Casparis Bussingii verbi divini apud Hamburgenses ministri et mathematum professoris publici De situ telluris paradisiacæ et chiliasticæ Burnetiano, ad eclipticam recto, quem T. Burnetius in sua theoria sacra telluris proposuit, dissertatio mathemati

11쪽

in plurimis Impat latica Lucula contenti esse cogimur; ad quam tamen omnes nervi tanto sesicitius intendendi, quanto alias pronior V creperam Lucem in errores ruina patet & quanto periculosius qui tapotheticam ejusmodi iacem accensit, non seipsum tantum , sed & alios ad inania seduxisse &, dum plerumq; exror ex rore nascitur & multiplicando augetur, innumeris deviationibus sanu praebuist . . Praecipue autem Hypotisses Iocum inveniunt in rebus aut ii longinquitate, aut temporis diuturnitate ista a nobis remotis, aut materiae subtilitate ita abstrusis, ut sensuum nostroxum, qui mentis satellites & exploratores sunt, ministerio, omni licet attentione /dhibita, nihil podictice in ilis determinare liceat i)Unde celabres quain maxima apud I illos apthos sunt Hypotlaeses

CUmicae, quae corporum mundanorum cUOrain. itionem ii Cornuto

quae temporum remotissimori inu seriem ; & quae enectu- iam naturalium causas feliciter indagare satagunt: inarum, quae omnibus phanaomenis salvandis iusticiunt, verisimillimae, & quae via brevit lima procedunt, optimae habentur - g. ψ. Ut enirn ad unum eundetraq; scopuim visis si e divertis & contrariis itur, ita ad unam eandemin veritatem naturaicinis hypothesibus, s m non parum inter se discrepantibin pervenitur

quae utrumq; corpus mobile fecist r . Sic inter Hypothe cς Chro

rimentasis hodie excellunt ta). Quarum quamcuiu, cligas, perinde est, modo nihil impietatis , aut malarum con eqventiarurn foveat, aut in Sacra lita ina impingat, sed, his scopusis probe de- ilinatis , omnibus phaenomenis salvandis & dextre explicandis sic apta, prompta A sussiciens. g. Nolumus in variis hypothesibus recensendis tempuς

12쪽

conlurnere, cretod intris operis esset, sed sussciet nous hac victunicam valde ingeniosam & speciosam paulo penitius introspexisse.

Est liaee Viri Celeberrimi & vere Domini T. Burnetsi, Angli, cu)us astoria Sacra Tellum ante Paucos annos 1 Londini in

lucem prodiit ; QP Autor, supposita Hypothesi Cosmica Pytha

gorico - Copemicana ; supposita itidem Hyprathesi Chronica, quam Sacris Uteris utcunq; conformem credidit, inded; Sacram suam Theoriam appellavit, novam hisce Hypothesin sive Theoriam Physicam

superstruere conatur, Orbis Nosti originem es mutationes generales, aut Diu fuist, Ma cum subiturus fuatuor libris complectentem, quorum Priariis de Diluvio, Scimido de Paradiso , Tertia de Coo ratione, inarto de Putura

sata . beata Serado, divinis Capitibus prolixius egit & rem continuo nexu a capite ad calcem ita deduxit, ut multis Theoriam suam approbaverit. g. 6. Cum autem in Republica Literaria Se vel maxime in hypothetico scibili, semper liberum fuerit ab aliorum placitis cum ratione dissentire, ut fatetur ipse Dominus Burnelius 6) ; Et vero in memorata Theoria haud pauca nobis scrupulum moverint, dum alia Sacris Literis minus concordare, alia ad Leges Motus & Temporuni rationes Phoronomico - Chronologicas minus conveni videntur: Postquam in prioribus examinandis jam alii, ut Herbertus Episcopus Hercsordiensis in Anglia i 6 sq. Janus Bircherodius Theologus Hainiensis I 688. & ante iitrumq; Christianus v. agne-rus I 683. Lipsitae egregiam posuerunt operam; Nos ad posteriora paulo penitius in luc Dissertatione perpendenda nos accinximus, qvod ea ad forum Mathematicum proprius pertinere crederemus. g. 7. ina quidem iri re ut omnis livor & malevolentiata, multo magis maledicentia procul a nobili, solus autem unicusque veritatis investigandae scopus praefixus est; ita Celeberrimum Autorem , ii adhuc in vivis est , de omiam qui eum in hac Theoria sequuntur, id aequo animo laturos vile confidimus: Cum ipse ad hanc Disquisitionem invitaverit 7 , & remotis licet illis, qui A 1 pra

in sine Lib. IV. his verbis: Respublica literaria i lebet esse libera & pro rationum momentis sui logia serenda. ) Praefat. Lib. I l. sin. Si quid anima toties&αisaei . Lib. lia. fili. In his cum aequa aliorum iudicia suerim expertus, non me pudebit &e. Praes. Lib lv. fin. Fiant omnia ex amore &studio veritatis. δce.

