장음표시 사용
721쪽
rum in aliud Caelum transmutetur non probat incapacitatem materis ad transmutationes, eum hic etiam sint multa corpora num quam in alia transmutanda. Ex his patet ad ea quae initio articuli proponuntur. Ad primum .Resp. primo transmisso antecedenti: negando consequentiam. Quae si v Icret : materia hominis esset diuersa specie amateria aliorum corporum de uniuersaliter quot sunt species corporum habentes inter sedisserentiam in persectione, tot essent qaccies
Resp. secundo negando ant. Cuius salsitas sonstat ex prineipio communi R reςepto et
ab Aduersarijs, quod vivens toto genere vincit in perfectione non vivens corpora autem coelesia non vivunt cum infinita sublunaria uiuant. Stultum est enim dicere solem este
Ingens quoddam animal quod aspectu suo illumia et & exhilaret mundum sibi subi ctum . Et sic de emeris eorporibus caelestibus .
Ad seeundum. Materia eadesti, non est sup-
iectum transmutations. rc. Respondeo cui adistinctione: non est subiectum in exercitio subi cibi & in actu secundo : omitto; in ct primo & in aptitudine: nego . Omasi ' esse subiectum in exercitio, quod ramen falsum ostendunt qui generationcs nouoruincorporum obseruant in Caelo. Ad tertium. Patet ex dictis materiam cel stem transire aliquando a forma ad formam. Omisso tamen quod non transeat Πόn prop-
terea inseres non esse aptam transire . Hoc
principium frustra est potentia numquam redigonda ad actima negari debet. Nam P tentit
722쪽
aentiae hi iusmodi infinitar & in aeternum ea - Mintur. Dabitur in te per totam aeternitatem, potentia videndi hoe Romanum Collegium, poteri ia seribendi hanc lectionem, quam ta
men per totam aeternitatem numqtram am
plius seribes, Ece. Materia Celestis no tran-st a forma ad sem ni quia non est arens ipfiapplicatum, quod ipsam promoueat a sorma ad formam . Et hoe idem diei potest de matpria infinitorum corporsi sublunarium.
Neque enim eredibile est non sore in sine mundi ullum saxum ex ijs quae inerunt ini-rio, & se de aliis infinitis, pro quibus vides instaturari pori idem argumentum . Ad vitinium iam dictum est. Ad id quod vieitur quod forma eaelestis satiet pione ca- aeitatem materiae . die, idςm diei de forma aquae 5c qualibet alia forma huiusmodi , ve
taret ea distis initio Physin. Quod si via
la perfecte satiativa haberetur ex nobilit de formae plus satiaret materiam forma P pinetiae, quam forma Solis , aut ullius eo potis Caelestis ream constet formam Pimpi- stellae utpote formam viventis esse persectionem qualibet forma Caeselli. Ad illud de α peritu, eddam modo se habet materia 'iiis ae sublunaris, neutra enim appetit habere simul duas sermas, utraque in sensu diuiso ab ab ea quam habet appetit aliam : quia neutra potest naturaliter habere duas formas: aut naturaliter earere omni forma . Transitus moeriae a serma ad formam non est tribuendus materiae appetenti promotione sui ab ignobiliori ad nobiliorem, sed agentibus -turalibus,unum eorrumpentibus re alteri, signentibus. D. Thomas ubi hoe dicit, ma- -
723쪽
- ne coris. 6 si pis dieit ad exemplificandum id quod ilii explieari quam ad probandum hoe ipsum cxprofesso . Praeter ea quae obiecta sunt initio possbe ulterius argui ex Philocr. de Caelo ubi probat, vel probare intendit motum corpo-rum Caelestium numquam desiturum. Quia videt ieet motus eorporum Caelestium elicircularis, motus autem eireularis non habet contrarium,adeoque numquam desinit. Non fedieipotest de motu rect6 qui habet sursu deorsum, adeoque in contrarium mutatur eum ex deorsum fit sursum, ut aedidit in pila refilienterani ex sursum deorsum ut contingit in lani de suis si proiecto relabete in caput proiectoris. Ex hac doctrina Philosophi se arguunt. Motus Caelestis no debet nee fotest naturaliter desinere : ergo neque corpora Caelestia ergo corpora caelestia simi naturaliter ilico raptibilia. Probatur eonsequentiae quia impli eat motum naturaliter perpetuum esse in subiecto naturai, ter non perpetuo; ergo si motus est naturali ter perpetuus etiam subiectum naturali tetperpetuum erit. Antecedens probatur: qi moriis timilit esse nisi in subiecto , xi
