장음표시 사용
441쪽
tiara ..- quarum una est adscendentium, v. g. pater, avus Isauuisse abavus, dic. descendentium alia, v. g. pater, G lius, nepos, pronepos , dcc. collateralium demque altera, v. g. duo fratres, duo patrueles ab ea dem stirpe descendentes. Linea ascendentium de descendentium vocatur recta r in qua si videre velis. quot gradus in ea sint, hoc solum notato et tot graisdibus distat unus ab alio, quot gradibus inserior desiscendit a superiore , vel tot gradibus a se invicem distant, quot sunt personae una dempta, V. g. pater & filius uno gradu, avus & nepos duobus, &c. in linea tamen transversa, tot gradibus distant a se invicem, quot distant a communi stipiter se duo fratres distant a se invicem uno gradu, eo quod uno gradu distenta patre, ut a communi stipite di filii duorum fratrum distant duobus, dcc. patruus tamen & nepos dicuntur conjungi in primo gradu, ec secundo gradu, cum unus distet a communi stiis pite uno gradu, alius duobus et ubi tamen nota nisdum est, in hac materia semper attendi gradum reis motiorem , unde tales absolute dicendi sunt coriis
iuncti in secundo gradu , ita statuitur cap. quod dilectio. Computum quoque dictum intellige iuxta iusCanonicum, cum ius civile plane aliter computet, illud enim duos fratres duobus gradibus distinguit et fratrem & filium fratris tribus, dcc.
GU-- Dicendum a. etsi communiter doceatur, consanis
uinita guinitatem in primo de secundo gradu iure naturae i. A is dirimere matrimonium , cum natura Vetet revelare Guδει turpitudinem illorum, qui ita proxime nobis coris matrimo- iuncti sunt di melius tamen docere videntur, qui, Wη volunt nequidem In iIs gradibus jure naturae dirimi. cum pater dc filia, v. g. sint duo supposita diversa quae a natura habent potestatem sui corporis, quam proinde mutuo tradere possunt, cum propinquitas illa non repugnet fini matrimonii, nec aliunde ostenis di queat, eos ex iure naturae ad matrimonium esse inhabiles. Proinde, etsi hoc jure naturae esset prohibitum a
442쪽
bItum, non tamen ideo matrimonium dirimeret, uti patet in voto simplici. Prohibitum tamen in priamo gradu esse tale matrimonium , patet ex S. Amb.
Epist 66. ubi alte Ne pater pliam suam accipiat in uxorem interdictum est sere naturae , interdictum lege fer id in eoriabis singularum. Unde si urgens adesset causa posset Papa dispensare in conjuglo inter se trem & sororem e sicut etsi mutilatio sit illicita de
iure naturae, tamen ob bonum totius aliquando adhiberi potest & debet. Dicendum 3 . quod ad gradum tertium & quartum attinet usque quem dirimitur matrimonium. non videntur iure naturae prohibere matrimonium. sed solo Ecclesiae iure et patet hoe ex capi. gaude de divortiis , ubi Innocentius III. generaliter dicit, paganos licite contrahere in a. & 3. gradu, eo quod legem Ecclesiae ignorent, neque hie distinguit intellaneam rectam 5e transversam. Imo Sylvester v. Papa q. 37. refert Martinum V. dispensasse cum eo, qui cum sua germana contraxerat. Denique in seiscundo gradu fc tertio saepEdispensatum esse, testatur experientia. Dicendum 4. alia est cognatio spiritualis orta ex cognatio baptismo & confirmatione. Cognatio haec olimia ominatu. tius extensia, per Tridentivum sessi. 24. resorm. c. R. restricta est, adeo ut tantum matrimonium dirimat.
inter baptisantem vel confirmantem, & patrinos ab una parte, & baptizatum vel confirmatum ejusque parentes ab alia parte. Dicendum s. alia denique est cognatio legalis , minati. orta ex adoptione personae extraneae in filium vel filiam, certis solemnitatibus in iure praescriptis. Diarimit quoque haec cognatio matrimonium intee adoptatum N adoptantem, Sc adoptati adscendenates usque ad 4. gradum ; variant tamen in hoc aurichores, unde res est, satis incerta, ut sati. rara.
