장음표시 사용
21쪽
24쪽
PARADISIACAE ET CHILIASTICAEBURNETIANO
veritatum in naturalibus, praeter ea,
divinitus revelata, aut aliorum fida relatione habemus, connata indagine mens humana vel per causas suas sudictice se scire novit, propter experimentorum consensum tapius iteratum, aut hac, aut illa ratione evenire by thalae statuit. Illa, nempe Apiat a verit- instar Lucis congenitae & Solaris est , quae mentem clarissime irradiat de repugnantem etiam invitam cogit ad assensiam ; Haec vero, nempe si pultatica veritas instar facis aut Lani-padis se habet, ab hominibus ad tenebras noctis dispellendas accensae, ad quam minus distincte cernitur& res Gepe alio colore ac situ, quam revera est, apyaret. g. L Sed quoniam non in omnibus ad claram illam a dis Mos Lucem penetrare licet, postquam mens in deterius prolapsa, perpetuis velut inscitiae tenebris & obscuritatum nebulis cingitur,' . . A in
25쪽
in plurimis Impat bellas Lucula contenti esse cogimur; ad quam ta- naen omnes nervi tanto scilicitius intenderusi, quanto alias pronior creperam Lucem in errores ruina patet & quanto periculosius illi est, qui tapotheticam ejusmodi iacem accendit, non seipsum tantum, ted & alios ad inania seduxisse &, dum plerumq; ciror ex rore nascitur & multiplicando augetur, innumeris deviationibus ansata, praebuisso. . Praecipue autem Hupatisses Iocum inveniunt in rebus aut spatii longinquitate, aut temporis diuturnitate ista a nobis re motis, aut materi Iubtilittate ita adstrusis, ut sensium nostrorum, qui mentis satellites & exploratores sunt, ministerio, omni licet attentione qdhibita, nihil podictice in ilis deterivitiare liccat I)Unde cesebres qyam maxime apud Plitiosoplios sunt Hypotlaeses
Cosmicae, quae corporum mundanorum cUCr. 1in itionem , i icae,
quae temporum remotis limoruns seriem ς & quae esiectu- iam naturalium causas seliciter indagare satagunt: inarum, quac omnibus phamomenis salvanissis iusticiunt, verisimillimae, & quae via brevit lima procedulit, optimae habentu g. 4. Ut misit ad unum eundenaq; icopturi vitis saepe diver- iis & contrariis itur, ita aa unam eandem', veritatem naturalcm hypothesibus saepe non parum inter se discrepantibus p verritu
hoelie excellunt '. inarum qWamcunt eligas, perinde est, modo nihil impietatis, aut malarum conlequentiarians foveat, aut in Sacra limina impingat, sed, hiis scopulis probe declinatis , omnibus phaenomenis salvandis & dextre explicandis sic apta, prompta & sufficietis. i. g. Nolumus in variis hypothesibus recensendis tempus
26쪽
consumeis, quod linem operis esset, sed sessiciet nobis hac victunicam valde ingenios i & ciosam paulo penitius intro exisse.
Est luee Viri Celeberrimi & vere μακρος ου Domini T. furnetsi, Angli, culus T ia Sacra Telluru ante paucos annos o Londini in
lucem prodiit ;/ina Autor, supposita Hypothesi Cosmica Pyth
gorico- Copemicana ; supposita itidem Hypothesi Chronica, quamyacris Literis utcunq; conmmem credidit, indeo; Sacram suam Themnam appellavit, novam hisce Hypothesim live Theoriam Phylicam
superstruere conatur, Orbis No bi ori es mireationes generales, suas dis Ma cum subiturus , quatuor Libris complectentem, quorum ρομ mo de Dilavis, Sci do de Paradiso, Tertio de Coiast ratione, Quarta de Putinarirum 'ta re sevio Seculo , divinis Capitibus prolixius egit & rem continuo nexu a capite ad calcem ita deduxit, ut multis Theoriam suam approbaveritis. 6. Garri autem in Republica Literaria & vel maxime in hypothetico scibili, semper liberum fuerit ab aliorum placitis cum ratione dissentire, ut ruetur ipse Dominus Burnetiris 6); Et vero in memorata Theoria haud pauca nobis scrupulum moverint, dum alia Sacris Literis minus concordare, alia ad Leges Motus & Temporum rationes Pli 'nomico - Chronologicas minus convenire videntur: Postquam in prioribus examinandis jam alii, ut Herbereus Episcopus Heresordiensis in Anglia 16sq. Ianus Bircherodius Theologus Hasniensis I 688. & ante utrumq; Christianus v. agne-cus I 6 3 3. Lipsit' egregiam posuerunt operam; Nos ad posteriora paulo penitius in hac Dissertatione pereendenda nos accinximus, qvod ea ad sorum Mathematicum proprius pertinere crederemus. g. 7. ma quidem iri re ut omnis livor & malevolentia , multo magis maledicentia procul a nobili, selus autem unicusque veritatis investigandae scopus praefixus est; ita Celeberrimum Auiatorem , ii adhuc in vivis est , & omnes, qui eum in hac Theoria sequuntur , id aequo animo laturos elle confidimus: Cum ipse ad hanc Disquisitionem invitaverit 7 , & remotis licet illis, qui A a pra-
σὶ L Se n. primum r68r. Post omnes quatitor iunctim t68s. sc)io sne Praefat. Lib. IV. his verbu: Respublica Meraria itebet esse libera & pro rationum molnentis muragia seren fla. ) praefat. I. b. ll. sua. Si quid animadortes&αl, i. L ib. ita. sit. In h3s cum aequa aliorum judicia suerim expertus, non me pudebit Sce. Praes. Lib lv.fin. Fiant omnia ex amore & studio veritatis. &e.
