장음표시 사용
41쪽
, AN T. FRAe AN T. Lis. sudorem prouocare. alij vero contrarium tenent asserentes ignauiorem esse corticem, quoniam in cortice nec odor, nec amarities, nec relinosum quid
conspicitur, quae omnia manifeste sunt in ligno. Praeterea dicunt quod cortex, cum asseratur lignum pro nauium stiburra sordem, & situm contrahit, ita ut veluti corrumpatur. & ineptum reddatur ad operandum sed optositum experientia demonstrata, apparet enim clare maiorem esse calefactione ; & exiccationem in cortice; quo aliqui solo puluerigato utuntur, de talici, cum sucessu, de iuvamento maximo . neq; hoc mirum cum idem sit omnibus plantis: co tex enim semper ex partibus tenuioribus constat. Ad rationes autem dicimus, quod & si non tantus adsit odor, neq; sapor, neq; tanta resinositas in cortice,
quemadmodum in ligno ; est tamen partium magis tenuium cortex, quam lignurn : neq; semper svi ipsi dicunt)pro nauiu saburra defertur; quinimmo tapesolo pene hoc ligno nares onus acinos deuenitit. tDe usu modo videamus. primo tamen dicendu suomodo corpus debeat pisparari ; cum necessaria sit corporis praeparatio antequam ligni decoctum adsumatur, ut recte positi operari: si enim aliter ad ustim
recipiatur, exagitatur materia, quae cum sit multa,
nec possit euacuari, quandoq; ad mala deducit symptomata, dc pernicem: dc viai ego factam quando lepilepsiam, dc apoplexiam ob exhibitum absq; praeparatione huiusmodi decoctu.In pr paratione igitur
42쪽
primo lenienda , est aluus per cassiam, quae retorri' dos etiam humores evacuat, vel alio consimili, deinde ad venae sectionem veniendum, ubi magnus sit
morbus, & artas, dc vires consentiant. nec obstat, quod aliqui a venae sectione abhorreant, dicentes ipsam facere operationem contrariam naturae, quod natura a centro ad circunferentiam expellat, sectio autem venae ad centrum a circunserentia retrahat ;quia si valeret haec ratio nunquam etiam esset pharmacis expurgantibus utendum in hoc morbo. Prae terea secat venam Aui c. etiam in variolis apparentibus , quoties aliquod malum imminet, ac plenitudo adest, quoniam ubi plurima est materia non sit hiliusmodi retractio, sed potius aliquantulum exonerata natura a parte materiae veluti a sarcina potentius ad cutim, dc extimas corporis partes residuum propelmlit. Secta vena deueniendum est ad materiae cocti nem c in qua quide aliqui semper cum mirabolanis, corticibus ellebori nigri, senae folijs,& consimilibus procedunt; sed non recte , quoniam haec potius coctioni resistunt, cum coctio sat Per quietem i, Ac expurgantia medicamenta ; cuiustia odi sunt praedicta, semper exagitent ;& licet sena lene sit medicamem tum: non tamen est, quin humores educat exustos quod vero cortices ellebori nigri exagitare possinc
manifestum est. dc multo minus conueniunt mir
bolani, nam si corpora simi purganda quida fieri debent: cuius oppositum faciunt mirabolani, non ergo
43쪽
s .κ beonueniunt similes syru. & hoc optime cotra Rasim annotauit Auic.vituperans mirabolanoru usum in se - o sbribus in principio quare potius utendu est syr. de Su maria, de betoni. melle ros&similibus, cu decoctis,sila s. tum n beron. b Orag ali jsq; huiusmodi, si materia sit pituitosa. Quod si sit biliosa, syru. conuenit acetosius
simplex, rosatus recens, de s icco cichorij, cndiuiae atq; consimiles ; cum decoct. eiusdem generis. Si autem sit melancholica, commodum est Oximet, syr
