiter Papinianus
erat. Pronuncia stet potius, ceum fecisse legimus in d. l. y p. d. ala vel miti hered id est, si verum amamus, minus recte. Harcio te animadvertens Vi ius dicto loco, ut staretestas commemorata opinio, putavit, Partem
Paulo adversam obtinuisse. Sed quum sillud non sit probabile, ut in seqq. sumus probati ri, manet eadem , quam adstruximus, Ulpiani denotati verisimilitudo. Verum de his satis, forte plus satis. Igitur ad arma Quamvis ille Paulo contrarius o cum eo reliqui putarent ad excepti
nem tantum prodesse pactum, tamcn, ait, ipso jure
140쪽
iurens committetur uorarum obligatio. Videmur certe uisi eth Mei , ita aliam alia excipit dissicultas. Diximus Cap. XII. eorum, quae Adversarii movebant, non alium est sen sum, quam pacti exceptionem sorti untaxat obstaturam, cum ipsa pactio nil nisi sortem
concernat. Atqui Jurisconsultus in eiusdem argumenti repetitione Dissentientium mentem videtur ita explicare, uti existimassent, pactum simpliciter, absque ulla mentione sortis, ad exceptioncm prodesseri quod negavimusaei XII consequenter hujusce Legis interpretationi, quam instituimus Cap. X. Poterit huic scrupulo occurri , siquidem dicamus, hanc argumenti assumtionem ad primam ejus propositionem referendam, x eaque explicandam esse, quemadmodum ipsa rei natura, praesertim papam in vocula ut satis dicat ut ille putabat h. e. sicut eo modo quo. Ergo hoc vult: Quamvis ea , qua ille aiebat, ratione, pacti exceptio sit solummodo in
sortem operatura, non ver, in usuras, ut ego put Verius, tamen earum obligatio ipso jure non committeretur. Denique non potest non referri ad sortem solam ea, qua de sermo est, exceptio , non utique ad usuras, ne cogamur ita ratiocinari: Quamvis exceptione tantum,