장음표시 사용
11쪽
6 PMILrps I COMINAE Imas turbas. Commoratus biduo Molini, contendebat Ludidunum , in Italiam inde profecturus . Sed propter nimiam .imus deliberationem atque moram, coeperant relanguescere ejus amici per Italiam, ὀc re desperata , pacem jam cum Perdinando fecerant . Ea re nunciata , tristis & abjectus domum rediit, & authoritatem deinceps apud nos omnemae existimationem amisit . Ex nobilitate complures , facta' pace , Neapolim reverterunt , sed per fidem circumventi , in vincula fuerunt conjecti et Salernitanus autem princeps, rui Ferdinandi mores ac ingenium noverat , pacem reputavit, & Venetias prosterus , cum suis nepotibus , Bisigniani principis filiis, quoniam amicos in ea civitate habebat , senatum consuluit, an ad Lotharingiae Ducem, an in Galliam, aut in Hispaniam potius eundum sibi censerent :Illi, in altero nihil esse praesidii : Regem Hispanorum , fi
praeter Siciliam te alia quaedam loca mediterranei maris, Neapolim quoque teneat, nimis lare potentem : Galliae a tem reges , quamdiu Neapolim possedissent olim , firmam cum ipsis pacem coluisse dicebant , & ut eo se reciperet , suadebant, quod ex ipse postea cognovi. Mea fert opinio, non putasse tum illos , fore ut rex aliquando in Italiam a cederet . Postquam in Gallias ita venissent , biennio sere commorali, per Stephanum Verium diligenter sollicitabant regem, ne res Italicas negligeret. Deinde per Italiam quoque multos interpellabant , in primis autem Ioannem Galaacium , Mediolani Ducem. Is erat Francisci Silaniae nepos e filio Galeatio, qui uxorem habuit Bonam, e Sabaudiae Ducum familia. Erat ea semina suorum liberorum t tri X , verum ingenio parum valebat , Si a Cicone scriba pendebat tota , qui liberorum salutis causa , Galeacii fratres
omnes atque cognatos ejecerat. In his eram Ludovicus SQ ..tia , Francisci filius , & Roberius Sanseverinus , vir magnae virtutis . Uerum illa revocavit utrunque postea, δc loco restituit , deprecatore Antonio Telino Ferraςiensi . Promis rant illi', nihil se contra Ciconem gravius admissuros: Iruduo
12쪽
duo autem post quam erant restituti, comprehenderunt, Minclusum dolio vectumque per urbem Mediolanum , custodiae mandarunt in arce Papiensi , in eoque carcere vitam ille finiit. Erat assinitate conjunctus cuidam ex familia VLcecomitum , quo absente magis illi audebant . Eo faeti rerum procurationem sbi sumpserunt , ipsam vero liberaliter habebant, per Antonium Tesinum , quicquid vellet,
subministrabant , carierarum autem rerum Omnium nihil f re cum ea communicabant, Sc sic erat ejus ingenium ali quin, ut delitiis solum addicta , res graves non curaret.
Ad Tesinum autem, qui gratia plurimum poterat, deserebantur illius voluntate, omnes literae , quT quaque de remitterentur. Id moleste tulit Ludovicus liberorum patruus, qui mimam imperii jam antea cogitabat ad se transferre' ideoque filios ejus duos , nepotes suos , primum ab ea removet , in eamque partem arcis Mediolani traducit, quam sita lingua Roccetam appellant. Hoc ejus factum probabat Robertus Sanseverinus, & ex Palavicinis quidam , & arcis praefectus , qui multo tempore non fuerat egrestus ex ea nati te, donec.insidiis & fraude Ludovici, culpa vero sui domini Ioannis Galeacii ducis, caperetur , qui matris ingenium referebat. Liberis eo traductis, aerarium , quod id temporis habebatur omnium longe ditissimum, in suam potestatem redegerunt, ab eaque rationes postulabant, & tri, bus consectis clavibus , cum ex iis unam ei tradidit Tent , Ludovico fuit demandata suorum nepotum tutela . Pollea
missis hue illue literis, in Galliam praesertim , insimulabant eam stupri eum Telino commissi , qui Sanseverini bene.
