장음표시 사용
301쪽
irrepsit ubi ad Eoo o. homines designati herui, quibus no modo permissim erat in bellum proficisci sed cogebantur quoque inviti, ad mand
tum imperatoris,in constituto loco, equo, armis lancea&machaera instructi comparere. Consuetudo illa adeo succcssii temporis fuit inueterata, ut iam ossicii ratione teneantur subditi eam obseruare Qvj hunc in modum frequentant militiam Acanai vocantur seu voluntarii milites, ex
natis Turcis selecti, qui solummodo quibusdam gaudent priuilegiis, nec aliud stipendium recipiunt. Rustici victum ipsis suppeditant, in transitu
praecedunt exercitum lustratum depraedatum loca ubi peruagatur Ex horum numero fuerunt 1 s illa Turcarum millia,quq in secunda Solim ni expeditione Viennensi, Linetium usq; excurrerunt. Sed in Europa numerus eorum acquisitione nouarum prouinciaru creuit. In Asia quoque ingens eorum multitudo est. Selimus deuieta Paphlagoniae,Armenia minore,in utraque 3 OO OO AcanZiorum creauit, hi,ctsi magis idonei ad xcursiones quam ad pugnas existunt,eorum
tamen plurimi armis equo optime instrum in bello comparent,d fortissimos sese praebent,
ut haud raro, ex Sangi achorum recommodatio' ne Beglerbegi ipsis Timaris prospiciant. Comia tantur hos plerumque qui Mariolossi dicuntur, domalachi,atq; Tartari, vel alii, qui callum obduxerunt latrociniis, maxime vero in eorum regionu confiniis, in quibus depraedandi λ excuserendi commoditas est , ubi lubenter ad partem praeda admittuntur, quod locorum de viaru sint gnarivi experti. Hinc
302쪽
Hinc inde per prouincias multi reperiuntur milites veteraniri emeriti,vel qui b. ob alias causas immunitas a bellis concessa est. Allignantur illis r diaS pagi in recens captis regionibus, pro quo benencio equorum illi,vel peditum certum
numerum in bellum mittere tenetur, transmittunt ea ptaedia ad succellores quoque, a Turcis Masellini vocantur. In Europa ooo. eiusmodi equitum, peditum vero maxima copia reperitur Exigua tamen eorum opera in pugnis existit, licet prouinciarum inspectores sedulo eo laborent, ne homines inutiles in bellum mittantur.
Asappi pedites sunt Turcae, quorum ingens multitudo stipendia licet vilissima accipiant: eorum in Europa Ooo O .inueniuntur, hasta, arcu&machaera pugnant, veru cum neq; assueti sint ad militiam, nequc exercitati praestat illis uti ad expugnationes locoru,ad comportandam materiam,& cuniculos agendos, qua ut in aciem producantur, in hunc tame usum maxima copia c. sorum conduci solet, praeter eos qui certa habent ab imperatore stipendia,&quos pagi in militia mittere coguntur Asa piorum quoque magnum numerum Imperator hinc inde per urbes Natoliae inprimis, in praesidiis habet, ut bellicis assuestant laboribus, quo eorum opera in re maritima uti possit Saepius quoque contigit,ut aera conducti tuerint milites nostro more,cum praesidiarios euocare e confiniis hosti oppositis, alio transferre, no videbatur omninoiutum Soli mannus in Asiam proficiscens hac ratione usus est .Eandem si hoc tempore Turca obseruare ve-
303쪽
as Aestit his TARDve fit lit dubium non est,quin praeter eas, quas modis recensui,innumeras alias copias adunire & colli, gere possit. Adparet igitur no frustra saepius spa sum fuisse rumorem,de Turcici Imperatoris e puditione cum o o. vel plurib hominum millibus suscepta lus admirationis habet ordo quo tempore breuiuimo colliguntur, ubi primum nuncii cu mandatis ad eos perueniunt'ctempus profectionem admittit sese parati sistunt, stupe-d est tranquillitas,unio, d obedientia, quae in immensis illis castris obseruatur, ubi strepitu dcclamorem excitare ob quamuis etiam caussam prohibitum est,quo tumultus evitentur. Finem hic primae parti opusculi mei impona. in qua videre est, quibus mediis Domus it
mannica ad tantum imperium peruenerit. Re
censui deinde bieuem historiam rerum a Turcis gestarii, tum artesec vires eorundem, inserui nonnulla de administratione imperii, quae non paru facient ad nostru ppositu In secunda parte ostenda,qua ratione potetia haec in Ungaria adhibito mediocri Germanoru auxilio vinci possit.
