장음표시 사용
21쪽
per habet, quod non est in vulgaribus templis, ut et Deu . amatorem suum diligere , & redamare possit. Ex quo illud est quod hanc suam Ecclesiam , Deus ipse in canticis CU t non istum pulchram, & perfectam, di dilectam, sed ami-C,ne cam, & lororem, postremo etiam sponsam suauissimo om-C I nium nomine appellet, cuique subsit amoris mutui significatio. Hoc enim est magnum illud sacramentum, quod εμά I, Paulus Apostolus commendat, & in ipso coniugio repraesentari ostendit, quoniam hic quoque duo sint in carne
' una, & quidem ita ut amplius seiungi, distrahiq; non pos- ' sint. Quamobrem recte Bernardus, Quid,inquit,sponsa, nisi congregatio iustorum quid ipsa nisi generatio quaerentium faciem sponsi Non enim ille intendit huic,&non ista illi. Propter hoc utrumq; ponit, Et ego illi,& ille mihi. Ille mihi quia milericors, & benignus est, ego illi quia non sum ingrata . Ille mihi gratiam ex gratia 1: ego illi gratias pro gratia. Ille meae liberationi, ego illius honori. Ille saluti meae, ego illius voluntati. Igitur cum per se nomen ipsum sponsς magnum est, magnoq; s stimandum, tum nescio an etiam maiora sint quae in eam ex hoc nomine redundarunt. Quae enim Ornamenta, quae moni lia, quas gemmas aut vestes, quas denique, ut est in Can ticis aureas murenulas argento vermiculatas donabit tam diues sponsus tam dilectar sponsae, aut potius quid non donabit, cum ctiam humanum coniugium omnia communicet, diuitias, nobilitatem, splendorem, ipsam insuper familiam, titulos, opes Vcrum in hoc Ecclesiae con iugio , illud etiam inest magnum, & admirabile, quod simul&castae virginis integritatem retineat, nec tamen careat pro
lis foecunditate. Itaque quod in psalmo dicitur, Uxor tuam LMR sicut vitis abundans, id quidem Augustinus, ad Christum dirigi existimat. cuius uxor sit Ecclesia, nos autem eius fi Iij: idemque alio loco. Parit, inquit, Ecclesia filios coniux Christi, in cuius figura Eua mater viventium appellata est. Quem igitur amorem, quam credimus esse Christi
22쪽
charitatem in sua sponsam, & talem sponsam, & quae eum
tam multis, ac talibus, tamque optatis filijs aligeat Declarat hoc A postolus cum hoc Christi Ecclesiaeq; suauissi- mi, castissimiq; amoris plenum connubium coniugatis omnibus, quasi amandi exemplar proponit. Viri, inquit, di- et ligite uxores vestras, sicut & Christus dilexit Ecclesia inta. Sed i amen &si tantus est in coniugio tum nexus, tum etiaamor,est praeterea a litor quidam gradus,quo Christi charitas omnium coniunctionum, & omnium amorum vim longissime exsuperat, quoniam haec iustorum multitudo, de qua loquimur, ita cum Christo conglutinata est, ut una quiddam nulla ex parte diuisum, aut separatum efficiant. Q nae causa est cur Apostolus, penitus in haec misteria ingressus, nos omnes corpus, illum autem caput, & verum caput, appellare non dubitet, qua quidem nulla esse potest maior, arctiorq; coniunctio. Sic enim ad Ephesios. Ipsum dedit caput super omne Ecclesiam, quae est corpus 'eius. & alio loco, Vir caput est mulieris, sicut Christus est y 'caput Ecclesiae. Idemque ad Colossenses. Ipse est caput . corporis Ecclesiae, itemque pro corpore eius quod est EO ''' 'clesia . De quo etiam Augustinus, unus homo cum capite,& corpore suo Iesus Christus Saluator corporis,ct membra corporis, duo in carne una, & in passione una, & cum transierit iniquitas, in requie Vna . . pCum igitur hoc ita constitutum, & confirmatum sit, Ecclesiam ob ram multas,tamque magnas causas adeo caram esse Deo, & ab eo tot muneribus donisque profuse ornatam, illud deinde necessario sequitur, nihil Deo gratius ab hominibus fieri posse, quam si ipsi quoq; hanc eius
spontana, & hoc eius corpus omni amore, omni studio,Omniq; obsequio complectantur ,&colant. Itaq; nec Deus
ipse solum se diligi vult, nisi illa etiam simul diligatur, &
nos certe hoc illi debemus propter eximia beneficia, quae in ea, ct per eam a Deo accipimus. Sic enim intelliger
dum est, quicquid gratiae, quicquid luminis, quicquid ipiritualium
23쪽
ritualium charismatum in nobis sit, id totum a Deo Ecclesiae collatum, ab eius sinu in nos peruenire, ut illi secum dum Deum, & ortum, & educationem nostram, & omnia spiritualis huius vitae alimenta accepta referre debeamus. m r. 88. Quam ob causam recte ab Augustino dictum est, Amemus Dominum Deum nostrum, amemus Ecclesiam eius: illum sicut patrem, issam sicut matrem: illum sicut dominum, hanc sicut ancillam eius, quia fili; anci liae ipsius sumus.
