장음표시 사용
141쪽
. COLLO Q. SCHOLAs T. nihilfaciebas, nonne otiosus erasy E. Non eram,
pace tua dixerim. o. Qui potest istud fieri E. Dicam tibi: etsi tute melius hoc intelligis, quam eso. Nihil faciebam, ut apparebat, sed tamen cogitabam aliquid boni. o. Declara istud mihi. E. Qium tu facis versus, saeph meditaris diu quasi sis
otiosus: quamvis nunquam sis minus otiosus O./Pro ista aetate nimis acutus es. Etiam tibi, ut ais, otiosus non eras: tamen qui te viderent, possent
siter judicare. E. At solus eram. O. Verum: sed poterant aliqui intervenire. Denique non fateris culpam i E. Siqua fuit culpa, in eo suit, quod primo adspectu videbar tibi esse in otio, quum revera non essem. o. In eo nihil requiro ; sed de irrisione quid respondes t E. Certe nihildixi deridendi animo. Ο: Quo igitur λ E. Iocabar, crede mihi. O. Quorsum t E. Ut, paucis verbis fabulando, aliquid ex te addiscerem. o. Non is sum, a quo multa doeeri queas. E. Imo tecum multum. honi saepe didici. o. Quid tandem vis concludere ' E. Ut mihi ignoscas : quando, ut vides, malo animo nihil peccavi, quod eqxidem sciam. o. Α- g ignosco: quia videris mihi candidus & apertus γnequeadhuc vidi, te mendacem esse. E. Ago tibi, pratias , Martine suavissime. IX.
. His nihli ἐπvenit observator, qvod notet.
OBSERVATOR. PUERI. studentes. Viduosdie agitis, pueril mihi videmini gar
rire nugas agere. νHampum . nge falleis ris, nam repetimus una. O. Quaderet P. De ver-
142쪽
LIBER IV. his a malis, id quod reddendum est hora tertia. O. Benh facitis. P. Vis audire nostrum colloquiumὶ O. imo pergite 3 majus opus moveo: volo tendere laqueos picis & graculis. P. In area multos ad solem invenies. O. Retibus est illic praeda parata meis.
Exemplum observatoribus imitandum in causas levioribus, praesertim cum pueri non sunt con
OBSERVATOR. PUERI. garrienteS. AT atl ecce, nunc capti estist non fatemini
inidam Puer.Cerih fatemur ingenuis, sed non dicebamus mala verba: quaeso te, mi Nicolae, ne velis notare nos. o. Quid garriebatis; audivi, nescio quid, de jentaculo. P. Illud est, loquebamur de jentaculo matutino : quia famulus non dederat nobis in tempore. o. Puto id fuisse, nee eerthest valde magnum maIum : nisi quod sunt otiosa verba. P. Sed latine loquebamur. O. Audivi, sed non erat fabulandi Ioeus. Nam cut scitis hoc pusillum temporis a merenda debet vobis esse valde pretiosum, quum sit dicatum studio: scilicet, ut se diligenter quisqve praeparet ad reddenda magistris ea, quae praescripserint : nonnis verum dicoὶ P. Certe verum dicis, nos debuissemus legere simul de Testamento, quae mox oportebit reddere : sed ignosce, precor, suavissime
Nicolae, posthac erimus prudentii ores, & ossicium
143쪽
cium nosti uni uiligenter faciemus. O. Si sic feceritis, Praeceptor vos amabit, tanquam minuta sua
intestina. Nonnε videtis quemadmodum diligat bonos pueros & studiosos nec amat solum , sed etiam laudat, & praemiolis afficit. P Ista scismus, & quotidie experimyr. O. Ergo memen toce & promita facite. P. Tacebis igitur hane culpam O. Tacebo, ea lege, ut caveatis reciderre ὶ P. Cavebimus, Christo favente. G XI.
