Bobbio illustrato dal padre don Benedetto Rossetti ..

21쪽

I 6 continendum juxta illud dictum: continete vos a dextris, & a sinistris in directum semper; per discretionem tendendum est, idest per lumen Dei,

dicentibus saepius, atque Psalmistae victoris ver siculum cantantibus: Deus meus inlumina tenebras meas, quoniam in te eripiar a tentatione ς tentatio enim est vita hominis super terram.

. . . . .

De mortiscatione.

RIaxima pars regulae Monachorum mortificatio est, quibus nimirum per scripturam Praecipitur : sine consilio nihil facias. Ergo si nihiIsine consilio faciendum , dum totum per consilium est interrogandum. Inde etiam per Moysen praecipitur, interroga Patrem tuum, & annuntiabit tibi, majores tuos, & dicent tibi. Sed licet duris dura videatur haec disciplina , ut scilicet homo semper de ore pendat alterius, certis tamen Deum timentibus dulcis, ac secura invenietur, si ex integro, & non ex parte com servetur , quia nihil dulcius est conscientiae securitate, dc nihil securius est animi impunitate, quam nullus sibi ipsi per se potest tradere , quae proprie aliquorum est examinis. Hoc namque

defendit a timore judicii, quod jam examinaverit judicantis censura , cui alieni ponderis imponitur moles , dc totum portat, quod suscipit periculum 8, majus enim, ut scriptum est, periculum judicantis, quam ejus qui judicatur. Quicumque itaque semper interrogaverit , ' si serva

22쪽

verit, numquam errabit, quia si alterius erraverit responsum , fides credentis, dc labor ob dientis non errabunt, neque mercede interrogati carebunt. Nam si per se aliquid discusserit, qui debuit interrogare, in hoc ipso arguitur errasse, quod judicare praesumpsit, qui debuit judicari, ik si rectum fuerit, pravum illi reputabitur, dum per hoc a recto declinavit, quia nihil audet per se judicare , cujus ossicium est tantum obedire. Cum haec igitur ita sint, cavenda ubique est Monachis superba libertas, ac vera humilitas discenda sine murmuratione , Sc haesitatione obedientibus, quo juxta Domini verbum jugum Christi suave, & onus ejus leve sentiant ;alioquin donec Christi humilitatem discant, suavitatem jugi ejus, re oneris illius levitatem non

sentient. Humilitas enim cordis requies . . animae

est vitiis ac laboribus fatigatae, ac unicum i ilide tot malis refrigerium , α quantum ad hanc considerationem tota de tantis foris vagis , ac vanis adtrahatur, tantum intus requiescit, ac refrigeratur; ita etiam ut amara illi sint dulcia , ac dura Zc ardua ante habita, plana , ac facilia esse sentiat. Mortificatio quoque superbis ac durisio tolerabilis illi sit consolatio, cui hoc solum Placet, quod humile ac mansuetum est. Sciendum autem est, . quod neque hanc martyrii felicitatem , neque aliud quid utile superveniens poterit perfecte complere quis , nisi qui in hoc.

studium , singulare P.Suerit, ut non . . inveniBturi

imparatus. Si enim juxta hoc studium suas aliquas sectari, aut nutrire voluerit intentiones, continuo . interpositorum occupatione . detentus, Vol. II. e B -

23쪽

I 8 turbatus totus sequi quo jussio ducit, gratus

Semper non poterit, neque ut competit complere Potest, qui turbulentus est, & ingratus. Mortificationis igitur triplex est ratio: non animo discordare: non lingua libita loqui: non ire quoquam absolute. Suum semper est dicere seni, quamvis contraria jubenti, 'non sicut ego volo, sed sicut tu vis, juxta exemplum Domini Salvatoris , qui re alibi ait: descendi de coelo non ut faciam voluntatem meam, sed voluntatem ejus, qui me misit Patris.

CAPUT X.

De perfectione Monachi.

