장음표시 사용
741쪽
De aeternit. Mundii σορ tum quod est, sed quod potuit esse per modum mensurae supereminentis , & incommensit rabiliter supercontinentis quodlibet mensurabile. Mundus autem ita durauit, ut durare potuerit tempore duplo maiori: quia pro quinquies mille annis , qui fluxerunt hactenus a constitu tione mundi; potuit feri, ut iam decies, de centies, di millies mille fluxissent.
Mundus non potuit esse ab aeterno.
IN quo sensu aecipienda sit hare secunda
conclusio di bina est supra i ita videlicet: ut in hac , vel qua libet alia temporis diffetentia sit necessario falsum: Maudus aeter num stetit, au: durauit. Et in hoe sensu sit quaestio, an mundus esse potuerit ab aeterno. Vbi aduerte distetentiam inter has duas pro- postiones Creatura potest in aeternum durare : &: Creatura iiDzeternum durabit. De hoc mundo vertim est : In aeternum potest durare: salsum est: in aetcrnum durabit. nima rationali, de homine, de Angelo. verum est utrumq. nam N potiunt in aeternum durare;& in aetervum dii rabunt. Probatur autem conclusio primo ex dictis in tractatu de infinito. Implicat infinitum categorem alicuin, tam in quantitate per manenti, quam in laeeessiua: sed si mundus es et ab aeterno daretur infinitum categorematicum , saltem in quantitye sueeessiua, aut etiam tam in successiva, quam in per
742쪽
v. . Quod daretur infinitum eategoremati eum in quantitate successiva, probatur: quis
ab hae die retroeedendo per durationem mu-
di essent assignabiles dies non tot quin plores, adeoque partes non tot quin plures in . tempore elapse: non communicantes aequa les uni certae, & determ inatae magnitudinis. Hoe autem est dari infinitum eategoremari-
eum in quantitate successiva. Quod etiam in permanenti, probatur: quia non implicat
coexissere mundo aliquam magnitudinem,
cui singulis diebus factum sit additametum unius palmi ; hoc autem facit quantitatem smplieiter infinitam ; ergo &e. Explicatur hoc. Linea, eui per mille annos,singulis anni addita sit longitudo palmaris est linea mille palmorum: & eui per annos centies mille , singulis annis addi lux sit unus pal-.mus, est linea palmorum centies mille, se in infinitum. Igitur linea , cui per annos in finitos datus sit annis sngu id unus palmus, est lineae palmorum infinitorum. UCc aut .ata contingere non implicat, non implicante
multitudine annorum infinita. Dices: infinitum eategorematicum est actu : etiam si mundus esiet ab aetern durario mundi numqua' esset xota actu;ergo etiam si mundus esset ab aeterno, non d3- .retur infinitum eategorematicum . Maiozyxobatur: quia disertimen inter infinitum categorem licum syne tegorematicum est quod hos sit partim astu,.α partim petolias. ix id vero. sit totum. actu Minor autem pro haluc: quia, duratio mulidi est Decessiva, Decessivum .autem non est totum simul , sςd. vi in t i . φρῖQst partςm.. .,
743쪽
De eternu. Munat. 7 r rResp. nos non desinuisse infinitum eat porem alicunt: id quod est totum actu ut pa tet ex dictis. Si enim ad rationem infiniti requireretur coexistentia partium eonstituentium infinitum, inepte quaereretur, an si
Iossibile infinitum in quantitate Decessiva. nfinitum in quantitate est id, cuius sena paraliquid extra est accipere, hoc est, quod diuisibile est in partes non tot quin plures
aequales uni certae, non communicantes. I
permanentibus partes huiusmodi sunt simul vel in actu, vel in potentia, in fluentibus,se successuis una est post aliam. Et quia si mu-dus esset ab aeterno essent in duratione ipsus assignabiles anni non tot quin plures, de quibus omnibus dici posset actu fuisse propterea in huiusmodi duratione esset vera in finitas. In forma ad argumentum nega in iorem. Ad caetera patet ea dictis. Probatur secunda conclusio. Datur ne .eessitas mera 'bysea, ut quandocumq- me 'tus sit Mundus potuerit ante creari ; ergoi possibile est Mundum fuisse aeternum , ac ei piendo ly aeter m catego tematice.. Pro batur conseq- quia si ereatus in instanti Botuit esse ante' puta in instanti Ae : pq itate remitatein ipsius esse instans vi Si a in potuit ante aeternitatem ipsius, esse in stans A datur aeternitas utrinq. clausa. Nai
