장음표시 사용
121쪽
Incolumis morbo & consessim euasit ab illor Quod si intermissum Medicamen forte fuisset, Partibus internis languebat moesta dolore. Sanguine detracto est Elephas curatus, & suo Subducta a nobis, semel egimus idq; quotannis; Negligat at siquis facere haec, mala dicta redibunt, Nam morbi hic nigra deiecta Bile fupantur. Morbus & Alcidae, Attonitus, mox Asthma aboletur
Phlegmate deposito. Arthritis cum caumate laedens s Bili expurgata; sin ipsa tumoribus alget, Pituitam articulis opus est incidere lentam. Cum 4; laborasset quidam vir febre Tritara Tempore in aestiuo , flavam purgauimus huius, Cimi ver desierat, Bilim; & sine febre per ann os Vixit, Apollinea cum morbo occurrimus arte. Quili; Melancholico affectu cruciatur, & Artus Cui tumet, Attonitus morbus, quem Epilepsia carpit, Vere ineunte potest purgari commode & apte.
Detergit lentos primum, extenuarier aeque Humores crassos, reserarier atque meatus Expedit obstructos ante omnia Pharmaca ; tum vel Siquis veratro cupiat purgarier acri.
Pharmacon in farctos succos nam pellit ab imis Partibus, & facile diuturna pathemata curat, Regula seruetur si nuper dicta decenter; At vero canonas siquis neglexerit istos, Intestinorum cruciatus sentiet acreis, Cum defectu animi vertigo & Nausea praesens Huic erit, & faciet prauos Arteria motuS. Elleborum sumpturus homo prius experiatur Ad vomitum pronus sit, necne λ est semita talis Nam melior, vomitus quum vi, vel sponte cietur. Si vomitum non fert, ipsium irritare procures; . Id fiet, vomitum repetens si adsueuerit ante Se ad vomitum egregie, vel si humida corpora fiant; Haec cibus efficient, haec ocia, amica quieSque
Quod nostrunt humectet Requies placidissima corpus,
122쪽
Noscitiat, exiccent clim corpora nostra labores; E contra reddit Cibus hunaida corpora, amaro, Qui caret aut salso, immaturo, acriue sapore. sic nos Elleborum dedimus quandoque paratum Raphano; & Ellebori cum ramum infiximus albi, Veram, tunc fiebat purgatio lenis. Est quibus adstrictus Thorax, & Pulmo coactus, Hos non Ellebortis purgat, vomitus nec fortis; Ne rumpantur, erit magnus timor organa flatus, i Flava petat sursum clim Bilis, ducier extra Per loca mei debet; duci quoque Phlegma deorsum, Quod si in ventriculo recubet pituita, latebris Intestinorum aut multus sit Bilis aceruus, . Cogimur opposito dicta haec educere tractu. Nigra at Bilis erit semper ducenda per suum. Antiquus, doctusq; Senex oracula scribens. Tempora purgandi prescripsit; caumate sursum Purgari, & iubet hibernis inferna diebus. Assuetudo, Aetas cadem praescribit,& Aer, Tum R egio, affectus varios nam talia condunt Assuetus siquidem vomitu purgabitur apte, Insuetus vero Ellebori si pocula sumat, Haud facile poterit vomitum sufferre ruentem.
Desipicias Genus haud Morbi, sed semper ad illud tAspice, pro voto ut succedant omnia fauste; Pituitam purga ducente Anasarca deorsum Pharmaeo in initi js, loca dehinc perquire superna, Τandem Apophlegmaticis morbo huic succurre medelis. Nanque uniuerso cum succi corpore abundant, Plurima mollimur penes hos medicamina prompte. . Distentus sed hydrops, nomen qui sumpsit ab utre, IExoptat latices avide quae pharmaca ducant. Et super & subter curatur Regius apte ἰMorbus,&vrina, nunc naribus, atque palato. . Atquc Melancholian cum Elephante, & Carcinon a raMitius educta sanabunt pharmaca Bili. 'Herculeus morbus ducentia Phlegma requirer. sP Purgan-
123쪽
Puroandum liquet haud morbi Natura figuret Quod succum, at manibus signet loca debita utrisque, Hepatis obsedit nam si Inflammatio partes,
Atque cauae recubet morbus egione parenti, JPutiduli anfractus coctus trudetur ad ani; Pharmaca purgabunt at gibbam uretica sedem. Sic partem affectam in reliquis affectibus , aequa &Sedulitate potes corruptos noscere succos, E' quibus emergit tam Pua potentia morbi.
Quando purgandum, Quid, aue in parte notabunt Talia, si comitem se occasio praebeat illis. Principio purgare seri reserentia formam
Excrementa opus est, crassos educere succos .
