장음표시 사용
21쪽
L I B E R. rs aliqui ali acrines humores a maturo fere iam foetu pro unt, dem
lant,ct ad pariendi tempus usique detinenturia, turiores enim iam infantes non per rures ad pudenda, sed meatibus quibusdam per umbilicum extraseptum hoc urinam excernunt. Ab hac ero ct humoribus alijsfoetiuilla tunica munitur, ne horum acria monia assciat η, aut impuritatio liquid i contrahat. Tertia tunica totum faetum interius ambions odissue complectitur, ct ab humoribus o asterioribus ex-
terioribus tunicis tenerum foetum d Uendit, mollicula o lenuis admodum, eoque a Graecisamnaea, quoiada imollitiem accedens, nuncupata. busdam νοὸ Armatura concepturi Arabice a vi dicitur. Harum autem tunicarum diserentias cum coutea re geniturae mixtura, adiecta gura declarat.
C A P V T IIII. . De tribus facultatibus co pus dispensantibus,&ipse spiritu. . 'MIxta iam ct conclus tragu iri oemina genitur mox vis
ue facultas ,anima inquam potentia essentialiter ei adsilas in corpore actiones peragendas attributa e exerit, ct triplici sese modo conuenienter operari incipit. . Priuruacuit naturalis est,facultatum aliam omesct basis,aiuitii, nimalibus ut septantis communis. Haemox a tempore generutionis vis ad perfectionem elinquοdgeneratum It operatur, augmentando inquam nutriendo. Locum autem in h*ate obtinet, unde deinceps per venat in. i. torui corpus rotur. Eius vo ooperatioprimastonte duplex esse depre Alter uis, henditur. Alteratrixinquam, quam Immutatiuam nonnulli dicunt, quin generat imprimu seminissubstantiam immutat, ct ex eo quod teDe ratin
22쪽
rat insub antiam Pilarum partium ut Amissatim at qualibet, con-
sertit: particulatim verὸ Mixtis qualitatibus elementaribus fucata ratibus in eam substantiam rursim intendens,per calidam sebumidum molliorem substantiam escit, qualuis animalibus en caro, in plantis vesia flores ct medulla: per calidum Osucum in animalibus cor, in plantis radices: persti dum ct humidum, in animalibus pilos,in plantis folia: per figidum ccumautem in animalibus neruos Oossa, in plantis r. cortices ct ligna operatur. Formatrix deinde,quam informatissam νο- resini αcant alii, quae eam qua alteratur materiam, eguit ad eius similitudi nem, unde suam traxit originem,partibvssuoprimitiu mitibus gi latim dispositis. Hac ipsa partes qua caua esse debent, veluti intestina, venae,arteria milia caua unt:qua verosolidae solida itidem. Et breuia bis, haec omniasingillatima et minutissima qua ormat, ct cuiusuis par ticula supersici perficit, ita ut nihil otiosum, alibit etiam superfluum
His autem principalibus facultatibus ad naturalem vim in perm racultatoriendo animali pertinentibus, aliae quoque auxilitares velfamulantes potius insuper accedunt. Generatrix inquam rei generativa, in logitudinem, te latitudinem, seprofunditatem ipsiumgeneratum diducens. Auctrix etiam, qua per nutritionem auget,ct ad iustum a lentum a spei scit.Nec non MO nutrix, quaesuetui in utero tam inde a concepto semineseruilfoueti, ut tot ac tantis animalis partibus constituendis fusciat. Vltima autem huic aliae quoque auxiliares facultates quatuor accedere perhibentur. Attra-ictrix, quam appetitiuam dixere quidam, qua conueniens nutrimentum singulu partibus sua vi ceu instrumento attrahit, veluti pro carnis nutrimento substantiam singuinis, pro cerebri verὸ alimento substantiam phlegmaticam, ct similiter in alijs calida ct sicca facultate siua operans.
