Commentarius in quatuor libros Hippocratis de victu in morbis acutis / Paulo Juliario ... interprete

221쪽

Demsi amare bilis humore uel biliosum simpliciter

miraberis, tau errabis,fluxionem autem prius di ad Ianoresvenas descendere at alteram biliosum ad adiguuiores prouenire ostendens caetera manifesta sum: csterum his quae dixi metem adhibere oportet, re primo non intessisses:bis et ter repetendo intelliges: omistem adsecundam angins reciem pertransibo.

uum in aestiuo, uel autumnali tempore,calida nitro acta nuxio a capite fluxerit, quae ab anni tempore calida acris psit, quandoquidenuiusmodi ei mordet,ulcerat,natUreplerire clam spiranda difficultatem,S multam sicci tatem inducite necnon ea quae conspici poslunt gracilia uidenturi Quo pacto em quam ob ausam quia a mIidis acribusi:

m prioremfluxionem pituitosam hieme cruere deascendere dixit:Mhae ecunda in autumnali ue cliva hora:in steris uero temporibus quod proportione re pondet perinde ac in superioribus dictum est,cae erum in hac Anginae Deci rectam spirandi dissicultatem eue: mr ait:qu reest 'irandi difficultatim aptae loci annuitis in vitium,fruartem aliquam respirationi deseruietem perturbantis queadmodum prius demonstrauimus:

s ' o maxime aperire his iusseris linguam copresse

rit ut seu cium partes uideantur nullum prster naturam tumorem qualem in superioribis commemoratis inura

mei, quod ipsi cori scriptor demonstrauit quum dixit, Rec'o' asus conspicipi sint racilia uidentur, quode' 'pucium meatu inflammatum ei I uideri non, o iii

222쪽

ihil: M quantum es aperientibus conspui potest id uni,hersum absque inflammatione est, partes F graciles it gracile enim per oppositum ad piratre naturam tumorie urerdum dicitur, nonnulli uero ueris gratiae pigrum rei, tum impatito hoc in om digitum est, hau intelligere, res, Gntextum ridicini sintvrprstrenturiquinetiam aliqui ipsum suo modo remponunt:ut ad hunc modumscriben, ces nec mea quae nonspici possunt,absque diore appa. ent hoc tamen modo dispoisitis fluxiom quippiam etia musculis qui prope guttur sunt e ui tergo ordinantur interdum distribuitur,ubi etiam stomacus colloetitus es suis enumero una quoes tenditur, quocirca de nceps in proposito inrextu hoc quoque criptum est. Posteriores etiam ceruicis tendines una tenduatur ac ueluti frigore tendi uidentur. Quod uero deunceps dieitum est guttur pan longe eugis offendit,in hac enim animalis parte uocis gene latronem persici demonstratum est,quocirca ait.

voxq intercipitu spiritus paruus est.

vox quidem ommius inrercipitur hoc es deperditur, quum ut diritum est guttur patiatur, respiratio autem ob meatus angustiam paruasit, At inde anhelitus difficul, ratae mmmentarbs, rempore longiore, patris I crebiorem

esse istum est, rodi ut conlpriptor ad hum reo sim

interpraelatus es .

Ac spiritus reuulsio crebra uiolentaq; est. hisicu iam ex rationem post inae irationem, et perlim

223쪽

dem spirastolum post expirationem siritum di os troque erum modo ritu creberfnquies Oms inspiratione equens ad hunc modum assestis breuis est: iectu 'sus post ex stiraborum ante i rationem existit sed horum demon=iratores in holum bus quae de anhelistus difficultatae posteris reliquimasseris haben

Ita assectis artheria ulceratur, pulmoq; ardenquum externum flatum attrahere nequeant, quibus nisi ad externas iuguli partes, ancelus sponte esseratur, grauior dissicilior la uittat elt,obaram tempus S quonia ex calidis acro Dus p humoribus constat.

