장음표시 사용
151쪽
xuer ScrENT. ECL. PARs IV, ORD. Docet. aure impolita explicare potest quantum claritas luminis Hesperi vinceret Lumen Menisti Lunaris. Vide . Fig. ΙΙ , T AB. III superadditam . Anno 1 18 , d. 6 civili Aprilis mane Luna emeris
sit ex tecto Romano hor. s , et o mat. sed Venus erat sub ea occultata: emersit ex obscuro Lunae limbo tempore vero hor. 5, 2st . II . Vide Observat. Blanebin. edit. Veron. p. 233.
An. I 4 , civili Mensis Maji, P. Cbrist
pboras mire in literis ad nos datis testatur se Romae hor. 3 , 4s , II mat. observasse Lunae Iimbum attinis gere Discum Veneris: Hanc occultatam penitus h. s , 43 , , ejusque centrum tunc 3 min. Australius centro Lunae, spectata declinatione. Emersionem n bes videre prohibuerunt . . Ex Eclipsibus duorum minorum planetaruma in duplici cum. Sole conjunctione superius indicatum est, inde pendenter ab eorum phasbus, & illuminati ne, quomodo aliquando sint Sole superiores, aliqua do inseriores . Sed cum caeteras demonstrationes eKeorum phasibus petitas eludi a nonnullis viderem , qui systema, quod Ptolemaicum vulgli audit, hoc erudito saeculo propugnare non dubitabant, ad praecludendum effugium, quo Lunare Berosi commentum ad Venerem transferretur quasi haec alterum sui hemisphaerium is haberet natura sua lucidum, alterum opacum, & per
Conversionem circa proprium axem omnes variationes
phasium exhiberet, quamvis Sol inferior semper poneretur votum nostrum fuit, & illius commenti fatis
statem ostendere, & communium demonstrationum vim omnibus manifestam reddere ex veris maculis Ueneris, sens m ingredientibus segmentum illuminatum
aut obscurum. Propterea ab anno ira et non semel
plures tam in Europa, qu m in Sinis sollicitavimus ad investigandas hujus Planetae maculas: quae fuit O eois Sinicarum Observationum, seu numerum secundae partis in supplementum eorum, quae expetebam; hine
152쪽
Iuv. III, CAP. VII, ORD. oas Ea v. s. 133 non erit absee pauca de illis animadvertere, praesertim
cum adhuc inquiratur, an ad ratas corporum Coelestium occultationes revocentur. In primis nota sunt
phoenomena duo obscura i' , & tertia refulgens , quae Vnη in apparenti Veneris Disco an. I 665, & 1667 exi-TAa. Ivi mium Italiae nostrae decus Ioan. Dominicus Cassinus vidit Bononiae, ubi tunc utebatur Telescopio Campa.
ni ped. x i, hoc est as seth palmorum Romanon
Quia tamen maculae obscurae erant evalde debiles sive evanidae , eo fusa , nee satis exacte terminata , non judicavit aptas ad determinandum motum vertiis
ginis ; sed elegit Phoenomenon luminosum , ex quo facta suppositione, quM fuerit pars semper eadem tria superficie planetae, intulit hunc veros milios 'volvi circa suum axem spatio circiter horarum 23 V ab Au-ηro in Septentrionem potius,' quam per simplicem librationem paucorum graduum. Lichi ve ro Par i sos a citus , & longioribus telescopiis etiam. Ioo , & rgo pedum donatus, quibus remotiora, & dissicilioris i daginis phoenomena detexit , tamen de apparentibus hujus planetae maculis altum siluit quoad vixit usque ad an. IIII, quamvis nobis constet saepius quaesisse. In illis nulla dici potest intervenisse fallacia pe-xitissimi Asronomia Amplificatoris nemini insigniorum seeundi in e non oculorum juxta regulam Augusini in III contra Academ . de remo in aqua semimerso 'qui nunciabant, quod apnarebat; & ex tali sensuum testimonio oriebatur effectus apparentis evidentia physica: Non intellectus, quia ubi causa non est manifesta, gratiae habendae sunt offerenti probabiles conjecturas, praesertim loquenti ex hypothesi, & summa cum circumspectione ς unde iudicium prudens Cum is sua illatione ad ratiocinationem Topicam non ad fal-V lacem
Confer ejus amantissimum Filium I
153쪽