27쪽
praeticis tanti vitae generibus innutriuntur, ut minus id Deis cs), nobis tamen, in theoreticis studiis aliquandiu cum ipsio
versatis, praecipue Mathematicis, disquirendi locum relinquere viniuisle videatur. I 8. N m autem totam Theoriam hac vice aggrediemur, cum limitcs unius Dissertatiunculae hoc non concedant, sed unicum saltem Momentum ejus ex praecipuis, nempe: ΠΩpothesin Testuris Paris icae ' sibili uae ad Solem refia expendemus , vituri: Num Testus nosra alio Situ ad Solem , quam nuncis, isqvam eqse pol urit, autrissas. 9: Quod dum facimus, non, latrunculorum more, tunc.inde aliquid in opere Bumetiano carpemus , illudq; male distortis consequentiis misere lacerabimus ; nec catellorum instar, sine sensu ex praeconcepta opinione oblatrabimus, quod nialefidorum &-cii ; Sed potius aliam Hypotb sin Teltaris ad Solem Ierpetui si irae proponemus eaq; rationibus Phylico - Mathematicis declarata, ex illa, tanquam suggestu, non iniimicis telis, sed amisae veritatis ponderibus, cum Burneliana Hypocliesi experiemur :ςredentes nos tanto majorem gratiam Ee apud Autorem Sc apud alios quo unq; ingenuos esse inituros, quanto remotior ab homine Christiano onmis inanis altercatio & ad verborum alberitaten descendens litigium esse debet. I. io. Verum ne quid assinxisse Autori videamur, postquam de Situ Telluris in genere disserueritarus , ante omnia ipsius expressa verba & ad Oribothesiam, pei tuumq; aequinoctiunia facientia ruca, ex sedibus praecipuis collecta, exhibebimus Cap. II. Hinc impubessu nostram Tellum surpetia obliqv proponemus indeque ar- Ionenta priucipuas contra Ortliothesiam eliciemus Cap. III. Post argumenta secundaris , tum ex ipso Autore eruta, tum aliunde oblata subjungemus Cap. IV. Cui conatui Supremus ille rerum Conditor
Suspendit terram super nihilum.
28쪽
Sitis in Mathematicis est asseelio Quanti Locati respectiva,
qua illud ad alia, vel extra, vel intrate posita, quatenus ita posita sinat, refertur. g. r. Estque potissimum to) vel paralleliis , vel angularis,& llic iterum vel remis, vel .us s. g. 3. Sitas parallelus cst duom iri pluriumve quantorum silvelineae, sive superiacies, sive corpora tuerint) ejusmodi juxta - pos, tio, ut ubiq; via brevissima aequaliter distent & in infinitum producta nunquam concurrant ci0. g. 4. Situs rectus, qui & perpendicularis, est duorum pluriumve quantorum ejusmodi con- politio, ut vel concurrendo, vel convergendo rectos ad perpendiculum utrinque constituant angulos cir). g. s. Situs obaqvies est duorum pluriumve quantorum ejusmodi con- politio, ut vel concurrendo, vel convergendo obliquos, hinc acutos, illinc obtusos constituant angulos is). g. 6. Situs autem quicunq; ut in lineis rectis & stiperficiebus pl. mis, quoad singulas partes conmimis & simplex, ita in reliquis Magnitudinum i peciebus, maxime corporibus, quoad sit gulas partes disti, is & multiplex est. g. 7. Praecipue tu Corporibus Dbaericis sim, seu relatio ad aliquem locum, quoad singula puncta variatur, ita ut Sphaera Omnem situm simul ad aliud quodcunq; punctum habere dici possit. g. s. Ne vero ex tanta varietate confusio quae a oriretur,
. . 93 acceptiones mittamus, de ovibus eonsulantur Metaohysici iptimis Suareae Metaph. Tom. ll. Disp. Lll. io vide reliquas disti miliones imeroso ord ne am Eth Net gelium Pantologiae Dec Xli I. p. 36 seo. H Euclid. LibDesin. XIII V. Lib. XI. Dec ulli.&Clavius in illas. Sturmius Mathes. Fnuci Lib Sect. I. Cap. l. Des xl. Euclid. Lib. l. Def. X. Lib. Xl. Def. ili & Euclid. Lib. l. Des. XL xu. Lib. XL Dec. v. & v . Stum. Desin. vlli.