pus de sumaria, de pomis simplex, de sis cco boran& eiusmodi, cum decoctis correspondentibus. In expurgatione vero materiae iam concoctae pro diuersitate humorum peccantium, diuersis utendum est medicamentis, licet fere semper in hoc morbo adsit cogeries omnium humorum , dc semper incedendum est cum vehementibus t, unde piliti. Alexandri conueniunt, dc cochiae de hermodactilis etiam, do fetidae; additis semper corticibus ellebori nigri, in quibus est maxime sperandum. euacuat enim elleborum n grum utrant bilem sine molestia, ut asserit Aetius. quod sit aeger potius voluerit pharmacum in potu, poterit fieri decoctum ex radicibus ellebori nistri, dc se ambibus o Joratis, addendo postea, vel hieram Pa- cliij, vel diacolocynthidos Aetij, vel etiam consectionem Hamech, quae poterunt etiam exhiberi cum decoctione senae, ac epithimi ; non tamen semel, sedi pluries est evacuandum' quia materia in hoc morbo crassa, εο exusta semper contumax est eductioni. Ex
44쪽
Dh Mostro σALLI eo. purgato tandem corpore ad usum huius decocti veniendum , quod quidem hoc modo paratur. assumitur duae unciae corticis,& una libra Ligni, Lignum in scobem redigitur , cortex autem contunditur , 8cper 24. horas infunduntur in duodecim lib. aquae, deinde ad medietatis consiimptionem ebulliunt in vase vel testaceo vitro intus obducto, vel vitreo, vel etiam aeneo obducto stamno ; tadem percolatur hoc
decoctum, & pro syrupo seruatur: eidem scobi postea stiper imponuntur quindecim lib. aquae, bul-huntq; ad consumptionem tertiae partis, & hoc decoctum percolatum deseruiet loco potus in prandi
Ec caena. Sed quaeret hic aliquis num semper Lignumst decoquendum in aqua, vel quandoq; decoqui de
beat in vino, ut aliqui faciunt, qui vel tantum in vino decoquunt, vel in aqua, dc postea vinum admiscent; cui responderem quod melius est facere decoctionem in aqua; ita enim coquitur in India, unde huius ligni usum recepimus e, non tamen negarem, quinetiam in vino quandoq; factum, vel etiam cum vino permixtum iuuet, in corporibus praesertim valde humidis, dc frigidis; sed in calidis 8c siccis omni no est fugiendum 1, possent enim facile ad tabem deducit, ut saepe vidimus. aduertendum tamen, quod
si aliquis voluerit uti vino in corporibus frigidis , dc humidis, non debet in vino lignum decoquere, quia sic valde amarum dc acre redditur decoetium, sed potius admiscenda est illa vini Portio, quae videbitur
45쪽
oportuna,' posteaquam decoctum paratum suerit ex aqua: Sunt etiam, qui lignum decoquunt in aquis
elambiccatis frigidioribus Aendiu.sbiachi. cichor. 3 Iaulusinodi pro febricitatibus, dc emaciatis ; alij aute, qui decoctum altexant cum herbis in ipso incoctis frigidioribus abj tandem, qui lignum decoquunt in iure pulli ; sed crederem ego aquas illas elambiccatas
minime conueniret, cum omnes aquae per sublim
tionem factae; sicut dc pluuiales , particirent adstrictione, ut Galenus etiam sentit. quod si parua haec adstrictio, quam habent, videtur facere ad penetrationem, hoc utiq; effetui paucis diebus exhiberetur 3 nihilominus, quia diu est exhibendum, in tam longo temporis spatio sibimet ipsi viam occluderet, undo laudarem potius vitim decoctionum herbarum frigidarum cum Ligno, quoties timemus calefactione. dc exiccationem stiperquam , licet ex ipsis decoctuiri reddatur imbecillius. Probo etiam illos, qui quidem ex iure pulli deco rum faciunt: in imbecillioribus
enim maxime conuenit, cum ius pulli iunioris & n triat , dc humores contemperet. Non Probo autem
illos, qui cum hoc decocto medicamenta expurgat Ilia miscent, est enim valde perniciosium, cum fiat pu gna in operationibus, decoctum enim expurgat perambixum totius; medicamentum vero purgans a circunserentia semper deducit ad centrum. Nec etiam valde probo illos, qui commiscent quaeda tanquam antidota, ut c*rduum benedictum, radices tormem
