장음표시 사용
191쪽
I92 S rENT.'E L. PARs IV, ORD. Docet. vidit aliquando in duas divisani primam Arietis, caput praecedens Geminorum ; aliam in Virginis pectore, Bayero γ, sequentem ex tribus in fronte Scorpii, sive quia Telescopium sensibilem redderet earum intercapedinem , sive etiam , qudd non constanter servent eamdem inter se distantiam. Fixae occultatio aliquando potest contingere sine Eclipsi, sive ex macularum copia, quam Terris obvertat, sive ex recessu per angulum in Terris insensibilem, iuxta diversas hypothe- .ses, ut dici solet de pluribus novis stellis ; sc nova Stella in collo Ceti amat certam periodum suae apparitionis, & occultationis, quam Bullialdus in monitis ad Astronomos definivit dierum sed Casilaus SNnior depraehendit eam anticipare singulis annis, dies h. 6 , ad ebque periodum statuit dierum 33o : Prata
terea non eamdem singulis annis obtinere magnitudinem , aliquando enim aequat stellam secundae magni trudinis , aliquando in sua maxima phasi non excedit stel- Iam tertiae Classis. Insuper aliquibus annis visam esse vix per tres menses, alio tempore ultra quatuor, &c. Zodiaci Stellae, intra quem clauditur apparens pla- .netarum via, occultari nobis possunt ab aliquo planm, ra, non tamen ab omni; nam Venus etiam in Conjunctione eum Sole habet aliquando apparentem latitudinem Borealem gr. P, & amplius. Viceversa, Lunae interpositionem effugiunt Stellae, quae habent latitudinem gr. 6, 43 ,Α : Nam Omissa communi refractione - Lunae Latitudo simplex gr. 3x Is . Secunda Latit. in distantia trium SignO-
. Semidiameter Horizontalis maxima Is 49
Clarissimus tamen De. Cassisus c. ret usus Tabuis arum vula Stesias quae non excedunt Δ, 35 i possi ahcubi Terrarum occultari a Luna; ubique Terrarum,
192쪽
Iuv. III, CAP. VIII, Occut T. Fix AR. 393 quae non excedunt 4, 3 et . In parallelo Parisiensi Steulas, quarum latitudo Borealis excedit gr. 1 , ao , &ruarum latit. Austrat. excedit 6, 36 , non posse vieri in Eclipsi: addit modum praedicendi per calculum diem, & horam eoniunctionis media . Qu5d si di L ferentia inter latitudinem Lunae, & latitudinem Stetilae sit major gr. I, 3 nulla erit Eclipsis in tali conjunctione ; Si minor minutis 3I , erit certa; si major minutis 3I minor gr. x, 33 , dubia. Ex differentia autem horaria mouis Lunae qum in longitudine, tum in latitudine, & nota aliunde Stellae positione, invenitur momentum verae Conjunctionis.
In Coniunctione mera si differentia inter latitudinem Lunae, & Stellae excedit gr. I, I9 , nulla erit Eclipsis fixae: si minor grad. I, poterit alicubi Temrarum spectari Eclipsis: Si intermedia a grad. I , γ, ad gr. I, I9 , erit dubia. Pro parallelo Parisiensi, si latitudo Borea excedit 3 , latitudinem cognominem Lunae, non erit Eclipsis: si minor, poterit esse , dummodo non excedat grad. I , Is . Ex adverso, s fixae latitudo Australis est minor, qutim latitudo Lunae, aut
major solum to , non erit Eclipsis propter parali xim sed quando est major xo usque ad I , I93, potexit esse Eclipsis. Postremo subdit modum construem di opticam constructionem talium Eclipsium Fixarum, ut factum est in Solaribus, sive respectu totius Disci, sive respectu paralleli dati; ubi notat, quod si differentia inter latitudinem Stellae, I latitudinem Lunae excedat 24 summam parallaxis Lunaris, & semidiametri Lunae , nulla erit Eclipsis, hoc est non erit nobis sensibilis: si minor, quam summa praedicta, erit alicubi Terrarum Eclipsis. Simile principium a P. SAmonelli in Construet. Astron. Propos. XXX fuerat illustratum, ut superfluum sit annotare consectaria, quod
appulsus Lunae ad Fixas incipit ab occasu , sed ab orientali Lunae limbo; desinit ab ortu, sed ab Occidentali Lunae limbo, citius videtur ab Occidentali-
193쪽