cio servatus , periculum effugit. Et licet eam potestatem obtinerent, tamen non erat eis integrum, quoties vellent,
Π 'em ingredi , quae centum ti quinquaginta militum, sepia idio tenebatur : Orta fuit interea simultas, quod fieri solet , inter Ssortiam & Sanseverinum, & hic quidem cum alterius ossensionem ae odium sustinere diutius non posset,
Venetias ivit; ipsius autem filii, Galeacius, & Comes G
13쪽
8 PRILI sp I COMINE Ijagius, adjunxerunt se S fortiae, eoque sunt usi valde s miliariter , quod nonnulli dicebant voluntate patris fieri. Nobis quidem egregiam operam illi praestiterunt in bello Italico, tum in gratiam Salernitani, quem supra Domin vi , qui princeps erat ejus familiae, tum aliis de causis,
quae 1uo loco dicentur . Ludovicus in eo rerum statu coepit non obscure, quid sui esset propositi, declarare. Jam
' cudebat aurum atque argentum, cujas ab una parte impressa erat Ducis , ab altera vero, ipsus esigies, quae res m gnam invidiam ei conciliabat. Μediolani Ducis uxor, erat
filia Calabriae Dueis Alphonti, egregia Gmina, & valde
studiosa dignitatis mariti sui, verum ille erat imprudentior,ti quae secreto ei communieasset uxor, enunciabat aliis. Magna etiam erat authoritas atque fides praefecti arcis . Nec enim egrediebatur unquam , ic ex fratribus alterum se per domi continebat , orta jam nonnulla suspicione . Sed quodam die, Ludovicus cum nepote suo Duce, quem animi reficiendi causa foras produxerat: domum rediens, ad arcem usque deduxit, uti consueverat, cumque praesectus more suo comitatus prodisset , Sc passum unum atque alterum extra pensilem pontem esset progressus, ut princupem exciperet , captus fuit a San severinis, Roberti filiis . Qui intus erant milites, e vestigio pontem ad se reduce- ibant: Ludovicus autem particulam aliquam cereae candelae
julsit accendi, & nisi prius, quam absumeretur, sibi patefacerent , jurejurando minabatur omnibus poenam capitis. Illi perterritti, deditionem fecerunt arcis , quam rebus Omnia hus deinde munivit, & quicquid faceret, in gratiam atque jussu nepotis facere se profitebatur. Ipsum vero praefectum in jas vocavit, oblata criminatione, quod Μaximiliano Caesari voluisset arcem prodere. Germanos etiam aliquot ejas
rei conscios , ut quidem ipse jactabat, comprehendit, v ram iis dimissis , scribam quendam suum, de quo suspicionem habebat , & alium praeterea, quem ejus rei internuΠ-eium fuisse diceret , capite mulctavit. Praelectum etiam ,
14쪽
ubi diu detinuisset, dimisit, assirmans sui nepotis matrem Bonam , summitisse aliquando praefecti fratrem , qui se in-urficeret : ipsum vero praeiectum facinus illud proh baifsse, eoque vitam se nunc illi donare dicebat . Μea sane servopinio, si qua resedisset in eo culpa, non suilla condonaturum, praesertim, cum Maximilianus, M propter Austriam, M quod Caesar esset , non haberet ibi nullum jus ti altionem . Ad ipsum enim si delatum fuisset ejus loci imperium, maximi erant per Italiam futuri motus , & Insubria tota statim desecisset ; quo enim tempore Caesares eam olim administrabant , magna erat populi libertas , O fingulae domus aureum solummodo pendebant annuum . Vicecomites autem , ac deinde Ssortiae, maximum imperabant tributum; tu eoque nulli parcebant ordini. Ludovicus, occupata arce,
