장음표시 사용
431쪽
Ipsa quidem delectatio secundum se mala non est, cum dc suerit in statu innocentiae , sed illi inhoe statu obsequi, vitiosum est e sepe cibus qui
valido prodest, infirmo nocet. Numquam proinde delectatio sensibilis esse potest moderata, quamin diu propter se appetitur. Ne ergo imposterum ut tutum 5c probabile venditetur, quod Sanctorum Patrum testimonio proscribitur; iure merito nuper Sancti T. Pater Inno. centius XI. proscripsit hanc di opus conjugii ob solam
voluptaιem exercitum omni peniιus earet cu0d , aedefecta veniali. Adeo ut recte Henrique Z contra riam sententiam vocarit antonomastice. Sentenistiam SS. Patrum, cui, teste Soto in . dist. 3 I. q.
I. a. 3. nemo Doctorum ante Majorem unquam conis
tra dixit. Ex quo quoque patet , quo jure ab aliis quibus sanae sententiae proscribantur , idque a variis , ver E se mutuo ut grues sequentibus. 9-Λmado Dicitur quidem matrimonium esse institutum Iamatrimo' remedium concupiscentiae , non quas ob illam m. m ms la fierI posset copula maritalis, sed quia non om-
---ου nes habent donum conimentiae . nec omnes capiuntdium cen- verbum hoc, qui proinde mederi possunt suae libi ς pissim' dini per connubium , quo bene possent uti , si debitos fines 8c alia observarent. Quamvis autem libido illa Zc conςupiscentia, copulae sit adnexa, nI-hil obstat, cum illam conjuges sentire possint , sed minime consentire, in tantum ut illi propter se inhaereant e quod etsi dissicile, necessarium est tamen. adeo ut, juxta S. Aug. facilius sit eo commercio non uti , quam inculpabiliter uti. Dicendum 3. Ex prima conclusione S. Augustini sequitur quoque , quod illicita sit copula praeocis e propter sanitatem , uti & propter alium finem. quam vel ut satisfiat iustitiae , vel ad procreandas
proles in Christo. Nam ut etiam ait D. Gregorius i. 3 2. mor. c. II. tune solism conjuges in admixtione sine
eulpa sunt ,- eum non pro explenda libidiae , sed pro suscipienda prole miscentar. Sed
432쪽
DE MATRIMONIO. 42 Sed & S. Τhomas elarissime id ipsum docet in
veniunt , fellicet eausa prolis procreaudae γ' debiti redendi, ALi As aatem sEMPER est ibi ΡECCATuΜ , ad minus v ENi ALE. Unde etiam ibidem ad 4. dicite 'Quamvis intendere sanitatis eonbervationem non sit per se malum , tamen haec intentio incitur mala , si ex aliquo sanitas iκtendae or, quod non est ad hoe de se ordinatum t Muι qui ex Sacramento Baptismi tantum salutem eorporalem quaereret e m similiter est in propοβιο de acta maιrimoηiali. APPENDIX. An liceaι eοηiugibus ad vitaηdam fornieationem deis bitum exigere.
AF firmat inter alios Dominicus Soto In 4. dist.
