장음표시 사용
261쪽
9TE IONAT. CuM l. aras Insam. s. vlt. Instit. de perpet. & temporia Pirierito damnatus eo crimine stellionatus)infamia notabitur, d. l. Infamerii. . Et ne videatur primo distinetionis membro obstare textus in da. Quid ergo si. givit.T de his,qui notantur insana. existimat Duarenus, Ulpianum ibi occurre quibusdam, quie astimare possent, quiajudicium stellionatus'publicunt non sit , iccirco nec ullo casu. erimen stellionatus infamiam damnato i rogare. At non re ne ex eo id colligi sentireulpianum. Interim tamen ipsum haud significare,quod ubique sit famosum stellionatus crimen; quippe cum in ael. a. E Stellionatus, neget stellionatus crimen esse samosum Amplectitur eandem Isinctionem Cuiae.1ib.Io. observati cap. 26. Porro, ait, non ςO currit semper stellionatus crime cum actione de dolo; sed cum alia civili actione. Et si quaeratur, an saniosiim sit crimen stellion tus, & quid sit, quod famosum non esse ait La. g eod. contra semosum esse l.quid ergo, vltim.fs de his,qui notant.iniam. dicam rem omnem dirimi,concursus disserentia.Si co currateum hoc crimine civilis actio famosa, erit etiam crimen famosum; si concurrare non famosa, non erit crimen stellionatus samosum:&itHoannes recte, argum. l. Ins mem.is de public. judic. Demus exemplum.
Si quis rem uni obligatam, alii sciens dolo
262쪽
' malo pignori obligaverit, tenetur contrarii aetione pignoratilia, quae non est famose.
Ergo non erit etiam ex ea caula criminalis
- stellionatus asstio famosa. Contra si quis
merces, quas mihi debebat ex stipulatu,dolo malo corruperit, & sic tradiderit, penetur civili actione de dolo , quae est famos Erit igitur etiam hoc casu stellionatus judi
Haec conciliandi ratio probatur eiciam is Culacio in Commentariis in lib. I. Respon- sor Papiniani, pag. II. dc inparatit. C. de crimine stellionatus. Ubi siquidem, ait, famosa sit actio, quae cum stellio natus judicio cta currit, veluti de dolo, aut depositi, etiam samosum erit crimen stellionatus; quia absit dum est, civilem actionem esse famosam, Acriminalem non esse. Finge debitorem in Lvendo pro auro debito ex stipolatu, vel ex causa depositi aes iubiecisse , vel pro veris gemmis vitreos. Ex hac causa est civilis actio de dolo, vel depositi, quae famosa est: Erit, igitur ex his causis crimen stet Eonatus iam sam. Ad quas tantumdico respexisse l. Quid ergo Vltim. g. de his, qui noti insem. Caeterum si in pignore dando , aut in vendendo subiecerit quis ars pro auro, veIstatu liberum pro servo , vel vitreum sardium pro vero, dissimulata veritate rei, crimen stellionatus non est famosum, ut est l. a. is eodem titui.
263쪽
sellionati quia nec actio pignoratilia contraria, vel ex empto, quae cum eo concurrit,
est Amosa. q. si quis in pignore, ff. de pii
gliorat. ach l. statvliberum, i. g destitu liber.
Non dissicet etiam Vesenbecio eadem distinetio in Paratis. g titui. Stellionat. nu. 3. Stellionatus, inquit, judicium famosuim non est, nisi ex eo crimine descudat, quod etiam in privato judicio infamiam condemnato importet. Verbi gratia, si quis ex aperto dolo condemnetur. Tunc enim , quia dc privatum doli judicium existimationem no-etat, dicendum est, & crimen stellionatus damnato laben aspergere. Secus si dolus in contractu sit, de quo jure civilinon actione doli, sed ea , quae ex contractu descendit, quaere tur. QUE cum existimationem non laedat, consentaneum est , nec stellionatus judicium hoc casti opprobrio esse. . Nihil quoque dubitat communi huic diastinctioni subscribere Donellus libro 18.
Commentari cap. 8.. pagin. Iss. Sc sequent.