SCIENT. Ectis P Aas IV , ΟED. DocT. laeem revoeatur: aliud enim est fallax, aliud salsum, aliud inevidens, quod tertium tantum relath ad Causam nobis visum est. Nam quando idem effectus haberi potest a pluribus seorsim causis, non est absoluisth evidens quidquid sit de evidentia hypothetica,& relativa procedere ab una determinath causa ruandiu non ostenditur, ab alia provenire non pos- e. Quid enim si nobis optantibus veras in planetae seperficie maculas visas ostendere, negaret quispian alterutram suppositionem p quid si dubitaret an phoe. nomena illa fuerint in Veneris atmosphaera, aut in AEthere intermedio ex partium heterogenearum Convolutione, qualis est materia analoga semitae lumininosae, seu luminis Zodiacalis, detecti ab ipso Cassi. nop de quibus hypothesibus paulci infra. Pari distinoctione utendum in observationibus , quax post pri res nostras preces s ὶ, sed aliam ac generaliorem pra seserens occasionem peregit Romae Ilu Praes. Franeiseur manebinus ab an. t as usque ad Ianuar. 2728. Duo susticiat adnotare, ab aliis quod sciam non animadversa , quae tantum Virum liberant ab erroris suspicione in observandis phoenomenis . Ex illis septem maioribus apparentibus maculis, suas vidit occupare mediam Veneris Zonam , & primis Alphabeti literis notavit, ternarium ex macula s , γ, sive EFG t. inspectum die as Februarii x 15 ab oeeasu MIir, hoc est ab hora s, as post meridiem ad horam S, Is , eompluribus , or per quieer recognoscentibus inspectum,
erat illud idem, quod paulli post ab hora 8 ad horam st, evidenti experimento ab iisdem conspectum . Ratio est, quia cum motus macularum tunc esset se rhrarallelus sectioni lucis, & umbrae, non potuit ejus oco substitui aliud ternarium ex s. 7, 2, sive ex FGA, quin adverteretur: macula enim septima, sive G erat
154쪽
In v. III, Car. VII, Oxu. casa v. s. 1 sG erat non solium amplitudine, quae, nonnihil opyi-ch dilatatur in accessu ad centrum, sed etiam altitudine erat longε minor , ac depressior , quam duae proximae hinc inde adjacentes F , δἐ A; ergo non poterat confundi F cum G, & G cum A, praesertim ab observatore diligentissimo, & experientissimo. Ex collatione autem plurium observationum , sed praecipvh ex praedicta , & ex minimo macularum progressu
intra tres horas deduxit Venerem circa suum axem sconverti spatio dierum a a Septentrione in Assomin hemisphaerio nobis exposito circa polos, quorum alter respiciat quamproximis Stellas α. st in capite riqui minoris, vel potius Coeli punctum in longitudine grad. ao Aquarii cum elevatione axis gr. Is supra planum Eclipticae; alter verb respiciat cor Hydrae, sive Coeli punctum in longitudine gr. ao Leonis eum depressione axis gr. infra planum Eclipticae, quem axem potuit esse sibi constanter parallelum in Octi me. stri orbita planetae circa Solem, e quo spectata Venus die 26 Aprilis a. x rs apparebat in gr. ao Scorp. in quem gradum longitudinis dirigebatur ejus AEquator,& motus macularum: unde erat ejus aquinoctium. Alterum phaenomenon advertendum est, quod motus apparentium macularum in hemisphaerio viso fiebat a Septentrione mersas Aasrum, non solum quando exp nebat nobis polum Boreum, ut in memorata Obsenuatione Mensis Februarii, sed etiam quando Terris ob vertebatur polus Australis eum sua macula T, ut die Iunii eiusdem an. I 26, quo die macula prima sive A nondum pervenerat ad centrum Disci; post quatuor autem dies progressa erat ultra centrum versus
cornu inferius , quod est Australe sive hoc tantum spatium consecerat in hypothesi Blanchini, sive illumferh sextantem circuli, ultra quatuor revolutiones in
alia hypothesi quippe phasium aspectus in Tabula III
Blanchiniana dicitur ab Auctore exhiberi stu recto; sic etiam Solis maculae in hemisphaerio viso tendunt
155쪽
r ues Scr1NT. Ec L. PARs IV , ORD. Doc T. ab ortu in occasum quemcumque macularum polum nobis obvertant. In utrisque spectator ex Europa dorsum obvertit Septentrioni, faciem Planetae, salventur etiam nota pbanomena, ac sensuum testimonia, quae judice Cl. miran in dubium revocari nequeunt ab eo, qui noverit & excellentia telescopia, quibus usus est Blauebinus; & tune producantur hyp theses.
