장음표시 사용
331쪽
metu praedonum impediatur commeatus comis portatio,opera quoq; danda, ut pro ratione periculorum,& distantiam locorum, unde merces afferunt mercatores honestum lucrum percipiant, quo in posterum ad mercimonia diligentius exercendainstigentur, deligendi sunt certi quidam officiarii qui mercibus pretia iusta imponat, certus est locus designandus,quo mercatores secure,tanquam in Emporio, conueniant, quae attulerint venalia exponant, vel aliis mercator,bus diuendant, a quibus postea vehiculis & carris tuto in castra deferantur, proficiscente enim exercitu non semper ad ea loca,ubi substitit, e
ueniri iusto tempore potest, mora interuentiente, merces ae durare non possitnt corrumpuntur&frustra pereunt. Quod si ordines isti stricte observentur, non est dubium quin rerum omnium abundantia in exercitu sit futura propter tot fluuios nauigabiles, qui per regiones fertilissimas, copiosissimas dilabuntur. Cum vero ea loca ubi plus imminet periculi, mercatores adire non seleant,necessarium foret in Croatia inprimis, ut eius prouinciae ordines, qui militibus stipendia seluunt, Granaria quaedapublica in locis securis constituant, unde auena atque panem militibus stipendii loco numerent. Quino pro singulis militum vexillis vehiculum venumentum ouoddam solo pane bis cocto,vel frumento onustum circumvehi potest, nec tamen eo sine permissit belli duce utendum,sed ad subitas expeditiones conseruandum, ne qua 'mora iniiciatur,vel occasio amittatur donec davicta
332쪽
aliquot in loco certo quiescendum est , iumenta atque vehicula tuto ad constituta illa emporial rouinciae vel mercatorum mitti possunt,ut qui-ibet pro suo vexillo quae nec ellaris sunt comparet. Quin& sentina illa hominum inutilissimorum mulierum puto, atque colonum ab exercitu abigatur atque depellatur paucis exceptis,qui .egroto curent,& liueamina lavent, quod peditibus Germanis inprimis usu venit, qui laceratis vestibus fere nudi reuertuntur c bello vel percunt vestibus destituti.
Postquam Transylvani atq; malachia, quae
vera Turcarum fuerit iret granaria ab ipsis defeceriit, maximis inde nec est itatibus urgeri ceperur, siquidem com earum ex Asia nauibus Constantinopolim quidem, indoluitientis in Ungariam transportare coguntur. In Europa parum frume-ti, ex prouinciis, quas possident, etsi fertilissimis, nancisci possunt, quod exigui supersint pagi,&ipsi quidem incolis vacui. Tum etiam quod pertransitus militum qui toties iteratur,oninis vere commeatus absumatur,®io depopulationibus quasi deserta reddatur. Si quis itaque commeatus comportandi rationem, qua Turca Utitur, deinde qui sumptus requirantur ad alenda
tot mancipia, qui eoSconducunt, tum quantum frumenti absumat exercitus antequam sedem
belli attingat,recte perpendet sane reperiet fieri non posse, ut per tres vel quatuor septimanas in uno loco Turca immoretur quod pabulationes quibus equitatus vix sustetari potest multo mi-hus iumentis, quae vehicula trahunt, alendis su D
333쪽
aso Ac ni is Annuceri ficient, quorum numerum mai0rem esse L comnicus dicit, quam hominum qui militia insem uiunt. Ad Agriam proxime' nulli opinati sunt ir lium differendum esse , quod nostis pabulationum &commeatus defectu breui uidediscessurus sit,cuius penuria plus damni in his regionibus percipit, quam arma hostilia ei inferre possint.