& illud instans A, & instans praesens sunt
duo extrema aeternitatis ipsius. Aeternitatem autem utrinque clausam repugnare patet exim quae diximus de iuhnito utrinque termis nato. Datur igitur ne stitas metaphysica, Vt aeternitas illa ,. quamlundus dicitur po 'tuisse esse a b aeterno sit aeternitas syncat p'
744쪽
r 2 ρ. vlt. Quaest. vlt. Simili ratiocinio osten aes ex necessi te, uod a ternitas a parte post sit aeternitas si categorematica deduci impossibilitatem, quod aeternicis a parte post sit aeternitas ca tegorematica . De conceptu quidditatiuo aeternitatis a p/rte post , qua videlicet eri mus in aeternum, vel miseri,vel beati est veposi quemlibet annum assignabilem sit fu tu rus alius annus, ergo est de conceptu ipsius, ut non possit assignari ulla collectio anno rum vi de qua dici possit: haec est aeternitas, qua aeterni sumus , seu qua aeternum dura turi sumus. Si autem implicat collectio hu iusmodi eo ipso implicat aeternitas ea tego' rematica; ergo Dices: Ante creationem mundi , in quo, cumque tandem instanti creetur, implicae fuisse ullum instans , ergo male assignatur instans possibile ante creationem mudi, cum instante praesenti pro duobus extremis durationis mundi. Ergo etiam Lilla duratio staterna; non habetur per praedictum instans
N instans praesens , aeternitas clausa utrinq-Probatur antecedens ex dictis. Implicat ante omnem creaturam ereari aliqRa creatura; ergo implicat instas possibile ante omne dum rationem creata;& eonsequenter qui elaudit omnem durationem creatam cae una parte
per instans praesens, di ex altera per instans possibile, claudit durationem creatam inter chimeram, di instans: si autem claudit pet
Res p. hoc ratiocinium laborare in aequi- uoco. Hate propctitio : Ante omnem creaIuram implicat nisse aliquam creaturuια ,
votest facere dupliem sensum, Primus est, quod
745쪽
quod potuerit accidere esse at i quam creaturam, itaur verum sit: Est aliqua creaturam ntilla est creatura. Et hic sensus est mam secte ineptus , & salsus. Secundus sensus est: Haec ipsa creatura , qua primo fuit in instant, B potuit esse ante instans B , ptita iuinsanii A,M hoc ipsum instans A,quod es
primum ρο;uit esse non primis, per hoc quoaunte inu ui sent mille alia instantia. In hoc secundo sensu verum est Mundum potuisse este antequam suit; videlicet non in otia posito cum primo fuisse, quando de sa-eio fuit: quod implicat in terminis, sed in
sensu diuiso. Ex his patet ad argumentum. In forma:nega antecedens. Ad reliqua utere distinctione iam data. His positis in quoculii'. instanti creat uast mundus finge creatum fuisse, ut potuit, in instanti antecedenti- vel si vis cuicumq. durationi quam durauerit mundus finge addi a parte ante unum instans. Si duratio illa fuit aeterna per additioneri vultis instantis non desinit ese aeterna, & extra aeternitatem illam est illud instans, quod addis. Igitur illud instans ex una parte, & instans praesene altera claudunt utrinque istam aeteConfrinatur doctrina proposita ostendent,
do necessitatem temporis an te creationem cuiuslibet creaturae, adeoq. quod in aliquo possibili tempore Deus praecedat creaturam quia omnis creatura necessario est ex nihilo: oportet igitur ut praeeesserit possibilitet aliquod inllans, in quo euin esset possibilis, tnon tamen erat. Probatur hoe, quia si esse ex
nihilo habetur sufficienter per hoc, quod au-
746쪽
diei potest esse ex nihilo : nam ante Deum nihiI suit de Deo: oportet igitur quod ante ereaturam. ita nihil fuerit de ipsa, ut potuerit esse;adeo'. ut praecesserit necessario Deus . Daem quamlibet ereaturam in ratione du gentis; ut patebit infra. Dices : etiam instans B est cx nihilo in-Ians B no potuit esse ante hoc tempus imaginarium - ergo instans B non fuit possibilo antequam esset. Minor probatur: quia instas P est essentialiter ainum huic tempori imaginario adeoq. impotens existere non existere hoc tempore imaginatio.