3 . q. I. art. 4. ubi tamen de hae quaestione ita loquitur. Duaefitio est, Fae pro eaὸ sapienti umquemque ancipuem m perplexum reddere potest. Pars enim negativa gravitate Sr numero PATRuM protegi tur. Nam Muga; s lib. debon. conivg. cap. 6. . & io. Gregori causa 33. q. 4. cap. Vis cum propria uxore , seu in resp. Io. ad interrogationes
Et quidem D. Thomae mens per se elucet ex iis, quae loco supra citato ad a. tradit, Ad seinudum dicendum , quod si aliquis per actam matrimonii istendit vitare θνnieationem in eoniuge, non est aliquod pecca-
433쪽
ΤIs VENIALI Bus. Quid clarius Et iterum in seiscundo scripto ad Hannibaldum Episcopum Cardinalem in 4. dist. 3I. arr. 3. ad 3. Dieendum quod sEMPER in actu matrimoniali Abi Quo D PECCATu M iniscidit , ni Fbde intentiise set conjunctio, ut proles procreetur quod pertinet ad bonum prolis ves saltem ut debitum reddatur quod pertinet ad bonum sides
cus AT A TOTO , quia aliιeν potest quis fornicationem vitare , seisieet penisus ab Rinendo. mu enim totaliter exeafatu , qui facis minus malum ut eviι et majus , si post utrimque vitare. Similiseν etiam nee sanitas eo poris intenta , qaae licet in se sit sinis bonus , non ιamen est maιrimonio eoumus, Qui nee Baptismo. Et in Commentario in I. Petri cap. 3. μια quod iri Iex est ementitην. Primm eo ualis , qri sit cau si conereanda in edueaudae prolis ad calism Dei. Atius est maritalis 'er fragilis , qui ' CAusA VITANDAE FORNICATIQUIs. Tertius impetuosar er bestialis , qui' ea a implendae libidinis non ut insua , . e. Pri
nis vitandae νησι esse sine omm peeevio veniali φ Et ad quaestionem.Ita respondet. Diaendam quod qui coit ausi fornicationis vitandae, aut boe in se, aut in alis reνo. Si in altero ut νeddat debiιum, hoc est parae justitiae , boe est Dei, er est de bovis matrimonii r rectδ
FORNICATIONI s VITANDAE IN SE , IN HOC SEMPER
PECCAT VENIALITER. Et cum sibi primo obiecisset hoc modo. Primis com . Per Augustinam insimis scarnis
434쪽
D E MATRI ΜoNT et Iaarnis excipitur per bonum matrimonii ne cadat in Io- meam peeeati r sed eum eoit e se fornicationis vita dae, infirmitas earnis movet ergo et ita respondet: Ad illud quod objicitur de Augamno, dicendum quod foveam peccaιi vocat peccatum mortale. Et cum secundo Ioco sibi praeHrmasset hane obiectionem:Item νatione
videtur et quia qui utitur aliquo ad istud ad quod es , ρ test hoc Deere siue peecato et sed conjugiam est propιer
fornieationem vitandam; ergo et ita respondet risiud quod obsietiar quod ad hoe est, π e. Dieo quod ad hae eg aECuMDuM IN DuLGENTIAM , non fleeundismimperium , IDEO VENIALE PELLATuM , ω in hoc ordinalsr. Ex quibus evidens apparet, quod iuxta S. Bois naventuram in . scribentem, peccatum sit venia- Ie exigere debitum causa fornicationis vitandae in se. Quinimo hae visio, inquit Richardus de Media- villain . dist. 3 i. an 3. q. z. est COMMuNIOR
magis confoηa verbis sancti Augusrini Magiari , ut patet in liιιeνa. Et Angelus de Clavasio saecula decimo quarto scribens in summa Uerbo Debiatum numero az. COMMuNITER TENETUR. Unde
etiam ait Guillelmus Estius in Φ. dist. 3I. 6. 7.
435쪽
De impedimentis Matrimonii. SECTIO PRIMA.CUus f ponere impedimenta Manimonii.
ICENDUM primo , similis potestas est penes Ecclesiam. Hinc ait Conc. Trid. sess. 24. can. 4. Si quis dixerit Ecelsam non potuisse constituere impedimenta matrimonium dirimentia, vel in iis eonyιuendu errasse, anathema sit: Hoc enim in omni republica ad rectam guberis nationem requiritur, ut illi talis potestas competat, sine qua recte gubernare non potest. Sic Leviticiis prohibebantur quoque matrimonia filiorum cum matre , noverca , sorore , &e. Unde matrimonium , ut c teros contractus, invalidare poterit suis
petior authoritas. Porro potestas haec est spiritualis, utpote spectans ad sorum Ecclesae, cuius finis est felicitas aeterna, ad quam leges Ecclesiae ordinantur. Quomodo autem Ecclesia possit aliquid invariare circa matrImonium, etsi sit Sacramentum, diximus in principio de matrimonio agendo. Poteissas haec etsi sit Ecclesiae, tamen possunt respublicae aliqua statuere circa matrimonia , quae illi aliquomodo adhaerent, v. g. de danda dote, de largitate sponsalium , dcc. Dieendum a. Principes saeculares sive infideles siove fideles, possunt quoque constituere impedimenta matrimonii respectu infidelium sibi subditorum, eo quod illorum matrimonia non sint Sacramenta, sed nudi contractus, quae matrimonia proinde Ee
clesia relinquit juri naturali ac civili. Dit
436쪽
DE MATRIMONIO. 41 ς' Dicendum 3. Iure antiquo impedimenta dirimentia matrimonium sunt i a. quae continentur his Versibus. Error, eonditio, votum, gognatio, crimen, Imped cultus dispaνitas εἶ vis, ordo, ligamen, honestas, me t ri
Si sis a is, si forιὸ eoire nequibis. His adiunxit Concilium Τrid. Si ParOcbt cir duplieis desit pν aebentia testis, Rapiave sit mulier, nee parii reddita tuta Cum his impedimentis, de quibus sigillatim , si
matrimonium ineatur, etsi ignoranter, eui quoque bona fide, erit nullum , etsi non habeat culpam. Si vero revera putent subesse impedimentum dirumens, quod revera non subest , dc equidem matriis
monium ineunt , non videtur Va re contractus matrimoniit non enim videtur , quomodo hic possit adesse seria voluntas contrahendi , si contrahant putantes subesse impedimentum matrimonium diri mens , non enim serio intenditur , quod noscitur
esse impossibile. Dicendum 4. Quicumque scientes subesse impe istimentum aliquod, equidem contrahunt, peccant graviter, contraveniendo praecepto Ecclesiae in re gravi , imis praecepto divino aliquando Ac naturae. Imo si eo non obstante intendant matrimonium consummare, peccant quoque contra castitatem, non solum contra Obedientiam.