ti qui intus erant , omnibus in suam fidem ac potestatem adactis , ccepit spectare majora , nam qui Mediolanum t net , is reliquum agrum omnem habet prope. ad suum nutum M voluntatem. Est autem Insubria, seu Ducatus Meadiolanensia, pro sua magnitudine, omnium regionum , quas
vidi , longe ti pulcherrima & fructuosiissima , quique eam
poesidet , cogere potest ad Ruingenta aureorum millia . quo tannis , nulla populi molestia vel detrimento: sed plaeriqge non contenti eo, confieiunt ic exigunt ad septingenta millia, quo sit etiam, ut populus novis fere studeat imperiis. Hahebat Ludoυicus in matrimonio Ferrariae Ducis filiam,
quo facilius illi erat multorum amicitiam in Italia sibi clanciliare : sed Venetos in primis foedere sibi conjunxit , non absque dispendio sui soceri . Quod ut melius intelligi
possiti, quaedam mihi sunt extra ordinem dicenda . Ferrariae Dux , hortatu Ferdinandi, Neapolitani Regis , sui soceri, ὀe Ludoviei Mortiae, bellum nuper intulerat Venetis, cumque solus aliquandiu omnem impetum sustineret , hostes aliquam agri partem illi ademerunt, natura munitam,& eum primis fertilem , Pulesinum vocant , cujust duo sunt
Oppiax primi . nominis, Rhodogium Se Ballia. Sed cum ii, Tom.IV. B quos
15쪽
PMIxippi C S M I N A. I quos diximus, & Pontifex Romanus, & Florentini, & Bononienses auxilium ei serrent , valde fuerunt hostium res asiliet e. Ibi vero Ludovicus pacem demum feeit utilem illis ic per . opportunam . Cumi enim reliqui omnes , quod eo bello quisque amiserat , recuperarent , solus Ferrariae Dux damno luit affectus , amisso , quem diximus , agro, qui ti hodie ditionis est Venetorum . Mortiam aliqui diacebant ejus rei causa , dono ab illis accepisse ad sexaginta aureorum milli, , & Ferrariae Duci persuasum ita fuisse scio, cujus non dum ille tunc erat gener . Haec suit mucitiae ὀe facti deinde foederis occasio. Ludovicum ista conan tem Mediolani, se per Insubriam , nemo quisquam impediebat, praeter uxorem Ducis, filiam Alphonsi. Ille igitur, ut quo vellet, perveniret, missis nunciis atque literis, C resum Galliae Regem sollicitabat, ut Italiam ingressus cum exercitu, Regem Neapolis prosiligaret. Ferdinandus enim, ejusque filius Alphonsus, longe erant ditissimi, 4e habebam. iur ab omnibus maximi animi atque virtutis , tametsi res ipsa diversum p tea declaravit . Ludovicus autem ingenio quidem & prudentia valebat, sed erat timidiot, & dejectus admodum rebus adversis , ti s propositum videret aliquod emolumentum, infidus , nam multas mihi cum eo fuit usust. Et quoniam in illo regis Neapolitani imperio , minus facile consequi poterat quod optabat, mitiis, ut dixi , nunciis , coepit animum Regis adolescentis excitare quadam .gloriae cupiditate , simul quam haberet justam belli causam , demonstrabat . Ii quos mittebat , per Stephanum Veriuriae Briistinetum adibant Regem, ti utrique magna pollicebatur Ludovicus, & Brissoneto fuit author, ut sacerdos fieret , seque curaturum dixit , ut in Cardinalium ordinem allegeretur , ti quo citius omnia conficeret , amplit imam decrevit legationem , cujus erat princeps Comes Gajaetius. . Ante id tempus miserat quendam e suis scribis ad Regem, oratum, ut nepotem suum Mediolani Ducem, eo quod Genuam teneret, in fidem ac clientelam suam reciperet ., euque
16쪽
COMMENTARII. IPque jus M authoritatem administrandi communiearet. Erat iniqua conditio , postulare ut absenti hoc trib*eretnr . ΡΟ- terat quidem Rex, beneficio singulari , e suis aliquem in Insi1briam mittere , qui fide ac jurejurando illum obstrina