46쪽
Da Moxa o Iotillae, bellonicam, de consimilia, quandoquidem cet haec dae calfaciant, de exiccent , non tamen simi admiscenda: quia nec Indi aliquid admiscent, de forte in hac admixtione additur aliquid, quod tota forama Ligno aduersaturi simi enim quaedam repugnatiae a tota specie , quae fiant nobis occultae r unde hoc ad notauit Me sues cauendum in compositione medicamentorum; & hinc patet multo deterius faceret ilIos qui de soluentia medicamenta, dg antidota, dg vires, Ac aquam commiscent. Syrupi autem quantitas exhibenda non est una in omnibus, ut plurimum tamen est octo, vel decem unciarum ; post cuius assumpti , nem quiescendum est in lecto, dc sudor prouocam,dus, capite non cooperto psic enim ilicomoda mutita, quae tequi solent, euitantur; sicuti capitis repletio ac humorum eliquefactio, unde cephaleae, hemicraneae, destillationes caecitates, de huiusnodi alia plura oriri possent. nec vi prouocandus est sildor , vel causactis lateribus, vel pannis, vel vesticis aqua calida plenis, ut quidam faciunt: his enim sunduntur homores de spiritus una cum calore innato, disiipatur. Viebas vero conuenit mediocris, & attenuans non enim valde tenuis est oportunus ; ut consileuit esse in
usii primis illis temporibus, quoniam a tali victu maxime languida redditur virtus e, ita ut neq; concoque ye, neq; discutere, neq; sensibiliter euacuare possit; dandus est itaq; panis neq; semper biscoctus; nic nanque licet bene nutriat, aegre tamen conficitur. com
47쪽
lorum gallinaceorum, & fructus, veluti sunt passidae,ato; pistachia, quae quide dc nutriunt mediocriter, Mattenuant; nec penitus vituperanda sunt coposita ex amygdalis , dc saccaro ; atq; alia huiusmodi, licet non satis facile coco quantur. panis quantitas, Ut plurimusolet esse trium unciarum, obsonium vero duum, vel trium, non tamen ista quantitas debet in omnibus ita mens irari, sed pro natura,& consiletudine laborantium vel augenda, vel minuenda est, datur aute prandium per tres, vel quatuor horas ab assumpto syru-po, sic etiam 3c cama similiter. syr. autem, qui exhibetur ad vesperas assumitur post septem horas a prandio. De secundo decocto bibant patientes in pra dioin caena quantum eis sufficere videbitur, 3c quam tum conficere possunt. sed inter prandium, dc caena ,& a cietia nihil bibere debent; & quum utimur hoc genere anxiiij non sunt aegri semper in cubiculis detinendi, ut olim fiebat; sed permittendum est eis egredi quandoq; domo. dummodo non sit ventosus, caliginosiis, frigidusile aer, dc talis, qui corpus nimiuimmutare, vel commouere possit e terminus autem
est exibendi hoc decoctum 4 o. dierum, licet etiam per plures exhibeant aliqui. hoc autem fit, quia longus est morbus , dc longa pariter continuata euacua tione indiget 8c o. dies videtur poni pro termino in morbis contagiosis veluti in pestilentia. quo exemplo ducti credo, quod Medici assumpserint hanc diem
48쪽
diem pro termino huius auxilij; victus autem in principio, de fine crassior esse debet, in medio vero tenuior , quia tunc natura maxime contra morbum incitata ipsum aggreditur, nec est impedienda per cibum . Cauendum autem est, ne, cum hoc decoctum
assumitur singulis 8. vel io. diebus fui aliqui faciliti
