장음표시 사용
151쪽
D etum VFocherum de non diminu endo rum numero. V s CG cm v s vocericlauonica saltatorem significar, quod capreoli in morem per prami piatia montium calceis lorariis saltare sol cant. Sed eris irant, qui cum Ioui inhabitatores Chimera eos statuunt, siquidem a Chimeriotis, ad quingentae qmilliaria distant; qui in Albania Acroceraunios moles ad promontortu Iapygium , quod Capodi San-ra Maria dicitur, incolunt. Vscochi Sclauonicam,
Chimeriotae Albanicam linguam loquuntur Illi
Romanos .hi Graecos obseruant ritus: Illi collectitii sunt&pauci, hi vero indigenae,3 maximo numero. Inter illos plurimi veriantur Murluchi, quibus sub Turcis vivere non licet, qui aut ex Veneta vel aliorum Principum Ra orum ditione proscripti, vel paupertate coacti illisse adiungunt. Recipiunt quoque in sua ni si icietatem Martelossos, qui exploratores Sc latrones sunt eius ditionis, ut ipsa vox. . M artolos demonstrat quae professionem, nor nar m. tionem quandam denotat. De Murlachis sic statu endum , eo nomme omnes Christianos intelligi, qui mpntes incolunt. In primis vero, qui in monte Li prope Nouigradum cieniam habitant. Vox. ea Marolachia tunc primum innotescere coepit,ubi in Italiam Barbari irruperunt. Nam cum ex malachia ad mare Adriaticum cruenissent, eo nomineo es mata accolas adpellarunt, c sub voce Vulachi vel Vloschi Italos omnes intellexerunt, non aliter , ac Turcae, qui Francorum nomine,
mnes Italos appellitabant. Vstochi maritima loca habent Seniam & Baccari Interius vero Othoet aeta
152쪽
le in adol quae regio ad comitem S drim pertinet.
Et licet omnes oras finitimas depraedentur, quem admodum Turcomanni quondam in Graecia solebant, ab Imperatoris tamen praefectis Olerantur, ne eos a se alienent, siquidem sim ullo stipendio. audacisti me limites istos defendui, tuentur, O saccos Polonos ea in re imitantes; de qui infra sius. Quod cum manifeste contra pacta conuenta inter Archidii cales Turcas, S cuni ipsis quoque Venetis inita, fiat, saepius causanori occasione Turcis dedere, ut ad defendendos subditos, Merces, quae Anconamri Venetias deseruntur, arma arripuerint. Eo etiam Venetos redegerunt, tum propter timidictionem, quam in mari Adriatico se habere Veneti praetendunt, tum etiamne Turcis occasionem praebeant, ut armis in Venetos conuersis iniurias ab scocchis illatas ulciscantur. Tum etiamne Veneti a Turca odiose interpellentur, ut fieri solet quoties Turcis aliquo damno adsectis satisfactionem ab iisdemVenetis Turcae petunt.Nec Turcarum modo bona praedati sunt,sed Christianorum etiam facultates aggressi, Venetoria in primis, non ' equid cin quo damna quae rin Obsigione Senia acceperunt resarcirent, ut quondam ipsorum oui adae
Aram basii cais abantur, sed potius, ut iniustissimis modis diuitias: opes acquirerent. Quod eo libentius faciunt, quoniam optune norunt, quod a Venetis vix impelliri posIint dum ab Imperialibus defenduntur,ac quoties lubet in tutum se recipere queant. Vscocchis quatuor via patent in mare ad praedas agendas. Prima est inter flumen Vestam atq; Chetiima, insulas secunda interdictias infusas&Arben: Tertia inter Arben&Pagum. Quartad
153쪽
dium aliquod pecuniae largit posset, ut presidio valido Seniam&loca vicina muniat, vel, quod optimum foret, si ut pacate inde dis edant,eaq; loca rapinis exercendis commodissima deserant, cum insiscostituto precio,vel ex pactio coueniri posset Constat enim publicos ipsos esse latrones, maximis damnis Christianu orbem assicere alia ratione nec vires ipsoru imminui, neq; etia penitus extirpari poterunt,quod nunquam quo ei inpediantur, quin militem suum augeant,&quosvis ad militia paratos fibras cient. Hac enim lege apud ipsos cautum est, ut marito defucto, colun in omnia defuncti bona succedat,&qui hanc duxerit,possessionem illorum bonor acurere. Huc usq; de scocchis,& quomodo ipsoruin insolanti resisti positi dictum sufiiciat. L. XIV.Si mundus Battorius ad Caesarem transit, quodplurimum Caesariprofuit. sua Sinan Bassa Amurathi obtulit. Obitu Amurathis Teiisssepultura. Cur Turcarum Templa seu schiso
centur os schea. Successio Mahumetis in rearno paterno.
