장음표시 사용
141쪽
to et ax ART ORANTI nique inter Pagum etaram, quae angustissima, se
oo.passus vix patet, Venetii emes habent, atque alias naues armatas,quas ad impedi edos scocchorum impetus emittunt,sed quia parum ordinate res administratur, parum etiam hactenus ipsis nocue runt.Nauium igitur numerus augendus&praesidia in loca opportuna collocanda sunt, qui b. commode ipsis resistatur. In quae etsi sumptus maiores impendendi pssent,haec tamen utilitas inde expectanda, quod stocchis semel in fugam compulsis,non facile sese recolligere inire possint Et mercatores ipsi, de quorum salute Mutilitate ut plurimum agitur,libenter eos sumptus contribuent,vesetiam hac ratione ipsis resistendum, ut scocchorii Ducibus certa pecuniae summa soluatur, ut ad amnistam Christianis, quam Turcis inferendis abstineant, cum latrocinia vix ulla ratione latronibus illis audacissimis Manimosis interdici possint, nisi serio in id, inperto bello incumbatur. Sed verentur nonnulli,ne ex ea raTurcarum Imperator indignationem contra Venetos concipiat , qui cum Leocchis conspirasse ea ratione ideri possent, ut
psoru mercatores solummodo pace fruatur,&tuto
negociari possint,neglectis aliis Nec fieri etia posse. vi in hunc modum tam secrete cum stochis trans. igatur,quin Turcae resciscant.Veru huic malo duobus modis succurri poterit. Primu ut quid rei cum illis geratur, Turcarum Imperatori significetur, cssin eo omnis tractatio cosistat, quo ipsisblummodo satisfiat Vel vi P6ntifex bono cosulens publico Misse interponat,&acceptam a Veneta Republica vel mercatorib. pecuniam,suo nomine inter Vscocho rum duces distribuat.Praeterea etiai Caesari subsidium
142쪽
lido Seniam&loca vicina muniat, vel, quod optimum foret, si ut pacate inde distedant eaq; loca a pinis exercendis commodissima deserant, cum ipsis costituto precio,vel ex pacto coueniri posset Constat enim publicos ipsos esse latrones, maximis damnis Christianu orbem assicere alia ratione, nec vires ipseru imminui, neq; etia penitus extirpari poterunt, quod nunquam a quoci impediantur, quin militem suum augeant,&quos uis ad militia paratos sibi astactent. Hac enim lege apud ipsos cati tum est, ut marito defucto, colun in omnia defuncti bona succedat,&qui hanc duxerit,possessionem illorum bonor uacu rere. Huc usq; de Uscocchis &quomodo ipsorum insolenti resisti possit dictum sufiiciat. LXIV.Si mundus Battorim ad Caesarem trans quodplurimum Caesaraprofuit. sua Sinan Bassa Amurathi obtulit. Obitu Amurathis seiussepultura. Cur Turcarum Templa seu schise centur . Moschea. Successio Mahametis in retno paterno. uia Ferato Sinan Bassa pratendant. Cur Mahumete in bellumprofectussit.
VB i bellum inter Anaurathemi Caesarem.