4. Quid ergo de eausa, oe bvοtbonus e Dieam,
quod sentio, si certa ut certa, dubia ut dubia proponere liceat : quam ingenuitatem in Astronomo praecipuε commendant Sapientes sε praesertim ubi talis evidentia causae inquiritur, quae alienum intellectum ad sui assensum compellat, ut alteri causae tribuere nequeat :ἐκ iis quoque, qua dubia fune aeuus non agrὰ fert dissensum alterius, quantustumque fuerit, nee propter dissensem unus alterius laudi detrabie. Communi huic fundamento innixa est Epistola scripta an. I 726, 3 n innas Septembris ad laudatum Praesulem de Astronomorum eouata tu detegendis maestir planeta Reueris, & ab eodem edito ad calcem operis de Movis hujus planetae phaenomenis . Scopus illius Epistolae, ut, & animadversionum in causas phaenomenorum an. I 665 erat obtinere in novo, quod Blanchinas tunc moliebatur
opere editum est an. x 28 desideratam causae eviis dentiam, ut palam, & perspicuh expressum illis praesertim verbis: Neque enim bie arbiter sedeo, sed solismemidentiam quaret, oee. ut scilicet conitaret non aliunde orta memorata phaenomena, quIm eX Ueris maculis in superficie planetae. Et quoniam evidentia abs luta expellit omnem prudentem suspicionem in contrarium, proponebatur eidem Praesuli non imprudens suspicandi ratio sci consurgens ex pluribus momentis, quae
156쪽
I9v. III, CAP. VII, ORD. OBSERV. S. III
quae afferri possent ab iis, qui assensum cohiberent.
Ea autem nedum sublata, sed etiam aucta est ex novorum phaenomenorum an. I ris, &c. collatione. Primism, qu bd vetera phaenomena essent di versa figura a novis, quae in eburneo globo tanquam in imagine ad momentum ottensa nobis erant: in opere autem edito vix tenuem similitudinem habent duo eo Gnua an. i555 cum macula T, quae caeteroquin pingitur
instar unius fasciae Lunatae, & verosi milius die 14 Octobris r 566 , si extabat, latebat in umbra : Si autem haec minor macula tunc apparuisset, quis sibi persuadeat aliquam saltem ex aliis maculis tant5 majoribus per illud hiennium quaesitis, non fuilla conspicieti damu tum extitillat pSeeundum: Vetera Phaenomena visa sunt in magna a Terris diliantia etiam orto iam Sole, & elevato ultra et grad. supra Horizontem: quam dissicultatem approbat Blanebinus ipse pag. 6o ; quippe qui nova Phaenomena detexit quidem aliquando, ut T Iul et a antequam Hesperus descenderet ad dichotomiam; sed maioribus telescopiis 88, & palmorum, & non.
nisi nocta in erepusculo , sive matutino, sive vesperti. no, ab oeea se Solis , oee. ' . Tertium , qudd Phaen me non luminosum, seu quae videbatur pars refulgens , prorsus emanuit , vel certό ad hanc diem nunquam amplius apparuit frustra, per tot annos. omni observandi
opportunitate studiosissime quaesita a tam multis, & il. Iuli ribus spectatoribus, & longioribus relescopiis. N veram Veneris phases telescopio dictinctius mi δενi elard in Iaee , s Sole svra Horieontem existente si d tracto scilicet capillitio radiorum , & quia attendebamus ad hunc Veneris splendorem, idcircli recta illatio erat, ut qub splendidior eiset Planetae superficies, eti
ροὶ In Elenclis priolum Investigat.
