장음표시 사용
461쪽
oaIes HierosoIymis sollera Diores redditurus, non potuit earere amphitheatro, tanquam propria venationibus domo; eandeinque ob caiissam Caesaream etiam, quam ludorum lustralium sedem facere decreuerat, amphitheatro instruxit s). Iu hoc vero ludorum genere edendo pro sua balbarie et crudelitate, non in pugnis aferis inter se committendis substitit, sed et homines ad bestias
damnauit, quorum laniatu et suos et reliquorum spectatorum oculos bellu ino more Pasceret ex Praeterea, ut Romanis amphit -- ira. ad gladiatorum conflictus adlii bure sollenne crat, ita Herodiaiades ea Omnibus vindicarunt certaminibus, quae magnum spatium
requirebant. Sic amphitheatrum. Beryto exstructum. legimus pugnae ab hominibus committendae aliquando inseruiisse. Herodes enim Agrippa in ipsa amphitheatri Berytensis consecratione spectatores pugnatoribu S, cateruatim comtu illis, oblectaturus. homines, quoiqitot habuit. maleficos spectaculo ita destinauit, ut. in duas, septingentorum quamque hominum, cohortes diuisi, praelio congrederentur, et Pugnando Vel morte Pro malefietis luerent.
vel fortitudine ac victoria a supplicio se redimerent u . Amphia
σον τῶν ἄνωνα Καισαρι, κατα πενταετηρίδα παρεσκευασμένος αγειν aruris.
καὶ αν κxra πλῆθος αντίταξιν βουληθεὶς γενέσθαι σων θεωμένων τέρψιν.
462쪽
Amphitheatrum Hierosolymitamim extra Vrbis moenia. in Ioco campestri exii ructum eratae , quamuis ipse Iocus curate definiri nequeat. Ponitur illud quidem, ut plurimum, in ciuitate noua caenopoli) siue Bezeta; magis tamen ex Coniectura, quam ex argumentis satis firmis. cum plane non constet, hanc urbis Partem moenibus non fuisse cinctam. Caesareense amplittheatrum situm erat pone thearium a meridionali portus latere, Ioco opportunissimo, ut prospectus, quem et Graeci in theatris peramabant, in mare pateret y . De situ amphitheatri Berytentis nihil iri scriptis relictum est. E lapide amphitheatra Iudaeorum erecta fuisse, ex eo forsitan colligere licet, quod theatrum Caesareense, Iosepho auctore, Iapideum fuit E). Pergimus ad theatrum HierosoIymitamim, quod in ipsa vi belocum suuna habuit, nec incommodo qnanquani ex coniectura tantum a viris doctis ponitur ad montein Aliramia . quandoquidem et a Graecis locus theatris deligebatur acclivis, tanquam sedilibus spectator uni excidendis perquam idoneus. Beryti theatriam non multum di sitit ab anioenissimo amphitheatri loco. De situ Caesareensis nillil consent. . . Erant arilem trina haec Herodiadum theatra eo consilio ex- siructa, v v mansura essent ludorum quinquennalium loca. Iani eum Iustrales hi Iudi in memoriam victoriae Actiacae insituti erant, 'lum theatrum etiam Hierosolymitamim forsitan etiam, quod tamen expresso scriptoris alicuius testimonio non constat.
Caesareense iHud, ad similes agonas quinquennales destinatum in' ἀπτακισχve ἔνδρας ἐωνακοσίοιο μιχησομένους ἔπεμψε, κακουργους οσοπς ιχεν εἰς πενδε τῆν προῦειν. λα οἰ μὲν το πολέμου ἡ. rργον γιν ται τέρψις εἰρήνης' -υνους μὲν δὲ πανrας ι Iobemus Ant. Xv. e. s. s. t. θέατρον ἐν 'Dρομολυμοις ι κοδόμησεν audior' ἐν τε πιδuo μέγιστον auφιθέατρον. Iudaei trophaeis. theatro impositis, quae pro imaginibus armis inelesia habebant. offensi, clama bant. μῆ σέρων ε&όνας ἐν το πόλει. Dubitari. Igitur non Iicet. τὸ πεδίον, amphitheatri locum, oppositum σν πολει. extra Hierosolymorum moenia quaerendurn esse. Virorum doetorum de amphitheatri Hierosolymitant situ Iententiae expressae sunt in Iconographiis Hieroso-Iymorum. Vid. v. e. Iconographiam riualpandi cet. γ Iosephus Ant. XV. c. 9. g. 6.