CV, in parteriori declaratumfuerit, qui νartibvioraudibmo viribu Domm Ottom nica ad tantum Imperr calmen peruenerit seuper sv videamin, quomodo metarorum potentra adhibito Germanoru auxitio vincita supera posest Vires igitur trauis nataonis examinabimus, scum hostiupotentia easdem conferemi , unde qua partis vrra que commoditai ni, quibwalteram
304쪽
Hungariae,c rebus ante hac abi- traq; natione gestis, constat. Germani quondam plurimis Romanorum legionib. fortissime restiterunt: sola Saxonia per O. annos continuos cum Carolo Magno pro libertate patriae certauit. Non ita pridem in ciuilib.discordiis paucae ciuitates Imperiiq; ordinesὰ ad Oo mitilia hominu optime instructoru in bellum eduxerunt, inde quid relique uti iaciet possint, exincolaru tortillimoru multitudine , ex regionis opule trita apter varia mercimonia, qu . e ibi exercentur,&metalloria quae effodiuntur copiam, exfertilitate,& rerum ad vi a humana necessariaruabundantia, coniicere licet, quelibet ciuitas tib ra1 Ioo O. milites, , exigui momentires foret, contra Turcas in bellu mitteret, immensus copiarum numerus existeret constat sane una earum reliquor socioru auxilio destituta Imperatori sese opponere ausim fuisse: Superuacuum puto ex singularum prouinciarum &urbium historii. annalib. rationes deducere, qui b. Germania sola centu vel pluriu illium hominu exercitu pauitu sustentare valeat, ut interim neq; artificia neq; mercimonia, neq; agri cultura detrimentum patiatur, siquidem ab Imperio, iis nimiru urbib. puinciis,quq Imperatorem Romanum tanqua Dominum supremit agnoscunt
305쪽
e quibus patrimonium Domus Austriaciex6pimus solummodo o. hominum millia, tam erquitum quam peditum,in quatuor annos postimus: totidem a prouinciis Austriae Archiducatui&lohemiae regno subiectis petimus,additis ne-eessariis impedimentis bellicis, tormetis, machia iis,& iis quae ad victum hominum, atque pecudum requiruntur. Nec rem petimus impostibile. eiqesiae nulla ratione fieri possit, sed ne dissicile
quidem, in annos tantum quatuor hunc apparatum requirimus , ut discant viciniores quanta cum facilitate rabies furor hostis tam immanis cohibeti&retardari possit,quem iam ad portas fere Germania peruonisse lauarino Agriaq; capta, in Germaniam ipsam paulatim tendere, eoque omnia eius c5silia directa esse cernimus.