deficientiam subiecti defici ditiolus: enecessitate vel potentia qua debet vel potet defieere subiectum, debet vel potest deficen
Resp. eirca hoe prinei pium Philosophi
multa es e dicenda . Motus Rotae figuli est
motus circulatis: motus circularis numquam
debet desinere, ergo motus rotae figuli num- Quam debet desinete : adeoquς impresso semel impetu quo tota Voluatur, debet iii
724쪽
pressor reeedere secursus rotationis aeternae Facile tamen est huic no strae instantiae s lis sacere; assgna do disparitatem inter mora cireularem corporis caelestis & motum eireularem rotae figuli. Corpus caeleste mouetur in medio non resistente motui eorporis quod mouetur: rota figuli mouetur in me Wioresstente. Secundo. Corpus calleste non est graue adeoque per motum ipsius non asiacendit neo; descendit graue in medio leuiori: rota figuli est corpus graue , adeoque damouetur ascendit & descendit graue in aere, propterea qui mouet rotam, dum rotat defatigatur, quia rotatione huiusmodi mouet sursum quamuis non per lineam rectam eo pus graue, hoc est natura sua tondens deorsim ; adeoque motus rotae potest dici uno modo naturalis, alio modo violentus; natu. salis. quia est secundum natur m talis ari facti: vioIentus quia est contra naturam ligni sursum moueri; quod contingit singulis partibus rotae successive, dum illa rotatur:&quia motus proprius artesecti est ab extrin- Deo, naturalis antem ab intrinseco: propi re rota sbi relicta npia voluitur circa axem,rso: sicut Statua 'mon progrςditur , sed cadit . Aliud tamen argumentum ex ipso Caelo ageres contra Philosophum. Motus circulaxis numquam desinet motus Cometae est mo-etus circularis,ergo motusCometR numquam
et sinet : sed motus qui numquam desinet subiectum petit incorruptibile , ergo motus Cometae subiectum habet incorruptibile : Sceonsequentet Cometa est incorruptibilis.
notem non facile probabisquamis
725쪽
. De Coela. uti pro vera statim illam accipiant. Vix en inia liquid est circa Cometam magis arduum quam motum ipsius inuenire : s ed quidquid sit de veritate ipsius, idem robur habet apud Philosophum. Sed omissis instantsis. Respondenduin est in forma cum distinctione : motus circularis nuinquam desinet eum constantia subiecti seu corporis quodnaouetur: omitte ; sine constantia talis corporis: nega. Motus circularis non desinet vel per inotum oppositum , sicut desinit motu; sursum in lapide per relapsum eiusdem , vel Ppr quietem eorporis in quo est,sicut moturdeorium in lapide, quando attigit centrum e sed per destructionem corporis in quo recipitur sicut cessat motus Cometae quacunque ille sit qui durante Cometa durat, pereuntὸ perit. Huiusmodi perpetuitatem in motu caelestium corporum admittere oportet, qua videlicet tamdiu moueantur quamdiu sunt. Immo videtur cuidens & corpora ipsae estia & motum eorumdem esse ex natuta rei perpetua simpliciter, nee desitura nisi
co iuben re cuius ad nutum ni ouentur: quan
do videlicet Cani calore liquestent , & totablunatis natura igne consumetur. Hoc t men non probat corpora huiusmodi esse naturaliter in eorruptibilia: sed solum natura ita esse dispositam in sitis partibus secundum locum ut caelestibus corporibus secundum motus naturae ordinatos nequeant applicat agontia a quibus absumantur: sicut v. g. i 'nas qui nuc est in Persia numquam me com buret ; quantuis 3c ipse sit naturaliter ebi bustitius,& ego eomnustibilis.
