장음표시 사용
251쪽
sit Hollandiae praefuerunt. ais
Si quid crauerint milites, neque id vindice remuris, magistratus id vindicaturos.
Neque militibus, neque eorum uxoribus liberum sit irarum titulo vinum faculam aut cere- ωfiam cauponari, aut aliude in domos δε- per ferre perferrive curare t a militibus,aut muni cipibus per contubernia bibatur. Secus si hcenturionem missione, aur alio modo, τι res exiget aena sumpturum.
Sedam in praesidio hic erit milites non adscripturum numeris , nisi consulibus apparuerit de Principis Mauritis ipserumve procerum iussu,ac sic quoques indiciam facturum metatoribus,venomina diemque annotent.
Sacramentum hoc praenitum ess ab optionarenturia tribunalis toparcha Allirivj xv ptembris anni CII II cxvI . Et in eius rei documentum Hic chartae ab Vse subseriptum es. En -
Reistores oppidi stolierodami qui antehac fuerunt moris semper apud se fuisse affirmarunt mihi, ut centurias ad se missas habendo praesidio portis intercluderent, donec centurio, & qui alij cum imperio militari erant ipsis rectoribus sacrametum dixissent i Idem ex aliorum oppidorum
252쪽
rectoribus intelligere memini. Vnde perspicuum est milites in notitia comprehensos in rebus belli quae ipsae in .men quantum praesidia attinet administrati debent de consilio procerum nationis, curatorumve reipublicari obedientiam debere proceribus Federatis & Senatui, ac deinceps praefectis ductoribusque. At in negotijs nationis cuiusque obedientiam ab ipsis deberi proceribus nationis a qua stipendia accipiunt, si in eius finibus versentur, aut alioqui eius nationis in cuius finibus defit, ac porro rectoribus oppidorum locorumque ubi in praesidio aguntiac posse eos ubi id expedire iudicatur ad eam fidem etiam peculiari sacramento adigi.
De bis controver quae cum iudicum
Cottio 1 inter se consessus eos quibus respublica, & eos quibus iudicia commissa sunt super potestatis suae finibus haud novum est , sed omnibus ferme temporibus, & apud gentes omnes usit
253쪽
qui Hollandia praefuerunt. 1a 7
tum. Sed hoc mirari subit partes quasdam
conventus Hortandiae de sacris Certamine eousque abreptas , Ut iudicioriam perturbationem interpretatae sint id quod, &Olim,& nuper fecerant,& inquam factum pro tutandis legibus ac procerum potestate defenderant. Principio notandum est ante belli tempora consessum iudicum Hollandiar noti
iudicijs solis praefuisse, sed Sc eonsilium
fuisse Vicario Comitis additum ad curandas res praefecturae , Ut ex mandatis ei consessui datis,& multis edictis ab eodem consessu olim factis super civilibus negotiis videre est. Sed post sumta arma placuit ob negotioru multitudinem consessum erigere peculiarem ad res praefecturae,DOS reipublio curatores vocamus: sicut& ad res maris regendas instituti sunt consessus ma
Sacrorum notio ante belli tempora partim erat penes antistitem Trajectinum, Meius ministros,partim penes iudicum Hol- .landiae consessum, ut qui x in Ecclesiasticos,& in alterius ordinis homines reipublicae scrvandae causa inspectionem haberent. At bello exorto in mandatis reipublicae curatorum possitum ei darens operam ut procerum decreta essectum acciperent, & in
254쪽
mandatis adsessorum Principis Uvilhelmi, quod collegium postea cum reipublicae curatoribus in unum coaluit, curam haberent Ecclesiasticae gubernationis. In appendice mandatorum consessus veteris iudicum,& in mandatis consessus iudicum superioris, quae utraque post belli exortum facta sunt, neutri eorum notionem ullam de religione rebusque annexis tributam
legimus. Imo id tantum abest, ut superiori consessiit iudicum per mandata interdictum sit, ne in rebus civile imperium spectantibus provocari ad se patiatur,nisi gravis causa aliud suaserit. Evenit olim,viseniores quidam Ecclesiae Lugdunensis arectoribus oppidi demoti rem pertulerint ad cognitionem Principis Uvilhelmi procerumque Hollandiae, qui quosda etiam cognoscendae causae delegarunt. Verum quidem est eum oppidani iudiees Lugdunenses postea de ea causa pronuntiassient, appellatum a seniorixus consessiim iudi cum Hollandiae: sed acta causae nos docet accusatum ab ipsis iudicium,ut vitio latum ea de causa quod deliberante Principe ac proceribus nihil innovare licuisset. Quod