443쪽
De impedimeηιο nitatis. s. ἐρι V, Ic ENPuΜ primo , affinitas est propinquitas
personarum orta ex copula carnali , inter cognoscentem dc consanguineos cognitae. Cum enim illi fiant per copulam una caro, consanguinei unius propter unitatem sanguinis, & naturae, tra
seunt ad fines alterius , & quidem eo affinitatis gradu, quo alter distat ab altero. Stipes ergo affinitatis est persona , cum qua fit copula. Copula auistem haec debet esse de se sufficiens generationi, cum per eam sollim fiant una caro , qui copulantur, unde penetratio vasis mulieris sine seminatione, spadonum, dic. non inducunt affinitatem. Dicendum a. oritur quoque affinitas ex copuis Ia occulta, in voluntarie habita, in ebrietate, &c. Cum hic non consideretur culpa , sed solum, quod fiant una caro, quod tamen etiam fit per copulam
Hoc tamen quoque notandum est , non oriri Heassinitatem inter consanguineos utriusque personae, quae congressa est, unde duo fratres , vel filius lepater possunt ducere duas sorores, aut etiam maintrem & filiam. Olim vero affinitas oriebatur ex aia finitate, adeo ut consanguinei viduae haberent assiis nitatem cum consanguineis viri usque ad Φ. gradum, quod modo sublatum est . unde Dicentum 3. Quod affinitas ex copula licita dirImat matrimonium contrahendum , usque ad 4. gradum inclusive r olim vero usque ad 7. gradum. EN copula vero illicita dirimit, usque ad a inclusive, olim vero etiam ad 7. vide de illo Cone. Trid. seca . c. 4. relarm. Affinitas ergo ultra gradus dictos,
444쪽
DE MATRIMONIO: ε 3 non dirimit matrimonium , imo ne quidem illud prohibet, uti declaravit Pius V. ut autem sciatur, vindenam affinitas dignosci possit, servanda est haec regula τ quo gradu quis est cognatus viri, eoisdem est affinis uxori aut seminae ab eo cognitae, bc
Dicendum 4. Affinitas dirimit matrimonium so Mysura Io iure Ecclesiae , adeo ut in eo possit dispensare Pontifex, uti saepe secit, nam Alexander VI. permisit Emmanueli Regi Lusitaniae, ut acciperet Ulis nium. duam Fratris r Julius II. cum Henrico VIII. Rege Angliae , ut duceret Catharinam Arragoniam Uiduam Arthuri Fratris, a quo tamen dicunt quidam fuisse intactam , idque approbante toto terrarum orbe , quam dispensationem postea confirmavit Clemens VII. sic etiam Innocentius X. cum Rege Poloniae dispensavit . ut acciperet viduam fratris. Quin imo in V. L. Deut. a . praecipitur, ut frater fratri semen susciter. Neque objici hic potest contrarium , eo quod Joannes Baptista Herodi dixerit, non licet tibi aciscipere uxorem fratris tui, id est viventis: oc quamquam alii eum jam defunctum velint, nihil equidem obstat, cum doceant multi, id illicitum fuisse etiam In L. V. quando frater reliquerat semen , prout frater reliquerat filiam saltatricem.
SECTIO VI. De Impedimento Zigaminis pablieae lane Araiis. DIOENDU Μ primo , Per ligamen hie Intelli- fige matrimonium cum alio contractum , quod ri dirimere Matrimonium, patet ex dictis de polygamia.
Dicendum a. Publica honestas, sive justitia pu-
445쪽
434 DE MATRIMONIO.rissilia blicae honestatis , est propinquitas orta ex sponsali.
pabula bus validis, vel ex contracto matrimonio in facie honestat Ecclesiae invalido , vocatur Vero eo nomine , eo
quod iustum ae honestum fuerit, tale impedime tum inducere, porro impedimentum hoc matrimonium dirimit ordinarie tantum in primo gradu, quo fit ut sponsus de suturo, non possit contrahere cum iis, quae sunt in primo gradu consanguineae sponissae. Jure antiquo vero dirimebat ad 4 gradum , dc oriebatur quoque ex sponsalibus invalidis . aliter quam ex parte consensus. saepe huic impedimento conjungitur impedimentum amnitatis, v. g. si syonissus de futuro cognoscat sororem sponsae, non potest sororem illam ducere propter justitiam publicae honestatis, nee sponsam propter affinitatem. Si tamen prius ante contracta sponsalia eam cognovisset , posset tunc cum priore contrahere , quia sponsalia cum alia ob affinitatem fuerunt nulla, adeoque non inducunt justitiae publicae honestatis impedimentum. Dicendum 3. Publica honestas orta ex matrimonio valido seu etiam invalido aliter quam eκ parin te consensas, etiamnum juxta ius antiquum dirimit matrimonium usque ad 4. gradum, eum nihil circa hunc casum variaverit ius novum Concilii
Trid. aut aliud ius , sed solum circa illud , quod oritur ex sponsalibus, uti declaravit Pius V. io Bulla Ad Romanum. liti de matrim. 8c spons in p. deis ..cret. ex quo inserunt , quod hoc impedimentum non oriatur ex matrimonio clandestino, quod no.
quidem habet vim sponsalium, uti agendo de spon salibus do clara i.