Sed matrimonium magna charitate copulatur, nemo OLfendit unum,& promeretur alterum . . si
Ex quibus alterum etiam sequitur, cum Deus quod necesse est, in tali quasi thesauro suo tuendo, & custodiendo, omnem vigilantiam, curam, ac solicitudinem ponat,siqui sint inter homines, quibuscum ille aliquam huius curat, ac solicitudinis partem comunicet, non posse eis quicquam vel ad gloriam illustrius, vel ad meritum utilius contingere. Nam si honor quaeritur , quis maior esse potest, quam societatem habere cum Deo tanti,&tam praeclari muneris ξ Si fides , quae maior alicui haberi potest, quam in tali,& tam pretioso deposito e Atque etiam in hoc ipso quidam sunt quasi gradus. Primum enim singulorum qui in Ecclesia sunt, saluti studere, eique operam nauare,ma gnum est sine dubio, & habet hoc quoq, magnam cum Deo similitudinem. Maius est tamen non hominum sitis gulorum, sed Ciuitatum, aut Prouintiarum, quod faciunt Episcopi, & qui eo Ioco sunt. Sed maximum, & prastantissimum ipsius Ecclesiae uniuersalis bonum curare, S in hoc bono, quod sine ulla dubitatione multo diuinius est ex officio versari. Hoc igitur ossicium primo quidem loco Summi Pontificis est, generalis omnium praesidis,& pastoris, proxime vero Cardinalium . qui ad hoc facti, ad hoc instituit sunt , ut in hac quasi arce Romana communibus istius Ecclesiae per totum Orbem fulae utilitatibus seruiat. Itaq; quoniam huius quidem corporis, de quo paulo ante diximus, Pontifex ipse pro Christo Domino capitis locuin
24쪽
in terris obtinet, iure ac mei ito Cardinales in hoc eodem corpore colli partes tenebunt, qui nimirum gradu , & dignitate proximi, hoc caput, studio, opera, consilio sustentant, & adiuuant, & ab ipso etiam insiti xum quendam sapientiae, & prouidentiae, nulla media re excipiunt, & in reliquos fideles transfundunt. Quamobrem ipsi quoque
hanc Dei tam uberem vineam, hunc hortum conclusum, hanc familiam, hanc etiam sponsam, immo vero hoc ipsius Christi corpus, uti diximus, fouendum, & curandum sedulo susceperunt. Magna omnino dignitas,magnus honor, ac splendor, sed ita ut simul etiam magnam, ac multiplicem obligationcm, & laborem, afferat, cui minus respondere, aut in eo segniorem, remissioremque se praestare non solum turpe, sed etiam graue, ac periculosum est.
Videtur enim in ipsos etiam Cardinales illa Pauli Apostoli cohortatio aptissime cadere, Attendite vobis,& uniuer Act. so gregi, in quo vos Spiritus sanctus posuit Episcopos regere Ecclesiam Dei, quam acquisiuit sauguine suo. Quod enim maius pretium dicere potuit, quam sanguinis, & talis sanguinis, talique modo effusi e Quare hoc iam agendum , ut huius utriusque rei magnitudo planius ostendatur primum quanta sit Cardinalium dignitas, deinde etiam quod olfitium, di obligatio.
De argine Ca dinatatus . . Cap. II.
