Maturini Corderi Colloquiorum scholasticorum libri quinque, cum argumentis et appendice

151쪽

COLLOQ. SCHOLAST ertem esse, sed alacrem & experrectum, cujusmodi vides aliquos ex condiscipulis tuis. Nontenes

memoria divinum Petri Apostoli praeceptum t G. Quod illud est λ P. Sobrii, inquit, estote;& vigilate. G. o quoties audierami sed sproh dolori nun- Iam usurpavi. P. Fac, ut studiose usurpes in po-erum: neque illud solum, sed etiam caetera bene vivendi praecepta, quae toties audivisti, quod quidem si diligenter feceris, tibi inprimis bene consules: jucundus eris parentibus, & mihi, & condisecipulis tuis: denique id quod est praecipuum charus eris Deo, qui studia tua in gloriam sui nominis magis in dies promovebit. G. o quantum fructum sentio ex ista admonitione tuai P. Veh menter sanh gaudeo, & tua & condiscipulorum causa. G. Quid si narras illis meam poenitentiam

P. Ego vero narrabo primo quoque tempore : Ut exemplo tuo discant, nihil esse acceptius Deo, quam culpam agnoscere, & ad frugembonam rere. Vale nil&adesto hora tertia in auditorio.G.Ago tibi gratias ingentes, amantissime Praeceptor. Multy interrogatur Magister a Fodam Hst pulvis eo, 'od patim dictum est. Exemplum est puerilis imprudentiae: ut discant pueri ad verba doctoris attentiores esse.

GEORGIUS. PRAECEPTOR.

Raeceptor, quid reddemus cras manεῖ P. Hodie manε palam dixi ante scholae missionem. At ego nonaderam Praeceptor. P. Roga igi ur

152쪽

LI AER IReondiscipulos, nam si vellent singuli me interrogare de rebus a me palam dictis, quaeso, quandonnis esset y Itaque fac sis posthac prudentior. G. Curabo pro viribus. P. Sed tu ubi erast G. Prodieram. P. Quid prodierast G Ut curarem negotium aliquod, de quo pater ad me scripserat. P. Aquo petiistiveniam G.Ab hypodidascalo. P.Cur non a me potius t G. Quia eras oceupatus. P.Quid agebam G. Alloquebaris in area quosdam viros honoratos, qvi te conventum venerant P. Abi,

nunc recordor.

Praemium victoria eausa petunt pueνἰ: datur 4 met stro, sed non sine admonitione.

Obligatur quis ex promisso. Solus Deus succes.sum dat studiis. Sine Deo omnia Vana

ΗΕNRICUS. PRAECEPTOR. HADRI NUS, NOMENCLATOR.

PRaeceptor, visne dare praemiolum t P. Quamis obremi H. Victoriae caus1P Ubi sunt compares tuit Had. Adsunt Hugo & Audax. P. Heus Nomenclator, suntne hi victores, hae hebdomade Had. Habent notas omnium paucissimas. P. Ergo sunt victores e quid aliud ex te quaero Vos igitur quod praemium petitis t Η. Quod tibi placuerit. P. Quo tandem jure debeo H. Expromissio. P. AEquum dicitis. Quicquid enim recte promissum est, praestari debet. Η. Sic ex te didicimus. P. Ecce vobis pennae singulae ad scribendum, ac ne putetis, vulgares esse: ex earum

153쪽

H. Gratias agimus Praeceptor. P. Quin potius agite DEO omnium bonorum auctori, qui dat studiis vestris successus prosperos : vos autem in literarum studio pergite diligenter. H. Dabimus operam, quantum juvabit ille pater Optimus. P. Sine ejus ope vana sunt nostra omnia. XVII.

Hugo a Praeceptore petens mutus pecuniam , mist eis ad hypodidasicalum.

HUGO. PRAECEPTOR.