Resp. transmissis maiori , & minori: negando consequentiam. Hoe ipsum instans B quod nequit esse, nisi in hoe nune imaginario, est ab aeterno possibile , est possibile arctequam sit ; & necessario praeceditur ab infimitis alijs instantibus, vel realibus, vel imaginariis. Finge hoe inflans,ese millesimum,nter instantia de sacto ereata . Hoc posito
obabet quidem necessitatem non existendi, ni spost illa nongenta nonaginta nouem, quae fluxerunt e non tamen habet neeessit luod illa eadem realiter suxerint;
so la, illa, realiter fluxerint ; eonti ere potuit , ut non esset Willesimum , sed primum, vel millionesimum. Si foret primum non realiter , sed imaginarie , de possibiliter fluxissent antecedenti , si foret anillionesimum , non solibri possibiliter , de imaginarie, ut de facto eontigit; sed reali ter, & physice fluxissent illa omnia , quae
numerum in illionesimum conflant.Haec omnia parebunt clarius ex dicendis. que ut
747쪽
Satissi nonnullis obiectionibui.
Ostiditur primo auctoritas Augustini
relati a nobis initio huius qtiaestionis: videtur enim ibi supponere Augustinus suisse in libertate Dei ereare,vel non creatu Mundum ab aeterno, quo ponto licet sic a sumentari. Deus fuit liber ad ereandum, vel non ereandum Mundum ab aeterno; ereto libertati diuinae tribuitur, quod Mundus non fuerit aeterno : quod autem libertati diuinae tribuitur, ita tribuitur ut tribui pos sit oppositum : ergo eidem libertati trib*i potuit, quod Mundus su i siet ab aeterno. Resp. Augustinum non disputare ibi an Mnndus potuerit vel non potuerit esse ab a terno, sed respondere Philosophis gentilibus probare conantibus Mundum de facto fuisse ab aeterno. Ita autem dissetuit illorum argumenta ut non litiget de possibilitate. Immo
ex hac ipsa responsione Augustini posset quis
748쪽
igitur potuisse ereare antequam ereavit, & quandoeunqtie ereavit, ita creasse , ut ostenderet potu i sse se quolibet ante assignabili
Ad argumentum in forma nega esse se libertate Dei creasse vel non creasse Mundum ab aeterno. Obijeitur secundo. Mundus contingenter est in tempore; ergo Mundus potuit esse ab aterno. Probatur consequentia quia si contingenter est in tempore: est indifferens ut se Vel no sit in tempore; sed si est ita indisserens est indisserens ut fit vel in tempore, vel ab aterno; ergo si contingenter est in tempore, potuit esse ab iterno. Resp. concesso ant. neg. conseq. Ad probationem concessa maiori, nega minore. Est,ndisterens ad esse vel non esse in tempore per hoe praeei se quod si indifferens ad esse & noesse. Aliud autem est esse indifferens ad esse ac non esse; aliud ad esse in tempore,vel esse ab aeterno. Quia tamen argumentum procedit sine malitia i , & asserit Mundum esse indifferentem etiam in hypothesi essendi, esse non esse in tempore: siue t creaturam se sp. seeundo: negando antee. Mundus ex suppositione quod sit non contingenter, sed .eeessario est in tempores: quod ijsdem ra.