sinetiam ita assectis arthera ilarari AN l, humoris uidelicti tredinem,pulmorum uero prauatum ardere dixit,uero viruit sermonem ceniungens, nominde re 'iratrem uti limi rem mendiri quum aD mure 'irationem amittitsubnant ae est si haudquaquam perire demonstratam est,sed quia innati caloris refris'

rat onem, euentrionem i deperditamerii ergo immo rantiam dsequutus, pulmonem inrendit hanc igitvirum, ginae speciem tum grauiorem tum uini dissiciliorem

quam priorem esse ait, rudis edicta re quia institiamum malisq; hera est, em quia ab acribus prouem huis moribus, ea ergo scriptura quae clim re coniunctione quam ea quae absque et scribitur melior est , fgnificos autem in praedictis coniunctri emfecundam anginoesse/ iem, anne tempus in quo, b c humorem a quos diff(i icrem esse simpliciter res scribendum non est, frauior dissiciliere uitatu est ob anni tempus, si iii io ij ii

224쪽

CI ME R.bsque ooniunctione e qui stiam scripturam eruare uolueri ad hunc quoque mod ipsam subi relligere necesse erit, ac si in motextu illa fuisset,haud pauca enim alia ab antiquis diminute scripta inueniunt; M. Si quispiam sebre corripitur, antiquo stercore subeunte,uel nuper ingesto cibo,siue cum lareris dolore siue non eum quiescere Oporter, donec cibaria primo ad inferiorem uentrem

descenderint. ob tales etiam contextussus uolumini de aculorum uictu addita sunt, ab Hippocrate scripta non esse indicatur quum enim in legitima uoluminis parte de laterali dolore gestis per tissime egerit,hoc rursus in loco pauca addere haudquaqua oportebat. In potu uero oxymelite utendum At quum ad lumbos grauitas peruenit, deorsum clustere immitte,uel pharmatia purgato, facta autem purgatione primo sorbitione, mulsa prenso,tu nutriendum:postea cibariis piscibusq; co,etis de uino aquoso in nocte exiguo sed in diernulla aquosa:uerum quum flatus fetidi sisse, rint uel suppositorio,vel clystere utere, sin minus abstinere oportet oxymel propinado,do, nec ad inferiorem uentrem descenderint, deinceps clysterie ad hunc modu subducendum.

In determinate distum est, qua uis in legitima uoluminis pars determinatum Si hoc in loco scriptum et deinceps

uine adem partem in qua Hippocrates pisces emi,

225쪽

nit, nam in uolumine adhuc de aegris ermonem habebat,no de his qui ex morbo coualesc)t:cstera manifesta sunt.

dens superuenerit,si pharmatiam exhibere ac, comodatum esse tibi uidetur:eam in tribus primis diebus haud offeredised ut i quarto. Hoc in om rursus ardentem affectum haud oportune core memorasse mani ectumes si quidem in initio tum disse

rentias tum curationes pridixit:enimuero uerba oec ex, meme illius aphorismi siret, contrecta mediatri mouere snon cruda neque inprincipi, modo non tu ea t, pluriis a uero non urgem: nnulli alio pacto scribim in astast tuum ardemium initio pharmatia utendum esse existimantes in contextus huiusmodi Sit,intra tres dies phar, matiam exhibendum, conueniens itaq; erat sermone proefirre, non ueluti uniuersi in tribu primis diebus phares malia indue .sed quemadmodum aphorismus iste in acutis affectibus raro di in princip, pharmatis utridum:atque cum aphorismi quando in initio pharmatia uti licet,e quando morbi coniictionem expectandum determinare, considerares opus, quis jam fim, pliciter ne in initio uel conet a materia non deteriniettiando dixerit,in utros decipietur.

huum uero pharmatiam exhibueris sorbitionibus utere febrium accessiones obseruando. V ned quiadsunt, neque quumenturo stantea exhibeat,sed quum terminantur,UC con: quieuerunt,necnon longissime ab initio pe