eo quo dixi,modo recruduit, Sigismudus Battorius Transylvaniae Princeps Turcis aduersari, MC saxis partes sequi coepit, quod ut illis praeter spem&omnem expectationem euenit: ita neque ab his
qui factu hoc politico more quem Ragion Distato appellant hexaminarunt, approbari potuit Soli igitur diuinae prouidentiς merito adscribendum eia
143쪽
Mod hae nationes a Germanis parum diligantur, ne dicam odio habeantur. Qui etiam inter ueprc pter variarum religionum studia reon consentianti&semper in eo versentur metu, ne si forte Imper tor Turcam bello vicerit, religionem , quam se- r et receperunt,iterum arare& Pontificis Rom. duo esse submittere cogantur. Hanc ob cavisam a
b dio ipsos potius atq; a taxiliis summittedis abstenturos, quamvis ii Imperii defensionem sus ipsre velint. Nec verendum e Te vi exteri Principes Imperatori hoc bello occupato auxilium serant. Dolonum, Transylvanum nunc in pace cum Τurca vivere, nec belli tempestatem in proprias ditiones derivaturos. Tum etiam quod Poloni eo in metu sint positi, ne patriae limites deserere, 'e sus mare glaciale se conferre cogantur Transyla nus vero a Turcico Imperatore Imperium acceperit,quo rursus ab eodem exuivi spoliari possit. Regem Hispaniarum ea quidem valere potentia, ut maxima domin Austriacae auxilia subministrare possit,uerum diis in locis ipiam distineri Pontificem Romamn non ubiuis locorum praesto futurum. Itasiae Principes neque thesauros suos, neque subditosin alterius gratiam insumpturos. Venetam Rempublicam non temere Turcarum armabnueconcitaturam, sed ociose potius belli spectare exutum, quam alieno ei iculo se immiscere pridoptaturam. Hae priecipuae sunt Visitiorum de bello
mouendo sententiae, non maturo aliquo consilio. ut fere solet, 4cogitatae,sed et barbara quadam temeritate profectae, qua moti plurimarum reruta-cissimam expeditionem saepius sibi persuadent, quas r
144쪽
effectu non rnodo disti itimas, sed etia perniciost
simas sibi expcri utitur. Scio nonnullos esse,quido Teru, quas enumeraui, certitudine dubitent, quem scrupulum i pus eximere animus est breuiter vitur ostenda quomodo Turcis res nostraran DC cicant, α Turcarum res in nostram noticiam pertieniant. Demonstrabo etiam, omnibus Principibtis hoc, su venire, ut de rebus maximi ponderis eiusmodi deliberationes instituant, praecipue trona anni ci reges , exemplo a Solymanno riclymo ducto ille enim cum suis Basiis omnium orbis terrarum Principum vires despotentiam examinabat&ponderabat Hic vero qua ratione de omnibus Principibus, victoriam reportaret, consilium inibat. X. uomodo res, quae inter Christianos Princi-pos aguntur , in notitiam Turcarum per
HAvo dubium est, Turci cum Imperatorem
eiusque Confitiarios non modo earum rerum quatinter Christianos quotidie accidunt,verum etiam arcanarum,&quae ipsis solummodo Principibus,eorumq; Consiliariis notae sunt, cognitionem haberriquibus explorandis tum mercatorum,QUΟ-rum ex omnib. nationibus Constantinopolis magnum numerum alere solet, opera utuntur: tum ex
mancipiisvi captiuis,qui singulis diebus in ipsorum potestatem perueniunt, intelligunt hi plerique fidem Christianam eiurant, praemiis allecti, vel a narum metu,quibus durissime affiguntur. Habent etiam alias rationes haec expiscadi. Non ita pridem Secretarius quidam Imperatoris, qui Constanti-
145쪽
to LAEARI SORANE Inopoli morabatur, plurima in illorum noticia per tulit. Et Iudaei hac in parte fidelem ipsis nauant operam, hi Gycissimi sunt exploratores. Christianorum b0stes, qui passim per Turcicu Imperium spa si, mercaturam exercent in praecipuis Emporiis Mvectigalia fere soli redempta habent. Vnde suismo studio res nostras indagativi Turcis eas reuelando, gratiam ab iis ineant, bonisvi facultatibus suis pro- iciant, seque suosque liberos in tuto conseruenirrumeti in ut praemium aliquod,&mercedem ab ipsis accipiant, sibique eos deuinciant. Occasio praecipua belli, quod proximeVeneti cum Turca gesserunt extitit, ut fertur,IoannesMichesHebraeus,qui infesto ergaVenetos animo,quod merces suas,quas sub ficto quodam nomine, Venetias aduexerat, b
rrudere ea specie prohibitus fuisset Iohanne Lopes Hebraeum affirmant plurima secreta Sixti U. Pontia sicis Amurathi aperuisse, quae explorauerat, dum Romae vixit. Ideo eius imago ab inquisitoribus c busta ruit Habent etiam Turca exploratores suos fere in omnium Principum aulis, quibus certa strupendia soluunt, etiam quod mirum est, sed verum tamen in Helvetia apud Rhaetos superiores, Vede copiis exercitibus , qui inde in alias regionea
emittuntur,certiores reddantur.