x94 scia NT. Ec L. PARs IV, ORD. DOCT.hus, tardius Orientalibus; non tamen pro differentia Meridianorum, sed pro varietaete Lunaris parallaxis, inclinationis semitae apparentis, &e. Qu5d Borealibus tales Eclipses magis ad Boream, Australibus magis ad Austrum vergant, iton tamen pro differentia latitudinis. ωbd minima centrorum distantia non semper sit in momento conjunctionis . Qubd planeta conjungi possit cum stella in longitudine, quin conjungatur Cum illa in Ascensione Recta; ut si superveniente interiori
Retrogradatione incipiant invicem recedere. Ia L nae conjunctione eum Fixa D. Easaebius Manfressis poli Bullialdam notare jubet Lunares maculas, qua sunt in eodem parallelo cum Stella, vel Lunae cornu . & maculam in eadem declinatione cum sidere:
sic enim habebitur apparens Fixae semita, & in quibus punctis Lunaris Disci occultatio, & emersio sit se
Caetersim praecipuus usus in Astronomica, quam habent Fixarum Eclipses, & arctae conjunctiones cum errantibus, est ad determinandum medium Planetarum motum proprium. Ne error obrepat in praxi, in primis nota eise debet Fixarum positio, earumque annuus motus secundum seriem Signorum, vel quod ebdem recidit contra seriem Signorum apparens ae-
ruinoctiorum praecessio. Fixarum positio habetur pas-m in Tabulis, praesertim Rieeloti, Hirat, mraldi, Cassia, & cum figuris in Uranometria Bayeri ad an. xctoo; in Mappis P. Gasionis Pardies S. I. editis anm1673; pro Anno x oo, in Atlante Coelesti Flamstedii edito Londini x a ς; in Tabulis D. Done a)r ad an. x 4o, liche antea fuerint impressae, &c. Copiosissimum Caeleste Planisphaerium eum Sinicis Characteribus nos accepimus ab Academia Pehinensi, in quo multae stellae sunt notatae, quae in aliis desiderari solent εὶ, v. gr. quinque in medio plaustro in Ursa Ma
H Mans edi Introduct. ad Ephem. εὶ vide Tah. IU, Fig. PP. Lib. II . num. l
194쪽
Iuv. III , C Ap. VIII, OccuLT. Fixa R. Issiori. Annuas Fixarum motus ex variis observationi. bus varius prodit , sive ex defectu instrumentorum, sive ex neglecta refractione, vel alio elemento, unde nullum lassiciens fundamentum inaequalitatis in diversis saec lis. Ptolemaas expleto an. 136 sive currente 13 invenit Stellam di in Virgine, positam in gr. 13 , ro'. D. Maratri in suo Catalogo an. 1699 completo comstituit in Q gr. 5, O , 3 . Differentia ergo est gr. 22, so , 3x', quae divisa per intermedios annos is σ3, dant singulis annis sa , 33 Rieetolus institutis retcomparationibus variarum observationum, I 3 invenit tribuentes annuo Fixarum motui arcum majorem
reliquas minorem : unde elegit pro sua hypothesi so , o ; in qua hypothesi explerent unum gradum annis Ir, diebus is, hor. ia serh: Integram circuli Eclipticae paralleli revolutionem annis et 33 9, ita ut totiadem anni siderei aequales essent annis AEquinoctialibus ass8o. Cel. D. Dom. singulis annis tribuebat s I , adedque uni gradui an. o integrae revoluti ni 13a oo. D. Donelmον in suis Chartis Coelestibus post Bemeliam singulis annis tribuit so , sa', toti periodo a 3438. D. Iae. PbiI. Maratri in suo Fixarum Catalogo assignat hiennio I 43'; adelique singulis amnis si , 3o . Sed in decursu insertur tribuere uer',a1' , 3o . Novissimε Clar. Cassini, Elem. Astron. L. I, c. 4 ex recentioribus ob ervationibus invicem collatis, invenit motum Fixarum uno anno so' absolis vere, unum gradum annis Io, sed fatetur in re tam subtili attendendam eum Observationibus antiquioria' bus et: mparationem, ex suibus pro motu annuo alia quando resultant f χ', 46 , alias sor, si '; eligit deis
inde mediam hypothesim si , 3i Mitto qu5d diu Nna Fixarum Revolutio supra medium Solis motum est 3 . sue , 33 Ex hypothes autem motus annui Inis errantium pendet determinatio motus medii Planeta- Bh a ruma