IDEM sane de Hungaria statuendum.Nam etsi pars eius maxima&fere praecipua aTurcis possideatur,quae tame Christianis adhuc paret, tam egregie culta&habitata est,ut si vires serio com. iungere vellet, patriam uniuersam e tam graui iugo in libertatem vindicare, eiusq; possessione hosti ancipite reddere valeret.Sub Hungaria vero omnes eas prouincias intelligo, quae versus 'alachiam , Transylvaniam croatiam ten, dunt&huic regno subiectae fuerunt,cum primub Turcae arma illi intulerunt. Sola Transylvania, Hortens propriis viribus in unum coae is, Turcarum im- 116 petum kpius repressit, maximaq; eis intulit d inna: In primis vero sub Corvino, et, tephano Battoreo, non ita pridem sub Andrea Batto,
306쪽
reo,qui Ferdinandi Imperatoris nomine ea gubernauit egregia fortitudinisvi potentiae specimina edidit. Hic hooo. militu tuccollegit,ut ingressit phiberet Turcas,& cum 7OO OO. militum Lippa obsedit. Quid vero nuperrime Sigi simus Princeps contra hunc Tyrannum non est molitus' Nonne Sinam Bassam fortissime ex mala flchia eiecit'eiq; gloriam rerum prosperrime in orienteri occidente gestarum, iant temporis spacio acquisitum eripuit, maximam ob ciuS laudibus macula inussit, ut animi dolore&indignatione tandem mortuus dicatur. Nec unqua Turca unguibus suis Transylvaniam arreptam retinere potuit, licet asturi insidiis saepius id te ii tarit. Tantum abest ut hoc tempore illii de ilicere queat, cum tam fortes heroes ipsi resistat, qui non modo omninde&diligentia eam lientur, sed imperii quoque limites diutissime prolatant. Nec malachia suo dentit ossicio cu strenuos nacta est Duces&Principes, qualis Dracola fuit, cui strenuitate alacritate hostes sa pius experti sunt. Nec raro Turcicarii copiarum haec regio sepultura exstitit. Hungaria superior cisi ultra Tibis um sta tanta incolarum multitudine est referta, ut iustus inde exercitus conscribi posset, si vero zelo patriae succurrere velit. Croatia inter omnes Regni prouincias in pessimo statu versatur, nec niti paucissimos,sed optimos tamen milites in bellum mittere potest. Sed quid tam ex
che minutissima haec examinare iuuat, ctim ex Omnibus hisce regionibus tantum OO O hominum in bellu per quatuor annos cotinuos mitti
poscam', i fieri potest comodissime&facili me.
307쪽
as Acri ILLI TARDUCCII Hunc in modu facta computatione ad Vngariae fines ioo.millia hominum, tam equitu, qua peditum conuenient, qui intres partes,ut paulo
post dicemus,distribuendi sunt. Videndum igitur quomodo cum tanto anilitum numero 3. 4. vel . centena Turcarum nititia superare valeamus,initio utriusq; partis potentia,&comodita ites belli tu in comoditates quoq; coparabimus.
Christiana militia. IN hoc examine quatuor cosideranda veniuntimilitia diuersam & varia reddere solent unde comoditates,in comoditates exercitui accedunci. Dux nimirsi belli gemeralis,milites,arma&deniq; c5meat'. Hinc tande oritur ratio, ede di contra hoste, de qua ultimo loco dicendu est.
DUX BELLI GENERALIS. N illic est locus disserendi debelli duce,
quibus ille qualitatib M virtutibus dotatus esse dcbeat,de qua re integru volumen constitbcndum foret: Nec quantum momenti persona ducis uniuerso exercitui afferat. Na snientes iudicarunt satius esse ceruos militare suo leonis, si leones sub cerui auspiciis.Ipsa docet experientia illa maxima pericula, dissicultates Ducum prudentia aversas & superatas fuisse,ubi copiar robur vanu exstitisset Plurimi exercitus ex abiectissimis hominib. collecti maxima ediderunt belli facinora, strenui Ducis virtute allecti,&c ducti. Nec unqua legimus Ducem pusilanimu& abiectu ex optima costituta militia fortiorem &iis identiore euasisse .His igitur rebus in aliam
308쪽
rimu coducet tractandu re: eruo, auctoritares c.