446쪽
De impedimento criminis raptys. DIcENnu Μ primo , crimina homicidi I, adesterii 3c raptus aliquando matrimonium dirimunt, quae lex iuste imponitur ad vitandas caedes & adulisteria inter conjuges. Ex homicidio vero Oritur, quando coniux occidit suam compartem aut a comisplice occiditur, idque ex intentione , ut pars sit perstes cum complice possit nubere. Ex assulterio oritur, quando adulter & adultera sibi promittunt, quod se mutuo mortua comparte accipient in conis
jugem. His addi potest, dum quis nubit conjugato, cum quo numquam postea potest conjungi
etiam soluto matrimonio priori. Dicendum a. Raptus , qui est violenta abductio de loco ad locum causa explendae libidinis vel matrimonii contrahendi , dirimit quoque matriis monium , adeo ut inter raptam dc raptorem, quamis diu rapta est sub potestate raptoris, nec loco reddita tuto , non possit subsistere matrimonium di si vero rapta a raptore sit separata, & in loco tuto ec libero constituta , illum in virum habere conis senserit, eam raptor in uxorem habeat, ita tametaut raptor Ec eius complices sint excommunicati . perpetuo infames , omnium dignitatum incapa.ces , dcc. De quo agit Cone. Trid. ses. 24. c. 6. reis form. ubi videtur solum agere Concilium de raptu causa matrimonii, non vero solum causa explenis dae libidinis. Hoc quoque notandum , quod praeo dictae poenae non concernant mulierem rapientem virum , cum expreAE agat Concilium de rapta, belura soleant respicere ad casus fieri solitos, & odiosa sint restringenda. Hoc quoque adverti potest inin
differens hic esse , sitne raptus cum violentia phy-I e a sica,
447쪽
436 DE MATRIMONIO, sica, sive morali per minas, metum, &c. Si vero fiat dolo absente violentia , non est raptus et uti etiam , si abducatur ut vendatur v. g. erit plagium. Quibus 5c hoc adde, quod ille, qui pro alio rapit feminam , possit cum ea contrahere , cum Conincilium agat de solo raptore , quamquam cooperantibus aliis graves infligat poenas.
DICεNDυM primo , Impotentia haec nihil est aliud , quam Physica inhabilitas ad copulam
generationi suinientem. Oritur illa ex variis cauissis : ex naturali complexione , quae in iure vocatur Frigiditias e ex desectu membrorum , V. g. arctitudine seminae: ex defectu aetatis et ex maleficio.
Alia deinde est impotentia perpetua , alia rem PO- ratis: alia denique absoluta respectu cujuslibet, alia respectiva. His positis dicendum a. quod impotentia anteceis dens matrimonium , quae sit perpetua , dirimat matrimonium. Patet hoc ex variis iuris capitulis. Ratio vero hujus esse potest, quod hic deficiat esseniatialis materia contractus, quae est corpus non quod- Iibet, sed ad generationem aptum, cum hic detur potestas in corpus mutuum, quae potestatis traditio nulla est, si intersit talis impotentiat si vero impo tentia illa superveniat,non dirimit matrimonium, eo quod ante potestas tradita sit in materiam habilem. Dictum tamen est in principio inhabilitas Pissilear non enim talis impotentia moralis impedit dirimen. do matrimonium, uti fit quando mutuo pacto non possunt reddere debitum. Ex dictis inseres , matrImonia a spadonibus de
peri este eunuchia . id est utroque teste carentibus
448쪽
D E MATRIMONI . 437 contracta , esse nulla, eo quod sint inepti ad emit tendum semen. Et quamvis hoc diu dubium fuerit de eunuchis , qui possent emittere semen aliquod , vel potius humorem semini similem , contrarium tamen iam declarauit Sixtus V. eorum matrimonia districte prohibens. Quaeres, unde dignoscatur esse impotentia perpetua. Resp. ad hoc dignoscendum Ecclesia deteris minavit triennium , ut si intra illud tempus matri monium non consummetur , possit iudicio Eccle-sae dissolvi. In quibusdam Galliae provinciis consuetudo non dat triennium , sed indicitur congressus in alienis aedibus a iudice designatis, vela comparistibus, in lecto eortinis circumvallato, praesentibus in eodem conclavi medicis & matronis , ac obstetricibus per 4. aut s. horas, poli quod tempus ex- Ploratur, an consummatum fuerit matrimonium: Verum ex eo parum certitudinis haberi posse , observant ipsi seriptores Gallici, ex tam lubrico, brevi, di tam pudibundis conditionibus sociato experiis
