Synopsis eorum, quae de balneis, aliisque miraculis Puteolanis scripta sunt. Auctore Ioan. Francisco Lombardo Neapolitano. Adiectis balneis Aenariarum, necnon locis obscurioribus non inutilibus scholiis. Opus ab auctore denuò recognitum, & locupletat

발행: 1566년

분량: 152페이지

출처: archive.org

분류: 약학

131쪽

Caseus obdurat ventrem, sua frigida nanque est, Crassaque temperies, si est nuper ab ubere pressius. Est cum pane cibus sanis laudandus, & aegris. Nequaquam ignorant Medici cur caseus obsit Languenti stomacho robur dat caseus, istud Non latuit Physicos, post sumpta cibaria, cogit Haec cito ventriculi latebras descendere ad imas, Cimmerios penetrare sinus, & regna Pylori Saepius, atque parum prandens bile sercula , potest Non inter, po s morbi ut vitare sagittas, Id fiet, coenam incipias si carpere potu. Post singla oua bibas: post carnes Caseus & sit,

Post pisces Nux una iuuat, nocet altera, mors est Tertia. diuinet qui vult aenigma Poetae. Trade Pyro vinum, nux est medicina veneni,

Sit benedicta Pyrus, laedit pyrus absque Lyaeo, Cocta nimis prosunt, sed sunt pyra cruda venenum, Cruda grauant stomachum, releuant sed cocta supinum,

Post pyra da potum, scybalon post poma fugato .

Si Cerasium comedas, tibi maxima commoda tradet. Ventriculum expurgat, lapidem quin nucleus aufert, Gignitur ipsius sanguis de came benignus. Pruna aluum laxant, frigentia membraque reddunt. Persica cum musto sumas sociata racemis, Cum nuce passa nocet, sipleniq; minaciter uva.

Vtilis est nephricis, quibus est satis anxia tussis.

ποιραδ- , atque adenes ficus cataplasma tumores

Tollit,& ossa trahit confracta Papaueremisto, Phthiriasin generat, Pherecidis fata tragoedii , Quis nestit Venerisque ciet torpentis amorem. Ventriculum obstipant, ἡρμρο α M espila adaugent, Corticis existunt quae duri, sed meliora Mollia sunt. instat Mustum, ventremque relaxat, Vrinam 4; ciet; nutrit Cervisia, plenos

Humores auget, carnem generatq; cruorem

Sanguinis, emollit ventrem, de frigore praestat, Largitur vires, urinam adsciscit, & innat;

132쪽

Plus tamen exiccat, plus frigida reddit Acetum Corpora,& extenuat, bili quae destinat atrae,

officit & neruis, minuit de sipermate robur. Rapa nocet denti, stomacho praebetque iuvamen Vrinam ciet, & flatum perducere nouit, Cum bene non coquitur, generat tunc tormina ventris. Cor tarde coquitur, tarda est digestio cordis; Sic stomachi; lingua enutrit dulcedine: Pulmo Digeritur facile, cito labitur: omnia vincit Gallinae cerebrum bonitate cerebra saporis. Discutiunt flatus cito somina odora Marathri. Dulce Anisum stomacho vires fert, lumina terget . Sanguinis effluxum spodium cohibere valebit. In mensis ante omnia fercula pone salinum. Sal virus fugat, insipidum conditq; saporem: Nullus enim sapor est, salis usus ubi non extat. Salia nocent oculis, scabiem gignuntque malignam,

Pruritum exacuunt, minuunt e semine vires.

Est calidus salsus sapor, acris amarus, & alget Stypticus, austerus cum acido, pin ues mediocrem Insipidi, & crassi retinent dulcesq; sapores.