13쪽

si illicis tantum visae generibus innutriuntur, ut minus id Deis ci) , nobis tamen, in theoreticis studiis aliquandiu cum ipso versatis, praecipue Mathematicis, disquirendi locum relinquere v. luisse videatur. 9 8. Non autem totam Theoriam hac vice aggrediemur cum limitcs unius Dissertatiunculae hoc non concedant,ised unicum saltem Momentum ejus ex praecipuis, nempe: Testaris ad Solem rectae expendemus , vitiari: Mou Tellus nosra aluo stu ad Solem, quam nuncis, unqua nesse potuerit, aut rissas

C. s. Quod dum facimus, non, latrunculorum more, hinc inde aliquid in opere Bumetiano carpemus , illudq; male distortis consequentiis misere lacerabimus nec catellorum instar, sine sensu ex praeconcepta opinione oblatrabimus, quoci malafidorum & est; Sed potius aliam Hypoth sin Teltaris ad Solem revetui si quae proponemus eaq; rationibus Pitylico - Mathematicis declarata, ex illa, tanquam suggestu, non inimicis telis, sed amissae veritatis ponderibus, cum nurneliana Hyposiesi experiemur: Credentes nos tanto majorem gratiam de apud Autorem & apud alios quoscunq; ingenuos cile inituros, quanto remotior ab homine Christiano omnis inanis altercatio & ad verborum asperitaten descendens litigium esse debet. . io. Verum ne quid affinxisse Autori videamur,

postquam de Situ Telluris in geuere disseruerinius , ante omnia ipsius expressa verba & ad O tbothesiam, perpetuumq; aeqvino etiuiam facientia rara, ex sedibus praecipuis collecta, exilibebimus Cap. II. Hinc IIunthesia nostram Tellum perpetuo obliquae proponemus indeque ar-mnenta principalia contra Ortliotlieliam eliciemus Cap. III. Post argumenta secundaria, tum ex ipso Autore eruta, tum aliunde oblata , subjungemus Cap. IV. Cui conatui Supremus ille rerum Conditor

λ Creator DEUS adsit, qui

Suspendit terram super nihilum.

Iob: XXVI, 7.

Estatem dc hiemem sormavit.

CAPUT

14쪽

De Si tu Telluris in genere,

ex mente Burnelii S aliorum.

Situs in Mathematicis est affectio Quanti Locati respectiva,

qua illud ad alia, vel extra, vel intrata posita, quatenus ita posita sunt, refertur. g. r. Estque potissimum to vel parasielus, vel angularis, δc hic iterum vel remis, vel obliqvus. g. 3. Sitas parallelus est duorum pluriumve quantorum sive lineae, sive superlicies, sive corpora fuerint) ejusmodi juxta-pos, tio , ut ubiq; via brevissima aequaliter distent & in infinitum producta nunquam concurrant cit . g. 4. Sitivi erit, qui & perpendicularis, est duorum pluriumve quantorum ejusmodi con- politio, ut vel concurrendo, vel convergendo rectos ad perpendiculum utrinque constituant angulos cir). g. s. estus obliqvus est duorum pluriumve quantorum ejusmodi con- politio, ut vel concurrendo, vel convergendo obliquos, hinc acutos, illinc obtusos constituant angulos Li33. g. 6. Situs autem quicunq; ut in lineis rectis & superficiebus planis, quoad singulas partes consorinis & simplex, ita in reliquis Magnitudinum speciebus, maxime corporibus, quoad sit gulas partes diis Ormis & multiplex est. g. 7. Praecipue tu Corporibus Dbaericis sius, seu relatio ad aliquem locum, quoad singula puncta variatur, ita ut Sphaera omnem situm simul ad aliud quodcunq; punctum habere dici possit.

g. s. Ne vero ex tanta varietate confusio quaedam oriretur,

s) Ut alias aceeptiones mittamus, de quibus tonsulantur Metapllysei, im .ptimis Suarea Metaph. Tom. ll. Disp. Lll. ioin vide reliquas disi ineliones nu merosio ordine ap. Eth Net gelium Pantologiae Dec xl l I. p. seq. 0i Euclid. Lib. I. Desin. xxxIV. Lib. XI. Dec ulli. & Clavius in illas. sturmius M. illes. Enucl. Lib. l. Sect. I. Cap. I. Def. Xi. Euclid. Lib. l. Des X. Lib. xl. Def. ill & lv. ii Euclid. Lib. i. Des. M. Mi. Lib. XL Dec. v. & v . Sumn. Desui. vliu