Dicendum 3. Possent tamen tales impotentes extraordinario modo inire matrimonium puta ad caste vivendum, cum impedimentum illud solum dirimat matrimonium prout ordinarie initur, puta ad generationem. Unde iura permittunt impotentibus frigidis habitare apud se invicem ut frater &soror. Quod verum est agendo de jure naturae, quandoquidem ex iure Ecclesiae impotentes non possint quoque contrahere matrimonium ad caste viis
Dicendum 4. Hermaphroditae positat inire matrimonium juxta sexum praevalentem tantum: svero in utroque sexu sint aequales, possunt eligere alterutrum, praestito tamen iuramento iudici Ecclesiastico, quod post viduationem non contrahent iuxta sexum alterum di si tamen non habita ratione iuramenti contrahant iuxta alium sexum, teneret
449쪽
433 D a MATRIMONIO. Dicendum s. Steriles, senes, decrepiti , vel quando natura medicorum arte potest aptari ad
generationem non censentur hic impotentes, eo
quod absolute possint consummare matrimonium per copulam de se aptam generationi, etsi per acincidens impediantur, puta ex qualitate aliqua vel indispositione temperamenti. Idem est de infirmis& moribundis, quos numquam a contrahendo matrimonio reiicit Ecclesia. Idem est de femina , quae semper abortum facit; aut numquam sine periculo vitae parit, cui etsi copula sit illicia, est tamen illi possibilis. Dicendum 6. Si impotentia perpetua superveniat
matrimonio rato , necdum consummato , matri
momum erit penitus dissolvendum , juxta vari apud Sanchez l. Idisp. 3 2. quod probant I. ex decreto Greg. III .. qui concessit licentiam migrandi ad aliud matrimonium ob impotentiam perpetuam uxori supervenientem. a. Quod non minus requiratur ad conservationem matrimonii , quam ad
primam eius productionem. 3. Quod obligatio reddendi debiti sit essentialis matrimonio. 4. Quod idem concesserit Alexander III. quod ante conces-st Greg. III. Alii plures negant eo casu dissolvi matrimonium, etsi alii fateantur, esse tunc iustam causam, ut Pontifex dispenset in tali matrimonio
Dicendum . Si de perpetuitate sit dubium, da utur ut ante dictum est triennium ad deliberandum, & videndum an sit perpetua. Si vero intra illud tempus conmminare non possint, si nolint habitare ut frater 5c soror, sunt omnino separandi. Facia vero separatione, potest ille qui potens est, inire aliud matrimonium: Si vero eo inito, -- potens essi clatur potens , ei reddenda est coniux, eo quod impotentia praesumatur suisse solum temporalis, & substitisse matrimonium.
Dicendum s. Iuxta utrumque i sis, in semina matri n
450쪽
torum: Jure tamen naturae & divino, sussicit ea aetas , quae valeat ad deliberath contrahendum. Excipe tanten, nisi malitia suppleat aetatem , id est, nisi sint citius apti ad generationem & doli cap aisci s t Constat enim aliquando ante talem aetatem a jure requisitam , adesse aliquando generandi potentiam , uti de Achaz volunt aliqui, qui juxta eos anno Ii, dicitur genuisse Ezechiam , & de Salomone, qui dicitur anno io. genuisse Roboam. Super quo vide S. Hieron. Epist. i 3 E. ad Uitalem, qui ibioem aliud exemplum in hujus rei confirmaritionem suppeditat , ita laribens et Audivi Domiusterire non mentior, quaedam muliercula cum evo Bumnatriret infautem, inauraret cibos, ac nutricis sis facio fungeretur, cubaretque e:. mea parvulus, qui usqAe ad de eimum jam pervenerat annum , accidit ut piar quam pudietita patitur, se mero ingurgitareι, ae- censaque libidine, obscoenis motibus ad coitum dueeret infantem s prima ebrietas , alterius noctis SV eatera rum deιnceps fecit consuetudinem: necdum duo menses fueranι eoolati, ct ecee feminae ateras intumuit, Quid plura λ Dispensaιione De ι facte est, at quae contra nais iuram simplicitate parvuli im contemptum Dei abuιebais tur , a natura Domino proderetur, impleto sermone quod dicitur Matth. io Nihil occultum quod non reveletur. Sed Sc AmοIdus de mirandia in suo Gno-to. solito lib. r. Rubrica o. c. I s. q. I 3 refert quod G par de caldis apud Bononienses in iure Canois nico Prosessor de una octo annorum audiverit, eam anno IS92. inpraegnatam fuisse , quod est horren
His & similibus exemplis mature consideratis omnimode approbo, ideoque suggero illustrissimi
Roveni monitum, quod anxius Reip. Christ. l. a. cap. 38. tradit. Non permittaκι parentes, ut proles