장음표시 사용
91쪽
fieri credibile est, quia materia alens, quae fibrarum sinibus jam amplius accrescere nequit, in latus secedens, jan
telae cellulari impenditur. Impendi autem telae huic eo existimanda est, quod a fibrarum natura, in latitudinem crescere, alienum est. Quae quidem, si sic crescerent, si-brae esse desinerent. Neque hoc dissicile animo conceptu est. Nam, si dum potestas extendens ea est, quae suo extendendi ossicio fungatur, crescentibus fibris, una accrescit tela cellularis quod tota nostra doctrina posuit, quid obstat, quo minus eadem haec crescat, postquam, ob causas relatas, illis crescendi potestas deficit Z Si major extensio utrumque incrementi genus sustinuit, quare minor alterum, saltem, non aliquamdiu et quodammodo sustinere possit, non video; praesertim cum, quamvis languidior, pullus tamen perstet. Hoc pro meae, quo modo materia alens adplicata in firmam naturam crescat, opinionis, tale quale est, supplemento facilis accipe. Quo exposito, cum Cisum ante paulo aliter, ac mollium partium, formatio explanata sit, ita nec pars, in quam ea dem, incrementi finiendi, perveniant, omittenda est. Ossa
enim non aliena ab hac re esse, inter magnos viros video convenisse, eandemque notionem rationis similitudo suadet. Sic Halle rus, aderit autem,'' inquit, incrementi finis, quando omnium ossium crustae cartilaginae adeo nuncitenueS Crunt, ut porro cedere os eaeque partis incremento
obsequi nequibunt. Piscibus cartilagineis perpetuum incrementum est o)V Et alibi, Eo,'' inquit, tempore cessat incrementum, quo omnes in corpore humano ossium longorum epiphyses, in tenues et cartilagineas crustas abierunt, dum reliqua longitudo ossea est et . Id fit anno
fere vigesimo. An liceat conjed aram proponere t In arteriarum nempe diastole non dubium est, quin a corde impulsus sanguis artum proserat ; sed accedit altera causa. Octa increscunt ab arteriae suae vi, quae ramum sursu rure mittit, alterum deorsum. Ut simplex sit sermo, mane bimus in te more. Arteria pulsans sui sum et de ortum extenditur, et urget crustam cartilagineam ; hinc ad acetabulum, inde ad tibiam. Ea crusta redit elastica, ob resistentiam acetabuli, et tenuior redditur, et paulo post per quietem arteriae resilit et expanditur. Sed artus omne Sconice versus iligitos diminuuntur. Quare cartilaginis ia-' moralis elater femur deorsum reprimit, et contra tibiam
et) Elcinent. physiol. vol. viii. lib. ao. seel. I. l x3. vide etiam Monruui3 Oileologiam, Anzlice scriptam, P. . .
92쪽
zza urget, ut tota catena ostium reliquorum cruris eae tendatur. Resistit tibia, tarsus, metat arsus; sed debilius; nam femoris et major est arteria, et vis expandens cartilaginis major. Tamdiu ergo etiam in singula arteriae systole artus extenditur, quamdiu cartilagines epiphyses limitantes comprimi possunt, et se vicissim dilatare. Et finis erit incrementi, quando eae cartilagines in tenuitatem chartaceam abierunt, quae porro non possit artum extendere sa). Haec est notio, quam solito suo candore vir maximuS pro conjectura tantum offert. Quam ideo exposui, quod Cullenus noster eandem opinionem recepit, sed ita tamen, ut pari, ac ille, candore et modestia, eam pro conjectura quoque
Ex qua, ut et rebus certioribus, ostium duritiem esse potestatibus, incrementum sinientibus, adnumerandam, credibile est. Quam opinionem in primis confirmat ingeniosissimi viri Monronis patris, jam relata observatio. EO-que, pro potestate, incrementum finiente, recipienda videtur ossium durities.
STATUS DECREMENTI ET MORTIS CAUSAE.