Ratio est :bilia generationes & corrup
726쪽
tiones retu- sv t ox natura rei prepetuae r d has autem eoncurrunt pec modum causarum uniuersalium corpora cassestia : con-Dςurrunt, inquam,applicando per motum ci eeularem varios inquxus prout naturae ordo
requirit , puta motus Solii applicat modo plus modo minus ea loris prout requiritur ad hoc ut granum frumenti quod in terram . Gcecidit modo marcescat, modo erumpat in heibam, modo adolescat in spicam, & sede'.
caeteris. Fundatur haec generati iam te corruptionum perpetuitas in hoc quod libi '- spe diximus, vadolice e quod generatio uniusi: t eo truptio littorius ti Q conuerso. unde fit, Vt nihil umquam intercat, quin aliquid in . loeum ipsius Natura substituat. Qi 'd'uam diu fiet numquam tota interibit. Hine habes rationem philosophicani eur impossibile sit icuc finem miludi. Hic enim est in volunta te omnino arbitraria Dei , unde dicitnr : non est vestrum nosse tempora vel momenta clxae i ater posuit in sua potestate. Unde si consulas Mathematieum quando & quanta erat Lel ipsis Sol is, respondebit &recte & assevcranter fore die I .,Febr. hora ra. eum dimidia & tribus minutis, amq. tantan c 'talem ut tertiam solist partem, occupet. o Let. de hac re omnis Mathedraticus habet euide-tiam. Si autem qu 'ras ab. eodem quando desinet Caelum moueri , tuam Interrogati O- viem ridebit . cum tu ipsa Celo videat rationem cur moueatur : nullam rationeir agno scat cur umquam quiesc. it S re ipsa non esit ulla ratio praeton voluntatem facientis. Propterea aiunt mundum desiturum per vinaculum qui4 unc ros ii abit Deus cxi
727쪽
ge: t qauiari im secundarum a. petentium vite: ius propagari fait m secundum specisui .
Oueri Caelor ab intrinseeo duplex
is Philosophorum elassis assirmat. Prima est eorum, qui Cilos putant esse animistos. Secunda eorum qui Quamuis animam Cado negent dant tamen illi prineipium intrinsecum motus: neq. enim ad hoc ut aliquid moueatur ab intrinseco noeesie est esse animatum. Ignis ab intrinseco sursum in uetur, lapis deorsum: cum nec ignis nee Iapis si animatus. Vbi aduerti obiter diserimen inter motum quo ni et se animal . ω motum quo moue tur sapit. Vtrumq. recte dixeras moueri ab intrinsecor non recte dixeris utrumque movete se. Do animali recte dixeris mouet se et non autem de apide. Qui dixerunt Caelum esse animatum dixe- r tie sequenter Caelum anouere se. Esse tutem animatum ea potissiman ratione peruadet conantur quod nequeat emeaciter probari oppositum. PKterca corpora ellcstia a Platone & Aristotele dicuntur pasium nobiliora sublunaribus: sed multa ex subluna- ribus ese animata est certum & cuidens s ergo ipsa citam corpora cadestia sunt aut nata, Consequentia probatur et quia ridetur totum ex terminis quodlibet non uiuons es se ignobilius quolibet vivente. Igatur exi collentia caelestium corporum sublu-
728쪽
naria stare nequit cum carentia vitet in iis.
Tertio non solum videntur esse animati Coeli , sed insuper videntur esse sapientes. Probatur hoc:quia secundum Philosophum: ordinare est sapientis: caeli autem ordinanth e inferriora; ergo Caeli non latum vivunt sed etiam sapiunt. Minor probatur: quia totus ordo naturq sublunaris debetur celoruisi induxibus , qui si impedirentur, deordinaretur natura. vlterius motus ipse caeloriam
est ordinati simius & per hoe quod sit in se
ordinatus ordinat haec inferiora , adeoq. duplice in bis inferioribus ordinatione medi- rari postes, uuam qua ordinantur in se,alteram qua ordinantur in causae utraq. autem videtur monstrare sapientiam causae, cuius est rem ad extra ponendam prius ordinare in se, di postea extra saeere ordinate. Explica- ur hoc cum exemplo Pictoris, tum exemplo Architecti. Hic priusquam domum aedificet, adeoq. ita ordinet inter se lapides , ut exurgant & aptentur in aedificium , ordinat in se-apso eosdem lapides , qui propterea dicuntur prius ordinari tu esse intentionali, quod habent in auima Arthitecti, quam in Hibe lysico & reali. Miue dicitur Architectus
iacere prius domum in anima, quam extra.