V i bellum inter Anaura themi Caesarem.
eo quo dixi,modo recruduit, Sigismudus Battorius Transylvaniae Princeps Turcis aduersari,&C saris partes sequi coepit, quod ut illis praeter spem&omnem expectationem euenit: ita neque ab his
qui factu hoc politico mores quem Ragion Distato appellant hexaminarunt, approbari potuit Soli 1- situ diuinae prouidentii merito adscribendum eia
154쪽
se deliberationem illam censemus. Hinc enim duis bio procul MGermaniae: italiae nata est salus atq; securitas,& ipsitus machinationes, quas cotra Christianos prinCipes intendere voluit,ut plurimum d clinatae Dauerta sunt singulari ad hanc diem exemplo. in an vero ubi post mortem Asian Bassae imperio militari praefectus est, amissa omnia serecuperaturum est psiicitus, ut contra eorum calumniam sese purgaret, qui licitus cosilii de bello Caesari mouendo at horem ipsium solum prς dicabant, Quae ab eo tempore in Ungaria ab utraque parte gesta sunt, historicis describenda relinquimus. Sed ecce dum hic Bel grado reditum Constantinopolim parat mors Amurat his ipsi de nunciatur, qui s. Ianuarii die Annici si obiit, sepultusq; est in remplo, quod vivens construxerat Idolo Bahalgebus, id est, muscarum. Qua fortasse de caulla talia aedificia, ut o corrupto vocabulo,uel sane ludibrii causa a nostris Moscheae, hoc est, domunculae Muscariae nominantur. Vbi Mahumetes opera Ferati BaG, qui triremem e vestigio ipsi obuiam miserati in paternum imperium inductus de more ac consuetudine Ottomannica inauguratus esset, co-silia bellica renouata sunt. Initio apparebat, Mehe- metem paci potius quam bello studere, quod Constantinopolim caritate annonae oppressam, subditos ab eo bello alieniorest, Bassarum animos in primis vero Sinani Ferati inuicem dissidentes cerneret.Ille enim belli imperium iure sibi deberi praetendebat, quod Mahum et semper fidissimus amicilis arus fuisset,&parenti, quae de filii morte ex ambitione decreuerat dissualilset, suspiciones ea de re conceptas,eius animo exemisset; tum quod
155쪽
semper de omnibus rebus, quae in regno quotidie fieri solebant, ipsum certiore fecisset Ferat contra optime de Mehem et meritu esse statuebat quod tempore existi in possessionem regni paterni illum collocasset. In primis vero tam periculoso tempore, maximis necellitatibus Rempublicam ur entibus. His inuicem thaltercabatur rationi b. donec tandem alter alterius necis&obitus caussa extitit Sed ubi rebus domesticis aliquantulum Mahum te prospexit easque ex voto composui bello se accingere coactus est, tum propter rationes superius a nobis in medium prolatas, tum quod milites palam proh terentur, se in militiam non amplius profectu
ros, ius Imperatore ipso praesente, quod a primis belli Ducibus Sina no&lerato in bellis r teritis minime ipsis satisfactum, sed pessime etiam ab iis
dem traci ari fuissent: Tum etiam quod militum a nimi alii in alios Duces inclinarent, Micata faci-
hmam victoli in ps promissici, si ipsemet bellri
interesset. . . XV, e erra occupaturari rea.