rendum. OVAE hactenus a nobis dicta fuerunt, ad ina
telligeda reliqua in medium in primis fuerunt allata, siquidem principalis huius materiae scopus in iis versatur. Vt igitur probe intelligantur omnia,haec praecipua capita obseruadasuhi: Bellum scilicet offensivum in posterum gerendum, tum quo ordine hostilis regio sit aggredia unda postea qua ratione acie cum hoste ut d certandum, quod bellum pluribus annis proin trahendum, hyeme quoque gerendum,deniaque quomodo bello capta sint coseruada Quo su in tam breui compendio haec omnia pro rei dignitate discuti,& examinari nequeunt, ii saltem quorum plurimum interest, ea diligentissime considerare,& ad calculum singula reuocare deri
rendum esse. QV. commoda, quaeue inc5mod bella os sensiva vel defensiuasequantur primu ge'
334쪽
Tu Rc vrNc in Iris. 10 Ineraliter, tum particulariter cosderemus. Ad prius mattinet plurib. sane exemplis coprobatuest, Bellum comodius Guicciardino teste hosti inferri,& in hosticum derivari quam domi illud excipere. Eius rei exepta multa apud Romanos scriptores legimus, qui earum partes plerumque potiores exstitisse praedicant, qui primi arma ae 'ripuerunt, ut habet Liuius in consultatione de Misi M. bello Samnitis mouendo, vel in Macedoniam G transferendo. In oratione Scipionis de Africa debellanda. In consilio Hanibalis Antiocho dato, de bello Italia inferendo, qua loca omnia sententiis exquisitis sunt referta, inter quas hae fere sunt praecipuae:praecaueri destritistione propriae ditionis hostem impediri, quominus pro tibi tu suorum ope atque praesidio uti possit, subdito rufacultatib hostilis exercitus devastatione eversis: Hoste timidiorem reddi, cum qui aggrediutur semPsntferociores mailites cordatiores ad pugnam reddi ' procul a ditione propria&patria abimr:occasione suppeditari multorum animos explorandi, qui erga principem male poterantesie affecti: victoria lucrata regionem hostilem posse occupari, priusquam nostis exercuum restauret ras rationibus aliae opponuntur contrariae, quas idem Liuius recenset,descri. , bens incommoda quae Alexander M. habitu Marus hillet, si in Italiam descendistet. ut Fabius in ic natu contra Scipione probat, Paulus contra
Hannibalem, qui idem hoc tande fatetur. Quod
335쪽
- ACHILLI i. r. iii v c eat patere, quo se in tutum recipiant milites, a nece superstites: exercitum restaurari facilius pose Gius locorum4 viuum cognitos este quos iiivis strum usum conuertere possumus, res necessa- rias domi suppeditare,quibus in peregrina regio-ta est carendum. In hac materia Secretariusin hunc modum di- inguit si,inquit,potentia eius qui oppugnatur, inferior sit hostili, defensuum bellu gerere dobet,cum auxiliis externis destituatur, secus faciendum si ires eius tanta sint, ut acie cum hoste
concurrere, nec de victoria desperare ausit. Duo insuper hic consideranda: Num regionatura fi- ...tus,vel arte sit munita, dum pateat undique. De-
inde utrum exercitus noster e propriis subditis constet,quos conuocare possiimus pro libitu,anyero conductitios milites habeamus, iique consensu plurium conscribantur. Quod si regio mu- nita sit,&militia ex subditis constet, hostis pro-ypter dictas caussas domi expectari debet: Sin ve- ro aperta sit regio, milites ab alterius arbitrio dependeant,non expedit,ut defensivum bellum geramus,sed melius erit hostem praeuenire, m xime vero si illest viciqus&potens,cuius impe-
rium subditi ab lute recognoscat, quos ille pro
, libitu conuocare, linc inde emittere possit, . qualis reuera Turca est. Eius rei Hungari exemo plum praebent,quos nunquam hostis subegisset, si s nisi discordiis ciuilib. irretiti ut dicit Bonfinius) defensivum bellum gerere constituissent, Pae- uera nihil aliud erat si bellum gerere, non ut illis conducebat, sed potiusivi hostic5rhodum vide- batur: Maximis sumptib.ingenaaepius exercitus
336쪽
fuit collectus, isq; sine ullo fructu iterum dimis. sus,q, hostis rebus sitis prospere gestis discesiisset
vel anni lepus non pat cretur amissa recuperare.