463쪽
in ipso suo Ornatu magna Caesaris facta referebat b . Scilicet
per circuitum legebantur res ab eo gellae titulis expressae, et trophaea. quae a gentibus debellatis xeportauerat . cernebantur erecta, operibusque eX Probo Pumque auro et argento faciis distineta. Quae theatri ornamenta cum in scena quaeri non possint. per circuitum enim theatri L nebantur. κυκλω περιεῖχον , portieus ultimo spectatorum sedili superstructa cogitari dehet. cuius
eolumnis Itilo lapidari qua Iingua ignoratur, sed graeca suspicarer inscriptae credi possunt res a Caesare gestae, binisque ubique columnis interpositum unum trophaerini, siue stipes, armis deuictorum hostium indutus. Quibus admissis. sequitur, theatrum I Iierosolymitanum ad exemplum theatrorum Romanorum
exstructum suisse, quae sola graeca n*n item in porticus exivisse constat φ .
Ad certamina in eo habenda Herodem Μ. legimus artis musicae peritos et thymelicos e terris exteris praeconio acciuisisse d). Nec euentus eum desiituere potuit. Res enim Graecormn
scenica, a primaeva sua ac nobili simplicitate ad artem quaestiti faciendo apprime idoneam deflexa, ab ingenuis hominibus, in scenam antiquitus prodire solitis. iam dudum transierat ad mercenarios, qui a conductore Bliquo zn greges collecti et ab eo personas, in antiquioribus fabulis obuias, rite sustinere edocti, op eam suam locabant iam populis et rebus publicis, dies festos Iuis dis scenicis celebraturis, iam xegibus,' nouum aulae suae splenia dorem e re scenica petituris. Talis sodalitii, in Asia minoro Iudos theatrales oppidatim edentis, quod domicili iam suum in urbe Lebedo habebat, nam init Strabo e); et trecentis ante Strabonem annis c. an. ante Chr. n. 3οοὶ legimus Antigonum . ludos splendidos praebiturum, huius generis artificum greges proinpolitis magnis praemiis ad certamina scenica Antigoniam inub tasse.
bὶ Iosephus I. c. XV. e. s. g. r. rein Uurtinius V. 9. Exemplum talis porticus praebet theatrum Tauromenitanum. cuius reliquias exhibent Howel Voyages pittor. T. II. p. O. 4 i. Pl. 94. M IUmhus Ant. XV. e. s. g. 1. Strabo ed. Calauti. lib. XI v. P. 64 . 'Ξνra x των περὶ νον Διονυσον
464쪽
tasse s . Hunc igitur morem secutus Herodes Magnus musicos et thymelicos ad ludorum sollennia Hierosolymis habenda con
Primum igitur, quae fuerint hominum Drusicoriam in theatro Hierosolymitano paries. dispiciamus. Musica certamina inde ab antiqui nimis temporibus inter Graecos viguerunt. diuque moΚ in nudo solo, tanquam scena naturali. mox in loco aliquo edi. itore sub diuo habita sunt, donec, diuo subtracta, ut et a Ioco eis maior dignitas et splendor accederet. in Odea. aedificia, si aiecto eis impolito, forsitan etiam a scena, discesseris, ad formam theatrorum exstructa. transferrentur g . E Graecia Iudi mullei Romam migrarunt L. Mummio de Achaia deuicta triumphum agente. Is enim a Graecia nouum spectaculorum genus Romae in ipso suo triumpho introduxisse narratur h). Iam vero L. Mummius nec prima certamina gymnica, nec Prima equestria. nec prima dramata graeca. tragica et comica . Romae spectanda praebuisse dici potuit, quandoquidem multis ante possessam Aelia. iam secviis liadia Romae Patuerunt, in scena Porro primae Tragoediae et Comoediae exhibitae sunt a Liuio Andronico post bellum Tarentinum. centum annis ante L. Mummium; tandem muΙtis post eum annis Primus athletas dedisse Iegitur in aedilitate Aemilius Scaurus. Ludorum Vero musicorum, qui Graeciam permulta iam secula exercuerant, ante deuictam Achaiam Romae editorum ne vestigium quidem vel Ieuiter Pressum occurrit. vi adeo certamina musica Per Lotam Graeciam VHIgaria in L. Mum niti triumpho ex Odeorum Graecorum angustia in theatri Romani spatia primum Producta recte censeri Possint. Odea enim Graeacorum theatra erant minoris formae tectis instructa, quibus eum tum temporis Roma adhuc careret ruit adeo iis usque ad
Domitiani tempora , cur, quaeso , dubitare potuisset L. Mummiiis Iud
D Diodorus Siculus XX. e. ros. 'AνKγονος δὲ προχειρισα μενος αγμα
μέγαν και πανηγυριν ἐν 'Aντιγονία συντελεῖν παντοθεν αθλητας ea καὶ τεχνίτας τους ἐπιφανεστάτους ἐπὶ μεγαλοις a 'Aοις καὶ πισθοις ήθροίκει.