Raeceptor, visne mihi mutuo dare aliquant tum pecuniaeὶ Quid opus est tibi pecunia i H. UtSylvio satisfaciam. P. Quantum debes illi H. . Assem eum semisse. RQvo nominet H. inia stripsis mihi aliquot colloquia. R Ostende. H. Vide in placet. P. Adi hypodidascalum; die ut det, quantum petisdΗ. Gratias ago, Pratceptor. R Non est quod agas: sed refer in codicem tuum. H. Quin jam retuli. R Factum bene, ostende ipsi hypodidascalo. XIIT

A Praeceptore es tam petens , ad ejus famulumlititur.

JACOBUS. PRAECEPTOR,

Raeceptor, non restat mihi charta ad scribendum, visnhdare scapum t P. In quem usum g I. Partim ad colloquia, partim ad exemplaria. P. Retulis i in codicem tuum y I. Retuli. P. Ostende. I. Ecce tibi Praeceptor. P.Quid istud retulisti in codicem : vis ergo de majore Τ J. Si tibi placet. P. Pe- tela famulo: ac ne dubitet, ostende illi tuum codi

154쪽

LI HER IV. item: cave inuraris charta ne tibi pater succenseat. I. Faxit DEUS, ut bene utar. XIX.

Puer in villam a patre ablegatis orat veniam s testia monium se allanurum promiti t.

ISAACUS. PRAECEPTOR.

ν Raeceptor. P. Quid vis i Licetne mihi tred mum P. Cur ante horam 8 Ι. Pater jussit, ut nunc abirem. P. Quid eset opera tua Ι. Vult me in vi llam mittere. P. Quid eo I. Petitum uvas, Readam opera nunciatum aliquid villico nostro. P., Quid si me fallis Ι. Adferam testimonium ut soleo. P. inando redibist I. Hora prima, ut spero. P Qui tam cito I. Villa nostra non longe hinc abest. P. Ito sanδ.

XX. Puerfluam patri in stribendo navatur in operium a Proeeptore petit veniam jubetu postero dis afferre testim

LAMBERTUS. PRAECEPTOR. LIcetne abesse hora secunda P. Quid habes

negotiit L. Pater eget opera mea. P. Qua in re 3 L. Ut sibi aliquid scribam. P Sed interim non reddes,quae praescripta sunt vobist L Iam edidici. P. Factum bene. L. Placetne tibi audire me P. Cras audiam, cum licebit per otium. L. Permittisne igitur, ut absim, Praeceptor P. Age permidito : sed ita, ut crastino die scriptum adferas testimonium. L. Ego serri per tibi adfero, aut a Patre 'scriptum, aut a nostro famulo, Patris nomine. P. Recte facit Pater. Sunt enim multi, qui me pa-Κ4 lcunt

155쪽

COLLO SCHOLAs T. Lunt mendaciis Nunc abi, & patri dic talutem verbis meis. L. Faciam, Praeceptor.

Lueris , scribenae causa iturin ad tutorem , veniam ἐmpetrat, sed priuι dis genter interrogatuε.

LUCIUS. PRAECEPTOR.

LIcetne mihi Praeceptor,adire tutoremt P. quae te causa movet L. Iusserat ille , vise hodie con venirem, si liceret per otium ὶ P. Quando jusserat λ L Nudius tertius. P. Ubi illum vidisti L. In area, quae est e regione templi. P. At vide, ne mentiaris. L. A me absit mendacium. Si vis da-ho testes ex condiscipulis, qui mecum aderant. P. F. Qui sunt illit L. Daniel&Corberius, visne, ut eos accersam P. Mane, ego illos conveniam. Sed dic, quid eget tutor opera tua. L. Ad aliquid scri-hendum. P. Qua igitur hora vis illum adire t L. Nunc, si tibi placet. P. Quando huc redibis i ta Omprimum me dimiserit.P.Nunc abi,atque illi ex me dic salutem plurimam. L. faciam libenter. XXII. Duri ad nuptias pridie veniam petunt, ut domι vest

' menta mutent. Admonentur paucis a Praeceptore.

MARCUS. PRAECEPTOR.