De impedimemst enoris. DIeENou M primo, error hie potest esse Va- mk ὸννον
rius e i. quando erratur In persona, v. quan- diri edo quis putat se contrahere eum Anna, & contrahit cum Maria. E. Potest esse error qualitatis intrinsecae et
437쪽
426 DE NATRIMONIO. se et v. g. pulchritudinis, virginitatis , &c. Alius potest esse error qualitatis extrinsecae, V. g. divitia. Tum, sortunae, &c. Alius quoque potest esse error conditionis, v. g. dum quis putatur esse liber , qui tamen est servus. Error nla aliquando est ante in dens, qui dat causam contractui, quem si quis scivisset adesse , noluisset contrahere, aliquando est consequens , qui mere incidenter ad contractum se
habet, adeo ut eo errore non obstante , voluisset equidem contrahere.
Error ergo circa personam dirimit matrimonium; cum enim persona sit objectum eonsensus, s illa desit, deest eonsensus, ad contractum tamen essentialiter requisitus. Idem est in aliis contractibus, ubi intercedit error circa substantiam. Quod in omnibus verum est, si error ille sit antecedens et in ma- trimonio vero hoc quoque locum habet, etsi error ille sit consequens , quia etsi error consequens noucauset in voluntarium, uti facit antecedens, tamen causat non voluntarium negativum, ubi tamen ad
matrimonium requiritur voluntarium positivum: hoc autem specialiter fit in matrimonio , in quo contrahentes sunt simul obiectum contractus. Error ille iure naturae invalidat matrimonium ,
adeoque semper & apud omnes, nec ulla positiva superioritas in eo impedimento poterit dispensare, cum nullus possit supplere deficientem consensum
essentialiter ad contractum requisitum. Dicendum E. Error accidentalis, sive qui versatur circa accidentalem qualitatem per se non irritat matrimonium, nisi error ille redundet in personam Probatur prius, quia contractus matrimonii Versatur circa perinas, non vero circa qualitates , quihus defitientibus etiamnum subsistit contractus de consensus in personam. Jure tamen positi' errogqualitatis servilis dirimit matrimonium. Probatur posterius, quia quando quis ita intentionem suam aestringeret, ut nollet contrahere, nisi cum illa . quac
438쪽
DE MATRIMONI . 637 quae habet talem aut talem qualitatem , V. g. quae esset primogenita, quo sensu dicitur error accidenis talis redundare in personam , matrimonii contractus desectu consensus esset nullus.c ditio vero significat conditionem servilem, quem errorem dixi dirimere matrimonium ex iure
positivo. SECTIO III. De impedimento riti Ordisse.