N rebus omnibus quarum forma, ac natura in uestiganda sit,magnopere confert earum ortum ,& initia inspicere. Nam & antis quilas multum affert nobilitatis, ac splendoris, ut videmus familias, quo vetustio res, eo illustriores este: & certe hoc etiam
iuuat ad quamq; tem melius pernoscenda ,si quid ab initio fuerit,d quomodo instituta sit intelligatur; Feic enim ita Quedit in plerisq; ut quo longi us,ab ortu recedunt, eo ma
25쪽
gis inueterascant,& quasi senescendo,nitorem suu, vimqδamittant, Quare hoc idem faciendum in Cardinatatu, sic enim tum eius dignitas,tum etia officia facilius elucelcet,
si principium pateat & origo. In primis igitur illud constat
qui nunc Cardinales vocantur, eos olim Presbiteros, Vel Diaconos urbis Romae appellari solitos: idque constat tu ex alijs, tum ex Nicena Synodo, quae habita est Sylvestro Pontifice, cui inter caeteros duo ita subscribunt,Vtictor, &Vincentius Presbyteri urbis Romae, pro venerabili viro Papa, & Episcopo nostro,Sylvestro . Ex quo apparet eos Pontificis locum in eo concilio tenuisse, quod munus ma gnum est, & Cardinalium proprium. Quin etiam aliquanto post, in Synodo a Gregorio Romae habita anno Domini D. XC IIII. triginta quinque Sacerdotes subscribunt omnes ex nomine Ecclesiarum suarum. Atque Augustinum etiam videmus in disputatione quadam aduersus Pelogianos, mentionem facere de Romanis clericis, qui sub Zosimo Pontifice Celestinum, & Pelagium condemnarat:
at haereticos damnare, non est priuatorum clericorum, ut
necesse sit eos fuisse Cardinales. Quare cum hoc ita sit, videndum nobis est, quod initium fuerit, quis progressus
Romani Cleri. Primum igitur hoc communi consensu receptum est, B. Petrum cum Romae sedem posuisset, ex omnibus recentibus Christianis probatissimos quosdam elegisse, quos manuum impositione partim Presbyteros,partim Diaconos ordinauit,distributis utrique ordini suis muneribus. Sed cum adhuc exiguus, & incertus esset Presbyterorum numerus, Cletus Pontifex a Sancto Petro tertius
eos ad quinque, & viginti redegisse scribitur. Euaristus deinde qui Pontificatum cepit anno Domini X C VI. ne
Confuse administrarent, paroccias diuisit; ut suam quisq; diocesim nosset, & in eam excolendam incumberet. Sed
hactenus singuli Presbyteri in singulis parroccijs, quod satis erat, pro Christianorum paucitate. At Hyginius,qui annum circiter C XL. Romaoam tenuit Sedem, aucto iam
26쪽
sdelium numero, plures in unaquaque parroecia Presbyteros aliosque Clericos instituit ; quae Eccles , siue pM-rceciae, iam tum ab illo tempore tituli appellari cet pii sui. Cur autem tituli dicerentur, causam assignat Baronim ire ...i suis Annalibus, vel quia quicquid ex prophano ad Eccle- m. iam adiungebatur, intitulari, vel in titulum transire dicebatur, quod etiam ex quadam Gregorii Epistola intel- Mia. σι. ligi pote it: vel quia Presbyteri quibus eae committebantur Ecclesiae, singulis a suis Ecclesijs nomen titulumque acciperent, ut iam non ex familiae cognomine, sed ex sua quisque Ecclesia nuncuparetur. Hi vero tituli frequentius quidem ab eius sancti nomine, cui dicata esset Ecclesia, sumebantur, ut S. Caeciliae, aut S. Mariae trans Tybe rim r interdum tamen etiam ab ijs Pontificibus, qui eos titulos instituerant, ut Iulii, aut Damasi, interdum ab ijs
qui templa ipsa qdificarant, ut Lucinς, Eudoxiς,Tigridis,& similes. Quod si quis numerum etiam quaerat horum a titulorum,iam ante dictum est ab Euaristo vigintiquinque institutos esse, quibus deinde alij Pontifices alios quosdaaddidere, sic tamen ut semper viginti & octo permans rint, usque ad annum circiter M. CCCC. LV. id est usque ad Calixtum Tertium qui unum addidit, alterum deinde Sixtus Quartus, Leo X. undecim, tres Iulius III. unum Paulus Quartus, itemque Pius Quartus, tres postrem Pius V. ut omnino noui tituli adiecti sint unus, & viginti. Haec de Presbyteris, nunc de Diaconis pauca dicamus. Certum est igitur iam tum ab initio fere Romanς Ecclesiae septem Diaconos Apostolorum exemplo, qui ita Hierosolymis fecerant, institutos, & quidem aliquandiu nubio certo certo loco, verum quicumque occurrebat locus,