De crimine , ait, stellio natus Riusculum difficultatis est cum quaeritur, sitne famosum, an non si . Nam de eo extant duae Ulpiani definitiones diversis locis traditae , dissentientes inter se, ut videntur, atque adeo contrariae. In una scribit, stellio-- natus crimen infamiam irrogare damnato:
264쪽
118 CONς ILIATIO I 2. g. Haec extat in l. quid ergo, est. U. de his, qui not. insem. In altera negat, stellionatus cru. men esse famosum; Haec in l. 2. g. Stelliorinat. Regula Macri nos admonet, dici debere , crimen stellio natus interdum famosum non esse, interdum esse. Famosum non est, si stellionatus nomine agitur ex ea causi, quae in judicio privato de eadem te insemiaana non irrogat damnato. Id autem accidit , si proponas stellionatum admisium esse in iis contractibus, quorum actiones privatae non sunt famosae: puta in pignore dando,aue in venditione. Finge aut debitorem rem de . nam , vel alii obligatam scientem prudentem creditori suo pignori dedisie, aut vel ditorem ignorati emptori vendidiise. Ute que eodem iacto incidit in stellionatum l. r. in fin. E de pignor. ach. l. 3. g stellionat. Sed
si ex eo crimine conventus condemnatus
erit, neuter erit infamis dictante Macri regula: quia ex eodem saeto privatae sunt actiones, quibus isti tenentur eodem nomine: adversus debitorem quidem pignoraritia contraria,adversus venditorem autem ex empto d. l. I. infin. junct. l. Tutor rin. g. LV de pigri. ach. l. tenetur, g. yltim. is de ach. empl. I. Ea quae, g de conixah. empti ac neutra earimi famosa. Contra crimen stellio natus ex eadem regula famosum erit, si quando ob id factum etiam erit privata actio, quae damnam
265쪽
to infamiam importet: quod idipsiam rursim interdum accidit. Atque id tum futu- rum est, cum privata asstio, quae eo nominec ompetitura est, solum erit actio de dolos quam edicto notari constat. Id quod sic eve- niet retentis iisdem exemplis stiperioribus, si proponas, debitoremistum,quem dixi,auti venditorem , adhibuisse impostorem aliquem tertium, qui fraudem dissimulas,quasi qui de improvise interveniret, mentiendo affirmaret,perseaderetque creditori debito- remistusa esse hominem idoneum facultatibus; rem,quam pignori dabat, scire se, esse
eius, vid: alias pollideret innnumeras : aut eadem affirmaret venditori in causa emptionis. Jnest in hoc quoque saeto impostoris stellionatus: Estque is impostor ex genere eorum, quos dicit Ulpumus imposturam se-cisie, vel collusionem in necem altorius,d:l. 3. vers. Item si quis. E Stellionat. Quid ergo
si eo nomine accusatus condemnatus eri ' DicemuS praeter poenam . quq extra ordinem plectitur, etiam samosum esse: quia eodem nomine tenetur privata actione de dolo, ut
est in I. QMdsi cum 8. ff. de dolo llaec autem sine dubio etiam in judicio privato i
semiam irrogat. Cur autem hic actio de dolo adversiis impostorem potius i quam adversus stiperiores t Ouia adversus eum nulla est actio. Non enim tenetur pignoratilinactio
266쪽
actione, qui pignus non dedit: non ex em, pto, qui non vendidita Et haec quidem desinitioni Macri convenientia sint, & si illam
recipimus, vera. Jam qui conveniant saperiores definitiones Ulpiani, ac potius qui consentiant ipsis inter se, consideremus. Et ambas superiori distinctiosii adverseribatque adeo se ipsas mutuo oppugnare putaremus, .s essent ambae scriptae generaliter. Quod si ita accipi possunt, ut non negent, qui elli aliquandofamosumssit, δε non sit , verae sunt ipsae per se definitiones, & inhis cum regula Macri , & superiori distinctione omnia congruunt. At tales sunt superiores definitiones Ulpiani iuein l .issi Stellionati ita desinit: Stellionatus judicium 'famosum quidem non esse . sed coercitionem extraordinariam habere. Et hoc verum est , neque ideo generaliter de omni stelaonatus judicio de nitum. Sic enim accipie- , dum, ut stellionatus judicium ipsum per se, & sua natura non sit famosum. Idque ita stahabet. Nam si sua natura esset famosum, ta- . . te esset per omnia ; quod non ita est. Sed ac, icidentibus illis circumstantiis facti, quae effi-iciant, eodem nomine privatam actionem s .mosam, tunc de ipsima famosum esse incipit: inon propter se, sed propter ςausam : quae si )in privato judicio infamiam irrogat damna-xo, plu'uam absurdum est, ut ante dixi,
267쪽
non idem efficere eam in judicio stellio 'tus criminali. Ita jam non impedit supe rior definitio, quo minus dicamus, stellio-l natus judicium aliquando esse famosum 3 etsi ex ea fatendum est, nonsemper iiu talet esse,&c. Adstipulatur denique eaeteris juris Intem pretibus hac in re etiam Arnoldus ab Hae solle in adversariis de actionibus ad 7. pa