I. uomodo de rebus Turcarum certior
suis apud illos Muth voretur. saniasse auaritia ta ratis emungenia
146쪽
De Zingi Han. Cur Tartari murca capitis tegumeηta
Christianos Principes quod attinet,notae .ssent impenset,quas faciunt,non modo ut aliorum consilia.&actiones secretiores explorent, etiam cum damnori pudore eorum, qui in ea re ipsis inseruiunt, sed praecipue ut quid Turca, qui communis est hostis in animo gerat, contra illos machinetur, expistentur. Vnde quorum plurimu interest etiam in ipsa urbe Constantinopoli suos maximo cu sumptu alunt exploratores Iudaeos au cas, atque primorum Bassarum fidissimos: quoties arcanum quiddam ipsis communicatur, liberaliter illis dona conferre sistent. Nonnunquam ipsi- me Basta Principum legatis ea, quae in secretiori
Imperatoris contilio proponuntur, & tractantur communicare solent. Verum huic malo hoc ille solet adhibere remedium, ut praecipuos Consiliarios sub venationis specie rus secu abducat, quo ea quae decreta sunt,minus facile euulgentur. Variae autem sunt caussis, quae Bassas mouent, ut de Imperatoris sui consiliis alios certiores faciant Saepius animorum quaedam inclinatio eos permovet, qua Mahu-
metes Socoleukl, primus Visirius sub Selymo, Muphthis eo tempore erga Venetam Rempublicam assectus phirima Reipublicae illius legato concredidit.Muphtius autem apud Turcas primus eius superstitionis antistes atqi Mahumetanae legis prae-- cipuus interpres est, tantae m speciem autoritatis in concilio,vt ipsius sententiae nunquam quisquam aperte contradicat. Dixi,in speciem iam quoties n.
147쪽
ro aΑΣARI SORANTIIImperatoi serio aliquid vult,ille vel timore vel ad vitione motus princeps ad laudandum Tuade dann prodit. Saepius ubi inter praecipuos Consiliari-ΟS contentiones oriuntur, ut deliberationes suorum aemulorum impediant, quominus optatum exitum sortiantur,illis quorum interest,eas pates sciunt,quod Mehemetem Ballam& Muphilum,nec non ita pridem Sinanuni Ieratum fecisse constat. Nonnullos auaritia ad hoc mouet Natura enim
Turcae sunt avarillimi seu donorum cupidissimi. Qua in re Asian Bassa Venetus Cilestri natus, reliquos scri temporis Bassas supcrauit. Hic ante Cica- . Iam Architalassii ossicio functus est,& cum quadam die in concilio quidam e visirbasiisImperatori ouliisus esse tu ex improuiso Venetias occupaturum, nec ille inen auditus, sed derisus potius propter Vanit Mem temeritatem fuisset Asian iste ad legatum Venetum se contulit, eique consilium ape-, ruit, quasi ab aliis in medium allatum, se vero naturali inclinatione erga eam Rempublicam motum obstetisse, ne executioni mandaretur. Vnde splen- ,
diditat . Et ditissi munere fuit donatus. Si
hoc titulo consiliariis ius seruos suo, famulo; ἀμmunerari solςnt.Naarcana illis communicantat ea aliis, qui liberaliter donant,aperiant, atque lu- crum inde faciant. Idem cum suis uxotibus obser- .uant, unde Sullana quae Imperatoris sunt amasiae vel cognatae cum perpetuo in Seralio habitent, ubi negoci ptaecipua tractanturi expediuntur, eorum esse insciae non possisnt, eaque per Eunuchos, ut ipsarum custodiam habent, Principum mini- ris reuelant Student sibi hoc ossicii genere P in
cipum animos deuincire, ut splendidum aliquod
148쪽
munus ab iis eblandiantur. Mater huius Mahumctis honorem singularem Venetae Reipublica deferre simulat eu saepius don una aliquod ab ea postulat. Non ita pridem omnes Sullanae a Veneris pC-tierunt, ut prohiberent, ne ficta illae penna vitrca quae Murani conficiuntur, Irodii pennis similes suiu, Venetiis in Turciam efferantur, quod magno cum applausu& vili precio passim Constantinopoli
emerentur unde ipse impediantur, quo minus penas preciosissimas, quae dono ipsis c diuersis regionibus magno numero mitti consueuerunt, eo precio, quo ante solebant, vendere possint. Apud Turcas enim mulieres aeque atque viri cristas gerunt,
consuetudine a Tartaris ducta , postquam ingi Han. pereeram alii Catagio eum vocant seruatus a bubone fuerat. Cum enim haec avis arbusculis q-busdam consedisset, sub quibus Zingi latebat meta
hostium eum insequentium putauere illi neminemineo loco, ubi tam secura auis consideret delitescere. In huius rei memoriaTartari avem hanc sim-m opere venerantur, ut qui eius pennas tum nancisci poterat felicem sese aestim arct atque alii deis inceps iis pennis capita in lignire summe studerent, ut est apud Haytonem relatum. Sed ad institutum. LXII. Guare Amurathes bellum Rom. Imper.