JHonachus in Monasterio vivat sub unius disciplina Patris, consortioque multorum , ut ab alio discat humilitatem, ab alio patientiam; unus eum silentium, alter doceat mansuetudinem. Non faciat quod vult, comedat, quod jubetur, habeat quantum acceperit. Operis sui pensum per solvat , subjiciatur, cui non vult. Lassus ad stratum veniat, ambulansque dormitet, nee dum expleto somno surgere compellatur. Passus inju riam taceat. Prinpositum Monasterii timeat ut Dominum, diligat ut parentem; credat sibi hoc esse salutare quidquid ille praeceperit, nec de majoris sententia judicet, cujus officii est obe dire, implere quae jussa sunt, dicente Moyse audi Israel re reliqua. .

Finit Regula Beati columbam.

24쪽

Deipit Instructio ejusdem de Fide, O de Deo Trino O GO.

Instructionis valde necessariae curam gerens, primum ante omnia quod omnibus scire primum est dicere, breviter licet, cupio, ut quod est fundamentum salutis omnium nobis crepido sermonis sit; & inde nostra doctrina ordiatur, unde omne quod est, oritur, di quod non fui initiatur; ostiumque nobis sermonis cordis credulitas aperiat, quae in salutem confessionis omnium christianorum recte credentium Ora aperuit. De initio ergo humanae salutis, Christo adju-Vante , nostra dicta sumant exordium. Credat itaque primum omnis qui vult salvus

esse in Primum, novissimum Deum unum ac verum, unum substantia, trinum subsistentia, unum potentia, trinum Persona, unum natura, trinum nomine, unum nomine qui est Pater,

εc Filius , Sc Spiritus Sanctus Deus, unus totus invisibilis , incomprehensibilis , ineffabilis, in quo

est semper esse, quia aeternus est Deus Trinitas, eui initium non quaeras, qui finem non habet, qui semper fuit quod est, R erit quia in Deo iteratio non Est, sed semper Trinitatis perfectio, quod unus est Deus Trinitas, Deus ipse in lege de se testatur dicens: audi Israel Dominus Deus tuus unus est: quod autem unus ille Deus Tris nitas est, Salvator in Evangelio docuit dicendo et euntes nunc docete omnes gentes baptizantes

eos in nomine Patris, & Filii, α Spiritus Sancti.

25쪽

His duobus testimoniis duarum legum quasi quihusdam fulchris . firmissimis fides credentium firmata est, ubi habes in veritate Unitatem in Trinitate, N. Trinitatem in Unitate. Pro rei igitur magnitudine breviter quod credimus, diximus, di fides cordis oris produxit confessionem ε, & hoc firmiter contra omnes haereses teneadum est, quod Deus unus dividi vel separari non potest, quia quod fuit totus semper fuitur est. Cesset ergo venenosa, & insana omnium Haereticorum vesania, quando ipso Deo teste audimus, N. credimus: audi Israel Dominus Deus tuus unus est, quia qui unus est, hoc semper fuit quod est. Sed ut scires quantus, pluraliter dixit in mundi conditione : faciamus hominem ad imaginem dc similitudinem nostram : ne Vero erres in numero, Christus tibi indicat Patrem, & Filium , 3c Spiritum Sanctum: in cujus Dei quasi unius Dei nomine omne humanum genus baptieetandum est. Quid plura de Triaitatis coaeternitate quod Deus unus est, sussicienter nos docet. De veritate autem personarum Patris, dc Filii, dc Spiritus Sancti distinctio Christi praecepti auctoritate abundanter instruxit audientes. Ex his inquam testimoniis omnis errorum exclusa perversitas est quibus nominando Trinitas, atque Unital attestando adprobatur. Cum rei igitur magnitudo nos de his quasi de ineffabilibus amplius loqui prohibet, firma fide supradicta conservemus; quia cui haec pauca de Deo Trinitate non sussiciunt, plura juxta scripturam non proderunt: de eo enim tantum quod unus in

Trinitate, Zc Trinus in Unitate est, diximus.