geret. Cum enim matrem haberet ille tutorem, ego, qui tunc legatus eram Ludovici Regis, jurejurando illam aie-gi 2 Verum eo tempore Genuam tenebat Baptista Campo-fuigosus: nunc vero , postquam Ludovicus tam urbem recepisset, magis aequum erat, ut solenniter ea res atque legitime fieret. Ludovicus autem, ut quod petebat impetraret , dono dederat quibusdam Regis familiaribus , 9 in his, Stephano Verio , ad octo aureorum millia. Faciebanthi certe injuriam Regi non mediocrem , facile enim nobis tune fuisset ,- Genuae possessionem invadere . Quod si pecuniam quinue fas erat accipere , multo majorem summam oportuit postulare . Galeacius enim Ioannis pater, consimili de causa dederat olim Ludovico Regi ad quinquaginta aureorum millia , ejusque pecuniae rex dono mihi dedit ' triginta millia, sed opinor Verium eo spectasse , ut Ludovicum haberet sui consilii adjutorem i Ex iis quos . dixi, i gatis Siortiae, Comes Gajaetius , privatim ac solus cum Reis te locntus, maxima illi deserebat auxilia, L quod Lud vicus,suo arbitrio Insubriam omnem gubernaret , minimo negocio rem confici posse dicebat, & paucis deinde post disbus. abiit, relicto Comite Laetevillano, qui sollicitaret. Quod cum iste diligenter saceret , multi coeperunt animum in secere , sed & Rex Peronem Bassum mittebat id circo leg
tum, ad Innocentium Pontificem Romanum, Venetos, Fl rentinos , ab his invicem ad nos veniebant internuncii. Nostrorum hominum non una erat sententia. Regem vero ipsum esse profecturum nemo putabat . anterim dum legasi ultro citroque commeant , agebatur de pace inter Regem
Philippum Austriacum , Maximiliani Caesaris filium, sed
in eo ipso tempore 'quiddant intervenit valde odiosum ti
17쪽
12 PHILI p PI COMINE Icta , multum ad scentula, uxorem duxit Annam, Franciasti Britannia Ducis filiam , ut Provinciam ilIam omnem, pacatam haberet, quam possidebat eo tempore totam, praeter Rhedones . Erat ejus puella: nutricius ti auunculus Λaraicae Princeps, eamque Μaximiliano publiee desponderat. Cum ergo plerique tristem ac funestum exitum metuerent,
te Maximilianus insigni quadam videretur adsectus conta-melia , propter remisiam filiam , 6e ereptam sibi sponsam, Fridericus Caesar, Ultus pater, bc Comes Palatinus Heu vetii missis legatis intercedebant. Erant jam utrique defatigati bellis, praecipue vero Burgundiones, ob civiles etiam dii sensiones , qtm lacilius erat pacem aliquam constituere. Ad eam actionem rex misit Petrum Borboniae Ducem, Α raicae Principem, Cordaeum 6c me. Compositio demum facta suit in hunc moduin , quicquid in Atrebatum agro reκ possideret, Philippo uti restitueret. Cum enim soror ipsius desponderetur regi, passiam fuit, si quis casus matrimonium .hoe impediret, ut tum, quod pro dote attulisset illa, redderetur familiae . Burgundiones autem ex insidiis jam cc perant Atrebatum Se Sanctomarum . Reliqua istum erant . Gesdinum , Area, Betum , quorum oppidorum arceS regi Iicebat ex pacto retinere, ad certum tempus , Sc praesidiis etiam ismunire . De nuptiis illis ita commutatis, non idem erat. hominum judicium : sacrarum quoque rerum periti , non uno modo pronunciabant: ipsis quidem taminis in se liciter sere accidit in partu . Regina enim , tribus editis filiis , incredibili cum dolore mortem eorum deploravit.