M Tacitus Annal. XIV. c. 2 . T. G. Eiehhorar, de Iudaeor. ra seen. Tom. II. B
465쪽
Iudos musicos in theatro mitioris formae in maius et spatiositas, toti populo Romano capiendo unice idoneum, transferro' Cerintamina igitur musica, ab Herodianis Hierosolymis, Caesareae et Beryto edita . si qri idem, ut probabile est, ad exemplum Romanosum composita fuerint, non potuerunt non in theatris exhiberi. Iam si quaeritur, cuiusnam ludi musici Romanorum, siue theatrales illae a L. Mummio institutae artes fuerint naturae. c ius ingenii ac indolis, responsio facile parari potest ex Taciti loco. qui de horum Iudorum a Nerone iacta immutatione agit. , Ne iam inem, inquit Tacitus i), eo spectacuIorum genere ante Nero- senis tempora ossentum fui fle, nec quenquam Romae, honesto loco ortum, ad theatrales artes degenerauisse ducentis annis ariL. Mummii triumpho. qui primus id genus spectaculi in Urbe se praehi erit; nullo etiam insigni dehoneitamento id spectaculum transiisse, ac ne modica quidem studia plebis illo exarsisse, quia,
,,redditi quanquam laenae pantomimi, certaminibus tamen sacris . prohibiti fuissent. Nerone autem quartum, Cornelio Casso Cossi quinquennale Iudicrum institutum esse ad morem graeci certa .,minis k ; varia farna, ut cuncta ferme rioua. Quippe fuiste. qui conquererentur, ciuibus a Principe adeo et Senatu certandi , ,necessitatem imponi; abolitos paullatim patrios mores funditus Heuerti per accitam lasciuiam; et vi adhibita fieri, vi proceresisRomani specie orationum et carminum Polluantur. Praetendi -quidem huic spectaculorum generi. oratorum et vatum victorias, .incitamentum ingenii et eloquentiae I allaturas: an vero iusti- tiam augures et decuriae equitum egreβium iudicandi munus siexpleinxi sint, si fractos sonos et ducedinem vocum perite au- dissent MNatura igitur et ingenium artiuni theatralium. Romae a L. Mummio introductarum, a Nerone mutatuns non eIt, sed homianum genus, quod ad eas exhibendas Prodibat, ciuibus adeo, quod antea inauditum fuerat, vi ad certandum coactis. Patet igitur
ιγ Taritus Annal. Xiv. e. Io. Scimus sinquit Cornelius Myos in Epaminonda e. t mn sieen nostris moribus abesse a principis persona; saltare ut iam in vitiis poni: quae omnia apud Graecos et grata et laude digna dicantur. ι eitus X lv. c. rL. de Neroner .. F loquetitiae primas nemo tulit, sed victorem esse Caesarem pronuntiatum.
