장음표시 사용
111쪽
CALOR animalium, quae pulmone destituuntur, ex te perie ambientis medii multum depender, eamque parum superat se). Illa autem, quae ibi ritum ducunt, calore multo majore, et temperiei ambientis minime mutato, fruuntur. Fas est igitur concludere, aerem in pulmone calori illorum essiciendo apprime inservire. Inde luculenter patet analogia caloris, inflammatione et vita animali nati:
Et utrumque iisdem principiis niti, perspicue probavit eruditus Crawford d). In pulmonibus enim phlogiston a sanguine separatur, et aeri additur ; ignis igitur ex aere praecipitatur, sanguini impertitur, et per totum corpus distribuitur, prout in sanguinis circuitu phlogiston evolvitur. Sic ille rem sese habere, periculo facto, stabilivit: Ignem enim absolutum in
sanguine arterioso, quam venolo, majorem comperit, quamvis utrique eadem esset temperies. Ratio praeterea habenda est caloris, qui gignitur, ut aiunt, mutationibus, quas cibaria ante subeunt, quam in sanguinem convertantur: Qui utique non est magni momenti : Nam in febribus, ubi nil cibi sumitur, calor non solum idem servatur, sed augetur. Evidenter etiam patet, ni aliquo modo a natura praecaveretur, calorem aeris ambientis notabiliores essectus, in calore animalium augenda aut imminuenda, esse editurum. E contrario autem, experimenti S COInpertum est, calorem hominum aequalem esie omnibus regionibus et omnibus tempestatibus, dum valetudo integra perstat. Causa igitur in corpore, quae ignem superfluum aufert, constet necesse est, eademque effectus suos illic edere debet, ubi calor corpori admovetur, nempe in pulmonibus et in superficie corporis. Debet etiam pro ratione caloris variare; reque vera hanc causam calorem minuere deinceps probandum est. Nullo ossicio communiter funguntur cutis pulmonesque, nisi perspirationis, quaα variat pro ratione gradus caloris admoti e). Et, quoniam humor perspirabilis forma vaporis e corpore eliminatur, causa est, ut supra dictum fuit, caloris imminuendi. Prop-Vo L. IV. P ter b) Note G. e) Μartiti de animalium Calore.
α) Experiments and observations on animal-heat, and the inflammation os combusti ble hodies; being an attempt to reduce t bese Phae nomena into a generat law of nature.
112쪽
D Ater vaporem elapsum calor aquae haud supra stra gradarae cumulatur: Et experimentis Blagdeni, in Actis Philosoph.
Lond. editis, constat, aquam, calori 24o expositam, lentissime calorem concipere. Quem multo lentius concepitaset, si non per latera et fundum vasis admissus esset ignis. Praeterea considerandum est, ignem aquam, quam fluida vel solida animalium, citius transire. Superficies etiam pulmonum cutisque, ratione molis corporis, est quam maxima; quippe quae amplius centenos pedes quadrat OS mensura superet. His rite consideratis, explicari possunt experimenta, a Fordyce et aliis quibusdam, in cubiculis calefactis, instituta. Calor enim communicatur a Corpo Craro, sua magnitudine etiam rariore facto. Fluida et solida animalium tarde calorem accipiunt; cujus si sanguis in superficie aliquantulum acceperit, is in partes interiores transiens, ibi eum cito pariter amittit. Cum, propter tenuitatem, . minus aeris in pulmones ducatur, ideo minus quoque ignis praecipitatur 2 Et, vaporatione aucta, atmosphaera frigidior corpori quasi circumfunditur. Multum prius inquietudinis patiebantur, quam sudor manare C Oeserit; et, experimentis ab Alexandro f) captis, patet calorem ejus, sudorificis quibusdam sumptis, ad Ir 3 gradum ascendisse, antequam erupit sudor, et, hoc manante, Cito descendisse. Canes etiam, qui parum aut nihil, nisi per pulmones, perspirant, quando justo plus incaluerunt, celerius animam reciprocant, quo citius se refrigerent sp . Id haud sanguis citatior efficit, ii quidem per longius intervallum animam subinde comprimunt. M.