Veneris Planetae Flor. I 17 , qum theses laudanti r a CL Jae. Camno in Epist. ad Ili. Ab. de Biguoa
157쪽
as 3 Scia NT. Ec L. PAlls IV, ORD. Do T. ed admirabilius fore , si aliqua pars lumine fulgidiore reliquas superaret, praesertim prope segmentum obscurum cubi radii Solis maximε oblique incidunt , & minus apti ad vividiorem lucem reflectendam . Sic insectionis vicinia etiam maculae Lunares Tychonis, &Copernici habent aliquam umbram , sive obscuritatena, quae caeteroquin in plenilunio maximὸ refulgent, nec aequant n. partem diametri sui globi, ut illud phκ- nomenum; sed vix , cum tamen vera diameter V neris sit se rh quadruplo major Lunari. An evidens est dari in Hespero vallem tantae magnitudinis, ut ejus via. Fig. s. diameter subtendat arcum serε et 8 graduum in peripheria sui circuli maximi, prout in figuris depingitur An est evidens, ut si vallis convertatur in montem, ex Pario lapide, non aliquando appariturum eius verticem intra umbrae confinia 3 In segmento verti illuminato prope confinium lucis nonne debuisset umbram projicere in partem Soli oppositamst Quartam momemtum: Similia meteora Coelestia olim visa non solum in Lunari disco , aliisque Mundi corporibus , sed
etiam circst nostrum planetam: tale est unus, aut alter globulus subniger, sive puniceus, modo extra , m do sub ipsum cor πν planeta tan non hoc indicat diis versas horas λὶ a Franeinco Fontana visus an. ι s, de quo tum dubitatum, an esset ejus satelles. Tale alius globus a n. io et, die as Ianuarii ab hor. 5, 32'mat. ad hor. I. a' inspectus ab ipso Ioan. DOm. Cinno , de quo dubitabarur an esset illius planerae comes . cla juspiras m corniculatam aemulabatur Simile quid viditari. 168s per horae quadrantem distans a Venere eius diametri. Ex eo autem, qu5d hi globuli numquam amplius appa tuerint tot spectatorum oculis. uix
est hodie , qui suspicetur Venerem stipari Satelliteis
158쪽
Iuv. III, Car. VII , ossvRv. 2. IS9 veteres quidem suspiciones renovavit D. Si ori Scotus in Hist. R. S. A. a. I 4s; sed Cl. Historicus D. miran ibidem pag. I 24 notat materiam Luminosam, propter diversam densitatem, cui subjecta est, esse no. bis originem vel erroris, vel incertitudinis ); viceversa, satentur se rh univera phaenomena illa fuisse vel in planetae atmosphaera, vel potius, quia haeo in tantam altitudinem non assurgit in aethere intermedio. Sextum inmeηtum petebatur ex diversa motus celeritateae directione , quae CL Cassino Seniori apparuit ab Austro in Septentrionem . in hemisphaerio visibili, quid. quid sit de varietate inclinationis, quae ipso judice inobservatione s Maji: eausa optiea tribui nos poterat. Haec autem difficultas ex tam diverso motu centri non tollitur, sed augetur per novas Blanchini Observatio. nes, qui motum apparentem macularum in hemisph rio viso constanter observavit ferri a Septentrione iurisrum, etiam quando macularum PoIus Australis erat Terris expositus, ut paul, ante notatum; & quidem non a 3 F horis, sed diebus et τω s. An. I 2I sollicitati secunda vice siderum Inspectores ad confirmandas laudati Praesulis observati nes, tunc ineditas , ut ex pluribus testibus eognitis exploratior haberetur ' , & Venus Coelestis fieret PI netarum θsematis magistra , redivivis Ptolemaicis,
non ex diuturnitate revolutionis circa proprium axem,
quod non erat ad intentum, sed ex successiva macularum illuminatione . Sub initium Septembris ejusdem anni Irar, excellenti Euttachii Divini Telescopio palm. a 4 vidi non semel in Hespero ut alias in Phospho Wἡ Fig. s. ro nunc tres, nunc quatuor apparentes maculas in arcum sinuatas insistentes sectioni, quae dividebat segmentum illuminatum ab obscuro, summitate illarum semper in Solem directar nec post horam variabant sensibiliter situm. Sed plura impulerunt ad cohibendum