in eo promiscue sua obibant munera. Quare primus Omnium Fabianus Pontifex annum circiter CC XL. Vrbis regiones distribuit, suamque cuique assignauit a de quarum regionum partitione, expressa est mentio in ea oratione
quam Gregorius habuit ad populum, pestilentiae tempQ
27쪽
re, quae adhuc extat in eius vita. Ex his autem septem Diaconis unus erat praecipuus a Pontifice electus, cum
Cleri, populiq; consensu, qui Archidiaconus appellabatur, cuiusmodi fuit S.Laurentius Syxti minister, Cum v ro tunc quatuordecim essent Vrbis regiones, Diaconusquisque binas administrabat; postea tamen duplicatus est hic numerus, ut singuli singulas haberent, demum etiam adaucto Romanae Ecclesiae splendore, plures in unaquaq; regione adiuncti Diaconi, sic tamen ut unuS emineret, aliosq; gubernaret. Erant autem in singulis regionibus loca certa assignata, quae appellabantur Diaconiae, nimiruEcclesiae Sanctorum nomine dicatς, in quibus nulla an, marum cura gerebatur, sed alia munera exercebantur Diaconorum propria, de quibus insta dicemus. Atque has quidem Diaconias multis seculis ita distinctas fuisse accepimus, a Prae by terorum titulis, ut neque titulus ullus Diacono, nec Diaconia Prebytero traderetur. Quae deinde ratio quomodo consula fuerit, omnisq; propemodum s blata distinctio, dicetur a nobis paulo inferius. Verum liaec quidem posteriora. Quare redeamus ad priora illa tempora, quibus, ut dictum est, quatuordecim tantum fuere Diaconi, pro numero regionum, quibus quoniam erant assignati, ideo Regionarij vocabantur. Postea vero quatuor additi, qui Pontifici assisterent, eique sacrificanti seruirent, quam ob causam dicti sunt Palatini . Quare decem iam & octo Diaconi esse coeperunt. Restant nunc Episcopi Cardinales, qui ex urbibus Romae finitimis selecti, & hoc quasi priuilegio insigniti sunt,
ut soli inter Episcopos Cardinalium nomen obtinerent, frequentius Summo Pontifici adessent, atq; eis quodam modo assisterent. Hi vero nunc quidem sex tantummodo: alias vero septem fuisse comperimus. Nam praeter eos qui iam sunt Episcopatus, unus etiam commemoratur Syluae candidae usque ad Calistum II. circiter annu M C XX. quo tempore cum illa Ciuitas crebris Barbarorum in cur
28쪽
sibus disiecta, & incolis exhausta, esset, adiuncta est ea Ecclesia Portuensi, cuius tunc Episcopus erat Petrus Romanus . Atque ex eo sex tantum fuere Cardinales Episcopi, nisi quod aliquando peculiares causς aliquas Ecclesias coegerant adiungi,quibus causis cessantibus,reditum est ad hunc eundum numerum: ut non ita pridem Leone
X. Pontifice cum Bernardino Caruatali, de Gulielmo Brisonetiae, utrique Episcopo Cardinali, quos Iulius N. deposuerat, dignitatem restituisset, duas Episcopales Ecclesias adiunxit, Reatinam, & Tiburtinam: sed ea causa sublata, eodem Leone vivente, utraque Ecclesia Cardinalis esse desijt. Idem autem alias etiam usu venisse legimus, ut cum sub Leone Nono Veliterna, sub Vrbano II. Nepesina, & aliae alias additae sunt. De his igitur Cardinalibus Episcopis hoc quoque inter caetera accepimus, quemadmodum Presbyteri Cardinales in reliquis quatuor Patri archalibus Ecclesijs Romae ideo institutis, ut uniuersam Ecclesiam in una Urbe representarent, suis quisque diebus , sacra perageban t, septenis titulis in singulas Eccle .sias distributis; ita Episcopos Cardinales in Ecclesia L terane nsi, ubi Pontificia sedes fuit usq; ad Gregorij XI.
reditum, Auinione, singulos suis diebus per vices in ara maxima missas celebrare solitos, modo praesente, modo absente Pontifice. Quod apparet ex Anastasio Bibliothecario, qui in vita Stephani Papae, quem creatum constat anno D CC LXVIII. expressam facit mentionem de Episcopis Cardinalibus hebdomadarijs. Sic enim eos appellat . Quare hunc etiam ordinem fuisse accepimus, ut Dominicus dies Ostiensi tributus esset, proximus Episcopo Cardinali Sylvae candidae, tertius Portu ensi, reliqui de inceps Sabino, Pramestino, Tusculano, Albano. Nec dubium est quin id ad Pontificis dignitatem institutum esset, ut sicuti alijs Ecclesiis Presbyteri Cardinales, ita huic uni Episcopi Cardinales deseruirent. Atque hi qui
dem Episcopi etiamsi Pontifici proximi, & Cardinales dia
29쪽
cti, tamen multo tempore nihil praecipui prae alijs Episco.