P. bismetocoris Sarmari Ρη expeditionis suae anno Agriam occu-'pauit, quae licet non adeo munita sit, propter montem,qui ipsi imminet, situs tamen rationem xim est momenti, quod facile impedimentum inde Transylvam. Caesaris copiis, quo minus se co- iungant,creari possit,& Turcae viam, quae tabula Toccarum versus ducit, continuo infestare queant cum superior illa quae est versus Saemar, multo sit longior Quod si muri propugnacula Agriae r ficiantur, nullo negocio exercitus validissimus in-
156쪽
ri L. At Ri ORA Ne Ixter utrosque hostes ibidem in excubiis habcti ,
LX VLExpeditio Vahumetis. Fuga eiusdem De murmis.
AG R expugnationem presium est secus
tum de quo vere dici potest, quod vel uterqῆ exercitus victoria sit potitus , saris sub principium, Iurcarum sub exitum pugnae: vel quod neuter ab adueriario fuerit victus, quod ambo sese r ceperint,incerto rerum suarum statu relicto.Quod inter Ludovicum XI. Galliae regem, Carolum Burgundum , eadem fere ratione contigista legimus, ut Graecorum, Romanorum exempla taceam. In primo statim congressi Mahumetes propriis suis oculis vidit exercitum situm dissipatum,&in fugam conieci um, ipse de sua salute sollicitus, in montem quendam in ipse Agriae conspectu cons git, faciemque parte vestis Mahumetis, quam religionis caussa secum circumferebat,abstersit. Quata Vero nostrorum militum virtus, Min debellando hoste audacia fuerit, non est obscuru, quod minusso millib. militum quos Franciscus Maria Vrbini Dux ad extirpandam Turcicam tyrannidem sibi deposteresbiebat instructi hosti obviam procedere,manuscueo c5serere,&exercitu quis Ooo oo. hominum,atque adeo totius Imperii Ottomannici robore constabat, in ipsius Imperatoris conspectit in fugam coniicere valuerint. Vnde nemo temere dubitare debet, qui si nostri minus auari melius
Vniti, magis'; prouidi, inprimis vero erga Ducem belli fideliores extitiisent, victoria tedidissimam,
157쪽
reportaturi fuerint, qualem forsitan ante ipsos nil- quam Christiani de Turca tulerunt, ipso Mahume- te capto: quemadmodum Baia Zetem a magno Ta- murHan,id est,domino ferri qui corrupte aliisTamerianus vel amberlanes dicitur captu esse scimus. Et vitandem hanc partem absoluam, TurcarumDuces exiguam fortitudinem &rei bellicarperitia in eo prcelio demonstrarunt unde plurimi honoribus suis priuati, alii vita mulctati limi: Milites ivero timidi 'avidi redditi. Hinc futurum coniicimus, ut eoru Imperator melius rebus suis inproximum annum prospiciat, vel pacem ineat, vel cum minori suo periculo bellum gerere studeat. Interim perplexe Christianus Orbis de eius machin tionibus est sollicitus. Quare cogitationes hostium altius examinare,&quid Christiani Principes ad gloriam Dei, sui conseruationem proe stare possint& debeant, iudicare nostri officii esse censemus. Fi Nas II PARTII,
158쪽
Ima parte agitur, an Osar Transiluanuspacem a Turca oblatam acceptare debeant , necne fTum etiam ostenditur quid damni iidem Turcio Imperatori inferre, sibellum continuarint Tum ' quantum ab Christianorum Principes ipsinocere possint, ut omni tempore periculum, quod Christi. nitaria Turcis imminet uitetur. vltima igitur huius nostri libelli parte, primo loco demonstrare ansem mus est: Num Caesari atque Tran- 13 sylvano expediat, ut pace, si a Turisca iis oneratur, accipiant Tum ev- iam exponam, quς Turca sibi pericula a Caesare &Transylvano, tum etiam ab aliis Christianorum Principibus imminere timeat, si bellum,quod nunc geritur , continuetur, multarum quoque gentium,& locorum destriptionem addemus, quae non minus iucunda, quam villis lectori erit fui ura. LXVIL. Consilium Mahumeti datum, utpac
Trans luanu cisisse coniungit, quem
Turca maxime timent. Cur Mahumete belgi continuationem tandem decreuerit.