Margarita nupsit Castiliae Regis unico filio, qui primo post
nuptias anno extinctus , uxorem reliquit gravidam , quae posthumum edidit mortuum, quo nihil evenire poterat toti Iegno acerbius . Maximilianus autem in matrimonium duxit filiam Galeacit, Μediolani Ducis, intercessore Ludovbeo Sfortia , patruo : sed eam rem graviter tulerunt Germaniae Principes , propter ipsius sceminae obscuritatem generis. Parum enim est splendoris inritalia V icecomitim,
18쪽
COMMENTARII. IIae multo Minus in Mortiis, quorum nomen illustre primum effecit Franciscus, patre natus homine plebejo sed ingenio praeditus liberali, qui uxore ducta . filia notha Philippi Mariae, ex familia Vicecomitum, indiolani Ducis, haeres fuit, atque successor sui socerti, te Insubriam poli edit,
magnus profecto uir, 8e virtute cuilibet suae aetatis Princupi comparandus. Haec aurem eo pertinent, ut demonstrem,
quod 1dpra dixi , quam inauspicato illae ad nostas nuptias transierinu. Et ut ad instituum revertar , ubi Comes Ga-jaetius discessit , multa per Italiam nostri homines tenta bant, & rex quantumvis adolescens , valde assiciebatur, ac misso legato Perone Basso, quem diximus , petebat a Vecnetis, ut ope δc consilio sibi in ea profectione adessent. Illi, pergratum esse quod initituisset , opem vero nullam se PQsse serre .dicebant, propter Turci ci lli suspitrinem: ut autem ipsi, tanto regi consulant, quid facto fit opus , nimis id fore temerarium Sc arrogans : adjuturos tamen PO-tius , quam impedituros . Acute qaidem illi te prudenter, sunt enim omnium hominum longe scientii ni, sed tamen ventus . non respondit iplorum expeetationi . Neque enim regem ipsum esse profecturum putabant , te quod excus . bant de Turca, simulatum erat, Se qui tunc praeerat Tu earum Canar, ingenio erat minus excitato , sed sperabant
illi se posse jam lapillam Apragoniae , quam vehementer Oderant, ulcisci. Ferdinandi enim Regis, Sc Alphonsi hortatu atque impulsu, Mahometum Turcarum Caesarem, qui Constantinopolim expugnavit, dicebant longius progressum, .c maximis incommodis ipsorum fines adsedisse : Nphon sum praeterea ferebant ejus belli, quod Ferrariae Dux ipsis intulisset auctorem, Se quosdam summisisse , qui suae urbi a
cisternas. Veneno corrumperent, nam quia . claudantur undi-
Us nari, plurimum ea utuntur aqua: Hoc illi quidem de His acerbe satis & odiose: sed vera inimicitiae causa fuit, quod ab illis impedirentur , quo minus ditionem ic impe-Frum suum per Italiam atque Graeciam dilatarent, quod
19쪽
in primis desiderabant , etsi nuper Cyprum Oeeupaverant , nullo sane jure. Cupiebant ergo bellum illis inferri, & in quamcunque partem ipsi inclinassent, ab ea sperabant consequi se posse oppida quaedam in sinu illo maris Adriatici potita , eaque spes tandem ipsos non fefellit, tametsi parum
abfuit, quin aberrassent. Quod etiam ad eum modum , uti diximus , legato nostro responderent, eo pertinebat, ne Regem ipsi viderentur in Italiam evocasse . Ad hoe fere tem pus Lugdunum. rex petebat, eo venit ad ipsum Galeacius, e San severinis alter , missus a Ludovico Ssortia , cum lectissimis equis ti armis ; exercendi atque ostentandi sui causa, juvenis egregia virtute, eumque sic adamavit Rex, ut primi ordinis Equitem faceret , qui summus est honos ,, te non nisi prosatissimis communicari solet . Ιllo demum in Italiam reverso, Laetaevillanus in Galliis remansit, promovendi causa itineris . Legatos Rex etiam ha bebat Genuae, quorum princeps erat Dureus , ac parabatur