De Calore ex Fluido Electrico. Calore ex electricitate orto perpauca sunt dicenda. Nulla phaenomena ostendunt, electricitatem revera esse phlogiston quodammodo modificatum si); nam metallorum calces resuscitat, aerem fixum ex atmosphaerico aut
efficit aut dejicit shM. Antea autem ostendimus, quomodo, phlogisto addito, ignis separetur. At si phlogiston edelectricitas non sint idem, tamen vi corporis cujusvis, sui- dum electricum, quicquid sit, attrahente, ignis extrudi potest. S E C T.
113쪽
De Calore ex Fermentatione. FERMENTATIO et putres actio in particularum ordinis mutatione constant: Novae attractiones ergo inducuntur, quae ad attractionem ignis imminuendam conferre pota
De Frictione. Dς frictione sm) quaedam etiam paucis percurrenda
sunt. Phlogiston in omnibus fere corporibus invenitur, quod iisdem, dum solvuntur, elabitur. Idem etiam experimento constat: Quovis enim corpore duro in aliud attrito, partes distrahuntur, et odor sulphureus percipitur. Scintillae etiam lucidae, quae ex chalybe, silice, percusio, exiliunt, sunt calces metalli, eoque phlogisto orbatae. Quod si haec argumenta minus valida videantur, nonne analogia electricitatis et magnetismi docet, vim corporis,
ignem trahentem, frictione augeri pos e in t
De Calore ex Misura. CALDR mistura praeterea gigni ab auctoribus dicitur. Si autem vera sit doctrina, quam supra tradidi. a priore in promptu est concludere, ignem per mi it uram corporum, sese fortiter attrahentium, extricari posse: Reque vera etiam sic res se habet, ut primus probavit ili. Irwiu ; qui experimentis comperit ignem illum separari tantum, et non gigni. Mixtum enim aquae et acidi vitrio lici minorem ignis quantitatem continere, quam haec fluida separatim, temperie et quantitate datis, experimentis detexit lo). M les etiam mixti est minor: Aqua igitur et acido vitriolico inter se commistis, ex utraque causa ignis erumpit ; nec in aliis mixtis idem Don accidit, ob easdem causa
De Calore Radiorum Solis. QUIN ignis lucem solis comitetur, nullus dubito. Sed P a utrum Not. L. mi Boer. p. que. πὶ Nut, M.
114쪽
utrum ignem sol radiis lucis praebeat, an ipsi eum ex aere attrahant, mihi in dubio est animus spin. Si a sole derivetur ignis, quomodo tellus, quoniam tanta vis ignis ei per tot saecula perpetuo accessit, nihil calidior facta εst 8 Si
ignis a terra aeri impertiatur, et non iterum ei auferatur,
quare aer, quo sq) altior, eo frigidior 8 Et quare aequilibrium caloris atmosphaeram totam nondum pervasiti Si a sole radii lucis ignem acceperint, quare eadem ignis quantitas eandem lucis quantitatem, distantiis a terra variis, non semper comitatur P Neque calor siuper terram ubique augetur ratione lucis densitatis fr). Ιn Torrida Zona, et sub ipsa linea aequinoctiali, calor aeris, quod aegre credideris, ut plurimum satis moderatus sentitur, et nostri corporis calori multum cedens, ut ex mandatis regiae scientiarum academiae solicite observarunt olim patres quidam
societatis Jesu is , et postea it) Cossignius. In quibusdam
ibi locis raro supra 72 gradum thermo scopium ascendit. At in hac urbe, et hac ipsa aestate, thermo metrum, in umbra positum, supra 8o ascendisse, ipse sum oculatus testis. Petropoli etiam latitud. I9. 56, anno I 73q, Jul. a. et 24. thermo meter Falire n. in umbra positus, ad 98 erectus est sti). Nec medio die sol tantum ardet, nec vespere tantum languet, quantum ex densitate lucis colligeres. AE-stus etiam locorum australium, quam septentrionalium, latitudine d ita, minor est, quamvis illic aestate tellus in perihelio voi. itur.