si quando super negotijs Ecclesiasticis aliqua iudicum consessui cognitio attributa
est,ia non ex vi perpetuae iurisdictionis, sed
255쪽
qui Vollandia praefuerunt. 229
ex delegatione ortum censeri debet. Illud Certe constat antequam haec disputatio caeteris se immiscuit consessum Veterem iudicum Hollandiat, quoties proceres id se velle significaverant, causis huiusmodi se exemis1 e. Quod si etiam controversum essetius de rebus Ecclesiasticis cosnoscendi, illud tamen negari non posset, in procerum Hollandiae potestate esse controversiam talem inter iudices , & reipublicae curato res dirimere, cum ijdem proceres iudicia de indictionibus publicis soli curatorum reipublicae consessui attribuerint, sicut de Cognitionem de praedis mari actis collegiis maritimis,& iudicia de seditione rebusque alijs dicto consessui curatorum reipublicae si ipsi causam cognoscere occupassent. Aproceribus autem Hollandiar constitui id posse intra fines suos etiam citra assensum procerum Zelandiae, primum probatur exemplis aliquot noviter attributae iurisi dictionis quae a iudicum cosessibus in quar. stionem non vocantur : deinde capite se-Cundo primae pactionis initae super iurisdictione confestus superioris ubi hqc leguntur verba. Ne proceres Hollandia quantum ad proceres,membra,ac habitatoresZHandiae pertinet, ac vici m Zroceres Zelano quantum ad
256쪽
proceres in ida,membra, ac habitatores Hosian diae υniversos aut singulos pertinet, quicquam severiori consessui imperent, aut G ime tir ω-rent,quodspectare possit ad mutanda aut immi. φuenda iudicia eius consimus: Nec quicquam iubeant uberive curent quodproceribus membris, oppidis aut habitatoribus nationis alterius damne esse possit: at studiacrum ordo aut celeritaae, μι utilitas tranquillicasque Iublica novari aliquid exigat id communi conuuio consensuque fat. Secus factum si quid fuerit proceram alterius nationis iussu, id vim nustam habeat adversas
proceras nembra, oppida atque habitatores nationis alterius qui sata interesse minimaverint. Vnde irrefragabili ter sequitur talia imperata vim habere adversus subditos eius nationis, cuius nomine mutatio instituitur. Neque aliter hac de re scripserunt conseia sus uterque iudicum anno II II XCI, CUM in scripto quod adversus eius anni decretum HolIandicum exhibuere non id de- Cretum accusant, ut vitio factum quod Zelandiae proceres non assen sissent, sed hoc tantum aiunt observari non posthadversum Zelandos, ut qui ea super re auditi
Decreta verb consessibus iudicum signiscata parem habere vim atque edicta,& ConventusHollandiae,& nominati in Am-
257쪽
qui Hostandia praefuerunt. 23r
stelodamenses sensere quo tempore decretum illud anni cIIIIxci de quo & infra agemus factum est. Idem apparet ex sedere quod inter Hollandos &Zelandos
ictum est anno cio II LXXVI Vetante,ne quaerirationes fiant, neu quid iudiciale exerceatur adversus leges se decreta procerum, & ex secundo capite posteriorum pactionum iubente, ut superior consessus sequatur imperata, decrera m edicta sum huius quam is Fus nationis. Atque hic obiter observandum decreta quae generalem negotijs formam praescribunt, multum differre ab epistolis quae saepe super peculiaribus causis importuna flagitatione,aut per gratiam eliciuntur. Neque Vero ratione carebat , quod Hollandiar proceres , qui Vt aequum erat decretis suis cupiebant parori, potius reipublicae curatoribus hanc cognitionem asssignabant,quam iudicum consessibus,non modo quia iudicum pars erat ex natione altera,Zelanda scilicet,verum etiam quod eorum multi secessionem ab Ecclesia publica exemplo sitoprobabant, ac proinde damnabant decreta quibus pax mutua imperabatur. Accedebat quod spoliatio illa quae Amstelodami contigerat cum iam ab eo tempore annus iudicibus maioribus cognitionis aperiens viam trasitisset, dissimu-