Magister observatores publicos admonet de 'siorum
HEus Florentii F. Hem, praesto sum, here. i. Accerse mihi huc quinque publicos obser-Vatores, quos hesterno die in hunc mensem elegi: nostin t F. Optime; nam egomet aderam. P.Sunt, opinor, in suo quisque auditorio: festina. F. Quam primum rediero. O. Adsumus omnes, Praeceptor,quid tibi placet imperaret P. Satis erat jubere, nec enim sum Imperator, nee Magistratus. Ego vos huc accersendos jussi, ut vos officii vestri commonefacerem. Vos igitur attentis auribus atque animis audite. . Non ignoratis, quanto cum timore Domini hesterno die palam in aula nostra communi vos elegerim: sequuta est admonitio nostra atque exhortatio ad omnem coetum scholastieum de timore Domini, deque moribus , qui deceant studiosos in schola versantes euotidie : deinde non sine optimorum adole-, scin
144쪽
, . LIBER IU. scentium testimonio vos elegi quinque, quos ad hoc munus idoneos existimavi: FOltremo ventum est ad seeundam , cum gratiarum actione,
precationem. Ne igitur putetis ludum fuisse aut iocum actionem illam, in qua nomen Dominitam studios4 fuerit invocatum 3 ac licet apud
imperitos aut arrogantes hoc munus & vile &abjectum videatur, vos tamen credite, cum honorificum tum sanctum es se vestrium istud ministerium. Quod si aliter existimabitis, fieri non potest, ut munere vestro recte iungamini. Itaque ego vos hortor, quantum possum, & per JEsum Christum obtestor,ut cum DEI timore atque reverentia diligentiam praestetis in iis omnibus, quae intellisetis ad officium vestrum pertinere. Avobis igitur absit omnis favor, odium, gratia, studium vindicandi, & simile, quae trans veri os asunt homines, & sincerum corrumpunt juesicium. Ne timeatis improborum minas, qui po-lilli animi adolescentes ab officio solent absterrere. Quam enim habent in vos potestatemὶ pio: tius eum timete, qui vester est Dominus qui vittaeae necis potestatem habet, illius, inquam, tanti principis timor vobis ob oculos semper obversetur. Incurretis scio in aliquot improborum ac dissolutorum odium, sed pluris sit vobis unius patris vestri coelestis amor &chariras , quam omnes omnium hominum inimicitiae. Estote semper memores verbi illius, quo Servator nocter&summus Praeceptor suos discipulos ad constantiam hortabatur: Si vos, inquit, odit mundus, scitote
145쪽
COLLOQ, SCHOLAfri tote, quod me quoque prius odio habuerit. Vos igitur, propter ipsum Christum, omnes flocci- facite nebulonum minas, offensiones, inimicitias, dummodo gloriae Dei possitis inservire fideliter. Haec sunt, de quibus nunc ero temporis
brevitate vos admonendos esse existimavi, praeter illa, quae vos in aula hesterno die audivistis. Frimus observator. Maximas tibi gratias agimus, Praeceptor humanissime, & Christum precamur, ut sua dona tibi semper adaugeat. Alter O. Atevero vehementer petimus, ut i si tibi molestum non est a perscriptam des nobis hortationem tuam : quo illam, inter nos quandoque relegentes, memoriae tenacius infigamus. P. Id faciam primo quoque tempore : quandoquidem remsane honestissimam postulatis. Primus observ.Optamus etiam a te, si placet, commentariolum scriptum habere, de praecipuis officii nostri capitibus: ut simus certiores, quia potissimum sit nobis hae in re observandum. P. In ipso tempore de hoc admones: & sic ego jam pridem in animo habebam, sed me quotidie aliud ex alio impedivit. Dabo igitur ejusmodi commentariolum, quod videlicet contineat, quicquid ad observatorum publicorum ossicia pertinebit. Id autem describetis exarehetypo meo, quod ideo servare volo, ut caeteris quoque tradere possim futuris observatoribus. Nunc redite, in suum quisque auditorium O. Redia imus, Praeceptor. VI.
146쪽
LipER IV. Duo aut tres ex domesticis discipulis Praecipiorem mane salutatum veniunt, ut βιat, an omnes surrexerint. Admonitio Praeceptoris.
Exemplum diligentiae observatu dignum.
FRANCISCUS, unus Discipulorum. PRECEPTOR. SAlvePraeceptor P Salus per JEsum Christum.