Icetne, Praeceptor, ut ego & patruelis eamus domum P. Quid eoὶ M. Αο nuptias conso- heinae. P. Quando est nupturat M.Castrino die. P. Cur tam cito vultis ire M. in mutemus vestimenta. P. Per me licet, eatis: hae tamen lege,ut eras huc redeatis cubitum. M. Quid si volet patruus, ut exspectemus repona. P. Non detine

156쪽

LIBER IU.hit vos, satis scio: dummodo dicatis ei, qua lege dimiserim. M. Verum fatebimur. P Abite, & ab omni cavete intemperantia , faciteque ut luceat IuX vestra coram hominibus, unde glorificetur noster ille coelestis Pater. M. Ita quidem speramus fore ipso nos in omnibus adjuvante. XXIII.

Iturus alorum. Proverbium de pane.

MARTINUS. PRAECEPTOR.

Icetne exire Praeceptor/P Quae tibi est exeundi causa t M. Ut quaeram in foro aliquem ex nostratibus. P. id istud opust M. Mandare illi volo ἱ ut meos admoneat de pane mihi aut adferendo, aut mittendo. P. Ubi panis deficit, omnia sunt illic venalia. M. Istud vulgatum est apud nos proverbium. P. Imo ubique pervulgatum, adeo panis mortalium vitae est necestarius. Sed ad rem, tu nunc prodire vis t M. Si tibi placet, Praeeeptor, ne mei negotii occasionem amittam. P. Abi & festina ante prandium redire. M. Dabo equidem operam. XXIV.

Michael adforum ituris paucis interrogatur a P

ceptore.

MICHAEL. PRAECEPTOR.

a Raeceptor, licetne mihi prodireὶ P. Quae tibi R est prodeundi causat M. Est mihi eundum ad forum. P. Quid eo M. ut emam corium. P. In quem usum M Ad calceorum soleas. P. Quiste juvabit in emetione ὶ M. inidam oppidanus cui hoc mandavit pater meus. P. Debueras adire

157쪽

COLLOQ, SCHOLAsT.. re me cum caeteris, qui ad forum prodierunt. M.

occupatus eram. P. Qua in re M: In si ribendis ad Patrem literis. P Quando eas dabist M. Hodie; siquidem in foro nostratem offendero. P. Abi, & memineris ad horam solitam adesse. M.

Meminero. .

Praeceptore, ne fallant eum, interrogantur.

Exemplum notandum ad idem , quodsuperius.

Raeceptor, licet ne cras ire domum P. Quid eo N. petitum panem P. Non tibi restat i N. Re stat quidem, sed parum admodum. P. Quid frater es ne tecum iturus y N. Iussit pater. P. vando con verusti illum N. Die Iovis, quum venisset in hanc urbem. RUbi illum vidistim.Apud forum.RNon. mentiris. N. non mentior. 'Inde probabist N. Sunt ex condisci put is, qui aderant. RQui tandem. N. AdsuntNicomachus & Noaeus. P. Estne verum, pueri r Puer. Omnino verum. P.Qui scitis Τ Puer. V idimus ejus patrem, & audivimus ipsa verba. F. Si ita est, permitto, ut eas domum cum fratre. N. Vale, Praeceptor. I Vos servetDominus. N. Idem tibi precamur ex animo. P. Sed heus, quando huc aderitis N. Crastino die vesperi, DEo juvante. P. Cura, ut promissi memineris. N Curabo. P. Scilicet,ut soles. N. Imo melius spero. Numquidvis P. Ut verbis meis salutem Acas parentibus. Naea

158쪽

LIBER IV. N. Faciam libenter, iterum vale, Praeceptor. P. Vos quoquel valete: & lento gradu ambulate, propter aestum solis. N. Ita facere solemus.

ORONTIUS. PRAECEPTOR.

LIcente exiret P. Quot O.Ad sartorem.P.Quideol o. ut mihi tunicam faciendam metiatur. Rinae tibi est materia O. Niger pannus. P. Ubi est o. In arca mea. P. Sartor autem quis tibi est ' O. Petrus Sylvius. P. Estne peritus artifex 'O. Sic audivi: & est notus patri meo, qui jussit, ut illum adirem. P. Ubi habitat Τ O. In vico Xenodochii. P. Non nimis longε est ,cave discurras. o. Cavebo. P. Facile a me veniam impetrant, qui nunquam fallunt. O. Avertat DEUS, ut unquam fallam. . XXVII.