purgans aliquod medicamentu propinetur, sic enim natura impeditur, & materia retrahitur a circuns rentia ad centrum, cum natura ab hoc decocto adiuta semper insensibiliter per cutim evacuet, licet euacuare non videatur. O uod si decoctum Lieni per aluum euacuat, siti amara substantia abstergendo, Scita leniendo hoc facit, non sicuti soluentia medica menta attrahendo. Transactis vero qo. diebus, cum non amplius decoctum adhibemus, omnino est utendum medicamento purgante, ut humores iam parati qui non stat evacuati, euacuentur: suntq; mindicamenta purgantia, qualia descripsimus in praeparatione corporis. post euacuatione refrigerandi sunt aegri dc humectandi victu, balneis, δc medicamentis quibusdam leuioribus pro cibo igitur utantur, Pt sana, cachoraccis, laetucis, de huiusmodi. balneum sit solium aquae dulcis tepidae. medicamenta vero saecarum ros. 8c borag. quod si uberiore ulterius voluerimus expurgationem oportunum est serum laetis, dc exhibitum more Gal. dc antiquorum in debita, α
magna doli 1, Neq; probandi sit ni illi, qui a principio huius morbi non exhibent hoc decoctum, dc cum
49쪽
ctantur ad minus per annum, dicentes in hoc mombo expectandam esse sermetationem, donec scilicet morbuS ad unam formam specificam sit deductus, vesanari possit ab auxilio agente etiam a forma speciωca, quoniam fermentatio requiritur in mixtis factis
ab arte, ut a natura deducantur ad unam formam:
quod apparet in theriaca ; sed inter morbum, & no atrum qorpus non video, quae sermentatio fieri d
beat. ferme tatio autem inter vapores inquinatos, Achumores nostri corporis essicitur quam citissime, ita ut in intemperie morbi principium eiusdem sit rationis cum ea progressa, ut vult Gal. v bis: Igitur quamprimum intemperies incipit, suum habet esse, de so mam specificam: quod quidem dicendum etia erit de morbo Gallico , cum sit morbus in intemperie rvnde hoc expectare nihil aliud est, nisi permittere, ut morbus in habitu deducatur Accedit etiam, quod neq; verum est Ligni decoctum sanare hunc morba a forma specifica, ut stipra quoq; ostendimus: Ex hoc genere auxilij maxima habentur iuvamenta quandoquidem praeterquam quod morbum hunc sanat,
ventriculum roborat, humidiora, & excrementosa corpora exiccat , cerebrum etiam destillationibus obnoxium ex intemperie frigida, & humida, sanat; Caeterum quandoq; si valde siccis exhibeatur adhecticam senilem deducit interdum etiam in corporibus calidis, de siccis aestatis tempore exhibitu febres
excitat. interdu quoq; visi stat aliqui ex potu decocti
50쪽
Da Mox3o GAL hieo 22 huius in hydropem deuenisse, resoluto calore natu tali iocinoris ob discussionem, & continuatam euacuationem, ut refrigerato postea viscere sequuta sit
hydrops.Verumtamen, si moderate sumatur, innocue semper capitur in quacunq; temperatura, corporis
habitu, dc aetate, ita ut exhibitum quandoq; iuerit pueris quatuor annorum felicissime ; sic etiam exhibetur in qualibet regione, anni tempore, ac caeli constitutione. fugiendus tamen est aer vel valde calidus si vel valde frigidus , frigido enim aere corpore nimium constipato, insensibilis euacuatio prohibetur, in calido autem Ob cutis raritatem plurima sit resolutio: sed ubi res urget, alterandus est aer, Vel ad ca- .lidum, vel ad frigidum, ita ut reddatur temperatus: de postea tuto decoctum exhibetur. sed quaeret quis nunquid, quemadmodum sanatur hic morbus deco Icto Guaiaci, possit etiam sanari fui aliqui testanturJ decoctis aliorum lignorum consimilium, ut iuniperi, buxi, quaercus, 3c hebeni. cui res2ondendum . nemini hoc sit cedere potuisse, quamuis multi, dc viri
etiam doctissimi experimentum facere tentarint, ego neminem vidi, nec audiui sanatum: Neq; testimonium fide dignum adducunt ij, qui oppositum
dicunt, nec sequitur propterea Ligni decoctum s nare a forma specifica: quoniam, licet in lignis enarratis reperiatur aliquae manifestar qualitates conii miles 'Guaiaco, no tamen reperitur illa partiu tenuitas, qua 1 quide findutur & attenuantur humores, & ideo non