Ducis ri in Turcico exercitu plus, i siqua alibi
viger. Namq; Turcicus Imperator absolutus it dominus, cuius ex arbitrio pedet quodlibet pro libitu disponere &imperare, nec alios in consilia adhibere, vel aliorum rogare consensum etiam in rc b. grauillimis tenetur. Non igitur mirum ii Imperatores bellici latainstructi aut horitate respclarissimas gerant. Parem ac prortu eande potestate Turca ducibus suis, quos exercitui praefi- solet, nihil suae aut horitati reseruans. ude bello gerendo, vel pace sancienda deliberationes. Titus Liuius in pulcherrima illa Alex n- s dri .igni cum Ducibus Romanis coparatione idem plane contirmati quod nunquam Romani Duces plena de bello gerendo potestate habuerint, saepius a Tribunis plebis delectus, antequa
Roma dilaederet impediti fuerint quod post te-pus ad bella tuerint quod ante tepus comitiora caussa reuocati fuerinti in ipso conatu rerum circumegerit se annus quod colleginunc temeri ras, nunc prauitas impedimento,aut damno me-
xit: quod male gestis reb. alterius successiim sit et, tyrone aut mala disciplina institutu exercitu acceperint: sed reges no liberi solu impedimetis omni b. sed domini rer teporuq trahat consiliis cucta, iasi sequas. In eade sentetia suasit Fab. Ma 'xim' Senatui Romano, ut Aunibali duce quenda strenuissimi opponat, eiq libera imperadi.&decerne di potestate tribuat, nec teporis vel belligeressi mo su ei praescribat. Duo haec testimonia
acuratistim authorc deprompta nos admo
309쪽
is Ac HILLI TARDv CCIInent, quid ducibus nostris, quos contra Turcas emicti mus,in primis desit, libera scilicet agendiω imperandi authoritas, qua cum pollebat Alexa der,tanquam Princeps absolutus, quiduis imp rabat pro libitu secus poterant Romani Dirces, qui Reipub. parebant, hos tamen eadem pollere authoritate Fabius volebat Tritum est Politico
cutioncs tardius procedere , quam Principum, quod in illis plurimorum consensus; iudicia nequirantur,quae saepius propter varia consuletium ingenia, varia sunt & diuersa. Germania atque Hungaria mixtum quodda imperii habet. Princeps enim reliquorum ordinum cosensum in comitiis requirere&impetrare tenetur sine quo in bellum proficisci non potest.Etsi in omnibus aliis rebus ad Rempub.& ad libertatem,contra tyrannos vindicandam spectantibus hic procedendi modus approbari potest: In reb vero bellu con- cernentibus damnosissimus M periculosissimus est,in primis vero ubi cum aduertario potenti,Mi. libere imperat,4 expcditiones celerrime syros quitur,bellum gerendum est. Eiusmodi militandi rationem reuera Turca obseruant, quos arma arripuisse , excursionem ad felicem euentum produxisse,ac reduxisse copias vidimus,citius quai,comitiis atque conuentibus immorari,vi-lligere , militem conscribere potuerint. Huic malo remediu commodius, illo Fabii Maximi, applicari non potest,ut nimirum Dux belli eligatur , qui supremam imperandi authorit tem atque potestatem habeat, Ru de rebus omnibus instruatur perfectissime,unde consilium
310쪽
infortuitis casibus capere possit, ne teneatu aliunde illud petere , cum belli fortunavi vices, ex Scipionis sentetia non semper admittant consilium maturum capessere, vel ex longinquo illud accersere,sed subito saepius ine triui a sit ratio age
da. Is qui conscripsit Secretarium, dicit Respubl. quasdam,ubi suos in bellum Duces emittunt, Scquid ipsorum sit ossici eos admonuerunt probe illos instr uxisse sibi videri, cum ultimo loco seuere ipsis imperant, ne ulla ratione manus cum hoste cooserat,nisi prius senatum ea de re sententia rogarint: pius enim euenire uti ostis procul ab urbe dissitus pugnandi occasionem praebeat co- modissimam vi tam subito, ut strenuus Dux vix illam animaduertere possit, quae etiam minima
interiecta mora elabatur. Hoc incommodum ex
falsa quadam imitatione prudentiae Fabianae in prolatando bello oriri idem author scribit, citius specie eas Respub. deceptas asserit. Namque Fabius legitimo exercitu, quem Annibali opponeret instructus Martis aleam nunquam fugit, sedcx prioribus cladibus cautior factus commoditates pugnandi diligetius explorareri experiri voluit, quae si ipsi seruiebant, aggredientem Hannibalem nunquam reformidavit, nec Hannibal
misisset illum in propriis munitionibus aggredi, nisi castra ipsius optime munita, latis virium, quibus se suosque tueretur, eum habere nouisset. Neque Fabius potuisset euitare pugnandi necessitatem, nisi castra ab Hannibale ad aliquot milliaria remota collocasset, quod Philippo contigit,quem Romani armis aggressi fuerant in locis