Vae supra dictum, status nullus est, potestatesque incrementum sustentantes, ac demum finientes, ultimo suo opere ad decrementum et mortem omni tempore nituntur. Per viginti fere aetatis nostrae annos, a XXX. nempe, ad i. uti jam retuli, quia memorabili non est, ideo nullum esse decrementum, vulgi ad animos adcurrit. Cujus rei causam adferre conabor. Quanquam se arteriarum pariter venarumque vis resistendi, non Crescente cordis interea vi,
perstare videtur crescere sc); non ideo tamen protinus decrementum manifeste percipitur. Res quaedam, quae id prohibent, interveniunt. Eae sunt ipsa imminuta cordis vis resque comprimentes Q. Imminuta cordis vis essicit, ut vasa, ab illa distantiora et minora, minus sanguine prius distendantur, dein nullum recipiant. Quam rem senectutis pallor, etiam in debilitantibus morbis conspicuus, et eandem Originem confessus, declarat. Desinunt, inquit idem, quem toties cum laude retuli, nobilis Helvetius, ali infinitae partes
cellulosae telae, ad quas hactenus minimae arteriolae alimentum adtulerant, nunc caecae nullum adserunt. Ablata vi extendente cellulosi si occuli se attrahunt, cavernua las
93쪽
ias interceptas arctant, abeunt in membranas, in textus duros, qui alia vascula intercipiunt et quasi strangulant.
Musculi, expulso sanguine, adunatis fibris, in densos, duros, et irritabili vi destitutos, tendines abeunt se .' Rerum autem comprimentium in numeIO prima, maximeque memorabilis, est exiguorum vasorum per magna consolidatio. Quam rem Pitcarnius magnus primus deprehendit f): Quem fecutus Boerha avius his illam verbis explicuit : Aortae alteriusve majoris arteriae sanguis per medium magnum tubum maxima vi a corde pulsus, majori vi vascula suarum tunicarum, et cellulosae imprimis telae exterioris, comprimit; minore vi ipsa resistunt, ut parva, ut sanguinem a minoribus ramis arteriosis minoricum celeritate accipientia. Primum ergo est, ut compressa v)scula inaniantur, proximum, ut coalescant sq). Altera comprimens causa manifesta est musculorum actio. Cujus exempla nemo est qui non viderit, si ossa humana, an atomiam discendi causa, modo exploraverit. Quantum, comprimendo, musculi valeant, hinc patet, quod, dum ossi accumbunt, et frequenter in actione sua intumescunt, depressiones in eo esticiunt, quacunque longi et teretes o iasibus longis adsident. Inde fossae temporum, in foetu leves, in homine adulto evidentiores, in animalibus, ferocibus maximae h).V Unde ex motu musculorum subnascens roburi an ab expulsa de fibris parte fluida, ut plus sit solidi 8 certe tendinei fiunt musculi ex carnosis, solo vitae robore, et ex tendineis o si ei si). In animalibus de volucrum genere duri sunt pedum tendines ), et in plerisque Oilei I), neque id vitium in hominibus infrequens est m).V Deniqtae, musculi, quorum memorabi
e) Prim. Lin. 964. j) in Boerii epistola ad Pitcarnium, p. et 34, 233, 236. quam Hal terus Pitcarnii esse credidit. g) Hal. El. Phys tona. viii. l. 3 o. sedi I. Iet. hj I b. to m. iv. lib. II. se n. a. 66. eX Μunr, Pal. i) Ibid. f s. p. 57 o. et in Chelis cancrorum Hooke apud Birch,
DOD. musc. et gland. p. a 6. PeChlin. obs. 4O. l. o. Kulmub de tendine Achillis rupto. Duvernay in T. de Savans 1689. n. I9. Fouge IOUX reponse, P. 97. nam tendines a rubia rubet curat, ut vera Olica lint. ln pavone et gallopavone eos cum colore adoptitio excudit Meyer. 1quelet. t Om xi. tab. I. et 3.
m) Κulmus, ex abusu spiritus frumenti in nauta. Non rarum in senibus vitium est, Lieutaud precis de la medicine pratique, P. 4a7. Pene cartilagineum tendinem extensorem tibiae pediique viderat Vcstius tu.