Non nisi quam fuerint concocti, ut phlegma, nigram Bilim dubemus. Purgandi Accessio praestat Apta modum, sursum poteris quando inchoat, aluo cc Purgare, inclinat cum sese Accessio sensim . Quae sponte eueniunt morbis haec omnia pandunt; Nam vomitus plures quando est Accessio praesens Insestu, fuit & sanguis de naribus, aluus Solvitur multis fundit vesica liquorem ;Maxime fi est fluxus, Cristos de nomine dictus.
Cum tunc Naturae motu tollantur in altum , Humores nequeunt vacuari rite per aluum.
In Morbis, quos longa dies mensurat abunde, Expectanda tibi est succorum coctio semper. Si celer est morbus, gesteth pericula secum,
Extremos habeatq; breui donare labores: Turgeus, initio affectum hunc purgare licebit, Nec tamen id temere, ne te Melancea pr hendat. Pharmaca sint calida clim praedita dote, febrisque Frigida, qua febris est, exposcat, dentur earum Pharmaca pro causis, nam commoda maxima praebent Corporibus, putris clim ducitur humor ab illis, Quam quod eis noxam tribuant ratione caloris, Spectandum est aeger num sit purgarier aptus Na m quos infestant crudi, humoreoq; tedace i
124쪽
Dissiciles coctu comedunt qui tu iter escas, . Effugiant celeri purgantia pocula pallu ;Sunt etiam distenta qui praecordia statu,
Phleomone & haud modice circum districta minaci. Est opus humores fluidos effingere raptim, Obstructas reserare vias, ne Pharmaca i dant Nuper adhoc dictum in morbis tunc fallit acutis, Clim succi turgent, quos prima, aut luce secunda Purgamus, succi clim sit non hora parandi. Ni cui contingat praestasse Melicraton ante,
Decocto Hylispi, Origani, Pullegis, & aequa' Parte Tragoricani, cumque attenuantibus herbis.
Sed clim rarenter succi turgentia fiat, Morborum initiis purgantibus Vtere raro, Si neque ab initio turgens afflixerit humor ἔ Nec ut eo praesente aeger purgarier aptus, Sit minime nobis occasio prompta parandi. At qui tunc aliquis turgescere dicitur humor, Mobilitate vigens cum hac, illac percitus oestro
Stare loco ignorat, requiem nec repperit Vflam, Qui sinit haud miseros aegros requiescere flaccus, Eificit at vitam, quae mors, vel proxima morti eli. Firmantes succos, & certa parte cubantes, Non nisi concoctos opus est purgando mouere; Daedala purganti nam tunc Natura fauebit, Mille modis certans cum morbo, ut concoquat iplum, Quem post secernit, secretum & trudit ad ima.
Hanc dixere Crisim proles Asclepia pugnam
Si assequitur Natura linam in certamine votum , Quod satis est, caueas tunc ferre Cathanicon illi;
At si proposito frustratur languida fine, Suppetias afferre potes Medicaminis arte , Quum definito recubent sub tegmine succi
Corporis, & metuant Naturae vincier arte, Non ab re raro turgescere dicimus ipsos.
Clim validam febrim affectus sociabit Acutus, Tum si temperiem baud languentis noueris aegri
125쪽
Nam quidam leuiora ferunt Medicamina tantum, Purgari gaudent valido Medicamine plures. Si febris at non fortis erit, bene cognita & aegri Sit natura tibi , posita sormidine, nigro Vtere Veratro, siue ex Colocynthide facta , Antidoto: apposite a mullis quar fACRA Vocatur. Quae Antidotus varia formatur imagine ; sed cum Ellebora efflagas si sorte, tyrannide pulsa Scammonij, poteris purgare fideliter aluum.