CVM belliinitium in Ungaria Amurathes feciL.
set, pacis tractatione penitus recuiauit, quam tamen Galliae& Angliae regum legati, strenue vrgebant Exaduerso vero bellum maritimum con
159쪽
tra Hiipanum suscipiendum, diligenter suadebant, Vt a bello, quod contra Galliam S Angliam Hispani
gerebant,distraherentur Maiori studio dc conten-zione eandem rem tractarunt, postquam duplici clade in Croatia: Ungaria Amurathes affectus e .servi Constantinopoli domesticae seditiones, ii- uiles discordiae palam serperent, Mindies latius in narent. Post Anaurathis obitum Malitimeti successori saepius eadem in animum reuocarunt, belli huius di fit cultatem ipsi ostendentes,&quanto facilius expeditionem in Hispaniam suscipere possit: Hoc in Primis ipsi ponderandum rclinquentes; quodTran-1yluamis praetc omnem spem Caesari se coniunxi lex,unde Turcarum rationes belligerandi summopere impeditae fuerint: Siquidem Princeps illesiuuenis&audax, maxima nunc autoritate apud amicos aeque atquc inimicos ob ampli ilimas res gestas polleat,qui nunquam ad osticium roduci pol pace cum Caesare facta, ipse cxcludatur, sed ciuitam di pacem vix esse sperandam, propter utriusque molumentum, quod ab alterius salute dependere
Videatur, tum etiam propter confoederationem recens inter cos initam, nouam affinitate qua Caesari non ita pridem crat iunctus Allegabant etiam Roscianorum rebellionem, quod oldauiae, &Walachiae maiuodae secesIionem a Turcis fecissent. Tum etiam quod omnes Turcarum subditi in
maximo timore versarentur,ne viros Imperii otio- mannici a Transylvano non modo deprimantur, sed ne penitus illud regnum destruatur euertatur. Hiice legatorum rationibus&monitis Mahu- metes patulas praebuit aurcs Illud etiam veritus, ne societatem mutuam Christiani Princines contra se
160쪽
valde timuersint. Igitur ex responso quod legatis dedit,&ipsius quoque actionibus apparuit, eius a nimum a pace non esse alienu Permitit enim Grasciae praefecto quem Beglerbegum vocant), ea de Tecum Imperatoris, Transylvani& malachi officialibus ageret. XVIII. Cur Turea tibenter de pace tra
Ferdinandi Archiducis consil--. Q. Maximiliani Imperator lbam regalem non occuparit. SE verior tamen opinio ruit Mahumetem e
iam tum, non minus quam Α murathem, arma.
tum animum gessisse, maxime vero postquam in Croatia caesus fuerat, ut amissam scilicet recuper ret gloriam,in qua sententia etiamFerdinandusA chidux erat. De pace tamen tractare simulate volobat,tum propter rationes superius allegatas,tum v Tovi in hac quoque parte, usum militiae, in primis vero Ottomannicae,sequeretur. Si qui de ea tracta
tione hostem negligentemi dubium in consiliis definiendis, apparatibus faciendis reddere cogitabat Sperabat etiam fore, ut durate ea tractatione nostrates tardius remissius in bello contra eum procederent,ne maioribus iniuriis eius indignati nem in se concitarent. Qua in re Maximilianum II.in occupanda Alba Regali deceptum fuisse ciebat, tum de pace ineunda cum Solymanno tracta ret,quae licet confecta, tame non diu post maximo cum Christianorum damno iterum dissolutari diccussa fuit. Sed statuamus Mahumetem eo tempore Pacre