Ille vero priusquam disponat colores in teli eosdem disponit in anima, adeoq. in ipsis
Ctiam coloribus praeter ordinationem in re, habes ordinationem in mente pingentis. Quarto. Corpora celestia dicuntur causae uniuersales rerum inferiorum : inter res auteinferiores inulta: sunt quae vivunt, ergo etiam corpera caelestia vivunt. Maior est cer--
729쪽
ta, unde est quod ait Philosophus Sol σ
homo generant hominem, eT quo patet caedestia corpora esse causas rerum etiam anima tarn m. Probatur aute consequentia quia
in causa debet prae eontineri perfectio , quae est in essectu : causa enim dat effectui qii id quid est in effectu : sed in effectu est perseolo animati; ergo causa dat effectui persectionem animati: si autem dat etiam habet: iuxta illud & apud. Philosophos & apud Legistas receptum : nemo dat quod non habet .
Confirmatur hoc ipse in , di promouetur ex doctrina D. Thomae. Dieit enim Doctor
Angelicus causam principalem corum Uiue- tium quae gignuntur ex putri esse corpora caeles ja : sed causa principalis d bet conti- nere vel uni uoce, vel aequi uoce totam per sectionem esseaus - ergo corpora Caele stia debent contiuere vel uni uoce vel aequi uoce totam perfectionem vatientium quae gignuntur ex putri. Vel contineat equi uoce vel v- . ni uoce, sunt viventia ; ergo corpora caelestia sunt viventia. Minor subsumpta probatur :quia continere viai uoce est esse eiusdem spe- ciei cum perfectione contenta : implicat au- teri neu viuens esse eius linia speciei cum Vivente. Continere aequi uoce est eisu persectionis altioris, adeoq. corpora caelestia de bent esse maioris persectionis quam viuen xi , quε gignuntur ex putri: non viventia. a uicio nequeunt esse per lecti ora viventibus.
His addi possct i ii ii a Scripturae: quifeciscaelos in intellectu. Quibus verbis: videtur innui Canos non solum anima sed intelli- Sentς anima preditos est e.
730쪽
Hanc controuersiam ut resoluas notanduest non eadem probabilitate sustineri posse Caelos esse animatos, qua sustineturCoelos moueri ab intrinseco. Haec enim positio r. iatam est animatum , est ri ducitia. Haec al ia: Icoestim mouetur ab intrinseco est probabilis. Hanc esse probabilem ostendemus, priusquaeos repellamus qui inepte putarunt Caelum iesse animatum. Prima ratio suadens moueri ab intrinseco corpora caelestia est perpetuitasti necessitas talis motus ad conseruationem naturae sensibilis. Est enim probabile quod quemadmodum grauibus est innatum principium ad descensum, leuibus ad ascensum; se etiam corporibus cilestibus innatum styrincipium motu quo circulariter mouentur. Porro principium illud est aeque in bonum naturae ac principium aliorum motuuvi patot ex dictis . neq. enim magis exigit natura grauia serri deorsum, leuia sursum, quam Solem & Lunam aliaq. huiusmodi circumagi. Atque hic obiter nota nos de sole & Luna alijsq. planetis hic loqui iam quam de causis
uniuerialibiis istor uni an seriorum. Cum enim sint caiisae naturales, eorum que .
in nriindo subitinari, videntur habere ac natui a quidquid requiritur ut fungantur munere Cati sarum : ad hoc autem requiritur ut moueantur in orbem , habent igitur a natura principium quo mouentur in orbem. Neq. obstat quod omnis motus in ijs quae mouentur Maturaliter & non vimini sit nio tunsursum vel deorsum. Namivel hoe ponitur pro principio uniuersali; ita ut extendatur tam ad nio tuni Celesti una quam ad