466쪽
ludos Mummianos fractis h. e. molli hus sonis vocumque dulcedine spectatores delectauisse , adeoque consilit ita. cantia; deinde allectos ad eos edendos proceres Romanos specie orationum et carminum scena pollutos esse, adeoque carminibus eos et oratio. nibus: in scena pugnasse, ut omnino valuiu ot oratorum in scena victoriae pro ingeniorum et eloquentiae incitamentis Laberi po-Iuerint; nec tamen in talia certamina plebis studia exarsisse, adeo. quo carmina illa et Orationes feraerioris suisse,argumenti. quae Parum Plebem allicerent, diuerIaeque prorsus a verIibus ct diuetis hiis mimorum naturae. Odei igitur Corinthiaci. a L. Mummio eversi, spectaculta in theatrum Romanum quasi translata credas. Nis Natum et oratorum exercitia et certamina. in Ddeo haberi solita. una cum eo abolita dici possent. Iam vero cum Herodes magnus, Poli liabitis Oratoribus, homines ninsicos tantum ad lustrales ludos edendos Hierosolyma acciuerit, conse lucris est. Ut Iudi Uerodiani. si quidem ad exemplum ludorum musicorum Romae frequentatorum compositi fuerint. cantu constiterint νn . nec natura sua ac indole diverguerint ab iis, qui Nemnem Neapoli et Romae exercuerunt. Is Vero nomen sui im in albo.Profestiis , eoque in lacn.im Progressua ordine. qui ipsi sorte obtige-Tat, personatus cantauit tragoedias. Niobem, Canacem parturientem, Orestem matricidam, Oedipodem excoecatlura, Herculam
insaniam n . Quare Diusici etiam IIierosolymitani personati in scenam prodiisse. et lotas fabulas scenicorum more cecinisse credendi sunt. Qua in opinione confirmamur tam apparatu scenico. quem Herodos M. Peison.im habentibus paralle, quam hominum genere. q od in theatrum Hierosolyiuitanum produxisse dicitur. MNihil, inquit Iosetilius, erat vestis aut protiosum, aut gemma serum ornatus adeo splendidum, quod non eum certaturis. qui pectaxentur, sunul in conspectum veniret V o , id quod ea litin homines Personatos. Lam vero ad personam aliquam bene et cum Iaude sustinendam opus est arte . quae ut plurimum non nisi longa exercitatione acquiritur. Cuius ciuia nati Iudaei non possunt non prorsus imperiit esse. ludi enim scenici res iplis D a erant
Hine speetaeula In theatro Berytens exhibita diciantur μουσικῆς ἔργα καὶ ποικIληc ποι τικά τέρψεας Iofeyhus Auti XIX. c. 7. s.
γιὶ Suetonius in Neroue C. a . 1 .
467쪽
erant plane noua et aduectitia . nec Herodes potuit natos Iudaeo, ad eos edendos adhibere; sed Praemiis potius, publico praeconio propositis, ad eos habendos e terris exteris ad exemplum Antigoni h eo acciendi erant homines, in hoc certaminum genere exercitati, quales fuisse greges illi scenicorum hominum credi possunt, qui operam suain alicui conductori locabant. In tale vero sod ais litium cooptati fabulas in loca ludis scenicis habendis destinata secum asserebant veterram, ut Plurimum, poetarum. in quibus peragendis longum studium posuerant, raro vero vel nunquam fabulas a conductoribus scriptas. Quare nec Gedere licet, homines scenicos . ab Herode Hierosolyma accitos , ad fabulas. suas et singula cantica Iinguam adhibuisse Iudaeae domesticam sius Syrois Chaldaeam , sed potius Graecam. quao tum temporis nec plebi Iudaicae prorsus incognita fuit. Quotquot autem indigenarum
linguam Graecam vel omnino non Callebant, vel tam imperfecte. ut res sermone Graeco inpressas capere non possent, inueniebant in theatro varia, quibus deIectarentur, ut adeo , quanquam non animum rebus decantatis, aures saltem et oculos pauisse credi possint vocum, tibiarum cilli ararumque eantu, actione thymelicorum mimica, apparatu scenico reliquaque Iridorum pompa, de sensu fabulam ni carminumque decatitatorum tam parum curiosi,
quam plurimi eorum, qui hodie dramatibus lyricis adsunt