Accediti al1 haud leuioris momenti caussa, quod cum nos eo tantum animo bellum suscipimus, ut nos defendamus probe illud succedere non positici Cum e contra ubi hostem offendere velimus , possit. Turca mouendo nobis bellum ostensilium, omnes ibi impendit regni neruos,illis expugnans urbes arces, hisce oppugnans debellans nostros exercitus: Id quod non potest, cum ad defensionem sui tantum intentus esse velit. Praerogatiua defensorum consistit in altitudine propugnaculorum . tectorum, iusto laterum ord me extensorum, qua sic stante pauci multorum assultus sustinere&reprimere possunt: Ea iacente vincuntur. Iam quis merito sperare potest, quatuor, sex aut decem hominum millibus diu hostem impedire' qui in obsidione loci alicuius Oo. aut 2o . millibus, his agendo curriculos, illis effodiendo te ram, fossasque replendo, istis munimenta &4ggeres educendo strenue occupetur, totidem aliis in hostem eductis confligat:quia breui temporis interuallo superior euadat, ac munitissimum etiam propugnaculum euertat'&quod cunque praesidium enervet inque nihilum redigat absque ulla militari arte, ingenii solertia:Nisi illud singulari naturae beneficio insigniter munitum sit. Praeterea rationes nostrae effectum non sortiuntur, cum ad succurre dum obsesso alicui a Turcis castro certum praefinimus tempus metientcs illud non ex potentia hostili
337쪽
,s, Acuri Lis T RDVoc Itin hoc belli genere: sed vel ex propugnaculorurn magnitudine,quoad nos vel ex commoditates itus vel ex praesidii virtute, qua alias fortassis re,.sstedo viriliter conspicuam fecit: non indagantes veriores eventuum caussas. Vnde postea fit,put succursus isti semper tardius adueniant Cui sepe accedit praelidiariorum perfidia, aut animi abiectio,sicut huius rei testis est omnis Ungarim palmus. In eo autem belli genere,quo nos hoste aggredimur impugnamus, eque suis latebrisa
campestribus,sicut in obsidionibus,vsurpare a ita,&ligones:sed tantum lanceas,hastas,&bo . bardas Et haec caussa est , quod raro adlium apertum adduci potest , sitis perspihabens, quantum hoc suis rebus, vel prosit vel obsit.
VARI Tua quis locus primum,quis postea sit oppugnandus.Divisimus exercitum n a in tres partes,tum ut hostium vires distra .hantur,tum propter commeatus rationem, tum etiam ut praecaueantur confusiones. Cum parte praecipua. o.scilicet millibus tum peditum,tum equitum hosti ad Danubii ripas occurremus: altera pars I . nimirum peditum, d equitum millia in Croatiam mittenda , quae cum sterilis sit,& montuosa resiminores copias,&,l
338쪽
respedites , quam equites capere potest. Restant Oo oo hominum quibus Transylvano
maior numerus equitum Germanorum so OO.
scilicet, &4o oo peditum mitti poterunt, sub ipso quoque I oo oo equitum, totidem pedites Hungari militent: Siculi praestantissimi forent, si hastis praepilatis uterentur. Exercitu hunc in modum distributo, duae Regula ducibus sunt obseruandae: Quod nullus a tergo locus hostilis sit relinquendus Altera, ut tempus&labor in loco, qui alicuius sit momenti occupando, insumatur,&in eo honor&sumptus qui impenduntur, considerontur Priori regula periculum auertitur, ne exercitus intercludatur, securitati eorum, qui commeatum comportant.