94쪽
lis effectus est, sanguinem per venas ad cor plurimum percitare, turgente sua mole non omnia circum multum comprimere, et sic spatium, per quod cordi sanguis mittendus
est, non imminuere non possunt. Ossium quoque confricatio, flexio articulorum extensioque, item aliorum in nostra et nostrorum in alia corpora directa actio, ad eundem finem conspirant. Denique, non omittenda videtur potestas, eodem modo agen S, nota omnibus, et ab Haltero memorata, nempe, attractio perpetua cellulosae telae. iniae subitos quidem et per experimenta conspicuos motUS nullo S edit; Caeterum perpetuus per universam vitam, etiam a morte, tendit in suorum sitalorum brevitatem. Minime ea impotens, quae possit, post hydropem, graviditatem, aut eductam a Chirurgo magnam glandulam, cutem in quadruplo minus spatium reducere; quae demum etiam alveolos dentium e X caecatos norit delere, ut in tenuem aciem maxilla abeat. Et iam vasa e mulgentia ad triplum diminuta suerUnt rene contracto. Et turgentes puellae mammae, in juvene Contractae, per aetatem pene evanescunt. Εjus attractionis vim deprehendi mus in pullo incubato, inque cora is ipsius mutatione. Eadem nunc in toto pene corpore humano geruntur; naria ejus exigua pars non est cellulosa. Ea vis per cellulosa partium vincula, in membranis, musculis, glandulis, vasis, elementa earum partium ad propriores contactus adducit: Semper eo sortior, ut, prima fluiditate superata, ea tota nune firmior facta est. In re te amplarum arearum, pro quo membranas Omnes habeas, contrahitur, nunc in retear arum minimarum, et, interposita illa foetuum aquilla, inter elementa solida eliditur. Ita adtractio augetur perpetuo, infinita futura, si elementa tota se absque intervallo comprehenderint. Et, cum adtractiones sint in massarum ratione et in raiatione aliqua inversa distantiarum, non satis hactenus nota,
utraque ex causa semper cohaesio elementorum nostrorum
aure bitur. Dcletis enim nonnullis poris, majores sunt massae solidae; et eaedem, intervallis diminutis, potentius se trahunt. Haec autem adtractio cum vi distrahenti renitatur, facile adparet, eam antagonistam incrementi est e, quae perpetuo fortior evadit in Sunt igitur hae rationes, quibus, etsi constante tenore ad
lingius ad Hildanum. et epist. I. . Semimembranosum muscissum et peroneum longum osseum, Hem manu Physiol. tom. iii. p. Iba. Ossibus tendita 's er ni proximi, Juurn. de medec. 17bo, P a 6 I.