26쪽

De essentia vero ejus quis dicere poteriti quomodo ubique praesens , dc invisibilis est ρ vel quemadmodum caelum , Zc terram, Sc omnem creaturam repleat juxta illud : nonne, coelum reterram ego impleo, dicit Dominus: dc alibi spiritus Dei secundum Prophetam replevit orbem

terrarum, Zc iterum coelum mihi sedes est, terra autem scabellum pedum meorum. Dcus ergo ubique est immensus totus, Sc ubique prinximus juxta suum de se teStimonium .' ego sul inquit, Deus proximans, δέ non Deus de longe. 'Non ergo longe a nobis manentem quaerimus Deum , quem intra nosi sis meremur, habemus. . In nobis enim habitat quasi anima in corpore si tamen nos membra sana jumus eius, si mortui non sumus peccatis, si putridae Molui talis Corruptione immunes stamus , tunc vere fille habitat in nobis, qui dixit Z ' habitabo in eis , Ec inter illos ambulabo. Si autem digni' nimus , ut ille . in nobis sit, tunc in veritate ab i ill , vivificamur quasi viva ejus membra In. ipso enim, ut Apostolus ait, vivimus, Sc movemur, dc sumus. Quis, inquam , juxta hanc ineffabilem , dc incomprehensibilem essentiam ejus a, tissimum investigabiti Quis Dei profunda perscrutabitur' Quis aeternum universitatis principium tractare audebit φ Quis infinitum Deum omnite implentem , dc omnia circumdantem , omnia penetrantem , dc Omnia eXcedentem , Omnia capientem, re omnia effugientem scire gloriBbitur, quem nemo vidit umquam , ut est y Nullus itaque Praesumat quaerere investigabilia Dei , quid

27쪽

sitit, quomodo fuit, quo fuit. Haec sunt inessa-hilia , inscrutabilia, investigabilia; simpliciter tantum, tamen fortiter crede, quod sic est Deus, εc sic erit, quomodo fuit, quia ' inconvertibilis Deus est. Quis est ergo Deus Pater, N. Filius,& Spiritus Sanctus Deus unus est, amplius non requiras de Deo; quia volentibus altam

scire profunditatem rerum, ante natura consideranda est. Trinitatis enim scientia profunditati maris merito comparatur juxta illud Sapientis:& alta profunditas quis inveniet eam i Si quis ergo scire voluerit profundissimum Divinae cognitionis pelagus , istud visibile ante , si possit,

praevideat, & quanto minus cognoscere Se no verit de his, quae intra mare latent, tanto plus intelligat minora se scire posse de auctoris Pro

funditate ; Sc sicut debet, & decet, minus de

Creatore, quam de creatura tractare praesumat, quia in majoribus idoneus esse non potest, qui prius minora non investigavit; & cui in minoribus non creditur, in majoribus quomodo Credendum est. Qui enim , rogo, terrena ignorBt, coelestia cur scrutatur 2 o qui varia loquuntur ignorantes juxta Apostolum, neque quae loquuntur , neque de quibus adfirmant. Quam multi enim , quibus est verbum, fragili licet penna in altum volare nitentes, dc in coelum os suturi Ponentes, creaturae vel per partes, ut non dicam omnes, ratione ante non collecta, primum de summa profunditate mundo corde , di in puro Ore docere praesumunt, non intelligentes quod non verbis, sed fide Deus Trinitas agnoscitur,

qui cordis mundi pia fide, dc non impii oris

28쪽

13 vaniloquiis tutelligitur. Pie ergo credenda est, re non impie discutienda est magna Trinitas. Quoddam enim insuperabile, & in investigabile pelagus est Deus unus Trinitas. Altum coelum, Eclara terra , Sc profundum mare iungaque saecula; sed altior, re latior, ac profundior, longiorque

est Dei scientia, quia natura senior est , , qui ea ex nihilo creavit. Intellige, si vis scire Creatorem , creaturam 3 si nec illam, tace de Creatore , sed crede in Creatorem. Melior est enim, dc plus scit pietas tacens, quam impia loquacitas. Satis enim ineptum est, re impium da fide transire ad tractantes invisibilem , inaestimabilem , inconspicabilem Deum, vacua verba. Alta enim profunditas , ut scriptum est, quis inveniet eam ' quia sicut maris profunditas ab humanis est visibus invisibilis, ita Trinitatis divinitas, ab humanis similiter sensibus incomprehens'ilis deprehenditur ; N ideo siquis , inquam cire