Miscetur panis cum vino, visius acutus Redditur, atque nitent dentes albedine, crudum Concoquitur, mediumque statum sortitur abundans. Seruanda est victus ratio assueta, 1αιταν Terra pelasga vocat sit opus mutare nisi illam, Nam mala multa parit talis mutatio victus. Hoc docet Hippocrates, docet hoc rerumque magistra. Pars artis Medicae est potior stata regula victus, Qua non seruata, nequicquam pharmaca languens Accipit aegrotus, nullum capit atque iuvamen, Quale, quid, & quando, quoties, quantumq; requirat , Si canones recte volet is seruare diaetae. Brassica non soluit, seluunt tamen ipsius aluum Iura, utrumque simul sumptum, sed corpora laxat . Dixerunt M aluam veteres, quia molliat aluum. H ρυα γε λεγεη-ο uExtrahit ipsius radix e podice faeces,

133쪽

Proritat rapido muliebria menstrua fl uxu, Mentitur Menthae opprobria, & conuicia dicens, Ventriculi nam lumbricos occidit, & aufert. Dic homo cur moritur, cui saluta crescit in horto Nulla hortus contra letum medicamina praestat.

Saluia, confortat neruos, manuumque tremor em

Tollit, ope ipsius fugit illico febris acuta, Saluia, Castoriumque, lauendula, Primula veris, Cardamon, Arthemidos quae dicta est nomine divae, Vulgo Athanasie, miro insignita decore

Haec sanant m mν, resolutaque membra decenter, Saluia cum saluet , romanum est nomen adepta. Ruta acuit visum, ad venerem stimulatque puellas, . Retrahit at mares, astum ingeniisque ministrat,

Effugat & pulices raptim decoctio Rutar. Scatophagi certant de Cepis nocte, dieque, Picrocholis nocet, & confert referente Galeno Phlegmaticis, stomacho prosunt, pulcbrumq; colorem Efficiunt, contrita valent generare capillos, Quam facile & citius capitis reparare dolorem. Est minimum granum, siccum, calidumque Sinapi,

Cit lacrymas, caput eXpurgat, tollitque venenum. Craepula discutitur Violis, dolor atque cerebri, Purpuream referunt violam curare caduco

Deprehensos morbo, qui est graece ἰ πλε α dictus. Allicit aegrotis perblandum Vrtica saporem,

Destruit antiquam tussim, colique mcdetur lTormentis, vomitum cohibet, I entrisque tumorem,

Pulmonis frigus, duramq; arthritida curat. Pituitam Hyssopsis regione e pectoris arcet, Pulmoni prodest coctus cum melle, venustum & Vultibus eximium fertur praestare colorem. Gingidium cancrum curat cum melle, dolorem Cum vino epotum, vomitum aufert, sistit& aluum. Hellenium sanat praecordia, & enterocelen . iCum rutae succo curatque salubriter omnem. Pullegium cλεγυγα vocat quod Grapsiab bilim Vino atram pellit ,veterem curatque PQ dagram .. .aγ I Carda-

134쪽

Cardama constringunt fluxos, arctantque capillos Illita cum succo dentis curantque dolorem, i Atque cutis squamas abigunt cum melle peruncta. Prompta Chelidonio natis silccurrit Hirundo, Plinius ut scribit deperdita lumina reddens. Si Salicis succus vermes interficit auris,

Verrucas cortex in aceto cocta resbluit . . .

Pomorum siticcus partum enecat illitus, & ssos, Laetitiam Crocus apportat, cordisque medelam, Confortat iecur, & reparat languentia membra. Foecundas Porrum, cum manditur, usque puellas Reddit, & effluxum retinet de nare cruoris. Dissoluit concreta Piper, pigra phlegmata nigrum I. Purgat, ventriculique fouet sine fine calorem. Atprodest album stomacho, tussi, atque dolori, Ante paroYysimum febris obuiat atque rigori. Ebrietas, somnus, post sumpta cibaria motus, Ista tria auditus opplent, clauduntque meatuS. Longa fames, vomitus, timor, &percusso casus, Frigus,&ebriet s tinnitum gignit in aure. Balnea, Vina, Venus, Ventus, Sol, Fletus,& Ignis, Ictus cum fumo piituis, labor, usus acuti Vsque cibi, feruensque piper , lacrymolaque coepe, Allia cum porris ,faba, lens, atque acre sinapi hec Cuncta nocent oculis, magis at vigilare nocebit. Ruta, Chelidonium, Marathron, Rosa, sacraque prodest Herba oculo, ex in is pellucida lympha paratur. Quae facit ut superes in acumine Lyncea visus. Succus Hyoscyami uratur cum semine porri, Nanque crit hic fumus dentis medicina dolori. Nux, anguilla, oleum, potus, frigusque cerebri, &Immatura viros faciunt raucescere poma. Rheuma dapes calidae, labor, & ieiunia pellunt Aeris attractus calidi, & compressio flatus, Ducere peruigiles noctes, & pocula parca. Arsenicon cum calce sinus &lulfure curat,

