장음표시 사용
31쪽
eeat inspeeu , uisuere de sinat: itaque iteratis vicibus fontes intercurrenter habeantur. , At cum Nemo reperiatur,qui nesciat omnia
possibilia in natura non eυeuire a ut imaginantur: iccirco quo qua non demovi ratur lfacilis , ct evidens modus , quo res polibilis concipitur , retinendus est modus nutri Au- 'thoris pro explieatione nonnulloru fontium im ite, mittentium naturalium, quia experientia, ct ratione utenditur , quae demonstrandi methodus nutri Authoris , ct quorumdam prαciarii morum virorum propria est. Fontes hoyee satis temporibus intercu reutes in quamplurimis locis , ct quidem alia quos copiosos inveniri, ilibet Geographia le-miter indit Hus satis superque novit , ut eos enumerare superfluum sit. Vale , ct impinortali opere Luca Antonii Portii te fruere.
32쪽
Mnes suppomine cor pora figurarum quarumcuque multis modis moveri possie; ac quidem viciniaru mutationibus multa compora saepe saepiris moveri manifestum est. II. Plerique autem,ut multa eXplicent, atque demonstrent, supponunt etiam superficies, Iineas, punctaque moveri: quod meis temporibus amicorum meorum quibusdam doctissimis viris minimb omnium Placebat; quoniam regulares stiperficies, lineas, punctaque vix mente tantum recte concipere possumus; ne dum re Vera hi ' here nequimus; Attamen illud a pleris ille cram aliquo operae pretio factum est, & ab aliis, nisi fallor, cum aliquo operae pretio fieri potest. III. At communi omnium usu gravia appellantur corpora figurarum quarum- Cimque, quae certo impetu , & non perce-Pta motus causa versus centrum telluris moventur; ac cum superficies quaecunque, Iineaeque , aut etiam puncta versus centrum telluris moveri supponuntur, gravia dicuntur,& gravitatehabere supponuntur. A . IV. Ve-
33쪽
, LMe n A N T. P o R T I PIV. Venim ego ut brevioribus , & s cilixis explicem pauca eorum, quae in m te habeo, figurarum omnium tres habentium mensuras, sphaeram ut plurimum
supponam,atque illam supponam motum habere ad certum punctum , ubi vis Ioe rum illud sapponere liceat. V. Caeterum motum sphaerae supponam ut plurimum uniformiter distribu-oim, nedum diffusum per omnes sphaerae partes rita ut si partes hujusmodi solutae essent, & se se minimh invicem tangerent, neque cohaererent, caeteris paribus sing lae Pro ratione magnitudinum dicendet ement motum habere distribilium, & eadem velocitate moveri versus datum, certumque punctum: 'quod etiam signum, metain
que quandoque appellabo; &si λrte pun-eιum minus recte meta latind dicatur; sed etiam aliquando, etsi rarius , supponam motum sphaerae non esse aequaliter, & uniformiter distributum omnibus ejus pari busnit si quaedam ejus partes essent solutae, inulloqtie nexu cohaererent, non se se invicem impedirent, neque se se invicem tangerent ,& si magnitudine aequales inqqu
Iibus tamen velocitatibus moverentur versi s datum, certumque punctitan, m tamqtie. Sed cum solutae non sint, necta
trirque componentes figuram aliquam ex fgr. sphaeram γ nitantur quidem omnes vcrsas punctum datum,inequalibus tamen
viribus nitantur; quibus necessitate nexus, S coherentiae invicem contemperatis m
veantur quideri;sed cum tota sphaera mo
34쪽
Dg Moiri COR P. NONNUL. IVetur: Qiipniam solutae non sunt. similia. terhis fit, ac cum plures homines, quibus robur corroris non sit aequale , ct omnes maxime in angiisto unum aliquod umgent oeus: istorum, inquam, unus alium impellit, aut retardat , contemperatisque
Certa ratione viribus unum tamen urget popli S.