15쪽

ala receptum est apud Mathematicos, Situm imprimis

Carum, quae aut ipsae moventur, aut centra motus sunt, aestimar ex axe, ceu linea immobili per centrum ducta, circa quam motus cxercetur ci ). s. s. Istiusmodi corpus, si non Matbeniatuὸ, tamen Pusice Syb rin , aut quodammodo Ellipticum quoque nostra cum sit is , Sitiu etiam ejus aestimatur ex axe, seu linea ex centro hinc inde per polos ad fixas usque mente educta, circa quam, aut ipsa tellus, eximente Oribagorico-Cverni oram, aut omne coelum, secundum hypothesin Issenicorunt, volvitur 06 . g. io. Cumq; tota tellus, una cum Axe, aut in centro Eclipticae reponatur, aut per periplaeriam hujus volvi supponatur, pro diversitate hypothesium; utrobiq; haec inaestio manet: tum ad planum Ecbpticae Tellus, seu, quae totam tellurem repraetentat axis Teltaru habeat i g. ii. Cui quidem, si eum, qui nunc est, Telluris statum supponimus, sacilis invenitur responsio: Situm scilicet, iiau paralle rum esse, nec axem telluris cum plano Eclipticae coincidere, quia alias quotidie Sol per polos incedere videretur 3 nec rectum, quia alias perpetuum aequinoctium obtineret; sed obsipeum, quia Solis altitudines meridianas continue mutari & pro diveri itate tempest tum anni nunc augeri, Dunc minui deprehendimus, quae phaen mena, non nisi iis Situ obliquo obtinere possunt, ut omnes Asti nomi uno ore docent' in. g. ir. At si aliquando alium Telluris Statum Risse, aut olimcifuturum esse, quam nunc est, supponamus: Num idem ille Sitas bDάiernita p3rpetuo, inde ab Orithre rertim, Obtinueris, aut postac us ad finem seculorum obtinere debeat ' merito quaeri posse. videtur.

g. i3. Ubi quidem, si antiquissima monumenta, tam sacra, quam profana evolvimus & imprimis observationum coelestium annales consulimus, quoad usq; illae pertingunt, nullam notabilenti, disserentiam inveniemus , omni dii sensu inde ab Eralliosthenis de Hipparchi temporibus usque ad nostram aetatem , spatio bis mille

i λ Euclid. Lib. XI. Def. XV. stum. Desin. XIX. u K Plerus Edrit. Astron. Copem. Lib. l. pari. l. p. t . seqq. ιις ibid. p iri. s. p. ii 3. seqq. tyri eplerus l. e. Lib. Ill. Pari. 4. p. 33c. seqq. Metius in Primo Mobili. I. b. l. cap. 3. si a Schottus Cursus Mahem. Lib. Vil. Cap. Vill. p. a. aliiq;

16쪽

tanorum, intra minuta versante, quae intra liodi arit aetatem mundi, sive clooo annos circiter, non ultra gradum unicum varia tionis conficerent, cum tota obliqvitas hodie 13 - 3o deprehendatur , adeoq; intra multa n Ilennia, etiamsi continue decresceret obliqvitas cum tamen de priscarum observationum certitudin a multis ambigatur ad Situm rectum tellus non esset reversura sic. f. t . Nihilominus tamen regeniosissimM Dominita Sinnetius ua memorata sua Tisoria , cum statum Telluris tripliceri 1 induxisset: Avie - Diis, lem sive Paradisiacum, Hodierimm inter Diluvium & Comflagrationem , ac deniq; Guiasticum post Conflagrationem ue asseverare non dubitat : Siluni nitaris re rectum cr tandem aliquando ad eundem positum esse reversurum. Eamq; mutationem non lenta 'va

dam deviatione axeos de anno in annum, sed subitanea inflexionea re titudine primaeva olim in diluvio esse factam & posthac in conflagratione Mundi iterum faciendam , ita ut Tellus tum antediluvialis, tum Chi sica, quam post constWationeni sore conjicit, ad Eclipticam re is, ex ipsius hypothen, iit gavisura. Hadierna vcro intermedia obliquo positu distorta haereat. - g. I s. in re ne qyid Autori assinxisse videamur, en tibi L. B. non omnia quidem, ted exstantiora saltem de utraq; rectitudine Inestriae illius Loca. Lo I. Cap. 6. I De ire cre. p. so si. Edu. Lond. NuZe ιrant tunc tempori ante Diluvium tempesutum vitiseudiues, titsuuthodi ι ves ideo brseruo friῬοω cr imbribus deleri potuerunt , aut omninui astrii Solis effectus: axis telluris stus is erat, 'vel, s mavis, cursus Solis , ut eodem semper tenore tempe satum dierums c noctium volvebatur cvolveretur anuus per Dium ipsin curi μ

temporis obnuuisse supposuerit , orbis illius molitionem, ut biiuidetur , velfrustra

Replerus Lib. lli. Pan. a. p. et . Petrus Riseeriis Docti. Astron. si banc. Lib. l. cap. a. p. D.

20쪽

CAS PARIS BUS SINGII ,

VERBI DIVINI APUD HAMBURGENSES MlNISTRI et ET MATHEMATUM PROFEMORIS PUBLICI

AD ECLIPTICAM Rh

IN SUA

THEORIA SACRA TELLURIS

PROPOSUIT,

DISSERTATIO MATHEMA

OBLIQUITAS

A PRIORI

DEMONSTRATUR.

HAMBURGI, A. R. S. M DC VC.

TYPIS ZIEGLERIANIS.