ibi elialis, δe sub exitum mensis Augusti , rex Viennam , Delphinatus pidum , ad Rhodani ripam prosectus , Alta
reliorum Ducem cognatum suum , Genuam praemisit . Quo' plaeriquae sic accipiebant, quasi eo fieret. ut ille adjutus ab iis,. quos diximus, Italiae nobilibus profugis , cum classe . illa Neapolim contenderet. Erat tunc Genua in ditione Mediolani ducatus, quem ad suum nutum fisortia gubernabat, ideoquae Rex nihil in ea urbe non poterat. Supra diximus de Joannis Galeacii. Mediolani Ducis, coniuge , quae eX omnibus una resiliebat conatibus Ludovici : verum id frustra fuit, quod Rex paratum habebat exercitum , 6c quod ipsius maritus, per imprudentiam omnia communicabat Ludovico, qui Sc nuncium quendam nuper fecerat submergi, quem illa. cum literis ad suum parentem Alphon sum emiserat. In eam, de qua diximus, classem , maximi eri ut sumptus , ὀc quicquid undiquae potuit corrogari pecuniae, eo fuit impensum, neque tamen ullus prope fuit . usus . Νam
neque reX per aetatem, cum esset annorum vingintiduorum
20쪽
COMMENTARII. I ssatis providebat, & quibus ipse praecipuam administrationem
commiserat. Verius, atque Brissonetus , ii propter earum rarum imperitiam , nihil idonee procurabant . Quo magis etiam videre licet, & admirari potentiam Dei, qui tam scelicem deait exitum. Alphonsus enim nuper a morte patris Ferdinandi, Rex factus, & consecratus ab Alexandro Sexto, Pontifice Romano, Arragonio, habebatur ab omnibus valde peritus rei bellieae, & eris instruet astus necessariis , Miautores habebat Florentinos, & Tutaram Caesarem, non alienum . Erat etiam ei filius Ferdinandus, annorum circiter viginti trium, egregius invenis, & popeso valde acceptus, item fratex Fridericus, vir prudens, & classis ipsorum praesectus, ac nostrarum rerum non imperitus, onga consuetudine
atque cqnvictu. Successit hic mepoti suo , Ferdinando Regi, ac memini, cum tu mihi aliquando diceres , Archiepit peViennensis, astra praesignificare illi, & pelliceri dignitatem regiam . Cujus rei cum apud ipsum facti fuillet mentio , aureorum millia duo annua mihi promisit , per Italiam, si quidem viud aceideret . Regem valde sollicitabat Ludoviacus, & literis, & per Laetaevillanum, ut acceleraret . Ibi Vero ex iis , qui prosectionem antea suaserant , nonnulli caeperunt dubitare. Brissonetus imprimis, quod rex moleste tulit. Stephanus autem Verius, nihil quidem mutabat, sed quod ex ipsisus famuli& quidam decesserat, & de contagione morbi aliqua fuit orta suspitio : cogebantur aliquandiu a
congressu & colloquio regis abstinere Ita fiebat, ut nemorem sollicitaret amplius, imo prudentiores omnes ac regis familiares, & in his Boeboniae Dux cum uxore, studebant impedire , suique Gnsilii multas adducebant rationes, & cum Bresoneto de iis omnibus communicabant . Post multam vero discepcitionem . Rex tandem decrevit omnino proficusci, & ut commodius. absque majori comitatu transiret M Pes , Omnium primus in viam sese dedit. Sed ne tum qui