De M san Tassa de an. AMURAT HE Turcarum Imperator, ubi diu in ea eonsiliorum varietate anceps haesi-
149쪽
t LAEARI SORANΣ set,inceretus quid nam de bello decerneret, tangendi Caesarem aggrediundum esse statuit. Perabat enim hac quoque in parte gloria&laude suos ante- cetares ruperare, ut in Persia se fecisse iudicabatia Idque eo facilius, quod bestum gerendum esset imregione;que proxime seum territorium attingebat: unde commeatus, alia necessaria in castra corii-mode deferri possent. In eo proposito a SinanoBasisa fuit confirmatus,quiaum vidisset frustra se Corcyrensem expeditionem consuluisse, haoc fouere studuit sperans se Generalis ut vocant &SunremtDucis officio potiturum, quo suis aemulis reussere, maximas diuitias acquirere posset. Quod tandem ipsi exanimi sententia cessit, siquidem adseptennium supremum belliImperium ea potestat quam Imperator ipse habet in castris cosecutus est.
Illud negocium prς reliquis quoq; promouit Assaiae
Boseiae Bassa, homo tenterarius potius quam stre nIlus, si res eius in Croatia gestas, speehes Putabad
eo modo diuitias ex eo besto ut mosTurearum et'. maximas, suprema belli munia, quae a vatibus iquibusdam, vel potius auguribus promissa fuerant inam eotum auspiciorum erat initimis diligens
obseruator, cum accipitrariae rei pr esset)se consecuturam igitur Amurathem indies de damnis, quVstoechi&alii Archiducum ministri subditi inferebant. teque incendii depraedationibus eorundem&rapinis commonefaciebat,instigans eum,ut in Cloatia bellum inciperet. Inde vel contra Caesarem, vel venetos illud continuaret, vel ex improuiso in Italiam impetum faceret, ut sub Mahumete. Baiarathe,&Solymanno factum fuerat. Vnde omnibus Italiae Principibus maximus metus incute
150쪽
retur,& milites ditissimis spoliis locupletarentur. Ea importunitate tande effecit, ut potestas ipsi data fuerit, bellum in imperiinnibus auspicandi, sub hac tamen conditione, ne ipsius Amurathis iussit, sed proprio motu id a se fieri profiteretur Petrinae propugnaculu ad Culpam seu Colapi fluuium, quam
do tuo nomine Asian Grad nominari voluit, extruxit Inde faciles incursiones in ditionem finitimam fieri poterant,vi periculum minabatur Carolost
dio, Zagabricae Mellicae aliisque urbibus, & pagis Vicinioribus. Omnia terrore, lachrymises querelis I ercellebantur personabat. Sed obiter hic singuare quippiam obseruandum ducimus, eum videlicet, qui prinuis Persiae regiones infestauit, antequabellum proximum motum fuit,& pacem interPersas & Turcam violavit,idem cum noc nomen tulis se,& Assan Bastam de man vocatum, quae Mediae urbs est,hodie Siruanrimaspracan dicitur, qui cci tempore ultimus Turcia terminus versiis Persiam erat. Saepius stochorum mentionem fecimus: quinam igitur sint clarius ut explicemus, propositi, stri ratio requirit, quoniam caussat occasio tanti belli,quod nunc geritur extitisse dicuntur.
LXIII. De cochis,oequaresic dicti. Ubi ipsorum latebraeo receptaculas t. Vnde ipsis admare adstussit. Ouomodo ipserum deradat ibiuvariis modis resistipossit. De Chimerioltu, ε Martet is, suum