195쪽
19s Scra NT. Ec L. PARs IU, ORD. Doe T. rum, prout hic eruitur ex duplici oceu Itatione, vel saltem conjunctione Planetae cum eadem Fixa ; itauis motus annuus Fixarum ponatur major, major quoque sit motus annuus Planetae, & viceversa minor, si motus Fixarum fuerit minor. Propterea in reditu ad eamdem Fixam subtrahendus istius motus proprius , alioquin Planetae Revolutio periodi ea foret ultra e pletum circulum in Zodiaco. Copernicanis ratio h bendae aequivalentis AEquinoctiorum praecessionis, dum circulum expleri putant revolutione Planetae ad eamdem Fixam immobilem. Methodus solvendi Problema est, ex duabus apparentibus conjunctionibus Ge Centricis, v. g. Saturni cum eadem Fixa nota alium
de ex R R Tabb. distantia relativa Telluris, & Pl netae a Sole, istiusque loco in Lodiaco, &c. eruere duas conjunctiones Heliocentricas; nam si locus Saturni Heliocentricus a Fixae Ioeo non differret, motus medius Planetae ex duabus ejusmodi conjunctionubus tacith inferretur, praesertim apud illos, qui Aph lium Saturni respectu Fixae quasi immotum concipiunt;
in qua sententia video esse Anglos cum nostro eximici Astronomo P. Matre: sic enim eadem foret aequatio centri, ade5que eadem Reiolutio Planetae Siderea apis parens, ac media . . alid si Aphesi um ponatur moveri sensibiliter, habenda elset ratio etiam istius motus inaequatione. Repetamus par observationum. Pνima sit anni ante Aeram a 29, d. et Martii, quando Stella ν in conitellatione Uirginis visa est eonjungi cum Saturno, quinque minutis Australiore , die prima Martii vespere sponamus hor. 6 Alexand riae s , circa horam quartam Parisiis J teste Plotimao L. XI, e. r. Magia, Synt. qui cum anno Christ, i et invenisset eamdem Stellam in Signo virgims gr. 1 3, Io cum Lat. Bota , Io , non benε intulit ante annos 366 Misse in eis
jusdem Signi gr. 9 , 3o , ratus Fixas integrum sae
196쪽
Iuv. III, CAP. VIII, occuLT. Fix AR. 19 eulum insumere in conficiendo uno gradu; melius ergo , & certius locus conjunctionis eruetur ex Tabb. Recentiorum , qui optimis instrumentis non destituebantur. Dato ergo loco stellae ν in asterismo Virginis ex Tab. Dom. De. PbiL mraIL an. Iroo ineunte in ci gr. 6, O , 3 , eum lat. Bor. g. 2, 49 , IO & annuo Fixarum motu uer , 3o , sequitur, ut locus
antiquae illius coniunctionis fuerit in Sig. Virginis gr. 8, as , χογ, Sole iuxta Cassini Tabb. in Piscium gr. 8, 3o as prope oppositionem. Secunda Obsermatio
An. x is, eadem Stella Februarii die II, h. II, 3 o Gedani a D. Xir is σὶ visa est conjungi cum Saturno, qui ab ea distabat ad Austrum I 3 , 3 et Erat ergo ino gr. 5. II 42 Sole in Aquar. gr. 28, 42 , I9 . D. EM. Manstedius sub initio Novisi. Ephemer. eandem
conjunctionem intulit in gr. 5 , I 6 , 2o . Cum Lat. Bor. 2, 33 . 35', forte qubd Planetarn a , 25 a conia iunctione distantem observatam putaverit . . ιJam verci sit in triangulo T datus angulus ad Vido TAs. Terram gr. rq 2, 26 23 . Latus To hoc est distantia Telluris a Sole partium p8 3, & latus do distan. tia curtata Saturni a Sole partium 93 33
Locus ergo Saturni Geoeentricus excedit Heliocentr- Cum gr. 3, 37 , 2I', adedque idem Planeta defici bat tanc a conjunctione cum Fixi respectu Solis gr. 3 , 34 , s s , quem a reum in ea parte orbitae suae peris currit Saturnus diebus Io , hor. rs ; sed quia Fixa interim progressa, addendae tres horae. Unde Saturni Conjunctio Heliocentrica cum eadem Fixa serius co tingere debuit diebus ior, hor. t 8 quam conjunctio
197쪽