DIcENDuM primo, votum solemne dirImIt ma- rit diri- trimonium , uti ex priviisgio vota simplicia nientia Religiosorum Societatis I E s u. Votum vero simia m plex impedit contrabendum , non tamen dirimitiam contractum. Quod vero votum solemne illud dirimat, fit ex iure Ecclesiae, ex cuius dispositioisne, solemnitas voti est introducta, uti probavimus agendo de voto. Unde Papa in illo impedimento poterit dispensare , faciendo quod persona antea inhabilis ad contrahendum matrimonium, ad illud fiat' habilis, tollendo inhabilitatem ex voto contractam. Quando autem Conc. Trid. sess. 24. can. s. videtur contrarium statuere , solum definit illud , quod certum est , scilicet votum dc ordinem diriis
mere matrimonium, volens abstrahere a quaestio.' ne controversa, an votum solemne ex natura rei,
an ex iure positivo dirimat matrimonium. Dicendum a. cum continentia sit annexa SS. Or-d nibus, sequitur quod ordo matrimonium contrahendum dirimat i quod intelligi debet de Ecclesia
Latina , cum Graeci, etsi ab ante ab uxoribus sese
debuerint quoque continere, tamen etiam coniugati ordinantur valide, etsi illicite, ait Arcudius in concordia. Impedimentum quoque hoc est ex iure
Ecclesiae, cum nulla lex divina, aut traditio hoc
439쪽
ta. Si vero quis esset ordinatus in infantia , non te neretur adultus servare castitatem: non enim ex voto , ad quod emittendum non habet lassicientem libertatem et nec ex decreto Ecclesiae, quae illos tantum obligat, qui scienter & libeth ordines S. suscipiunt. Idem iudicium esto de ordinatis ante pubertatem, qui etsi vovere possint, tamen non sunt cais paces praecepti continentiae adeo ardui & difficilis, scut jure antiquo eorum professo erat invalida , ut patet ex cap. ad nos ram de regularib. si tamen talis, postea factus pubes habeat ratum , quod circa se gestum est, omnino debebit servare castitatem. Dicendum 3. qui post votum castitatis consummavit matrimonium , poterit reddere debitum petenti , quia non obstante voto vere transtulit in alium dominium sui corporis, jam autem major est obligatio matrimonii, quam voti, cum votum importet soldm nudam promissionem, matrimonium vero actualem translationem corporum Non tamen poterit debitum petere, eo quod, qui vovit castitatem ante matrimonium, obligaverit se ad servandam castitatem quousque posset, id est quantum p terit sine praejudicio matrimonii, quod siet, si quidem dobitum reddat, non vero illud exigat. Potes aise Dicendum 4. potest Episcopus Belgii dispensare is c. in Votu cinitatis perpetuae , si ibsit periculum spi- φυὰθ ritualis salutis, uti dictum est in materia de voto
in νονο - sect. 3. idem potest Episcopus ille, in votis castitati Di coniugum, puta, . si non obstante voto illo contra-ρ π xerim matrimonium di illud consummaverint, Potest Episcopus dispensare ut petat debitum, idque ob perieulum incontinentiae, neque datur accessus conis gruus ad Pontificem. Imb, etsi non consummave rint matrimonium, poterit Idem facere Episcopus, eum talis non debeat ingredi Religionem, ut voto eastitatis satisfiat, nec ad hoc se vovendo obligavit,
eo quod sit res longe dissicilior, unde absque dispensa.
440쪽
DE MATRIMONIO. 42sspensatione poterit consummare reddendo', & eum illa poterit petendo: hoc tamen addunt, quod moris tua comparte teneatur voto castitatis, eo quod dispensatio illa solum fuerit ad tempus, puta, ad viis
Si vero votum illud sit emissum post matrimonium contractum, si quidem sit emissum absque Iicentia
compartis , poterit in dubie in eo dispensere Episto pus, cum illud votum sit solum castitatis partialis, puta non petendi tantum. Si vero sit de compartis consensu emissum , censent plurimi , quod etiam eo casu dispensare possit Pontifex , ob periculum incontinentiae. Alii tamen negant illud periculum, cum conjuges illi possint separari, uti quando mutuo consensu castit as est pro missa , & se evitari dictum periculum. Si tamen in alterutro esset incontinentiae periculum, nec commode posset adiri suis perior ob aliquam causam V. g. paupertatem , pocset Episcopus eo casu dispensare , uti potest cum solutis in simili necessitate, ad ineundum matrimois nium, adeoque a sortiori cum illis, qui illud jam
De impedimento consanguiniιatis. DIca NouΜ primo, cognatio est triplex e carnain num. lis , spiritualis & legalis. Carnalis oritur ex cunario. participatione eiusdem sanguinis vel naturae , 5e deis finitur, vincuIAm persexatum ab eadem stive descena dentiAm , earnali propagatione coniractum, vel .qu νum ana descendit ab alist, Unde remote sumus omisnescognati, eo quod Omnes remote ab una stirpe descendamus. puta ab Adamo.