VI. Non dubitabo, si detur occasio , aliquando dicere sphaeram tantum haberxe motus aequaliter, & uniformiter, si venon aequaliter , & non uniformiter distributi inter ipsius partes. Non dubitabo aliquando sic loqui de superficiebus , de lineis , deqiae pii ne iis Veluti partes es enimagnitudinis trinae dimensae: crim re vera existimem trinae dimensarum magnitud num non esse partes. VII. Cum autem pluries non dubitaverim asserere corpora omnia organa esse,
vel organici aliquid habere, vel facile in alicujus organi constructionem admitti possetesse machinas, vel facile in machinaea Iicujus constructionem admitti possie. nunc non dubitabo de figuris omnibus etiam planis, de lineis omnibus etiam rectis, deque plinctis omnibus haec eadem , vel sit milia supponere. Superficierum gi tem omniunt,ut pIurimum accipia planas, nonniinquam firmas,stabilesque,minimeq: Cedentes pro organi, machinaeve indigen
tia; non nunquam fic as tantum , inanesisque, ut sic dicam,ad rem alii uam explicandam ; Linearum vero omnium,Ut plu-Zinaiian accipiam rectas,similiter nonnim-
35쪽
4 Lucae ANT. PORTII quam sirmas , rigidasque , stabilesque proorgani, machinaeve indigentia , nonina
quam fidias tanthin . Atque smiliter inquam de minciis firmis, stabilibusque, vel non firmis, non stabilibus. VIII. Illud autem hic loci praetereun-d im non est motum sphoerae, partiumque eausdem stipponi per lineam bievissimam
versus Phineium certum ut etiam prilis jam indicatum est, modo Via haec omnino concedatur. Quod si via haec brevissima impedimento aliquo, ratione aliqua,parte altem sui aliqua non detur omnino libera , consequenter inquam motum esse de- here per viam breviorem omnibus viis, quae forte concedanturtanotri videlicet suo si moveatrar sphaera, semper quantum fieri potest, proximior fiet puncto dato; item& singulae ejiisdem partes quantum spectat ad proprium motum,& quantum proprio motu fieri, & absolvi potest, semper proximiores fient puncto dato. Quod si
neque brevissima, neque brevior via concedatur; vel cum Partes sphcerae sic contra-1ittuntur invicem, ut aequaliter ex omni
regione se se impediant, & fiat ex omni regione aequipodentia nullum fieri suppono manifestum sphcerae motum; &si ipsa ejus
que partes semper nitantur versus datum, certumque Punctum.
IX. At demum, inquam , vel totam sphaeram esse longe remotam a meta, si vo puncto dato, ct nullam ipsius partem occupare signum datum, vel aliquam sphce- , rae partem Occusare jam fgmuri, metan
36쪽
D g uo Tri Coat P. NON NUL. sqtie datam: ex his omnibus videbo prius quaenam sinapliciter consequantiar; de Iallic examinabo ex iis, quae consequantur,qt ar-IIana iis etiam conveniant, quae gravitatem habere dicuntur. '
Uioia extrinsectis eoucedantur nequaquam partes omnesrium cujuscunque Ionge remo a meta , signoque dato
breuiss is viis ferri possunt ad Agnum, metamque datam.
SPhoeram habeamus uniBrmem,exempli gratia, cujus motus sit
ad signum metamque B. Qu9- Fig. Lniam inquam necessitate quadam intrinseca, quae oritura nexu, eo hasioneqtie partium sphaerae; quae nequσPonuntur variare situm inter se,neque ponuntur posse constipari;& inter vias iis angustius ter dentes, & tandem concurrentes ad B signum, me tamque angustiora.
semper sunt spatia, impossibile omninbest sphaerae partes omnes, ut C,D, F, & H perbrevissimas vias CB. DHB,FB serri ad B. Sic cum plures homines man bus suis, Ι,Κ, L,& Μ. se se ap- Fig. II. Plicant variis partibus ligni IM ; utcumque id fiat, sive aequaliter, A
animrmiter modo brevissimis viis IB, ΚΒ, LB,& MB. lignum impellant ad unam eandemque metam B, nequaquam omnes ligni partes, omnesque manus brevissimis viis accedent, & proximiores fient signo,
37쪽
6 Luc RANT. PORTII partes, β manus simi plures; Ω signum singulare est,taniam, idemque, ad quod omnes quidem niti, sed non possunt omnes illud ait equi. ΣΙ. Quae quidem omnia conveniunt etiam corporibυs, ct iis omniblis,qMae gravitatem habere dicuntur; moverique o
servantur Versus centrum telluris,lam qua ad metam . Verum enim Vero consideran
da etiam in his sunt,qui accidunt a medio: puta ab aere, vel ab aqua , vel ab alio eircumfilso corpore. Item, quantum nos non nimis longε videntes, neque longe, lath que sensibus uti potentes experimur, concedendus his etiam en motus accelerationis in itinere versus centrum t u aris: Auiquantum experiri licuit, certis legibiis fit Ailatior. o prout ego existimo manifesta .st ab extrinseco his addi motum ; gravitatemque ex iis esse, quae absolute re vera νlqueunt considerari in uno determinatos nisilari corpore; ut rectius dicam,