258쪽
a 3 i pologeticus eorum labatur a iudicibus , quodque superioris eonsessus iudices decretis procerum Hollandiar factis ad postulata Enchusanorum
cum tamen ea in causa dignitatem suam atrociter laesam coquererenturin parebant, decretis autem quae aliis oppidis postulantibus facta erant, non item parebant: Vt nunc praetereamus epistolas in ius vocantes a iudicibus missas quae in praecepto inhibente manifeste pugnabant cum mandatis de ipsorum iurisdictione. Ad haec apud consessus iisdicum longae sunt litium
sumaminationes, cum res civiles squibus semper publicum religionis statum annumero) exigua mora saepe in deterius projlabantur: tum vero iudiciorum rigidae sunt regulae , cum negotia civilia rectius saepe flexu quodam ac moderatione transio an
Haec quanquam ita se habebant, tamen quo inter diversos consessus aemulatio vi- Atque adeo tota cum iudicum consessibus cotentio ad duo maxime capita rediit.
Prius horum est,quod in Hollandia distinctum semper fuit ius imperadi id quod
taretur,maiori parti conVentus placui cognitionem de rebus secrorum primum oppidis permittere, deinde ipsis Hollandiae
proceribus,ut summae potestati.
259쪽
qui Aristandia praefuerunt. 2 33
salus publica exigit a iuuicum potestate. Ipsi proceres edicto quo ius suum Lice- strianis temporibus afferebant, sic aiunt. Fenes hos coetus solos sordinis scilicet oppidani j est ius deliberandi decernendi merandι de rebus omnibus quae statum reipubliω atq; oppidi
tangunt. Consilum autem os scio continetur quo
ridiana administratis se imperium circa negotia publica um quae ad curam bonorum oppidi sob- mentionum,tum quae ad eius salutem atque stem-ritatem pertinent. At consessus iudicum oppidi in iudi se occupatur tam circa crimina quam li- res exercetque omne iurissimonis genus , flummum Umum nedium. Inter ea quae statum remque publicam tangunt antiquitus annumerata fuit potestas temporibus turbidis costituendi de domicilio habitatorum sine famae aut bonorum dispendio, sive ex, sua regione oppidi in alteram migrare iuberentur quod vetus constitutio Rottero damesis vocat praecipere cuiquam,Vt extra suum oppidi quadrantem moretur) sive etia oppido toto ipsis interdiceretur, quod MDordrecliti & Amstelodami factum est pridem adversum viros insignes & honoratos qui ad iudicium rem perducere permissi non sunt. Eiusdemque moris documenta tum testium,tum actorum fide pro ducta memini ab Harlemensibus,Lugdu-
260쪽
nensibus atq; aliis. Exercetur haec potestas aut a cosulibus solis, aut cum oppidi consilio,eamq; potestatem legitimam esse agno.vit ipse Princeps V vilhelmusArausionenri
gistratibus praeciperet Apratus haec verba epistolae) quodi s muneris ratione competeret, acriter advertere homines si 'ectos,atque eis illico sine mora praecipere oppido ut excedant , sine exis&mationis damno osa is rebus. S ecutum est hanc epistolam anno cII I LXXXu de- Cretum procerum Hollandiae,quo speci liter iubentur Consules id exsequi sine litis aut iudicij forma , addito quod eum inmodu Consules constituerent,id effectum
haberet,quantumvis contradiceretur, intercederetur , provocaretur. Etiam edictu
sub idem tempus vulgatum est, prohibensita interdictis in oppidum regredi sine pro
inter motus Licestricos simile decretum a proceribus Hollandiae factum est, & anno CII II xcvm publicatum est edictum in eandem sententiam, factumq; denuo de- Cretum de servando diligenter edicto. Sic&post inducias anno cII II cXIII a conventu Concorditer declaratum est durare eam potestatem. Neque iudicum conses.sus ante postrema haec tempora huic pote-