Erat aratem antiquis si Ilenne, totam fabulam vel citharae vel tibiae cantu ita comitari. ut pro argumenti diuersa ratione aliae eius partes ad eas canerentur, aliae modulate pronunciarentur. Nec ab hac rei inusicae simplicitate, ad plurium instri inientorum concentum, qui parillo serius sub Imperatoribus in theatris intonii isse legitur, deflexerat in re scenica aeittam Augusteum, ut iittir qui fabulas in scena seculo post Christum natum primo exhiberent, sinit Iici cithara vel sibi ipsis modos praeirent, vel miisi cum haberent comitem, qui citharae aut tibiae sonis recitationem et cantiam regeret, atque credere liceat, simplices adhuc. tibias aut citharas theatris otiam Iudaicis accinitisse. Quoniam autem ad citharam vel tibiam omnes fabularum partes iam can bantur, iam modulate recitabantur, commode a minea potuit omnis dramatica ars appellari, quo sensu studium musciam prosemuco. et ars rurasica pro Icenica saltem apud Romanos veniebat. Μusicus
468쪽
Μusseus igitur vero nomine fuit tragoedus y, Hactenus de in sicis, praemiis Hierosolyma accersitis. Verum praeter eos, qui musicae arti vacabant, alios adhue Herodes m ad Iudos quinquennales celebrandos praemiis proposuis Hierosolyma inuitasse dicitur, qui thymelici vocabanLur, nomine pen se adhuc parum Plano. 'rThymele η Θυμέλη primitus, ante theatrum Graecum iri ordinem suum redactrina, mensa erat, super quam canentes in agris itare lolebant q . eiusdemque omnino usus, ad quem plaustrum a Tlimpide adhibitum legimus: hinc thymelicus antiquissimo sensu dici potuit is, qui mensae insistens earmen aliquod antiqtio more h. e. inter multos corporis motus decantabat. Reautem scenica ab Aeschylo et Sophocle rite constituta. thymele erat mensa fiue axa, altitudine fere scenae aequalis . in orchestraehorago assignata r . ut prospiciens in scenam, sermonem sis. quae in scena agebantur, interponeret, et chori, h. o. popuIi ad thymeles ima et quasi radices in unum agmen collecti nomin eum scenicis, Personam habentibus, verba facereta a quo indotempore thymelici nominabantur, quotquot ad Chorum pertinebant, et Praeeunta suo chorago vocis, citharae et tibiae cantu. reItti et actione fabulae subseruiebant. hominibusque scenicis in laenam abditis spectatores carminibus, cantu, cithararum et tibiarum sonis, choreisque ductis retinebant et oblectabant.
Fuerunt praeterea in antiqua Graecia Iudi musici ἀγων μουσικος .veint Pythici, in quibus chori cantus primum eum cithara, posteriori tempore etiam cum tibia viguit . aliique per totam Gra B 3 ciam
M Terenitas in prologo ad Heautonism. v. 23. - m quod malevolas vetus poeta dielitat. Repente ad nudium hunc se applieasse musteum h. B. semicum . In prologo ad Hecyram v. s. - ta poetam restitui in totum, Prope iam remotum iniuria aduersarium Ah sttidio atque ah Iabore. atque ab arte musca h. e. laeniea . Item in prologo in Phormionem v. I 8. - Hine eliam sceni ea tertaminnm quinquennalium Neapoli in honorem Augusti institutorum para dieitur ἀνων μουσικος ap. Strabonem lib. V. P. a 46. ed. Causab. Midas 1 Θυαμλη ri του Θεατρεῖ μέχρι ἀν μο τῆς σελασέ e ώνειασωδια το ἐπ' αυτῆι σά μερίζεσθαι, νομιττι τά θυόμενα Dρέα υρata. τραπεζα ἐν s 'στωτοι ἐν τοῖο αγρο μον. . μήπω ταξιν λα σρο τρα
469쪽