29쪽
ula receptum est apud Mathematicos, Sitis imprimis
Carum , quae aut ipsae moventur, aut centra motus sunt, aestimare ex axe, ceu linea immobili per centrum ducta, circa quam motus exercetur ci 3. s. s. iniusmodi corpus, si non Matbeniatiia, tamen Phusce Syb rison, aut quodammodo Ellipticum Tellus quoque nolira cum sit is , Sititi etiam ejus aestimatur ex axe, seu linea ex centro hinc inde per polos ad fixas usque mente educta, circa quam, aut ipsa tellus, eximente Pythagoricο-Copernicanorum, aut omne coelum, secundum hypothesin bchouicorum, volvitur 06 .io. Cumq; tota tellus, una cum Axe, aut in centro Eclipticae reponatur, aut per peripheriam hujus volvi supponatur, pro diversitate hypothesiuni; utrobiq; haec inaestio manet: Quem sis tum ad planum Ecbpti 'Tellus, seu, quae totam tellurem repraetentat axis Teltaru hvstearet g. v. Cui quidem, si eum, qui nunc est, Telluris statum supponimus, facilis invenitur responsio: Si tum scilicet, iisu paralle rum esse, nec mem telluris cum plano Eclipticae coincidere, quia alias quotidie Sol per polos incedere videretur 3 nec rectum, quia alias perpetuum aequinoctium obtineret; sed Obasuum, quia Solis altitudines meridianas continue mutari & pro diversitate tempest tum anni Dunc augeri, nunc minui deprehendimus, quae phaeno mena, non nisi iii Situ obliquo obtinere possunt, ut omnes Asti nomi uno ore docent' in. g. v. At si aliquando alium Telluris Statum Risse, aut olinta
futurum este, quam nunc est, supponamus: Num idem ille Sitas b Eiernita pλpetuo, inde ab origine rerιm, Olii ineris , aut risbac uis ad finem secu- Ioram obtinere debeat ' merito quaeri posse. videtur.
i3. Ubi quidem, si antiquissima monumenta, tam sacra, quam profana evolvimus & imprimis observationum coelestium an nates consulimus, quoad usq; illae pertingunt, nullam notabile modisserentiam inveniemus , omni dii sensu inde ab Eralliosthenis &Hipparchi temporibus usque ad nostram aetatem , spatio bis mill
143 Euclid. Uilb. XI. Def. XV. sium. Desin. XIX. u Keplerus Gil. Astron. Copem. Lib. l. pari. l. p. r . seqq. 1M ibidi pari. s. p. ii 3. seQq. tyreptous i. e. Lib. II l. Pari. 4. p. 33C. seqq. Metius in Primo Mobili. I. b. l. cap. 3.13. Schoetvi Cursus Mathem. Lib. xu. Cap. Vlli. p. a39. a. aliiq;
30쪽
Gnorunt, intra eta minuta versante, quae intra liodiemant aetatem, i nundi, sive clooo annos circiter, non ultra gradum unicum varia tionis conficerent, cum tota obliqvitas hodie 13-3o deprehendamus , adeoq; intra multa miIlennia, etiamsi continue decresceret Oblio vitas cum tamen de priscarum observationum certitudin a multis ambigatur ad Situm rectum tellus non esset reversura in. i . Nihilominus tamen Ingeni si simia Donnuas Linnetius in memorata sua Trioria , cum statum Telluris triplicem induxisset: Ame - Diliaritalem sive Paradisiacum, Hadi rimis inter Dilavium & Coim flagrationem , ac deniq; Chii licam post Conflagrationem ; assevenare non dubitat : Suum Telluru οἱ afvisse res uiuintandem aliquaudo ad exudem politum esse reversurum. Eamq; mutationem non lenta quadam deviatione axeos de anno in annum, sed subitanea inflexionea re titudine primaeva olim in diluvio esse factam & posthac in conflagratione Mundi iterum faciendam, ita ut Tellus tum anted Qvialis, tum Chil lica, quam post constWationem sore conjicit, stuad Eclipticana recis, ex ipsius hypothec, sit gavisura. Hodierna vero intermedia oblitiis positu distorta haereat. g. I s. in re ne quid Autori assinxisse videamur, en tibi L. B. non omnia quidem, ted exstantiora saltem de utraq; rectitudine Iseorne ilIius Loca.
Lo I. Cap. 6. I De ire cre. p. 1o si. Edis. Lond. Nulla fravi tuncumparis ante Diluvium tempe tum rici istussiues, titsuut hodie; ves ideolrseruo fripore cr imbribus deleri potuerunt, ala ninninui asini Solis esse ii ι4: axis telluris situs is erat, fel, s mois, cursus Solis , ut eodem semper tenore tempe satum dierums c noctium voruebatur cvolveretuo amitus per Dium cui μεulam ι frimadmodum diseremus fise in Sectiudo labro δε Paradisb. I id. g Ex altera .c. p. FL
simili afum esse Dpothesi cyc. ----- Cum vero ----- eundem
anui ordiu m ω tempestatum vicistudΤnem , fessus hodie utimur , etiam tunc temporis obtiuuisse supposuerit . Orbis lilius molitionem, ut bividetur, velfustra ) Keplerus Lib. III. Pan. a. p. - . Petnu Emterin Doru. Astron. s. t Rc.