95쪽
ad finem natura nititur, aliquamdiu tamen vis corporis sustentatur, et decrementum propulsari videtur. Quamvis enim cordis vis imminuta est, tamen imminutum quoque vasorum, per quod sanguis ei mittendus est, spatium, ut illud aliquamdiu suo ossicio sungi valeat, essicit. Ad quam rem pertinente sermone absoluto; nunc ad propositum redeundum, et in dictae hadhenus incrementi finiendi, vel potius nunc decrementi faciendi, causae, quae supra sunt propositae, persequendae. Decrementum continentes causae sunt eae ipsae pote-itates resistentes, quae incrementum ju Vare, et decrementum propulsare, supra dictae sunt, in nimium demum provectae so). Quibus igitur hoc loco iterum relatis non est OpUS. Dum eae autem crescere usque intelliguntur; quod solum porro ad decrementum provehendum et mortem adserendam requii itur, sunt cordis usque eadem, qua illa Crescunt, ratione decrescens irritabilitas, et sive per se, sive hanc imminuendo, agens, cerebri vis imminuta. De hoc corporis humani statu agens Halle rus, Lentum, ait, sed magnum et immedicabile malum est, nervorum callositas et ad sensum surditas, et similis fibrarum musculosarum ad stimulos pigrities. Ea sensim subnascitur, et tamen, Circa annum aetatis quinquagesimum, jam ita in- Valuit, ut plerumque in genitalium partium irritabili natura, et in facilitate expellendi seminis, discrimen percipiatur; ut eodem tempore oculorum ad lucem exiguam aliquAnto hebetior sensus sit; ut in multis mortalibus aliquid de auditus subtilitate decedat: ut etiam gustus a mitioribus et dulcibus cibis minus adficiatur, et fortiores desideret stimulos; ut lotium minore saltu, et cum res duarum guttularum quasi sputatione ejiciatur. Paulo haec se
rIus Ocyusve superveniunt, nunquam tamen a vita humana ablunt. V Hae res verae sunt, omnibus notae, omnibus
agnoscendae. Quae apud Halterum sequuntur rationem incertiorem speciant. Quod ad irritabilitatem attinet; eam Halle rus a potestate nervosa et animali parum pendere judicat. Quam ille opinionem, multis contra renitentibus, et inter hos
praeceptore nostro Culleno, obtinuit. Controversiam aut Vm, quam neque res nostra, neque Jam nimia eJUS lol
gitudo, neque praesens urgentibus aliis negotiis festinati precipiunt, ad hunc virum sp) res ero. Irritabilitatis igitur
imminutae ut altera causa est vis cerebri, de qua mox di- o L. IV. N Cetur,
96쪽
cetur, imminuta, ita altera, et ad hunc locum attinens, esie videtur ipsarum fibrarum muscularium conditio quaedam, potestatis nervosae effectum flectens. Talis conditio duplex esse videtur, nimia vel laxitas vel durities. Illa ab hoc loco aliena est. Hanc autem poste esie irritabilitatis imminutae causam, quae de firmis partibus, in sirmiorem naturam transeuntibus, deque fibris muscularibus tendineam, atque etiam o si eam, naturam sumentibus, et sic irritabilitatem perdentibus, supra relata sunt, valido argu mento ecte videntur. Ab hac causa irritabilitas non solum in corde, sed in arteriis, omnibusque sive voluntarii, sive non voluntarii, motus instrumentis, denique ubique corporis, imminuitur, sed vis ejus haud dubie in corde et arteriis potentissima et efficacissima, prius ad decrementum, dein ad mortem, est. Unde quatenus pendet, mors hoc modo obitur : Primus ventriculus sinister quiescit, ad
quem nullus de obstructo pulmone sanguis veniat, nullumque adeo admotum irritamentum. Denique, etiam dexter contrahi desinit, etsi eum sanguis venaram cavarum nouissime sollicitavit. Debilitas etiam nunc tanta est, ut, Cum cruore in suam caveam impulso, frustra stimulatus ventriculus, quiescat tamen. Inde auricula aliquamdiu palpitat. Ultima vena cava sanguinem, alterno motu, et versus aurem impellit, et relabentem recipit; quoad et ipla
ad stimulum obsurdescat q).V Mors ineluctabilis senum
sic ex parte explanata est. Verum eandem in vitalis generis nervosi potestatis incitatione languente penitusque extincta, adeoque ex causis, ad sanguinis circuitum vix pertinentibus, intraque ipsum genus nervosum per vitae cursum suborientibus, posit Ana esse, etiam verisimile est r .PStatus fibrarum muscularium potest, ut modo et supra retulimus, esse minus idoneus, in quem potestas nervosa agat; sed hujus essecti originem altius repetendam, cerebri et generis nervos ratio suadet. Sic sensus, memoria, iudicium, et ubique irritabilitas, provecta post certam
aetatem vita, labantia, decrementum et vitae finem ex cerebri et generis nervosi statu pendere, confirmare videntur s . V Cordis actionem ad cerebri sustentandum nece L- sariam ese, nemo est qui dubitet. Sed primam illam ese, et hanc ab ea pendere, haud temere tribuendum. Contra
omnia argumenta, quae cerebrum sensorium commune
hominum e se a guunt, idem quoque omnium nostrarum actionum originem eme evincunt. Praeterque ea, animi ad se.