Coctrix velasteratrix calico humida vi operans, alimentisub antiam immutatio diuersa natura alimenta in unam veluti massam redigit. Retentrix vel retentiua,qua purum nutrimentum retinet vn idexcoctum
singulis membris asiimilaturatque .rnisur fragri sicci versa. Expultrix vel expulsiva, qua Iupersua, neque quatitit. iti neque qua itati partium conuenientia, iue, parilbae nutaremuos mila , bumidi O igidi venecessario expectit. πι
23쪽
secunda acustas qua in huinano semine principaliter operatur, Pr talis dicitur, Osuum in corde locum habet. Ea autem cor vivificat, a quo per arterias annexas vitalisspiritus ad omnia membra, naturalifacultate di stosita, vivificanda,cor atque arterias dilatando se constringe in processit. Dilatando inquam , quia qua cordi motiva vis indit, ipsius cordis morum a medio ipsius in omnes extremitates dilatat. Constringendo autem, quia eadem vis cordis motum ab omnibtu extremitatibus rursum a m
dium ipsius colligit 9 coxstringit. Vtruns vero horum pulmonis beneficio
feri videmus, quisostis instar aerem cordi per arteriam attrahit: is ab eodem rursum ad alias corporis partes per arterias transimittitur. Ide m continuo motu pectus mouet, neruis se lacertis motis primitus. Summe ero necessariuι hic est, tum propter naturalis calaris circa cor mitigationem,qtri ex aere figido temperandi gratia nimiuin calorem attrahitur, maximὸ
cum tanti calaris ipsum coris constet , ut nisi ex aeresti dum perpulmonem subinde temperamentum attraheret, in se mox su secatum periret: tum etiam propter vitalu spiritiu nutrimentum, ex cuius temperamento animalugeneraturs iritus, cuivi in cerebro sidem esse mox dicemus, unde omnes nerbi origi V trahentes, perstinam dos desiendunt, ct in corpus hinc inde diuiduntur, nec non ct a primitivosuo animali stiritu ope vitalis stiritus conseruantur. Idein tamen illeperanhelitam attractvspulmonis ministerio aer, ct in vitalem stiritum transiens, multis quoqymodis neu rara obstruatione corrumpitur, cerebri inquam distositione mala,infectione hepatis, assectione cordis, perforatione pulmonis O milibus, exterius quoque accedente nimia aeru corruptione : de quibis in praesenti plura dicere , ct prater institutum, ct praeter utilitatem aliquam fingui remforet. i iii, saevi Tertia facultas animalis est, qua regina veluti supremum lacumtas, Animδ' occvat, sedems in cerebro obtinet. Ea vero triplex certo deprehenditur. Prima enim huius viritu ordinatrix est, qua totum cerebrum di stonit, costa suo Ordine occupat. In priori enim huiruparte Imaginationem, in m dia Rationem, in posteriori vero collocat Memoriam. uod enim in prinus cellula phantasia concepit, mox id ad Rationis domicilium velut iudicandum transimit 'o quod hic iudicio decerptum, Memoria ad conse
uandam ct in a dirigendum relegat. altera Sensitiva est, quamli
24쪽
ω vari improsensium ratione sciamus, hoc tamen feri modo teneamus. Spiritus aniniatis mo ὸ in cerebro locum esse diximus ) procedens ab interioribus cerebri cestulis, mediantibus neruis quibusdam sibilissimis, sensus format, Osua virtute horum neruorum ministerio, ad oculos visum, ad nares olfaritum , ad aures auditum, ad palatum verὸ gustum dirigit , quos ex sensibus capitis tantum numerari videmus. Te tia Motiua, in cerebro generata : cui mouere proprium dicitνr. Sicut
enim Spiritus animalis disponit o dirigit ordines ac proprietates sen-Dum , uti praedictum, ita eiu dem beneficio motus quoque diriguntur, quibus Oirituum virtutes dilatentur, ct alia quoque membra dimittantur.