Pharmaco at assumpto Ptisanae serbere cremorem COge aegrum, Hippocratis placito, ut virtute cremoris Ventriculi ima petat, quae non pertingeret ex se ; .Pharmaci & absterget cito siquid adhaereat ori Ventriculi, stomachum Medici dixere priores Immutare potest nam vim Medicaminis illi, Et dare temperiem, detergere, ducere ad ima Hipp9cratem ratio haec nam sic dixisse coegit. Pharmacon incipiat quod si purgare, cremore Abstineas Ptisanae, ne sit purgatio vana, Munere nec proprio cessent Medicamina fungi. iSaepius ex multis rationibus accidit Aluum Non solui, assumpsit purgans cum pharmacon aeger . Vel quia temperiem prima huic Elementa dederunt Astrictam; exiguum aut purgans quia pharmacon extat; Scybala quae balano molliri , aut clysmate debent Ante, & duritie chalybem superantia Ibςrum,
Podicis haec selitos forte obstruXere mcatus Aut per vesicam expurgat Natura; alimenti Pharmacon in speciem pertransijt ; insti veneni Denique naturam mutatur, pernitiemque. Pharmaca ventriculum cum l*dant quaelibet, atque os Ipsius, tribuit cui multum prouida sensus. . . Natura egregij miscemus Aromata, odora &Semina, ne stomachum penetret syncera facultas Ipsorum, emendent nec Deleteria, verum
Ipsis eximie conferre iuvamina possint ,
126쪽
, Scilicet incidant crasses, lentosq; potenter QDetergant succos clausos reserens; meatus ., i Quod si forte velis miscere Cathartica, ut est par ' Harmoniam compone habilem , numerumque decentem Constituas , ne discordent praedicta vicissim. Cur componantur modo dicta Cathartica causa est
Non quod hoc educat Bilim, non Phlegma quod illud; Est tamen educit quod idem cum phlegmate Bilim Illa cito, at tarde haec quod post assumpta operantur. Sic fit Naturae dispar purgatio, quae non Aequa est sint quamuis simul haec confecta, vicissim Alterum ut incipiat , postquam cessauerit unum.
P ollinem iuro, & per eius Filium pArtis medendi principes. Per magnum Hygiae , & per Panaceae Neptes sacras Apollinis.
Idem Deos, Deasq; testor: spondeo,&Quod iuro nunc velle exequi; antum facultas me sinit promittere, Mea&potost discretio . . Rebor Magistrum Patrem ut alterum, qui Artis
Vitaque, diuitijsq; nunquam deero illi , Inops erit si forsitan. . Ipsius Asenesque, fratres masculos Vt alteros, addiscere Artem hanc eandem si velint, mercede eos Docebo, & absque syngrapha. Natos meos docebo, natos sic mei Sorte haud Magistri dispare; Precepta, mox Auditiones caeteris Cum disciplinis omnibus;
127쪽
si legibus iurent medendi ,& conscribani:
Hos praeter ullum haud spondeo. iVtar Diaeta pro salute Infirmorum, ut Mea exigit diseretio. A noxijsmeq; abstinebo, aeque iniustis, i iMea ut facultas suppetit . . . Letalia haud ulli dabo unquam Pharmaca . iNunquam mali tam pessimi Consultor, aut ero auctor ;& si quiscogat 1i, Me vi, vel auri pondere. IEFessum dabo nec Foeminis , qui procuret Illis storsum nequitCr. Vitam meam, ac artem meam ego seruabo Cum castitate sanctilis. Non calculo affectos secabo , at quam cito
Artis perito ipse obsequar. Ingressiis & domos saluti ero semper
Cypri absque, fraude, iniuria, storsu: est Mas , vel. Foemella, seruus, siue herus. . . lMortalium quod siquid in vita haud curans ,
Curando vel peripexerim. .' . .
Arcana quae sit non opus loqui ,abdita Custodiam silentio. Hoc rite complere ergo si ius ivx udivM haud Confundar , arte perfrui , Vitaque fas erit mihi mortalibus lCoram perenni tempore :Cum gloria. At si peierauero, tunc his Volo accidant contraria.
128쪽
lNglorum Regi scribit seliola tota Salerni:
Si cupis incolumem, & sanam traducere vitam, . Curas tolle graueis, motus feruentis&irae,l Parce mero, sit coena breuis tibi , surge parumper J Post epulas, mediae somnumst, propelle diei:
Comprime vesicae, pariter nec pondera ventris. Haec si seruabis, per secula plurima vives. Si desint Medici, hos canones seruare memento, Pr stantis medici poterunt qui munere fungi,M eus sit laeta, quies, mediocris regula vietus. E'lecto surgens, abstergas lumina lymphis, Huc, illucq; mees, cunctis moderamine rebus Seruato extendasque parum tua membra, capillos Pectito , mox dentes munda: nanque ista cerebrum, Membraque consortant. post Balnea sumpta calore
Membra fove, haud studeas post prandia: frigidus & si Forte eris, haud subito, paulatim at seme, calorem. Inque die media somni fuge limina, ni fors Sit breuis, ut febri careas, capitisque dolore, Legnitie,& noxa, quae graechest dicta Clim fluit ad pectus, cum faucibus obsit, Ad nares vero Graij dixere ν . Si ventris crepitum inuito suppresseris ano, Vertigo, spasmus, cωli cruciatus, & hydrops Telaedent. lauta ex coena fastidia fient Plurima ventriculis: in nocte quiescere quod si Rite velis, fac coena breuis tibi saepe paretur. Haud comedas, ni tu prius expurpaveris aluum Fqcibus, atque cibi noscas digella prioris Inditia: haec certd stomachi praebebit οι ti',
Signum aeque insigne est, subtilis in ore saliua.