Geocentrica adeoque cadere in diem quartam Iunii et 4 Maii stylo Iuliano hor. io post meridianum Paris. Simili ratiocinio invenietur in primo crsu Co iunctio Heliocentrica a. a. a. aro praevertisse conjumetionem Geocentricam observatam sex horis; adelique incidisse in diem primam Martii circa meridiem Al xandriae, sive duabus serε horis ante merid. Paris. Hoc intervallum est annor. Iul. .r9 4, & dier. 84 ἱ , sive dierum Troa 3o quod 65 Saturni revolutiones ad eamdem stellam complectitur. Hinc una eiusdem volutio Siderea, sive reditus ad eamdem Fixam comis pletur an. 2ς, diebus Is , sive in totum diebus ro sy, hor. I 3 , min. . I 5 ; sed quia haec excedit circulum toto arcu, quo interim fixa motu proprio progressa apparet as , I si annuus fixarum motus est si , 3o quae Saturnus percurrit diebus ia, & hor. 14; hinc istis Ribtractis a praedicto numero, d Re volutio Perio- diea per Zodiacum ab initio Y ad idem initium foret dierum Io 46, hor. 23 , is , sive annota ast, dierumas ann. AEgypt. Commun. 29, dier. ι6I hor. 23, νε . Motus d annuus medius juxta praedicta foret gr. Ia, 13 , 3ς, ω Rudolphinae & Cassinianae Tabb. habent ra, I 3 , 3 . Ricciolii Ia, I 3 , 34 quia assumpsit motum Fixarum minorem. De Ia Hire in suis Tabb. signat annuum ejusdem planetae motum medium gr. II, I 3 , 29 et forte quia deduxit ex Revolutione Periodica in apparenti reditu ad initium Zodiaci independenter ab hypothesi Copernicana : alioquin ex ejus Tabulis prodiisset mOt. an. gr. I 2, 23 , 36 , I . Idem alia methodo confirmant D. Iareb. Casui Ele.
men. Astron. Lib. IV, c. 3, cui eum annus primus ante aeram si o, numerat in primo casu annos ant Christum a18 in summa tamen computat annum squi praecedit aeram, alioquin deficeret unitas 3 invenit
juxta sua elementa oppositionem Saturni cum Sole die a Martii hor. x post merid. Paris. Locum Saturni
iii grad. 8, 23 Virginis, locum Solis in opposito gradu
198쪽
Iuv. III, Cap. VIII, oce ut T. FixAR. 1ssPiscium , tum addit eomparationem eum alia Oaepositione Saturni eum Sole anno i t , die as ssin forma Iuliana Februar. hor. 8, is , Saturno in Virginis gradu et, is , 45 cum latitudine Borea gr. 2, 3 . Differentia inter locum verum Saturni, respectu veteris observationis 26 , et '. Intervallum inter oppositionem an. Iri4, & sequentis retis reperit dierum 3 8, hor. 8, 4ori quo tempore verus Saturni motus observatus est gr. I 3, 5 , 28 : si ergo fiat, utra , 5 , 28 differentia loci veri Saturni inter duas proximas oppositiones ad 28 I ita numerat 3 dinferentiam Loci veri Saturni inter duas remotas ann.229 ante aeram, & r i Christi; ita dies 3 8, hor. 8, 4o , ad dies I 3, h. I additos intervatio temporis annorum Iulianorum I963 , . invenientur 65 Tev lutiones completae, quibus singulis conveniunt anni et scommunes, dies Is , hor. 23, min. 8 , & motus meis dius annuus grad. 12, 13. 33 , I aamvis autem Aphelici hujus Planetae tribuat pro m. tu Unu Us
et 8 , invenit in praedictis circumstantias favorabiles, in quibus motus medius vix disserebat a vero; adebque motus Aphelii hic non attentus non Potuit errorem notabilem causare. Propterea in tribus Planetis saperioribus optimum est vel Eclipses, vel conjunctiones cum Fixis, vel oppositiones eum Sole eligere, quae eoincidant cum linea Apsidum, vel eum mediis distantiis, ad vitandam in diverso grada uarietatem Anomais,liae. In Mercurio, & venere medius eorum motus simili ratiocinio rectius eruetur ex ipsorum transitu per Solis Discum ad eumdem nodum, potius qu1m ea Fixarum occultationibus , sive conjunctionibus: Ex quibus patet non immerith Asronomoraraae Pedagogos tua Reptiro Eclipses appellatas, a Ricciolio Scalas, quibus ad Coelestium Corporum non solum parallaxes , distantias, diametros, &c., sed etiam motus praedi
199쪽
Ioo ScrENT. Ec L. PARs IU, OED. Doc T. cendos adducimur, ac veluti in Coelum a mortalibus conscenditur: quod pro absolutis Planetarii systematis mensuris magis confirmabit expectatus Veneris transitus ante Solis Discum anno &c.