Caterum ad omnium harum facultatum perfectionem, necessario stiritus exigitur, cuius beneficio ct motu continuo tam sensus quam vim tutes impellantur, ut actionesμα peragant. Hunc autem dicuntsubtilem quandam aeream essesubstantiam, qua corporis virtutes continia adsuas peragendas tactiones excitet. Et revera hic Spiritus subtile quoddam corpus est, caloris vigeneratum, propter sanguinem in hepatescaturienteni per anhelitum O arterias attractus, indei per venas ad omnia membra dissum, corpora viviscam, promouenda motui, mediantibus neruis Omustulis, inseruiens. Hic autem primὸ ad hepar dirigitur hoc modo: Calare exsente in sanguine, ebullitio quadamst in hepate, unde fumus quidam vel vapor prodit , qui mox per venaι hepatis depuratus in subtilem quandam aeream mutatur substantiam, ct Spiritus Naturalis dicitur,quisanguinei ubtiliat, ct inde ad ingula membra dimittitur. In-is,ab hepate inquam, idem isse Spiritis per venas quasdam ad cor transmittitur, ubi motu partium cordis 2 agitatione mutua magis purus', o in naturam magis subtilem conuertitur, o Vitalis stiritus esse incipit, eὸ quod a corde per arterias ad totius corporis membra se dissundit, o naturalis spiritus virtutem auget O adiuuat. Rursum autem cta cordeidem illa spiritus sursum per arterias ad cerebri cellulas penetrans, ibidem pira elaboratur, o in Gentiam Animalislpiritus, qui omnium estpurissimus, transmutatur, unde mox rursuin per sensuum organa ad confirmandos illos aliquatenus dimittitur. Licet ergo idem iste unussit spiritus, tamen propter diuersa in diuersis partibus oscia, aliter atque aliter in-B a telligitur,
25쪽
telligitur, ut in hepate Naturalis, is inde Vitalis, in cilis dicatur. - , Caeterum hunc spiritum non credendume Iesse Animam tuamam mortalemhomini a Deo infusam sed tantumi umentum 2 vehiculum eiusdem. Nam baca' iritu mediante tantum, anima corporine ue tamen etiam ne huius ministerio perfecta anima in corpore exercimio ritis quod multis rationibus probare facile esset,nisi alias hac ι sairitu tractatio in longum sat nimis excreuissa..d P V Tgeneratione,& incremene dierum ac temporus
PGῖquam matrix recipienaeo genitali semini naturaliterproprial ma- vieti ferrum, o electra crines ac plumaue attrahenti. milis)genitates en receperit , ct calore suo in coaguli vel oui formam ambo semina concluserit, a primosatim die usiqueas sextim vel septimum plurimactsubtilissima brae oriuntur, calido
motu nata, in quibus mox hepar cum potissmis organissuu naturali vis tute generatur. vitalis en, n Spiritis
per sua organa ad conceptum semen dimissis, potis Ua membra intra decimum diem format atque distinguit, intramissus inquam per venas grea dam secundina , quibus matrix essa a , quibus sanguis importatur, O ex quibus umbilicius generatur,
ut ex tertio capite constat. Eodem vero tempore in concreto semine tria
alila minuta puncta concreto lact on domitia, loco hepatis, cordis, O cerebri oriuntur hac ipsa gura teste.