voluerit quod credere debuerit , non putet se plus pene intelligere loquendo, quam credendo. Magis enim longe refugiet quaesita Divinitatis sapientia , quam erat. Quare ergo scientiam summam non verborum disputatione, sed morum

honorum perfectione ; non lingua , sed fide, quae de sordis simplicitate procedit, non quae de impietatis doctae conjectura colligitur. Si ergo tractationibus quaesieris ineffabilem , longius recede , a te magis , quam erat. Si fida , stabit 3 ubi deget in portis sapientia, ubi versatur, vel φx parte videbitur, sed tunc ini veritate etiam aliquatenus attigitur quando invisibilis incompre' hensibiliter cr*ditur. Deus enim cr*de adus est

29쪽

24 invisibilis, ut est, licet ex parte a mundo corde videatur. Quamobrem ipsum ubique praesentem invisibilem Deum nostrum fratres carissimi dein precemur, ut Vel fidei ejus timor, vel caritas, quae nescit cadere in nobis perseveret; quo timor junctus caritati sapientes nos faciat in omnibus,& pietas nos silere de hoc , quod dictu majus est, suadeat; quia quoddam inscrutabile, inenarrabile est Deum quod est nosse , qui est,& quantus est, sibi noli notus est. Sed quia noster Deus est invisibilis licet nobis, a nobis

tamen pulsandus est; saepe pulsandus, semper tenendus est. Profundus Deus, immensus , secretus , eXcelsus, Omnipotens Deus , di per san-Crorum suorum merita , & interVentus orandus est, ut vel aliquam sui luminis particulam nostris tenebris largiatur, quae nobis stolidis ignaris in via tenebrosa hujus mundi ' Iuceat, ut nos ad

se ducat donante Domino Nostro Iesu Christo. Cui cum Patre , & Spiritu Sancto est gloria in

saecula saeculorum. Amen.

De o o, O vera Pietate. . Divinae profunditatis magnitudo emenso, Sermone praelibando quasi gustata est, dc cum honore debito pulsata magis quam enarrata est; quia illud Dei ineffabile meditandum est magis, quam eloquendum sit; dc exceptis his, quae aut leκ, aut Prophetae , aut Evangelium , aut APO- stoli loquuntur, grande debet esse ab aliis de Trinitate silentium. Dei enim tantum de Deo ,

30쪽

. ashoc est de se ipso , credendum est testimonium; qui aut in lege, aut in Propheta, aut in Evangelio, aut in Apostolo, aut in spiritali, quique de se per se , aut per Angelum testimonium perhibuit. Ceterum disputatio, seu ingenium humanum , aut Bliqua superba sapientia , quae vesmundi in ratione fallitur , de Deo magistra esse non potest, sed sacrilega , re impia in Deum

praesumendo est. Unde enim ' revera , quaeso

fratres, illi vani, & illi nimis mali, & impii

qui vel seipsos ignorant, vel quod vivunt, non

sapiunt, ut non dicam Opera caetera , quorum rationem vel minimam consequi non possunt, potuissent invisibilem Deum unum Trinitatem coaeternam omnia sub super in extra amplectantem , Vel usque ad tractationis modum scire,

ut non loquar definitionis de Deo finem. His itaque quasi in narrabilibus cum debito honore silendis , de manifestare , N. ineffabili Deo placita loqui incipiamus, non praesumentes, ut alii, de quibus erubescendum est, de altioribus quaerere juxta illud sapientis; altiora ne quaesieris rsed potius de aedificatione animarum nostrarum sermocinantes , non primum nostrae parvitatis fundamenta jacere praesumimus, alicujus majoris doctoris auctoritatem quaerentes, sancti scilicet fausti luculentissimam , elegantissimamque dinctrinam , de cujus dictis pauca ad initiandum

'opus nostrum satis convenienter elegimus ,' ut

Potequi de eisdem monitionibus, de quibus dice-ue cupimus, nos viles licet, commissos sibi docuit; dc quasi tempore, Ec merito, re scientia me prior , quasi Pro me impugnaturus, ignaros