226쪽

dibus autem rigore affectis, neque potUm, neque sorbitionem,neque aliud quippiam huiusmodi exhibe,sed hoc seruasse maximaeesse

putato, donec Vehementer concalefactis ,rint: postea ad hunc modum quod utile est, porrige:pedum nam 3 refrigeratio febris exhacerbandri magna ex parte inditium est, si hoc in tempore cibum ingesseris, prorsus maxime errabas,nam morbum haud parum auombis quum uero febris desinit,oppositum pedes reliquo corpore calidiores redduntur, a censa enim expectore ad caput famam mira tedo pedum restigerationem adauget,at quutiniuersus calor ad superiores partes costitim recurrat vad caput euaporet,non immerito pedes instigidantur,quum natura absque carne,neruosi sint, quinetiam quia a calidissi,

mi locis admodum disi ant,frigidi evadunt, calore ad pectus coaceruato, rursus 3 quod proportione res preet,soluta,uieta piebre ad pedes descendit hoc ita tempore caput, pe: eiusd refrigerata sunt horum gratia cibus offerendus est,quia quando pedes frigidi sunt

uentriculum calidum multodiast idio reple, tum,praecordia intela,corporis laetationem ob interiorem turbationem,mentis suspensionem,atd dolores esse necesse est, praeterea uel licatura momere uult, resi praua euomuerit, dolore cruciatur,calore uero ad pedes descen,

dente, otioQue exeunte, etsi non sudet omnia

227쪽

leuatur, ioc ergo tempore sorbi sollem exhi, hendum, At tunc pernatiosum est.

De particulari cibi crasione qua suo in legitima uolumitanis parte paucis dictu es nihilomi nus hoc quo vi iv o pio e manifeste: magis de hochermo habetur,ut hic sitram illius expositiosi seruat nippocrati semetia qua, tum inisteris, tum in dictis de 'bris ex pectore accensone hoc est ex cord e,ad myutfamam remittere.

terum quibus aliae in febribus prorsus hu

mida est, his pedes diuersis modis calefacicdo de cerota circuponendo de fastiis inuoluendo ne reliquo corpore rigidiores sint, caueto, quum uero calidi sunt,nullum stamen tu adhibe sine refrigerentur obserua aqua aute stigidae uel mulsor potu perexiguo Utendum.

Prorsus, cum toto irpore idem Trasimi coeterum ut non pauci mi affectus, in inbus per uni sum morbi de tirsum aluum humidam esse intingat linamsi lirationem habere nequeant, ut saepenumero osten, ess,e Gnte: xtu non modo hihil boni edoreri potest, herumetiam ae di eum quiscriptum tirationis modum in p risq; asse

ictibus conuenire crediderit: ut enim caetera prstermitta

qvum aluus humida esRepos iratum obuentriculi inflamis nationem, tum ob ebrem ossiquantem frigidae qu pe, stophlegmoni aduersiissimaeli, At colit usibus fibribus se quod didicisti tempore, sumatur maxime siri.

- suibus autem aluus in febribus humida nec non mes perturbata est plerio horum uillos

228쪽

LI MEAE decerpunte viares sodliit, B parum ad interis rogata respondent. At isti sponte nihil recte agunt,haec ut mea fert sententia,ad atram biis lem attinent,si uero his huiusmodi se habentibus aluus humida merito colliquet, frigidas crassas sorbitiones exhibedum mihi cerui, detur,at totiones reprimetes,d nacratiores uel etiam magis astringentes.

Caeterasrenetioerum butomatnsunt,aluus autem humida cumfrenetide ques interdum euenit,non inmen huic proprium,' quo circa aluum humidam ex determinaetionibus curare inuenit. Alfrenesis alia propria curatione pro quenda est: Caeterum curatio:quam istae littoris mandauit renetidem haud qua respicit, sed quemdam affictum potius uere curare mihi uidetur, ex ueratris asse es ortum, caput autem ad consensum perducesti in uentrispassione delirare huiusmodi uero ad atram bilem pertinere haud reste dixit,talia enim a sau bile

Lentre detento,potius eueniunt;

At qui in febri initio uertigine capitis 3 pulsi

bus uexantur,scurina tenuis est, his apud tu, dicationem febrem exacerbari expectandum est,ne si delirauerint admirari oportet.