ciam frequentati, qui in solo ut plurimum: nuda tanquam n 'tua rati scena ea fere ratione editi sunt, qua Nero adhuc agona muli. cum Olympiae in nudo solo coninrisisse narratur a . Alibi tamen in thymele . Ioco iis edendia commodiom exhibiti sunt, ut ex Plutarchi loco colligere licet, qui maritum, uxorem delicatulam in luxu et amoribus adiuturrim exornare dicit domum, quasi uellat. ut nb iis, qui theatra et thyt relem ingrederentur. animas verteretur e . Thyines ibus alibi successerunt o dea. tanquam theatra minoris formae. quae cuin scena caruisse videantur qui scenam deis obtrudunt, coniectatram sequuntur, ob Ioci angustiam parum probabilem , instructa credi debent thymele, quae certaminthus in Odeis habendis et exercitiis cum ei tharoedis et tibiciniis bus. antequam in thea drum Prodirent, instituendia omnino sussi. ciebat. Quae vero Urbes Graeciae Odeis carebant. quorum extra Athenas. Corinthum et Pavas nulla apud vetexes scriptores vestigia occurrunt) nec tomen pax ere volebant ludis musicis, videmur illis habendis ex antiqua consui tudine thy melem, siue locum aliquem editiorem, ex asseribus erectum, sub ditio inItaurasse, qualem a Sylla, prostigato Archelao, post erecta trophaea ad Iudos huius victoriast caussa ceIebrandos h. e. , ex Romanorum, tum temporiae onsuetudine, musicos Thebis iuxta fontem Oedipodium exstruiscium legimus u . Quibus pro fundamento positis' melicus is erit . qui occupata thymeis, siue loco alicui editiori insistens. carmina ad citiaram vel tibiam canit. Vt autem antiqvinimis temporibus, qui in thymele canebant, non voce solum et cithara. sed gestu etiam et actione pene mimica, quae a rudium hominumiermone et cantu nunquam abesse solet, audientium et spectantium animos incendebant et inflammabant; ita et non solum illi.
470쪽
qui post rem seenteam constitutam et in ordinem redactam in o ehestra ad thymelem canebant et saltabant siue choreas ducebant, verum etiam reliqui omnes, qui extra theatri orchestram in loco editiore canendi lyramque vel citharam pulsandi arti vacabam, cantum cum gesticulatione Coniungebant, et ut voce, ore. sono aures, ita oculos corporis gessu et motu praestringere studebant ae . Successu vero temporis, cum usus ut experientia docuisset, alio canente, alio cantici argumentum actione mimica exprimente, canticum agi magis ingente motu, quia nihil vocis usus impediret y , increbuit pluribus iam ante Chr. natum seculis inter Graecoaconsuetudo, quae mature etiam ad Romanos transiit γ ut alius caneret canticum, alius ad canticum saltaret. Ab hoc indutempore cantare et saltare in scena diuersarum artium et artificum fuit, quanquam non deessent, qui utramque artem coniungerent et)ν et cantare quidem sabulam musici fuit siue cantoris, qui et ipse primas in scena partes agebat et vero nomine erat tragoedus;
saltare vero fabulam fuit thymelici a , qui secundas in scen .i partes habebat, et a Romanis histrio vocabatur. Romani enim non facile potuerunt homines, qui ad canticum saltabant, livores et animi sensus in cantico EXPressos gesta insuper exerim bant, thymelicorum nomine insigniro vel Graecorum de iis frequentatum nomen retinere. Illi enim Iudos musicos, a Graecis in thymele exhibitos, in theatro Praebuerunt, a quo ex fructura Romana thymeso exulabat; unde profectum est, ut nec in ipsa 3ragoedia et comoedia a Romanis scenici a thymelicis distingue. rentur. qui graece cui cum Vitruvio loquamur) separatis nomi. nabantur bo. Quamdiu hominum fabulam saltantium partes sit saterunt
x Arifotaro In poet. e. I. in rhetor. III. e. r. Flato de Iegibus VII.
T. I l. p. 816.1 Vt eum Livio loquamur VIL rix Suetouius in Caligula e. φ4. ,.Sed et aliorum senerum artes studiosin rine et diuersissiana1 ex luἔt. Threx et auriga , idem cantor atque saltator. -- ..Canendi et lallandi voluptata ita esserebatur. ut ne potiti. eia quidem spectaeulis tamperaret, quo minus et tragoedo pronuntianii concineret: et gestum hirilonia quali laudans vel eorrigena pa
Q Hine Sitidas: θυμελικοl. I ἐν ὐποκρισει τῆν Φιχ m ἐπιμ υμνω. bin Vitruitis V. 8. Finita theatri Romani deseriptione subiungit a nIta tri hus centris hac descriptione ampliorem habent orchestram Graeei ad