Paulus ad Sartorem iturus , s eadem opera adtonsorem.

PAULUS. PRAECEPTOR.

LIeetne prodire, Praeceptor 3 P. Qvo'Paul. Primum ad sortorem, deinde ad tonsorem. P. Cur ad sartorem Paul. Ut curem tibialia reficienda. P. Suntne lacerata 8 Paul.Adeo lacerata,ut vix induere possim. P. Cur ad tonsorem es Paul. Ut illi ostendam ulcus, quod mihi his diebus subortum est in femore. P. Dete e, ut videam. Paul. Vide, quando ita placet. P. Est larunculus. Paul. Ita conjiciebam. P. Quum aperueris tonsori, ro-

159쪽

COLLO . SCHOLAs T. ga illum, ut emplastrum ulceri aptum adhibeat. Paul. Faciam, quod suades. P. Sed numquis est, qui tecum prodire veliti Paul. Imo Iohannes Fulvianus. P. Quod habet negotium t Paul.Ton- sorem quoque vult audire. P. Ite igitur una, &redite similiter. Paul. Numquid vis praetereatP. Ut maturetis reditum, ne merenda vestra muD cteimni.

XXVIII.

Petreiu de varliis negotiis obeundis veniam petit.

PETREJUS. PRAECEPTOR. 'Raeceptor, licetne mihi exiret P. Quo tibi m

undum est Pet. Ad tonsorem. P. Non est tibi aliud negotium t Pet. Atonsorevolo ire em- ptum ligulas,illinc me ad sutorem conferre.P Cur ad sutorem Pet. Ut uni ex calceis annectat corrigiam. P. Ista omnia quando confeceris i Pet.Intra horae spatium, ut speroi P. Erunt multi fortasse intonstrina exspectantes. Pet. Fieri potest: sed sit videor,diutius mihi morandum illic esse,exspectabo, in diem Sabbathi. P. Estne alius, qui prodire velit Pet. Pontanus ait, se velle chartam emere. P. Scisne illi opus esset Pet. Scio. P. Ite i8itur una, cur te diligenter suum uterque negotium, nec sitis cetatores. P. Deo juvante cavebimus. xXIX. De Iuburbana deambulatione. Praetoriis s Asmrinus veniam impetrant eandi ambuliatum, ut caeteris lu-δentibus, liberius siseundus eoiloquantur.

Dei laudandi argumentum cultoribus ejus nunquam deest. i Praeis

. Diuiti c

160쪽

- LIBER IV.

ORaeceptor, licetne pauca P. Loquere. Prael. Nos duo proponebamus, si tibi ita videretur, ire, dum caeteri ludunt, foras ambulatum. P. Quo vultis exire Prael. in proximam suburbanam. P. Quid autem agetis ambulantes ; QIractaoimus colloquium aliquod. P. Sed de bonis & honestis rebus. laec temporis serenitas,& iam pulchra terrae facies praebebunt nobis honestum aliquod argumentum. Nunquam deest Dei laudandi materia, duntaxat veris ejus cultoribus. Prael. Nunquam profecto, sed ut ad propositum revertamur, permittis nobis, Praeceptor, extra urbem prodire P. Nisi mihi perspecta esset vestra perpetua fidelitas, & verus amor literarum, nunquam permitterem: praesertim, quum earvi adolescentes me saepe in hoc genere fefellerint. Vos igitur prodite: deinde matur ad coenam revertimini. XXX.

Roberitu multorum nomine veniam petit prodeuηῶad mercarum.

ROBERTUS. PRAECEPTOR.

'Raeceptor, licetne nobis prodire P. Estisthmulti, qui prodire vultisὶ R. Ferme omnes.P. Quid hoc sibi vult R. Est hodie mercatus: in. de fit, ut ferε sibi quisque velit aliquid emere. P Nunc ego sum occupatior, quam ut singulorum prodeundi causam possim cognoscere: adite igitur subdoctorem , qui cognoscat, & iaVacat