An surexerunt omnes t F. Omnes praeter par-Vulos. P. Numquis aegrotat F. Nescio, gratiae Deo. P. Quid agitur F. Alii se induunt: alii jam student naviter. P. Adestne vobis hypodidasca- 's' F.Iamdudum. P. Ite igitur precatum: vosque diligenter commendate Domino Deo,per Iesum Christum, deprecatorem nostrum: deinde pergite in studiis vestris,usque ad horam jentaculi. F. Ita solemus, Prateeptor. P. Credo equidem, sed quia fethsomniculosi estis ac negligentes, idcirco ego vos admoneo saepius. F. Gratiam habemus, Praeceptor humanissime. Numquid vis praetereat P. Dic famulo, ut mihi togam adferat. XIII.
Interrogatin quidam de concione secret, nihilssit re- ηdere: O urgatur a Praeceptore, parum abes, quin vapulet; si recolu exorat veniam.
ADfuistind hodie concioni sacrae G. Adfui. P. Qui lunt testest G. Multi exeondiscipulis, qui me viderunt, testari possunt. P. Sed producendi erunt aliquot. G.Producam,cum jubebis. P. Quis habuit concionem G. Dom. N. P. Quota hora inrepit P.Septimat P.Unde sumpsit me
147쪽
mat G. Ex Epistola Pauli ad Romanos. P. Quointo capite G. octavo. P. Adhuc bene respondisti: nune videamus, quid sequatur. Ecquid memoriae mandastit G Nihil, quod referre possim. P. Nihilnet cogita paulisper,& vide, ne turberisi
quin esto animo bono. G. Certh, Praeceptor, nihil possum reminisci. P. Ne verbum quidem G. Nihil prorsus. P. Hem verberoi quid igitur profecisti G Nescio, nisi quia fortasse interima malis abstinui. P. Illud quidem est aliquid , si
modo fieri potuit, ut malo animo abstinueris. G. Abstinui, quoad potui. P. Facita esse, non tamen
satisfecisti DEO ; cum scriptum sit : Declina a malo, & fac bonum. Sed dic mihi,quaeso, qua grana illuc iveras potissimum G. Ut aliquid addis erem. P. Cur id non fecistit G. Non potui. P. Non potuisti, nebuloὶ imo nolusti, aut certε non euram. G. Cogor fateri. P. Quae res te cogit G. Conscientia mea, quae me accusat apud Deum. P. Recth dicis, utinam ex animo i , G. Equidem ea animo dico. P. Fieri potest ; sed age, quid ruit caula, quamobrem nihil memoriae mandaveris G Negligentia mea, non enim diligenter audiebam P Quid igitur faciebast G. Identidem dormiebam. P. Ita soles: sed quid asebas reliquo tempore t G Cogitabam mille Ineptias, ut lolentdu ri. P. An tu adeo puer es, ut non debeas attentus esse ad verbum DEIaudiendum t G. Si attentus essentipossem aliquid proficere. P. Quid igitur meruisti G Verbera. P. Meruisti profecto, IGque largissimiel G. Ingenue confiteor. P. Verbo
148쪽
' . LIBER IV. 'tenus, opinor. G. Imo certi ex animo PFortasse: sed interim para te ad plagas accipiendas. G Ah Praeceptor ignosce, obsecro, peccavi, fateor : sed nulla ex malitia. P. Atqui iam supina i sta negligentia proxime ad malitiam aecedit. G. Non eis quidem inficior: sed tuam imploro clementiam,
per Christum Iesum. P. Quid igitur facies, si tibi ignovero t. G. Faciam posthac officium meum, ut spero. P. Addendum erat, Deo ju v ante: sed id
parum curas. G. Imo, Praeceptor, adjuvanteDeo, praestabo posthac ossicium. P. Age, condono eulpam tuis lacrymis: tibique ea lege ignosco u promissi memineris.G Gratias ago,Praeceptor humanissime. P. Eris aqvd me in maxima gratia .si promiS servaveris G Faxit Deus optimus maximus, ut possim. P. Faxit, precor. XIV.