pis habuere, neque eos vel dignitate, vel sessionis ordine pre ibant, nisi forte antiquiores, ordinatione essent,quod alijs quoque commune est. Sed eorum dignitas una cum aliorum Cardinalium tempore adiuncta est, ob eas causas quas suo loco exponemus. Ex his igitur omnibus constat, etiamsi Cardinalis nomen in veterum monumentis rarissimum sit, rem tamen
ipsam,& dignitatem antiquissimam esse, semperq; in Romana Ecclesia retentam. Itaq; nec de Laurentio dubitatur, ut antea diximus, quin Diaconus Cardinalis fuerit, & multo ante Laurentium quidam putant ex hoc numero extitisse etiam Linum, & Cletum, & Clementem , qui Beato Petro Consiliarij, & adiutores erant. Sunt etiam qui B. Hieronymum inter Cardinales reponant, eo
ducti argumento, quod ut ipse de se narrat, Damascum ar. iuuerit in Epistolis scribendis, idque tum alij fere omnes sensere, tum praesertim Alphonius Ciaconus, qui de hoc integrum libellum edidit; sed id quidem argumentum satis infirmum est, quoniam scribendi munus non ita proprium est Cardinalis. Quare illud firmius in partem contrariam, quod licet Romς aliquandiu fuerit, non tamen Romans Ecclesie Presbyterum suisse constat, sed Anti Rrista, i. chen ς, quod ipse aperte in Epistola quadam profitetur. Postremo quod ad nomen ipsum attinet, non est dubium quin Cardinalis idem sit quod prς cipuus, ac principalis . Itaque & venti Cardinales, itemque virtutes quaedam Cardinales communi, & usitato more appellantur. Quare non Romae solum, sed alibi quoque in Cleri ordine, hoe Cardinalium nomen usurpatum est. Ex quo illud est, Ciso. 34. quod in Concilio Meldensi statuitur, ut Episcopus titulos Cardinales in urbibus, vel suburbijs constitutos ordinet, atque disponat. Extatq; Gregorij Epistola ad Fortun Lib. . Epi. tum Epicopum Neapolitanum, qua ei Gratianum quen- dam concedit, quem in sua Ecclesia Diaconum Cardina- Iem
30쪽
Iem instituat. Idem in alia Epist. Ioannem Epistopa SP Lib. , ,. racusanum monet ut Cosmum Subdiaconu Presbytersi favi. Epist 34, ciat Cardinalem. Quod cu ita esset, ut vel in omnibus,vel
in pleri R. Ecclesiis sui essent Cardinales, in hoc Minde,
consuetudo obtinuit,ut in sola sere Rom.Ecclesia excellen , tiae causa id nomen remaneret Romae aute unde hoc nomefluxerit,no satis compertu est. Pleriq; & certe omnes quos
viderim uno consensu, ita dictos putant, qui singulis in iis tulis preterat reliquis Presbitetis,uel in Diaconijs prserant alijs Diaconis, qui etiam alio nomine Archipresbyteri,&Archidiaconi dicebantur. Hoc enim indicare videtur nomen ipsum Cardinalis, quod ut paulo ante diximus,idem est quod principalis . De Episcopis autem quoniam hiatus Episcopis non praeerant, reddit Onumrius 8liλm c u Lis a. iam prius quidem id introductum ex similitudine Presby-ist. Diae. terorum, qui alijs Ecclassis Patriarchalibus serviebant. VtCM Lenim hi Cardineses Presbyteri vocabantur, ita, & multo
magis decuisse, ut Episcopi qui Pontificia ipsi Ecclesiae
seruirent, Cardinales Episcopi vocarentur. Deinde vero adaucto Cardinalium splendore, verius etiam iise appellamios, non qui alijs Episcopis praeessent, sed quia praecipui, essent inter alios. Ab his dissentit Belarminus noster, is vol. i. que ob hoc praesertim argumentum, quod in illa Gregorij Synodo, de quaante diximus. quae extat inter eius Epistolas, cum trigintaquinque subscribant Presbyteri, qui Lib. ς- . omnium concessii sunt Cardinales, eiusdem tamen Ecclesiae bini subscribunt, ut Sancti Sylvestri. Damasi, Balbinae,& aliarum. Eius igitur hec est sententia, Cardinalis nomen loco primum impositum esse, deinde a loco derivato ad personam. Putat enim ex Ecclesijs ipsis aliquas fuisse, quae Cardinales dicerentur, in quibus baptismus, & alia osacramenta conferebantur, idque ut discritaen esset ab aliis Ecclesiis muruspraecipuis, in quibus illa non fiebant. Sie etiam inter Diaconias, fuisse quasdam magis insigneRin quibu quiresidebant, etiam si plures . appellato eta