consulitur Alterius obseruatio faciet,ut cum recentibus copiis loca munita& principaliora facilius occupemus, quae minora alia sequentur, quorum occupatio forsitan eadem opera labore quo priora fuerunt expugnata, constitissset. Hoc consilium Asdrubal capta Plaetentia Dosecutus est Marcello, cum Agrigentum occu-ι passet, o aliae urbes & oppida sese dediderunt. Antiochus uniuersia Thessalia potitus est, cum Pheras in suam potestatem redegisset. Idem innuit Marcellus, Fabium Collegam reprehendes, quod Casilinum exiguum castrum obsedisset, quod ne tentare quidem debuisset, eo tamen semel obsesso propter honorem deseri non poterat, etsi propior dissicultates inde emolumenti parumvisere nihil Romanis accedebat. Hoc igitur inprimis tribus nostris exerciti obseruandum, ut nunquam hostilum locum a
339쪽
ergo inexpugnatum relinquant,ea maximequet diuuuio sita sunt.Tum ut semper aggrediamur inoca principaliora,& praeclariora. inde praeter alia sequetur ut hostis si auxilio obsessis venir velitknobis magna sua cum incommoditate sese accomodare cogatur. Nec a tergis aciem nostram aggredi& confundere possit,quo unico modo nostros praelio superare antea consueuerat V ad singularia veniam, puto exercitum nostrum maiorem,ad Budam occupandaminitimapplicanduesse.posthabita Solnoch, Agria&Hadmurbes istae hosti potius impedimeto , quam
lumento sint futurae & ex iis commeatus,qui per Danubium defertur impediri nequeat Buda verixo ob has rationes capienda, quod nimirum una
sit ex urbibus regni primariis, hostes eam optime munitam aestimet Regni sit Metropolis,&est praecipuum in meditullio fere sita,undet' Solnock4 Agriam commodissime pra sidium mitti potest, nobis vero necessariavi peropo napropter Albae regalis obsidionem i qua simul etiam Iavarinum intercludit in obsidet . Si Solnoch, Agriam vel Halmanam obsidωπ seu
Danubii commoditate destitueris in lauarino occupando eaedem dissiculi res,& forsitan mai rra Occurrent, minores tamen utilitates inde ad nos redundent, parum honori nostro conducet si desensionibus assiduo, Mamissis recupera dis innitimuri Fateor Iavarinum grauis instar stia muli esse, qui fortiter nos pungit, propter vicini-
ratem multorum locorum, qui magni sunt momenti, quod hostis inde magno suo cum fructu bellum gerere possit Nobis tamen omnium
340쪽
rerum commoditas inseruit, fossorum in primis; qui maxima copia in ea regione reperit tur. Vna Buda obsidioni difficultas obstat quod exercitus diuidendus&interuallo maximorum fluuior uiri separandus crit Eodem enim tempore Pellam
quae ad alteram ripam posita est cingere pre
mere conuenit. Itaque sub mensis unii initium coram hac urbe comparercm, cum hostis copias suas nondum coniunctas habet ponte super fluuium construerem,&meluis custodirem, quam
in priori obsidione Anno 1' I. nuper ad Iavarinum factum, ubi ponti cxpugnationem deditio urbium secuta est. His primordiis ita conestitutis ambo loca simul aggrederer, Budae fingerem arctius instare, sed re ipsa vehementius Vrgerem Pestam, quod facilior captu sit, tum quod copia quae Pestam obiicient facilius reliquis, si
hostis auxilium Budensibus ferre conetur,se co- iungere possint. Quod si res ex voto cedat, nec aliud periculu superesse videatur, copiae istae Seg- hedinum obsidebunt, quod locus ille commo dissimus sit non solum ad deturbandum hostein ex ungaria superiori, verum etiam ad transitum in Transylvaniam confirmandui , cuius Princeps occupato China lino , quae parum a Lippa distat, ponte Tybiscum iunget, coque firmo praesidio munito consilia, auxilia nostra
quouis tempore excipere poterit, ob haia cinicam caussam, nisi adestent aliae quoque, Budae e pugnatio non est omittenda, nec suaderem Tr sylvano, ut Temes Mariam oppugnaret, nisi obsessa vel expugnata Buda, ne mole exercitus Tur-