Praetet ea, e X analogia concluditur, alios, qui circa solem tiruntur, planetas telluri ecte similes; quorum, si ignis a io te itueret, superiores frigere perpetuo deberent, inseriores Aeliu maximo servete. Quae hypothesis, si verae siet, quis debet esse calor, et qualis materia istorum cometarum, qui in periheliis suis tam prope solem accesse-Tunt i
Distantia illius cometae ins gnis, qui anno I 68o in coelis
illuxit, in periit Clio elat ad distantiam mediam telluris ratione 6 ad iooC. Calor ejus, iecundum Newtonum, cum telluris collatus, debet esse in ratione reciproca quadratorum holum numerorum, i. e. ut I,CCC, OCO ad 36, i. e. ut 28, o oo ad I. Calor ergo hujus cometae, Newtono teste,
115쪽
fluere, et aliquae ex iis recta probant, radios lucis ignem ex aere attrahere: Quam rem altius prosequi liceat. Ignis ea natura est, sicut supra monstravi, ut cumulatus sese diffundat et cum corporibus jungat ratione illorum attiactionum; si autem radii lucis in aere in focum cogantur, et nihil ignis aeri addatur, quantitas ignis in radiis collectis non est major, ratione attractionis suae, quam aeris; ratione suae attractionis habita. Si autem sint in aequilibrio quoad calorem, ignem ex aere in lucem intrare, si haud densaretur, quoniam densando temperies crescit necesse est. Radios autem solis ex aere ignem revera abstrahere, Observationes De Luc demonstrare videntur. Is enim, , 593. et seq. observavit, calorem maxime et subito deprimi ante solis ortum. Unde evincitur, radios, per aerem aliquantulum supra terram verrentes, Calorem ex aere ibi eripere, et ideo calorem ab inferiore illuc ruere. Haec omnia commonstrant, radios lucis ignem ex aere mutuari: Unde Consequitur, calorem loci alicuius, Caeteri S paribus, esse in ratione composita lucis densitatis et quantitatis, calorisque aeris, per quem lux ille
Ex omnibus igitur concludere liceat: I. Ignem sui dum esse sui generis, et fortasse solam substantiam cui fluiditas essentialiter subest. II. Inter ignis particulas vim repulsivam valere, qua sese repellunt: Quaeritur, cui legi pareat haec repulsio tu I. Corporibus fere omnibus vires attractivas inesse, quibus ignem trahunt, et illas vires esse in aliis corporibus atras: Quaeritur, quae lex hanc attrae lionem regati ΙV. Omnia phaenomena caloris a mutatione in viribus repulsi vis particularum ignis, aut in attractionibus inter
ignem ac corpora, ex horum statu mutato, oriri, et ignem nunquam de novo generari; quandam autem vim ignis Luna orbe terrarum verbo Dei creatam esse, et lucem illud tantum ignis asterre, quod a terra per auras fuerat diniti sum.
Hisce conclusionibus suifragatur analogia, favet ratio,
Ut verbis Newtoni utar: Atque, haec quidem omnia
116쪽
si ita sint, jam natura universa valde erit simplex et consimilis sui, perficiens, nimirum, magnos Omne S corpor ura coelestium motus attractione gravitatis, quae est mutua inter corpora illa omnia et minores sere omnes particularum suarum motus alia aliqua vi attrahente et repellente, quae est inter illas mutua. Assirmare singulas rerum species specificis praeditas esse qualitatibus occultis, per quas ea certam vim in agendo habent, hoc utique est nihil die ere. At ex phaenomenis naturae duo vel tria derivare generalia motus principia, et deinde explicare, quemadmodum proprietates et actiones rerum corporearum omnium ex istis principiis consequantur, id vero magnus esset factus in philosophia progressus, etiamsi principiorum istorum causae nondum essent cognitae.' Opt. Quest. postr.