26쪽
Mox etiam veniperum Euum directa crassorem sanguinem in se Zmne confusum , alimento idoneum, attrahit, undead hutis figuras; mani infurca venageneratur. . In altera eius venae ramosa tolligitur, ex quo primum hepare neratur,eo modo quo supra desacus. 'rate naturalid Iu ej. Vndefacile constat hep.ιr coaga tuum ct cc cretum tantum e sangui rem, hoc sim inquam quandamsi uineam: nec non etiam videre licet quainmol tas ct varias in exput actattramiua virtute venas sibi habeat accommodas. In altero vero ramo generan--τur textura illae vel tela venarum, cum Lutatione ali arum venarum, ni cmo ventriculi, silenis O intestinorum in insima ventris pcrte. IIinc mox inives nila tanquam rami ad unum re diguum truncum in superiori hepatis textura ad renam cauam. Istruncus mox ramos venarum ad constitu dum diaphragma dimittit, ct non paucos insuperiorem paricinstiηεδεssupra diaphragmotam,nec nono in inferiorem 6s ad femora diri-Deindecor cum venis suis ab umbi- Coidissico in semen extentis, vitali xirtute generario generatur, ad stivam dorsi directus, pro huius figura demonstratione. . Ista vero vena calidisiimum Gubtilissimumsanguinem attrahunt , ex
quo cor generatur in membrana cor- velpericardio, natura carnosimocrasum , pro calidi membri ratione necessaria. Vena caua autem exten
27쪽
cavitatem dextri in corde lateris, sanguinem pro cordis alimento is deri- vena im- . Ex eodein etiam eius vena ramo in eadem cordis parte, alia quaedam
zb suboritur, immota quibusdam vel tranquilla dicta, eὸ quod pro aliarum cordis venarum pultantium ratione non pulset .sed tranquilla desite .scat, in hoc ordinata, ut excoctum in corde sanguinem ad pulmonem dimit ta binis arteriaru instar unde vena arteriosa dicitur) circundata tunicis. Caeteri m in concauitate sinistra in corde partis, maxima vena pulsatilis Aorta dicta Oritur, vitalem spiritum per sanguinem cordu in omnes veno pulsatiles corporis dissundens. Vt enim vena caua origo est omnium venarum per quas corpus totum sanguinis nutrimentum attrahit: ita ab Aorta derivantur omnes vena pulsatiles,per totum corpusspiritum vitalem undia quaque dissundentes. Cor enim fons o dira vitalis caloris est ne quo nullum nec animal, nei membrum foueriposset. Arteria Sub modo dicta magna forta in concauit atomi a cordis, alia a ' 'μ' huc vena,arteria venosa dicta, oritur. Ea etiamsi verepulsatili renuit, Oritalem biritum dirigat, Micam tantum tamen tunicam habet pro sanguinearum venarum more. Ideὸ vero ista condita est, ut Irigidum aerema pulmone ad cor restigerandi gratia derivet, ct nimium callorem te
peret. yulmon 3 sui utraque concauitate
cordis vena prorumpunt , ct pulmon inseruntur, ex his pulmo quoque formatar. Vena enim e dextra concaui rate cordis procedens, sanguinem pro-
ducitsubtilionium, qui di stersi hinc
inde fibris in carnem pulmonis mutatur. A magna vero vena cordis ct hepatis, cava inquam ct aorta, generatur totum pectus, nec non successue etiam cum brachiys crura. celebri latra praedictum tempus generatur Icnc xi Q etiam suprema Motissima huitu structurae pars, cerebrum inquam,in rertiabuim massa pellicula. ReIleta exim
28쪽
tota siminis imo amnialistiritu, contraFit u magnam genitalis humoris partem, o in concauitatem quandam, in qua cerebrum formetreticencludit. Externe autem operculo quodam circumquaque tegitur, quod calarersum siccatum, in os redigitur, ct Craniam sit, propracedentis figura
forma. Sic autem formatur cerebrum, vi vitalia 'irituum omnium natur concipere, retinere es mutarepossit, unde etiam ct rationis o omnium sensuum initia proueniant. Vt enim ex hepate venae,ex corde vero arteriη Neiuniuis suam trahunt originem: ita etiam a cerebro nerui mollioris o len is na- orizo. rura existentes, oriuntur, non venarum more concaui, se olidi. . autem