Quum mput circuserri ager imaginatur uertigo nuncupatur esse itus quum uero una tenebro' usui apparet, te,nebrosa uertigo appellatur,stq obs tuosi simius inor, dinatum motum,qui uel in rapite localem generationem obtine uel e partibus infernisursum irtur, uniuersis auisim huiusmo A fata generaticora inturbationem ins

229쪽

Amflt ob qua luci quoque cum implomatibus, muliussu proueniunt, huiusmodi enim assctus tum eo, rum qu absque discrimine sum, tum pernitiosorum, in

medio quodammodo esse, scire oportet, innata immorati s humores:qui in corporesunt, dissoluere unis deres in tur,sed eos exquisite attenuare, pud quod sensu oetu tum est, excernere nequit, quum alitem imbeis cillis prorsus redacta es filationi,ne i initiu imponi Lethcundum hoc fatuosius spiritus in a caliditate non exis rem debilimia generatur,imbecillitas ergo absque dias crimine maxime es 'Cristiquidem morbum superat. At extrema imbecillitas pernitiosa haud parum ominsuperatur, quum uero non superatur dicta symptomataeueniunt, atq; cum morbo iudicia terminantur. Nonnutila ad secundam ualetudinem, aliqua ad pernitiem, At uero pulsius in capite facti, hoc est araheriarum senseri motus, mulis calidi intis Amptomata sunt, ob quo etiam deliri non raro euenium quum igitur dicta in univera sali,ad hunc modumst habent, quando quisbiam pro,

me incipit, alotiorum tenuitate morbum in inco limes in cotur, uertigines autem cum pulsictus caput fu

i se Diritu repletum esse significam, uerumenimuero

haud ignorare oportet, naturam, ut prauos humores in re ore oenientes a bonis seiungat , quorun I modo exrernat uel ad partem ignobilem transmutat, no i literascere,sed ad hoc agendum cenari, dictus ires sermo ad uictorum praecognitionem maxime siti is est, interdum enim a morbi imito moderate fiunt, At hujus hodi finia Domata in capi esum, uel, exuctionem, uel b humo rum in uentriculi cursore coementorum, eu Permionem;

230쪽

L DB E Ripsa ita rapite solo aliter quomodocunque coeliditatem con equuto, tali capitis asectu lauacrum prodest, pro sorbuiene autem tisane cremor esse satis et , quum uerito ob humorum malitiam, calidus fatuosus si piri ius a

caput emr,his lotio non consertum uersa autem haec uteagere nonuenit, Atasectuum determinatii una sola est,

ex otiorum mncoctione, uncoctione j quorum curis

scriptor recte meminit quum ad hunc modum scribit, et urina tenuis eii, quod cruditatis inditium esse saepius di itum eii: quocirca nu iam, qui me de ndi artem pro iretur, in hujusmodi morbis otior consideratione negligit.

αuibus uero ab initio urina nebulosa, uel etiacrassa est,eos purgare covenit,si coetera quo pcdserent. At quibus in principio toti una tenue est, talibus pharmatiam haudquaqua exhobendum sed si uideaturi clystere mittendum,

bos ad hunc modum curare confert. Sive hscium his coniungit usu proposito cotextu sunt. sue etiam 'o:ut ea od ex his quispiam comune habere potessu muensas uidelicet esse duorum purgationes Irorsus quum cruditas in humoribus en declarauit id G Nilotium tenue, ueluti crassa non et titionem haberent: quod consi semiam signi icat, At nebulosa nebulas habentia indi rant, nigras enim addidisset si quidem ea nos interuere uoluisset haud pauca nam I c d mmunia noesmina absque determinationibus dicere consueuerunt aqvando optimum ex rerum igni cati declarare uomluerunt , non secus ergo quum ad salutem iudicia teris minam sint, insita tum Iesmpliciteratum, Eband ra