117쪽
AD congelationem certa partium contractio necesiaria videtur; hanc contractionem adjuvat atmosphaerae pondus; nam, si hoc tollitur, aqua tardius concrescit x). Experimentum Falirenti ei lii hoc probat, quamvis illum causa latebat: Is quantitatem aquae, arie purgatae, tubo infudit, quo accurate clauso, frigore so aut I 2 gr. infra punctum congelationis eam exposuit; aqua autem haud ante cora crevit, quam ae r iterum immissas sit. Punctum etiam ebullitionis pro pondere aeri S Variat, quamobrem autem postea patebit Aqua tamen, inter gelandum, magna vi expanditur. Hinc plagis hyperboreis rupes saepe rumpuntur, et aede Scorruunt. Expansionem deducit γ) Mairan a diversa particularum dispositione ; siquidem observavit glaciem constare ex parvis massis oblongis, instar acuum, quae aliae ex aliis exeunt ad angulos 6o gr. Vim hanc expansilem
glaciei plurimi philosophi investigare, et ad trutinam revocare tentarunt. Inter eos Huygens invenit tormentum
bellicum inde dirumpi. Muschenbroech, experimentis ab academicis Florentinis institutis usus, calculo inito, comprobavit vim expansilem bullae aquae gelascentis, cui diameter est pollicem longa, ponderi 27, 72o librarum esse
INDE eruitur causa cur, e duobus corporibus' frigidis ejusdem temperiei, illud sensibus nostrIs frigidius videatur, cui inest plus ignis. Quantitas enim ignis in corpore est ut vis attrahens, et ignis, manui detractus, est ut eadem vis attrahens; ignis igitur manui detractus, id est, frigus penitum, est ut quantitas ignis in corpore. E contrario, inter calida ejusdem temperiet, ea calidiora videntur, quae quantitate ignis majore potiuntur. Inde etiam Colligitur ratio temporum, quibus Corpora frigescunt. Tempus, quo globus cujusvis materiae datae ex calefactus frigescit, eit in ratione diametri directa. Nam
x) Attractio etiam inter aquam et phialam impedit, quo minus Ma aqua sese contrahat ut gelascat; et igitur etiam infra 3O gr. c 'relatio non fit, nisi vase agitato.
118쪽
Nam denotetur tempus per T, quantitas ignis per O, globi superficies per S, quantitas materiae per M, diameter globi per D, vis globi, ignem attrahens, per V. Tunc T est ut Sed, et est ut V,-αDa:
Et S est ut D T, est igitur ut Pita D directe.
In hoc calculo nulla ratio ignis repulsionis habetur; quae in corporibus sit milibus ejusdem temperiei, pro quantitate data, habenda est. Ex hisce manifeste patet, quo rarius sit corpus, eo tardius ignem ab eo transmitti . Quamobrem in terris istis hyperboreis animalia lan*gine mollissima natura vestivit,
Aer fixus dictus, cum athali quodam terrave calcare a conjunctus, formam solidi induit. An a ratione abhorret conjicere, aerem etiam atmosphaericum altissimis suis plagis forma simili gaudere Z Illi, qui calculum aeris altitudinis inierunt, elaterem aeri quasi essentialem tribuerunt;
sed manifestum est, elaterem a calore multum pendere: Cumque hic, quo altius ascenditur, eo minor usque evadat, idem elasticitati usu veniat necesse est. Ratio autem caloris, quo altius per aera ascenditur, decrementi exploratu est dissicilis. Nam calor aeri, praecipue a terrae superficie, et etiam a vaporibus inde in sublime raptis impertitur et J. Experimenta vero nostra thermo metrica de aere, qui ex utraque causa jam incaluit, capiuntur. Aer enim a Verticibus montium calorem concipit: Et Bougner statuit, vaporum ascensus limitem in medio Zonae Torridae ad 43oo hexaped. supra telluris superficiem ; quam altitudinem Chimboraco montium Peruvianorum altissimus, Io oo hexapedibus haud assequitur. Sed, his omissis, si concedatur, calorem decrescere ea ratione, qua ab experimentis hactenus institutis eruitur; facile est probare thermometrum ad distantiam et o milliarium a terra, fore depressum ad OzC in ira O. I ii quo gradu, ex observationibus De Luc, et a Ilo ars ely sa) deducitur, aerem incompressibilem evasurum. Unde verisimilea est, et) Ex vaporibus enim in sormam liquidam aut solidam abeunti