Sine mata si addideris, simul omnia quatuor adsint. Corporis humani sunt biscentum ossa, decemque,

135쪽

Atque nouem: dentes duo sunt, trigintaque: venae Tercentum, quis sex decies, atque addito quinque.,

Quattuor ex succis conflantur corpora, utraque

Bili, pituitae succo cum sanguine: quique Naturam referunt Terrae, Aeris, Ignis, Aquai . Sanguine qui pollet; non est pinguedinis expers , a s Evsρκον Graij appellant, verbisque iocatur, Rumores audire cupit, Veneremque, Lyaeum Diligit, & risus loquitur dulcissima verba, Est hilaris, studijs habilis, irascitur idem Haud facile, hic inopique manus exporrigit amplas Est audax, est & mitis, rubetque coloris. Pallida quem cruciat bilis, ferit impete saevo, Confestim discit, cupit et praecellere cunctos. Polyphagas, crescit citius, versutus, & audo, i Magnanimus, largusque petit fastigia coeli, . . Prodigus , hirsutus, facile descendit ad iram. IEst fallax, gracilis, siccus, croceique coloris Escitur pinguis, quem pituita praehendit, sanguine pinguedo mediocris gignitur omni Fit breuis, & latus, motu sit tardus, hebesq; Sensibus, & multum dormit, spuit atque frequenter socia amat, languens, piger est, niveiq; coloris. Bilis nigra viros tristeis facit, atque malignos, Pauca loqui, studijs vigiles, mentesque alienas A somno, timidos, mox propositique tenaces, Inuidulos, vastosque nimis, fuscique coloris. Ex quovis humore color sit proprius, album Phlegma dat, atra nigrum bilis, russumque colorem Pallida, sed rubeum sanguis, quo vivimus omnes; Qui faciem, atque oculos rubeos dum corpore abondat, Corrumpi propior, corpus graue reddit, & instat Saepe genas, pulsum plenum, mollem, atque frequentem Effcit adstringit ventrem, tollitque dolorem, Exicca i linguam, dulci repletque saliuo, M olitur noctu & rubearum semina rerum. Septimo, & in decimo vix commoda sectio in anno Sit venae , exiliat ne copia ingens, .

136쪽

Quam vini potus reparat, succusque ciborum. .. Confortat cerebrum, detergit lumina venae Sectio, mirificE calidas redditque medullas, Emundat sensus, ventrem arctat, viscera purgat, Conciliat Emnum, tollit fastidia, voci Confert, auditum iuuat, aufert robur, & auget Sunt Lunae menses Maius, September, Aprilis:

Prima dies Maij vitanda est , vltima Aprilis

Necnon Septembris, tunc est incommoda venae

Sectio, & obstreperi carnis malus Anseris usius. Plurima si in iuuene, & sene copia sanguinis adsit, Mense potest sanguis mitti omni, & vena secari, Aprilis, Maij, & Septembris mense secato Venam, si cupias persecuta viuere Ionga. Mittitur haud sanguis multis rationibus, est cum Frigida temperies, regio, & post balnea cypris, Et puer, atque senex, potus, plethora, cibique, Et dolor, & stomachi sensus, chronicumque pathema Adde premunt homines multos fastidia venam

Qui incidi nequeunt causa sufferre timoris , Auxilio tamen hoc possunt curarier absque, Quod Galenus ait, rerum testatur & usus, Hos canones serua incidatur vena priusquam, Fascia sit prope te, motu, potuque , lauacro Utere, & unguentis, mulcent quae saepe dolorem . Exhilarat tristeis homines proba sectio venae, Liberat amentes, feruorem & mitigat irae.