97쪽
ad se mones et mentis facultates, quales eae, quas modo retuli, sunt, sive vigentes, stive consenescentes, ad consimilem ipsarum statui cerebri statum, nullo autem modo ad cordis quemlibet, referendas e se, vix dubitandi locus est. Absolvi tandem, qua potui, nodosum hoc et taedio ple- Dum argumentum, per totum illustris mei praeceptoris principiis, quasi filo, caecos labyrinthi meatus explicante, ductus. Cujus doctrinae aliquid etiam ex proprio penu, ea, qua adolescentulum in re dissicili decebat, modestia, ausus sum adjicere. Denique, Ubicunque rebus veris ad rationes nostras confirmandas opus esse visum est, eas ubique ex optimis, sive anatomiam, sive physiologiam, sive Corporum naturalium scientiam spectes, auctoribus, praeque caeteris, eximio viro Haltero, abunde suppeditavi. Quarum rerum eam vim idque pondus esse, ad doctrinam, quam secutus sum, stabiliendam, existimabam, ut, licet, hoc tempore et hac ipsa in academia alteram doctrinam traditam minime ignorarem, ea me miscere controversia, non necesse esse, putarim. Longinquitatis operis veniam lubens peterem, nisi non potuisse id, sine ea obscuritate, quam nimia brevitas parit, et absque defectu contrahi, prudentiores visuros scirem. Quibus etiam, quo modo hoc opus, bene an aliter, absolverim, judicium integrum relinquo. Idoneam nactus occasionem, illustri viro Culleno, medicinae usus in hac academia professori, ob singularem. qua is traditum me sibi perpetuo adfecit, amicitiam, et amorem vix paterno minorem, paternoque, post optimi Parentis finem, Opportune hac aetate et feliciter succedentem, maximas ago gratias, et tanti beneficii memorem animum promitto. Rusdemque viri doctrinarum publicarum, generi humano frugiferarum, cum multis aliis particeps factus, cum omnibus, qui tanto se dono dignos, pietate in auctorem, probarunt, eas mihi gratulor.
98쪽
DIs PUTATIO PHYSICA INAUGURALIS,
Ex Auctoritate Reverendi admodum Viri,
D. GULI EI MI ROBERI SON, S. S. T. P.
Academiae Edinburgenae Praefecti; NEC NON Ampli mini SENATUS ACADEΜICI Consensu Et Nobili sititiae FACULTATIS ΜEDICAE Decieto;
SUMMISQUE IN ΜEDICINA HONORIBUS ET PRIVILEGIIS RITE ET LEGITIME CONSEQUENDIS;
A. B. Trin. Coll. Dublin. Soc. Cliir. - Phys. Soc. Honor. et Praes. Annuus. Nec non. Soc. Medicae Socius. Ad diem Ia Septembris, hora locoque solitis .
Rei Analom. in Coll. Dublin. Praeleel. Patruo suo, praeCeptori, a mi Co, Qui sibi, nondum ex ephebis egressis, Parente, heu l optimo orbo, Parentis vicem praestitit Hasce studiorum primitias, Grato animo Consecrat GuLiELΜυ. GLLGHORN.