tem Pandect. act. 26. num.1. cuiuS verba haec
sunt: Stellionatus judicium non est famosum, nisi ex eo crimine descendat,quod etiaam in privato iudicio infamiam condemn to importas, .-. QN A M v I s autem isthaec distinctio,&sententia a p'ecisque sit receptat ac odiosum videatur, contradicere, multis, maxime illis , qui auto itate excellent, quales sunt, quorum hactenus memini: Attamen quia nullus textus , nulla ratio juris postulat, vestellionatus crimine damnatus ullo cassiliaber sit ab infamiae macula, religio mihi esset, communi illi adhaerere dogmati: Q etiam juris nostri autoritas abunde arguit', iquod omnis exstellionatu condemnatus
famia aspergatur. Hoc prius ; illud postea
Ulpianus Jurisconsultus in d. l. Quid ergo
1 3.' vltim.st de his,qui infamia notantur,dia
268쪽
23t CONCILIATIO irroges damnato. Hoc Jurisconsulti enuncia tum est quidem indemiitum, sine universiai signo positum: at quia nullibi in toto jure nostro ullus extat textus,qui arguat, quod interdum etiam casibus quibuitiam stellionatus crimine damnatus non efficiatur infamis, indefinita illa propositio non significat particulariter . sed aequipollet universali, ac pro universali haberi debet, quasi dixisset Iurisconsultus, Omne crimen sessio tu i famiam irrogat damnato. Deinde eadem est natura conditio j dicit stellionatus, quae actionis de dolo l. 3. g. i. g Stellionat. Sed omnis aetione doli condemnatus infamia notatur, g. ex quibus dam, Institi de poena temere litigant. &l. I. Ede his, qui notantur insam. Ergo & omnis
damnatus judicio stellionatus eiscitur infla
Adhaeς quicunque ex suu proprio damna , tur crimine, infimi in subit, licet ςximen sit extraordinarium, non publicum, l. I. ibi, Iraevaricationisve judicatqs erit, i. 4.umritator . is de his, tui noniniam.vbi agitur de crimine praevaricationis, quod exta ordinarium est crimen, l. a. h. in princ. ibi, aliud moribus indui'um est,si de praevaric tione.Crimen quoq; sepulchri violati, quod est extraordinarium, damnato infamia irro-
sat, l. i. is de sepulcro violat. Afficitur qu
269쪽
que infamia, qui ob crimen expilatae haereditatis damnatur, l. si te. C. quibus causis
infamiairrog. Et quia omne etiam aliud crumen extraordinarium dolo committitur, Mgravem extraordinariam continet poenam, uti arguit tot. tit. Ude extraord. criminib
& Io lseqq. titt. iccirco dubium est nullam, quin quovis alio extraordinario damnatus crimine i infamiamsustineat. Id quod nominatim de stellionatus crimine damnato Re o
tradit Ulpian, in d. l. Quid ergo. I3. LVltim is de qui notantur insa'. Denique ςorporalis poena stellionatus vel est opus metuli, vel relegatio, vel ab ordine
motio. l. 3. s penuit. & l, vltim.EStellio cicur ergo non etiam infamiam incurre i, qui hoc crimine damnatur λ Opus metalli ins miae damnum adfert damnato. l. Ad tempuS, isi C. exquib. caus. insem. irrog.Relegatio similiter, l. capitalium 28. caeterae poenae, is de poenis l. .C.ex quibus causis insam. irrose
ubi pro relegatum legi debet relegandum, s
mentari in lib. I. ResponsenPapin. pag. I9.dcad i. i. C. de his, qui in exit. dant. Ab ordine etiam motio laedit existimationem, l. 3 C. ex quib. causis insam. irros.
. Nihil habet alumenti opimu communis ex d. l. Infamem . E de publici judic.Vorba legis taec sunt: Infamem non ex miri crimine P γ . sente
270쪽
causam habuit. Itaque ex eo crimine, quod dictipublici non fuit, damnatum infamia non sequetura nisiid crimen ex ea action uis, qua etiam inprivato Iudicio infamiam condemnato importat: velut urti , vi bonorum raptorum, uriarum. Notandum est,quod Macer Jurisconsultus loquitur tantum de crimine, inon do contractibus: Et quidem de crimine publico, & extraordinario, quod tamen orti gine est privatum. Aς ostendit, quod sententia infamem faciat reum ex publico crimine damnatum ue item damnatum ex crimine extraordinario, si origine sit privatum deliuetiam, ex quo actione privata conventus ac condemnatus reus infamiam sabeat; cuius
modi delictum est furtum, rapina, injuria: quibus annumerari quoq; potest dolus, qui similiter est delictums. Item exigit 16. E de dolo, Sc essicitur crimen stellionatus si extraordinem acc usatio illius nomine instituatur,l. 3. f. i. Estellionat. Ideo autem de crimine solum loquitur Macer Jurisconsultus, quia toto illo libro a. publicorum judiciorum, unde lex ea suit
desumpta,egit de criminibus udarguunt l. 14.s de omc.pr sid.l. ,3 Ede furtis,l. o.Ede in injur. l.s Ude sepulchro violat.& l. . ff. de privaricat. quae leges omnes sent eiusdem M