gravitatem in uno certo, determinatoque corpore ex lis esse,quae ut recth coissiderentur,necessarit, considerari debent in rerum universitate. Nam fortassis in uno certo, determisiatoque corpore consensu, conspirationeque eorum , quae fiunt in univcrso fit gravitas: non minus,ac in una singulari parte horologiorum variis organis con- fructiorum non pauca consensu, conspir tioneque fiunt caeterarum partium . AC
38쪽
D uo Tu COR P. NON Nut. tua Galilaei quaerentis, qui motus, qUaeVevelocitas esset gravium in vacuo descendentium, haec protulit: quieρxid ille duit de velacitate eorporum In vaetio defendentium, nullo fundamento nititur : detaerat enim ante definire quid i gravitas; cujus naturam perspectam habuiset , deprehenisset nutiam esse invacuo. XII. Sed illud dubium est, an motus gravium brevissima via versiis centra acceleratio haec perpetua sit usque ad centrum; an Vero cum longo itinere corpora gravium facta sit motus certis gradibus acceleratio quaedam, postea longiori itinere, non sic fiat. & itinere longiori , atque Iongiori paulatim, atque paulatim Omni-nb languescat, & extinguatur Per planum quidem inclinatum vocant mihi vi detur id, quod,si recte memini, Renato dcs
Cartes etiam visum est accelerationem motus gravium descendentium paulat trilanguescere; atque demum omnino deficere; quin etiam & ipse motus gravium,&si nequaquam fieret celerior, in eo plani puncto in quod a centro telluris perpendicularis cadit ad planum,eestat,quiescitque grave r ibi scilicet loci omnino sustenta
Partes pharae umiformis, quae fame in linea, qua dueitur a punsis dato, metaque E per A centrum sphara, ut funiparte: EA , d G feruntur per brevisnmam tiram EAGB. Reliquis partes Fig III., omnea, ct iver rectis,ct bre
39쪽
parallelis lima EAGRXIII. NAm eum hinc inde undique ex omni
regione circa lineam EAGB nixus, viresque partium omnium versus B sint in quales , & non est sic circa aliud quo cunque perpendicu Iu a b verbi gratia circa perpendiculum D HB necessum est pamtes EAG , aliasque in hac tantiis recta linea secundum eandem rectam, brevis mamque EAGB, procedere versus B. Cumque cujuscunque alterius partis semper eadem sit distantia a recta EAGB; neque ulla mpponatur, aut concedenda sit partium rotatio, necessum est reliquas omnes viis incedere parallelis rectae EAGB. Quae omnia secundum consensum niti sorum gravissimorum scriptorum, qua tum mihi notare licuit conveniunt figuris omnibus, gravitatem habentibus; & ut mnes coplecterer,debuissem dicere scipam tes figurae gravitatem habentis, quae sunt in linea, quae ducitur a centro graVitatis figurae per centrum telluris brevissima feruntur via. Reliquae partes omnes modo totum rigidum sit, & partes non mutent stum &si semper rectis, & brevissimis nitantur, Versus centrum telluris,moventur
tamen lineis parallelis it Ii lineae,sive quod idem est) illi perpendiculo, quod ducitur gra- a Properpenditura via ive linea intelligenda es recta ad metam.
40쪽
a gravitatis centro figurae per telluris cen
XIV. In his tamen potest esse aliqua
ambiguitas; atque alicui videri possunt ea, quae nunc dico, convenire potius universo globo terraqueo, nequaquam parti ejusdem ; no peculiari in globo terraqueo corpori: puta sphaerulae, quae sit pars , quae sit particula telluris . Nam etsi Lucas Valerius , & alii multi, & pluribus annis ipse Renatus des Cartes crediderint peculiaris sphaerae uniformis centrum gravitatis ideesse, ac centrum figurae, sive magnitudinis; attamen postea poenituit Renatum sic credidisse. Enim vero inquit ca) . cvitario Domini de Argues de eentro gravitatis noupalde diversa es ab eo, quod hae de re ad te scruferam. Sed hallucinatus est ni fallor α- terque nutrum. Nam Ii radius sphaerast AD, O eentrum ter-- Fig.IV. et a C , eertum est, quod si ADJD msia proportionalis inter Ac,θ ABJαπ- Etiam B erit quidem stentria gravitatis utriusique partis opposus D, ct E ;sed non propterea erit centrum gravitatis totius sphaerae; imo neque totius superseiei huius sphaerae: enim a paries D, ct E sunt tantum superseisi huiuspiansia duo. Certum es etiam , quo is fat linea AF tripla linea FBotinctum F orit idem centrum gravitatis omnium oppostarum partium , qua emeipi polsunt altera in radio A D, altera in radio AE qua ea dem inter se proportionem habeant, quamD. A L .R Pan. a. epistiarum