장음표시 사용
51쪽
tonitria, conspiciuntur sed, quando nubes prope ad terrae superficiem immineant, guttas pluviae minutissimas Plerumque videmus.
Aliquando ante congelantur nubes quam earum particulae in guttas colligantur; et tunc frustula parva condensata, et frigore graviora facta, descendunt in floccis nivis tenuibus, qui nubis congelatae fragmina videntur. Sin particulae ante congelationem formentur in guttas, tune grando fit '. Nubibus in sublimes atmosphaerae regiones, ubi frigus sit intensum, ascendentibus, aliquando aestate etiam grandinat. Si quando aer vaporibus oneretur, et aura frigida subita, qualis saepe a mari, Oriatur, Vaporum solutio reprimitur, atque etiam praecipitatio fit aliqua ; sic in atmosphaerae partibus inferioribus formantur nebulae, quas Anglice fg, vel mist, nominamus. Interdum hoc manet tantum frigido evenit, scilicet, Sole aliquantum temporis orto, aer calefactus vapores dissolvit, atque dies elucet t. Simili modo, vespere diei sereni nebula saepe sormatur,
52쪽
quia tunc aer vapores Omnes Sole lucente sublatos, instatq*lutionis retinere nequit.
Pars raras maxima hoc modo Praecipitatur; sed ex DuFati experimentis ' apparet, xoris aliquantum esse va-Porem, quem, durante etiam frig0re noctis, terra exhalat,
sed quem aer tunc temporis Π0n valet disitavere. . Ros, vel nebula super terrae superficie frigore congelata, pruinam facit.
Jam notatum est, si phiala liquore frigido plena aericalido exponatur, rorem in ejus superfidiem cito collectum iri, ex humore quem deponit refrigeratus aer. Si hoc corpus eundem adhuc frigoris gradum retineat, aere interea super eo transeunte, ros in ejus superficiem semper augebitur, et tandem per ejus latera in parvulis aquae rivulis defluet. Atque hoc ipso modo res sese habere videntur in montibus, quorum culmina a d Partes atmosphaerae frigidiores attingant. Vento enim aerem inferiorem, quae calidissima semper est, vaporibusque praecipue referta, in montium latera assiante, aer istet cursu utpote impeditus, ascendat, perque culmina transeat, necesse est. Hic aer igitur, super latera montium et culmina Progredi cns,
53쪽
grediens, non nihil refri gebit, atque inde vaporis in se contenti magnam deponet partem; quae pars super montium superficie praecipitabitur, ubi in locis terrenis subsidet, vel sese inter rupium rimas et fissuras insinuabit, intraque terram colligetur in scaturiginibus et fontibus, olim eruptura, et originem Praebitura suminibus, quae in regionibus montanis plerumque Oriuntur. Hoc modo prope ad montes fierent fonticuli et rivuli, quanquam nec nubes existerent, nec pluvia. Sed humor, quem aer in montibus
deponere solet, a nubibus in ipsos actis et vento coacer-
vatis, multum augebitur; harum enim particulae ita compressae, in pluviae guttulas coalescent. Praeterea, clare constat, montes nebulas circa se attractione colligere atque retinere ; unde saepe nebulas quasdam in montibus quiescere videmus, dum aliae vento lente Provehantur Hinc etiam regiones, altis montibus vicinae, imbribus frequentibus rimime sunt obnoxiae s.
Si igitur immensae vaporum quantitatis, in atmosphaeram continuo ascendentis, rationem habeamus, non. erit, puto, dissicile conceptu, quomodo fontes et sumina omnia, in terrae superficie, aqua suppeditentur, absque canalibus
54쪽
nalibus et syphonibus hypotheticis, per quos Derhamius Plot t, aliique complures philosophi, oceani aquam Percolari et dulcem fieri, credebant. Haec, industria praecipue in sententiis aliorum eruendis, meoque etiam quadam ex parte ingenio fretus, Vestro, Prosessores optimi, judicio submis. Viribus propriis ingenioque adhuc infirmo diffsus, trepida cum manu ad
aliorum theorias evertendas, quamque ipse sum amplexus sententiam confirmandam, accessi.
Quum et nimis festinanter conscriptum si hoc opusculum, et limitibus angustis inclusum, sententiam.eX Omni parte stabilire meam haud licuit. Vobis autem, si a Vero non omnino alienum, quicquid hic novi sit, videatur, summa pro felicitate, summoque pro honore, semper ha hebo.