129쪽
Persica, Poma, Pyrus cum lacte& caseus atra ' - Ο
Obsessis bili sunt multum infensa, salita l . P
Sic caro, mox cerui, ac haedi, leporisque, bouisque. Pinguia iura , merum rubrum, ova recentia, praestant Humanς vitae celeri munimine vireis, His similam graech quae est dicta migdi λιοὶ addas. Frumentum, atque recens impinguat caseus,& lac, Testiculi cum carne suis, cerebella, medullae, Dulcia vina, cibus gustu iucundus, & ouum Sol bile, maturae ficus, uuaeque recenteS. Vina odor, & sapor, atque nitor probat usque coloris, Qui bona vina cupis, haec quinque requirito. Vinum Sit tactu frigens, pulchrum, leue, forte, fragransque. Dulce, albumq; magis nutrit quam caetera vina , At vini rubet nimio usu adstringitur aluus, Et vox raucescit . Nux , allia, ruta, pyrusque, Theriace ,& raphanus pellunt genus omne veneni.
Aer sit purus , lucens, habitabilis, omni
Peste carens, oleat non excrementa cloacae .
Pocula si sors an noceant noctu hausta Lyaei, Mane semel, rursumque bibas vice pharmaci, abunde Humores generare probos bona vina valebunt, Nigra sed antiquo reddent pigra membra veterno. Sit bene lymphatum vinum', clarumque, Vetusque, Maturum, saliens, tenue, & moderamine sumptum. Sit bene cocta, acido careat Cervisia gustu, Sitq; recens, grauisque probis confectu bibatur , Sit tamen, ut stomachus non pondera sentiat unquam. Prandia sint modicae frugis per icmpora Veris, Sirius exposcit mediocria fercula adurens, Fructibus autumni abstineas letalibus horis, Carpito de mensa brumali tempore quodvis. Pocula corrigito cum Ruta, &aluia, amorem Nam minuunt: his atque Rose potes addere florem.
Cum mero aquam, turbet ne nausea, sume mariaam, Sicque sali tutus poteris remeare per undas. Saluia, Vina, Piper, Scorodon, Petraeq; selinon . .' ecum
130쪽
Cum LI e praestabunt laudabile valde. t i Ablue sepe manus, ut sano corpore vivas, - Munera post mensam duo fert ablutio secum, Nam tergit palmas, & lumina reddit acuta. Non vetus, aut calidus Panis sit, sed bene coctus. Frugibus ex mundis , habeatque foramina, laxus ;Crustum ne comedas, bilim quia gignit adustam. Est caro praua suis sine Vino, & peior ovilla,
Cum vino cibus est, simulac medicina potensque , Intestina suum proba fiunt, sed caetera laedunt. Urinam cohibent, aluum noua V ina cientque,
EIecoris, splenis, generatque lapillum Potus Aquae, stomacho laedit, quia frigidus ipsa
Essicitur , fiuntque cibaria cruda. Caro omnis Nos vituli plene nutrit; starnae, atque columbae
Est laudanda caro, gallinae , a phaside dicti
Alitis , ac merulae, perdicis, & ortygometrae , Frigellae; tremulae, capi, & ωτδοσ, ac amarelli Atque coturnicis; nec Turturis excipe carnem.
Si fuerint molles, praegrandibus utere semper Piscibus, at paruis, fuerint si cortice duro. Gobio cum Perca probus est, & Carpio, Truttae, Lucius, & Tincar, celebrant quas carmina Galli. Plaescia at quid sit, saxatilis Albica, Gornus, Nelcio. nolce potest quis singula nomina rerum, Cuiusuis itidemque idiomata propria gentis Voci Anguilla nocet, Physici id nouere priores, Praecipue comes in patinis si caseus adsit, Haec mala larga abolent sed puri pocula vini. Sarpe, parumque bibas inter tua prandia molle, Sitque recens ouum . damno nunc Pisa, quia instant Cortice non posito, ast eadem sine cortice laudo. Hectica subsidium caprillo, & lacte cameli Febris habet, vaccae, ac asinae plus nutrit, Ouisque. Si febris, diro premeris capitisue dolore, Lac fuge; prisca docent nam sic oracula Coi
Botyron humectat, lenit quoque, siluit, & aluum Expurgat , mundatque serum scabiosa potenter