aionibus euincitur, quibus euincitur non potuisse esse ab aeterno . Obijcitur tertio. Potentia libera ereandi Mundum est aeterna; ergo mundus potuit esse ab aeterno. Probatur consequentia : qui
φmquam datur potentia libera completa ad aliquem
749쪽
De aeternitate mundi. r aliquem effectum quin eo ipso dari possit talis effectus; ergo si potentia adaequata creandi mun dum est aeterna, Mutidus ipse potuit
Hoc argumentum ponet totum eoneedi in fauorem prima: conclusionis. Haec propositio : numquam datur potentia adaequata ad
ullum effectum quin dati possit talis effectus: bene intelligetibus est manifesta Facit enit, hunc sensum : nullum est instans assignabile in quo detur potentia adaequata,Ur non pose sit dari effectus: quod est veris sinum . Si
enim a primo instanti in quo Mundus creatus est per insultum recurras in tota diuina aeternitate, nullum inuenies instans,in quo non potuerit esse Mundus quamuis autequodlibet in si iis inuenturus sis aliud instit: immo per hoc ipsum quod ante quodlibet instans inuenturus sis aliud instatis in quo esse potuerit Mundus recte probasti supe
rius implicaretaeternitatem categorema escam Mundi.
Atque hie aduerte nos de illo numquam idem omnino philosophari , quod philosophati sumus de omne & alijs huiusmodi de in sinito. Dictum est autem ibi quod ii si omne sumitur collective propositio est det subiecto non supponente. Dicitur hic idem
omnino si ii numquam accipitur collective Quemadmodum enim non est accipere omnes Angelos possibiles aut omnes dies suturos per totam aeternitatem per modum univceollectionis, ita non est accipere omnia instantia possibilia intra aeternitatem oriunam auice edentia Mundum per modii unius collectionis. Iuxta hanc eandem doctrinam sol
750쪽
is Disput. vlt. Tu. I. vla. uex hoc aliud : sue potius hoc alio modo
propositum argumentum, Quotiescunque ld tur potentia adaequata ad aliquem effectu i potest dari talis effectiis: sed ab aeterno datut potontia adqquata ad Mundui ergo ab sterco potest dari Mundus. Totum hoc argu - aestum fundatur in ii quotiescunque quod non potest recte accipi nisi distributive, adeoque saeit hunc stillanitin quolibet insanti detur potentia adequata ad cffectum dari potest effectus: sed in quolibet instanti intra aeternitatem assignabili, datur causa adaequata Mundi; ergo in quolibet in stati ti intra totam aeternitatem assignabili potest dari Mundus, Quod totum est verum. Qui
igitur argumentum propositum sic resoluere iPotest, totiun concedat. Qui non potest det xesponsioneni communem, videlicet eoircense maiori distinruendo minorem : ab sterno Motur potentia adqquata ad mundum in tempore : concedo ; ad Mundum ab e terno: nego minorent & consequentiam. Hoc eodem nodo ad obiectionem propositam . Respondetur eum distinctione potentia tritiua mundi ab aeterno, est aeterna : nego antes ens,& suppositum antecedentis: crea xiva mundi in icmpore, est aeterna : concedo anxecedens di nego consequentiam . Solet
hoc explicari per potentiam , quae hodie est
creanda durat ion em crastinam . Nunc enim&bori & semper est potentia creandi dura-xio com crastinam .' cum nec nunc , nec heri, i rLς umquam .detur potentia creandi nunc vel heri aut semper durationem crastinam. Conceditur igitur aeterni ias potentiae creati- νε nun conceditur poteutia cieatiua aeterni.