Ordo adhibendi Eclipses in Geographicis.
S. XXIX. Per Eclipsies Solares quomodo inveniatur inridianoriam distantia, eu disserentia Longitudinis , O a titudo Poli , seu disrentia Latitudinis .
FXplicandus hie usus Eclipsum, in Geographia fre
quentissimus, ad inveniendam differentiam Longitudinum , sive Meridianorum distantiam. Primus modus est per Solis Eeli es, quas ad hunc finem a ptiores Lunaribus existimavit Reptiras i in; eo qubd initium, & finis accuratius determinentur, repugnante Camaueris i. , & Rieetolio, tum propter methodi Obscuritatem, tum propter parallaxes adhibendas , tumqu5d Replerus ipse differentiam inter Meridianum Uraniburgi, & Gratii, quam per Solares Eclipses posuerat x8 tempor. correxit per Lunares, ut esset tantum Ig . Sed hae nubes jam feliciter evanuere pro duObus locis, in quibus observata sit Solis defectio, & aliunde cognita sit Poli altitudo, quanquam haec ipsa erui possit ex Typo alterius loci postquam laudatus Ioat . DOm. Cassini Ecliptici Typi Constructionem ad perfectionem perduxit. Proposita sit differentia longitudianis Geographicae Albanum inter, & Florentiam. In Urbe FIorentia init sum Solaris Eclipsis die et a Majix 24, praedicebamus futurum hor. 6, 35 pro cujus
200쪽
parallelo construximus illam integram Ellipsim rid.
Tab. XIV) assumpto arcu B, m, gr. 45, II ' - comis plement. latitud. At ver5 Ill. Praes. Fνaneisus mamebinus initium ejusdem Eclips. observavit Albani in Latio hor. 6, 43', 22'; pro quo ducta portio Ellipsis exterioris eum arcu Analogo gr. 68, a ' pro compi mento latitudinis Albani. periatur circinus ad imtervallum semidiametri penumbrae in casu 3a', 24'. posita cuspide in hor. 6, 36' in perimetro interioris Ellipsis altera cuspis circumducta versus o ibi tam Lunae eam secabit ad occasum in puncto synchrono α ,
quod designat initium Florentiae in hora cognomine:
servata eadem circini apertura , ponatur altera cuspis in hor. 6, 43', 22'' perimetri exterioris, altera sim, liter circumducta versus Occasum ad Orbitam Lunae
eam secabit in puncto magis Orientali dicamus β,
quamvis ad evitandam confusionem non sit notatum in Figura indicante majus tempus. Differentia temporis inter α, & in Orbita Lunari inter illa duo pumcta dabit differentiam quaesitam inter Meridianum Fl rentiae, & Albani 4, 33' ferὲ : sic enim centrum penis umbrae pariter distat a suis extremis. Idem praestari posset ponendo pedem circini in hora finis, si hic notatus sit in Typo. Idem comparatione cujuslibet alteis rius phalis correspondentis 'in posset obtineri: ita tamen ut tantum ex semidiametro penumbrae detrahatur, quantum diametri Solaris obtenebratae habet phasis, v. gr. semidiameter penumbrae minuenda tribus digitis, si tres digitos numerat obscuratio . Ubi ad veris tendum a ' inter initium Eclipsis Solis, visum in uno loco, & visum in alio, intercedere polla differentiam
plurium horarum, non enim contingunt eodem mmmento temporis absoluti: sic in dato casu, initium Albani visum hor. 6, 43', ra' a Blanc, nor Parisiis a D. Maratri hor. 3, 34', eto' , mala inferretur diffe-