Plaga sit ampla, cruor quo large profluat, atque Exeat uberitis, detracto peruigil esto Sanguine sex horis, somni ne forte vapores Alta petant capitis, tedantque habitacla cerebri

Vitales auidus carpas non protinus eseas, Plaga aut ima petat, fiat ne hesio neruis.

Sestio post venae quam facta est frigida potu, Lac fugias, adsit tibi lux, sed nubibus aer

Sit procul, exultat nimium quia spiritus aura, Apta tibi est requies, motu aduersante potenter

Vtilis est venae in peracutis sectio morbis,

137쪽

Quae consistenti aetati sit multa, senili Pauca, sed & pueris: duplafiat tempore verno, Fiat & autumni, ac brumae , aestus simpla diebus. VTegipore in qstiuo , & vernali dextra secetur, i

Vena sinistra hyeme, ac autumno. cor caput, hepar, Pes vacuetur item per tempora singula veris, Cor, peS autumn o , bruma caput, & iecur, aestu Saluatella, Arabum sic vulgus nuncupat illam Lienem expurgat, pectus, praecordia, vocem, Et iecur eximie , tollit de corde dolorem. Si eκ potu fiat xi premo lix, lympha bibatur, Nanque πιλυ-κ generatur febris acuta, Si frons, aut vertex capitis cruciabitur qstu, Tempora decocto, frontemque fricato Solani. Temporis aestiui ieiunia corpora siccant, Quo uis mense iuuat valde vomitus, quia purgat Humores stomachi prauos, ducitque per ora, Ver, Autumnus, Hyems, Aestas sunt quattuor anni Tempora, quq vitae mensurant secula nostrae: Aer temperie pollet per tempora Veris. Coniugij ratione licet quandoque vocetur Humectum, ac calidum, docto referente Galeno

Tempore quo utiliter confert incidere venam iEt Veneris coitu mediocriter attamen Vti:

Balnea cum motu, sudorque, solutio ventris, Pharmaco at aestiuo sub caumate sirius ardet Quum rapidus, squalletque solum feruore caloris, Copia tunc bilis ruffar est in corpore nostro,

Frigida sic opus est, atque humida fercula dentur, Balnea pellantur' nullus sit Cypridos usius, Munere sed proprio cessent genitalia fungi

Membra: incidatur rarenter vena, quiesque Utilis est, parcus potus moderamine fiat. .

H As c sunt quae scripsit Regi schola docta Salerni, Dogmata que totum lustrant per secula M undum, 'Testent studia antiqui ut per magna Salerni.

138쪽

BALNEORUM PUTEOL.

Bain. Fontanae

Balia. Iuncariae

BALNEORUM P

. Bain. Petiae

Balia. Prati Balia. Pugilli Bain. Rinerti Bain. Scrophae Balia. Silvianae Bain. Solis de Lunae Hain. Speluncae Balia. Subueni homini Bain. Sulphur. aquae Bain. Subcellarii Sudatorium Bullae Sudatorium S. Germani Susatorium Trituli Bain. Triminui seu Veteris Baln.Trituli

Elin latra

139쪽

ELENCHVS MORBORUM

ET AFFECTUUM, QUIBUS BALN.

PUTEOLORVM S I M V L& Aenariarum prosunt, aut obsunt.

Corpo ris gratia, seu alleuiatio c. 23. 3 9 q 3.q6 73Corporis impinguatio 2ICorporis caeli daratio saCorpus aquaticum, seu Phlegmati

Codicendix Crapula Cutis Entes

Ilis

Brancus

Aput I 8. 22. 26.3s.3MMI. Sq.s s. 6O.68.TO. 73. I os. Capilli 38.3'3. Im.128 Cardiaca Catharrus Caecitas Cerebrum

Cephalalgia

140쪽

4 Gingiuae Gonorriraea Guttur

I 0 itum corpus

Ilia Impetuo Inguem Interiora Infantum sepor Ischiadici Iuncturae 286.M. IOIς. 8.6I

PAlpitatio Ior

SEARCH

MENU NAVIGATION