119쪽
I 2 est, paulo superius in solidum abiturum. Si altitudo aeris tanta esset, quanta ex crepusculorum diuturnitate pluit O- sophis visa est, res vix dubia esset c) At calculus eorum hypothesi illi nititur, qua, radios solares unica tantum resectione ab aeris particulis ad nos transmitti, existimatur, Sed haec hypothesis est falsa : Constat enim, radios sola res, post bina S reflectiones, affatim ad nos transmitti non cessare. Vid. Ro ning Phil. Nat. vol. ii. p. 237. Vid. Act. Phil. Londo
d) VAPORAΥIo Nis etiam alia explicatio sese offert. A qua igne expanditur; particulae igitur inter se dimoventur: At particulae sese attrahentes, si ultra sphaeram attractionis ponantur, sese mutuo repellunt se . Hoc de vaporatione aquae ferventis. Est et alia vaporationis species, quae a vi aeris solvente et igne pendere videtur.5 pontanea ea dicitur, et tam in vacuo quam in aere aperto oritur ; in hoc vero celerius, quo Velocius venti aquae superficiem verrant, et quo hi sint calidiores. Eo major est etiam vaporatio, quo magis pressio a supersicie fluidi submoveatur et multa sunt liquida, quae formam vaporis induerent, ni atmosphaerae pressura partes inter se comprimerentur. Calor atque pressionis diminutio aliquid simile essiciunt; ab utroque enim partes facilius inter se distrahuntur.
QUAM vis hoc plerumque ex solutione salium in aqua accidit, tamen, ex solutionibus metallorUm terrarumve absorbentium in acidis, calor saepe erumpit. Pro causa, vid. pag. IIT.
METALLA complura ex calcibus suis luce solis refici possunt. Nullum corpus flammat, nisi dum phlogiston ex eo egreditur. Omnia autem corpora, aqua etiam et Vapor, igne sulgent.
MUL Ti la) philosophi multum sudarunt caloris anima-VOL. IV. lis
120쪽
lis causam e motu sanguinis eruere; seci, me judice, in- Casium. Imo, Enim motus sanguinis fere singulis hominibus diversus est; sed calor omnibus, integra salute, est idem. 2do, Nulla est ratio inter causam positam et effectum; calor enim viri validi atque robusti foeminae mollis debilisque haud superat. Homo etiam, labore sudans, cui
sanguinis motus in duplum augetur, nequaquam inde Calescit. Sed, quamvis semper calor atque motus simul augerentur, non liceret concludere hunc esse causam, illum ested hum : Uterque enim effectus esse potest alius cujus dam causae, aut calor causa motus austi; quod est rationi magis consentaneum ; quoniam calor est stimulus haud dubie acerrimus. Sed, e contrario, probatum est nullum
calorem ex actione solidi in fluidum oriri. Quod si dixeris
calorem per actionem globulorum in latera canalium minimorum gigni posse, haud minus a vero abhorrebis. Nam motus, ex divisione vasorum infinita, est tardus, et frictio, propter vasorum lubricitatem et globulorum elasticitatem,
Neque, si quis perhibuerit, calorem ex frictione inter partes solidas generari, id quoque non facile diluitur. Nam
calor tantum ex frictione durorum atque solidorum corporum fit. Vasis autem mollibus et humidis humor semper interponitur; et motus sunt nec validi nec celeres. Adstruere hoc videtur theoriae caloris animalis, quam tradidi supra, quod temperies sanguinis in pulmone nequaquam deprimitur, etiam in regionibus frigidi mimis; quod certo eveniret, ni quandam mutationem aer subiret; qua temperies sua ita mutaretur, ut nihil caloris sanguini detrahat. Praeterea nemo, integra valetudine, de frigore aut calore aeris, quem spiritu ducit, conqueritur; temperies igitur aeris ac sanguinis in pulmone haud ignis permutationi fit aequalis.
Vid. Van SNiet. in Boerh. vol. ii. p. 3s. Eo tem pore parcior fuit perspiratio, quo majus frigus thermo metrum indicabat;' De Gorter. cap. I a. f 34. Perspiratio ad urinam in aestate est in ratione S: 3; in hyeme vero ut 2 : R. ' Bryan Robin n. In Carolina experimenta similiter cesserunt. Act. Phil.