prima ct potissma omnium sensium instrumenta sunt,per que omnessensuum motus propter vitalem spiritum rituunt. Possi neruos ex cerebro etiam medullastinae dorsigeneratur, non absimi- Medulla lis a cerebro natura, ut vix medulla dici positi,tum quod nullam ad medul-- ν' iam similitudinem habet, tum quod necsubstantia istam refert. Medulia enim perfluum quiddam et I alimenti membrorum exsanguine ortum, ad humectanda O vegetanda corporis ossa destinatum : cerebrum autem Omedullastina dorsi ex semine Dani trahunt originem, non pro alendis aut vegetandis alijs deputata membris, sed ut per se priuatas corporis partes constituant, propter sensuum motum ct usum, ut inde omnes ali, neruisua initia sumant. Ex medulla enim stina dorsi plures nerui oriuntur, ex quibus . corpus si sum is motum habeat, sicut ex facultate vitali ct animali bona discrimine constat,ut in superioribus capitibus declaratum est. Porrὸ hic notandum est, ex ipso semine generari cartilagines, ossa, tunicas venarum hepatis, O arteriarum cordis, cerebrum cum neruis, rursum tunicas ct panniculos tum alios tum tegumenta foetus. Ex proprio vero foetu sanguine generatur ipsa caro, sesqua carnossunt, velut cor, heparct pulmo. Deinde vero omnia haec mul vegetantur sanguine menstruo per umbilici venulas attracto, qua ex venarum oristis in matricem directa obseruantur. uira omnia distincte ab ipse conceptu usque ad decimum octauum diem primi mensis uni, quo temporebemen dicitur, deinceps re fae-
tui ct dici ct esse incipit, quod peteres quidam his etiam carminibus complexi sum:
29쪽
IM in lactedites, tersunt in surine trini. si seni carnem, tersini membra figu
Et aliter. Iniectum semen, 'primu certe diebus
Est quastic: reliqui inauem Uingui inde
. . Conso iduodena dies: bis nisa δε- inceps
Talis enim praedicto tempore gura confit. C A P VT V LDe nutrimento scelus in utero, quibus alimentis alatur, de quando in infantem excrescat.
T in vetero faetus est, attracto per umbilicum fovetur sanguine. quo sit utpost conceptum menstrua mulieribus suere donant. Fa- Tria sin tus enim tum appeteremustumi sanguinuattrahere incipit. Sanguis aπ- L. a. v j a cyηceptu triplici discrimine discernitur. Primam ct purioniam mina post eius partem fatus pro alimento attrahit. Secunda minus puram ct tenuem ψςςp μφ matrix per venas quodam ad ubera propesiit, ubi in lac tr. sit, qu iam natus nutriatur infans: eos' ut meatus quidam a matricesursum ad netitio. νbera tendant, ut sequenti Iibro in demonstratione parebit anatomica. Tertia ct impur ima sanguinis pars inniatrice remanet, ct cum secundi . nain partκOpore partum esuit. Inde est quod Hippocrates multumas Miratis inter luco menstrua esse dicat,cum istud ex his feri contingat. -- lentis etiam hesin rei gratia eleganter monet, infantem plus ex mire quam a patre habere, eo quod primum semina menstruis augeantur, mox bu in tero nurriatisfartus, rursus naim alatur lacte: ct quemadmodum qua-ui stirpei plus ex terra quam parente planta habent, ita infatuis plud ex genstrue.
30쪽
amitrice. ΗἰMetiam eri ait, quὸ tanto p niatriis tritiuum, quanto plura ipsa dederint. Ceterum formatus iam Operfectin in uteroissens, primo mense nigram per mbilici meatine illis: postremo aurein me se, oci se eo ιμβλperpudenda, pisupra in .cap.de triabus panniculis est demonsisatum. Peranum autem , dum in utero est nihil excernit, quiaper os nullam adhuc alimentum attraxit.Post 1 diem Hippocrate monente vitam accipit , ct i iis re-
cum hac animam diuinitin. infusam, multorum iudicio ita ut tu entire incipiat. Ab rei tempore non foetus
ροπὸ, sed infani ctricio esse, hac
forma, incipit. Licet vera hoc tempore sentire pos m
st,motu tamen caret,utpote tener ad- temp- huc admodum. De motus autem tem
pore scire Hippocrates sc monet. Si duplo accipias a conceptu dies, motum deprehendes.Motinautem numerus triplicatus, indicabit diem partis Exempli gratia. Si I. diebusformatus fuerit infans,qo.dioe mouebit, qui dies medium tempus est latentis in utero: nono vero mense prodibit O ad partum festinabit,quanquam pue a decimo demum mense plerans nascantur Et hac deformatisne, incremento Operfectione pro ratione di