159쪽
rso Sergu T. Ec L. PAR g IV, ORD. Docr. dum optatae evidentiae assensum. Primiim , qu bd Soa eius, cui eadem phaenomena ostendebam, negaret sibi videri illas esse veras planetae maculas, pro quibus cenis sebat opus esse longiori telescopi o. r. Conflans diveris sis temporibus verticis in Solem directio. 3. Similitudo non solum in tali directione, sed etiam in figura, & colore subrubente cum degradatione in partibus a Sole remotioribus & quidem in directum axis Telescopii, ne quis suspicetur spurios vitri colores, qui
etiam extra conjunctiones inexpertis apparent circa
limbum, quando hunc planetam non per axis directiois nem intuentur) cum iis, quae non rard conspiciuntur super Orientali Telluris horigonte, quando Sol occidit: cuspides enim , quae tunc apparent, poterant in casu nostro in arcus optich de generare propter nimiam distantiam, ut anguli vertex insensibilis redderetur. 4. Nihil tale in subalbidis, seu cinereis aliorum planetarum maculis deprehensum. s. Expectatus Academiarum, & Illustrium Astronomorum consensus, qui plurimas observationes peregerunt ab IEstate ann. I a , usque ad Septembrem x et V praesertim in R. Sc. Ac. Paris. ubi Astronomiae Principes D. D. Iae.
scopiis reto palmorum Romanorum, sive 8a ped. Paris. , tum Hart eher II 4 pedum omni favorabiliore observandi occasione studiosissmδ quaesita, nullam inta Veneris Disco maculam de praehendere potuerunt; sed solum, qu bd portio vicinior curvitati lectionis minus fulgeret constanti tenore propter majorem radiorum obliquitatem quam limbus exterior convexus in quem radii magiς directi cadebant. Similiter alii locuti, uno tunc quoque excepto Blanchino cum sociis, quos
que attentiola que nous ν avrans
eu te Tae helae te Planete da Veis nus, &e. Conser eundem Elem. Astron. L. VII , e. a sub finem .
160쪽
Ιvv. III, CAP. VII , ORno OaxER v. 2. Is a Romanarum suarum Observationum testes allegat ..Ex
eius figuris, postquam editae sunt praesertim ex ea,
quam eruit ex Observatione d. i5 Februarii iras,& ς Septembris i 2 agnovi phaenomena ab ipso
Romae visa esse eadem, quae nos vidimus Florentiae:
nisi quod de colore, ejusque degradatione nullum . verbum fecit, arcus vero nonnihil depressos pingit,i& valdὸ exacta aequalitate undique terminatos, addita hinc inde macula ST circa polos, quas nunquam ob servavi : quamquam de macula T circa polum Austra lem haeret dubius Blanebinus ipse, praesertim pag. 3 seXpectans ulteriores observationes . Vide ejus TAB.
5. Quia vero maximὶ in re Literaria locum haώbet principium Pindaricum: de nulla re desperandum so , ut impedimenta submoveantur , & indicetur modus obtinendi votorum complementum, insinuo modum obis servandie nam si essent maculae constantes in planetae superficie, quid obstat quominus iterum apparerent ρΑn rara occasio observandi λ At in novem mensibus, quibus Hesperus sequitur Solem uno fere mense cum dimidio, tempus est observandi saltem a maxima digressione vespertina usque ad retrogradationem. Idem dic in novem aliis mensibus integra enim apparens revolutio Veneris ad Solem dicitur dierum 383, hor. 22 , Io', quamvis periodus in propria orbita absolvatur diebus 224, hor. 16, 39', Α') quibus Phospho. rus praecedit Solem a fine retrogradationis, quando incipit duos digitos illuminationis ostendere usque ad maximam digressonem, imb, & ultra dichotomiama
ad aliquod tempus antequam nimium a Terris reme-veatur. An aeris puritas deposcitur Θ At me motata phaenomena visa sunt Romae, & Florentiae in aere crassiori , quae in aere purissimo nunquam licuit per tot annos intueri, ut hic Senis, ubi aer defaecatissimus, X adeo ut