Nimis siomno dessitus puer reprehendtur de veniareae in Gymnasivum tard tale. Mendacio ου causastivo iapurgare se conatur. Illi ut verum fateatin,promittiatur impunitari Poenarum metu, post aliquot tergiversationes, rem omnem eonfitetur; diligentiam promittit iuposterum et Doretur qνa illam ratione praestare qPeat. Multis verbis ad mutandos mores hum.rni se common
tur. Expaenitentiaesigno, qvod praebe fert, bonam s=em promittit. Exemolum in somniculoso . ..
ΗΕus Gorharde,sequere me in cubiculum , est
quod ego te seorsim monere velim. G. Adsum,Praeceptori P. Nunquamne mature in scho-
149쪽
Semper istud dicis: quid impedit G. Nemo est
domi nostrae, qui me expergefaciat. P Nemo G Prorsus nemo. P. Non habetis ancillam G. Habemus quidem: sed non curat me excitare. P. Imo tu ut opinor non curas surgere. Nonne verum dico quid tacest responde nunc tandem
aliquid. G Me miserum i quid agam P. Nihil est, quo i terrearis, fatere verum. G. Quid, si confessus eroi P. Ehol tibi ignoscam, crede mihi. G. Ah pudeti P. Ne pudeat verum fateri, quaeso, alioqui vapulabis. Pergin' tacere Τheus observator, vise ad matrem ejus, & roga. G. Ne mittas , Oro , Praec tor , dicam rem omnem, nihil reticebo. P Age, esto animo bono. G. Sic est profecto, ut dixisti. P. Non satis illud est, volo audire sigillatim omnia. Narra mihi plane, quemadmodum se tota res habeat. G. Quum venit ancilla me excitatum, primum nihil respondeo, quasi serio dormiam, deinde, si magis urgeat, attollo aegr d caput, sedeo in lecto, thoracem injicio humeris, quasi statim surrecturu . P. Quam pulchre narras i ita me DEUS
amet, nunc te magis amo , quam unquam feci, perge. G. Cum primum egressa est ancilla cubiculum, tum ego reclino caput in pulvinar, ac demitto pedes. I .Etiamnὲ redormis G. Ego vero redormio bene placideque. P Quam diut G. Donec ancilla seeundo veniat. P. Quum rediit, quid tibi dieit G. Exclamat, vociferatur, insanit. P.
Quibus utitur verbis G. Hem nebulo cinquiti
150쪽
LIAE R IV. quando eris in scholat ego dicam Praeceptori
tuo, ut bene verberet: tu nunquam vis surgere,
nisi bis aut ter excitatus fueris. P. Bona fide promittis, acturum te posthac ossicium t G. Si unquam recidero, causam non dico, quin palam caedar virgis,idque acerbissime. P. Bel quidem promittis: sed quomodo praestabis promissa G. Adjuvante Domino Deo. P. Qua ratione flectes illum G. Fide &assiduis precibus. P. Alioqui nihil posses obtinere. G. Credo equidem. P. Non satis est credere, nisi cures effcere diligenter. G. Curabo pro viribus, ac dies noctesque id unum meditabor. P. Optime loqueris, dum tamen m moresse pergas. G.Quomodo possem oblivisci nunquam desinunt istua monere concionatores: tu vero fere quotidie ad id nos hortaris, & bene facis, Praeceptor, quia omnes sumus valde negligentes, sed ego primus omnium. P. Da igitur
operam, ut tu Omnium primus mores istos mutes: at memento praecipue semper verax esse. G. Fa- xit Deus, ut nunquam mentiar. P. O quam felix
esses t G. Satis in praesentia felix ero, si tantum me absolveris. P. Faciam, quod tibi sum pollicitus: sed ea lege, ut promissi tui memineris, & re
ipsa praestes, quemadmodum nunc mihi recepi-
sti. G. id igitur restat, quo minus abeam Iiber P. Imo aliquid restat: mane , & audietiam nunc. G. Quam diu voles,Praeceptor. P.Inter caetera , exeutias oportet istam pigritiam , quae te in lecto detinere solet, non enim decet studiosum adolescentem somniculosum, & in- Κ Σ ertem