99쪽
INTER antiquos de ignis natura ut minime conυenit, ita omnes fere consentiebant, eum adeo subtilem esse, ut indaginem mortalium effugeret. A quibusdam ignιs incorporeus habebatur, quem tanquam summum Numen AEgutii cο-
Inter recentiores, multi egregii de eo scripserunt: Verulamius, Ne tonus, boletus, Boerha a Dius, et alii. In chemia Boerhaa et ii omnia de igne, antea cognita, colliguntur,
cujus ipse in υentis suis frientiam multum auxit. metae angustae, quas nobis imposuit usus, vetant, quo minus de singulis horum opinionibus disceptemus: Nec multum interes, quoniam theoria illa, quam traditurus sum, phaenomenis illis
Ex scriptoribus nostri aerii, Martin et De Luc frientiae ignis promovendae feliciter incubuere. κριibus omnibus facile praeripuit palmam Ili. Blach, ehemiae hic Professor : qui, quam υis de ignis theoria parum disseruit, est eclus ejus caute ac diligenter obserDaυit. Experimentis ab illo institutis ejusque in υentis saepe utar sed a quibusdam ejus opinionum, pace tanti υiri, mihi, sane in υito, dissentiendum es. Opus equidem aleae periordo e plenum suscepi: cui perficiendo si nimis tenues sint mihi vires, et si propositum defecero,
aequi rerum aestimatores me excusatum habebunt, quippe cui, in argumento lubrico versato, et studio rei medicae breυi adhuc occupato, multum temporis hujusmodi rebus impendere haud licuerit.
Doleo quod haud prius mihi contigerit theoria=n philosophiae naturalis BUcουichii perlegisse, quam haec pertexui sem. Ipse sane de igne a', ut mihi υidetur, minus res e statuit: sed plures sunt essectus ignis, qui, mea sententia, theoriam illius generalem confirmant, et ab illa contra commode expliciantur. At forsan satius mihi erat principiis Newtonianis insitisse, utpote omnibus cognitis et tempore ratis. Quam quam argumentum tam multiplex posuQυit, ut Dagrua breviter perfringerem, υereor tamen, ne, brevitati consulens, in obscuritatem saepe incurrerim. Jure mihi objici potest, mrotiquas sepotheses protulisse, quae ad experimenta r υ Cari debent: Vitae equidem feri υοtis cessere: altius autem rem explorandi mihi, tam multis rebus implicito defuit otium. κ) f 43o, 3o9, θὲο
100쪽
CI consideretur, quantum in natura polleat, quam late
extendatur ignis, nihil philosophorum studio dignius
esse videbitur. Igne agitata materia iners novas induit formas. Hinc plantae vitam, animantes spiritum hausere. Idem ventis alas, aquae mobilitatem dedit, et montes supra terram eminentes conflavit. Quam pulchra, quam magnifica, hae res exhibent efficiuntque t Tellus speciem perpetuo mutat. Campi nunc gelu rigent, nive que horrent; nunc rident, et floribus, herba, frondibus, vestiuntur. Flumina nunc glacie consistunt, nunc per terras delabuntur. Nimbis diem involventibus, aut turbine excitato, terrentur gente S, et pectora mortalia horrore perfunduntur.
Quanta et quam pulchra efficit ignis in oceano i Vapores ciet, qui, in sublime acti, radios lucis refringendo, iridem formant, et meteora illa, quae admirati obstupescunt
homines. Ex vaporibus in aera sublatis conflantur nubes, quae coelos ornant, et in imbres resolutae fontes et flumina praestant. Calor vitae animalium penitus est necessarius, quibus a natura conceditur mira potestas, inter varia S aeris temperies, propriam servandi immutatam. Eadem vis et plantis aliquatenus competit: Experimentis enim constat, succos illarum fragoris infra punctum conglaciationis viribus obsistere; et nemo dubitat, quin eaedem Calorem in regionibus aestuosis imminuant. At, si calor externus adeo augeatur vel minuatur, ut animalibus plantisve temperies multum mutetur, cito ipsa pereunt. Nec intra moenia hujusce telluris ignis coercere videtur. Verisimile est, eum per totum systema solare fluere, et Saturnum, planetam remotissimum, pCrtingere. Ex analogia etiam concludimus, stellas inerrantes, quae in coelis
innumerae splendent, corpora esse soli similia, quae aliis planetis, circum ipsas actis ignem lucemque diffundunt M Ex hoc Dei instrumento omni animatum atque inanimatum pendet. Si tolleretur ignis, elaterem aer, sui ditatem aqua, vitam animalia amitterent, et omnis natura