D. Felicis Nerinii abbatis Hieronymiani De templo et coenobio sanctorum Bonifacii et Alexii historica monumenta

61쪽

1 o DE TEMPLO EΤ COENOBIO ,, Est illustris ac vetus Memoria Romae ejusdem Bonio facii, quae, ob sepultum in ea S.Alexium, ejus etiam

,, nomine nuncupatur .

Quo tempore autem contigerit celebris hujusmodi Saneti repositio , quove ceperit a nomine S. Alexit Ecclesia nostra nuncupari , paucis hic exponendum. Martyrologium Romanum nuperrime etiam a Doctissimo Pontifice Benedicto XIV. castigatum, ab ipsis

Innocentii Papae I. temporibus Beatum Alexium ad TemplumS. Bonifacii summo honore delatum refert.

,, Die 27. Julii di Romae Sanisti Alexit Confessoris , ,, filii Euphemiani Senatoris , qui post obitum, & v .

M Ce per Urbis ecclesias audita & 1cripto suo, agni- ,, tus Innocentio Primo Pontifice Maximo, ad Eccle- siam S. Bonifacii summo honore delatus est, ubi mulis iis miraculis claruit . Epocham hanc Innocentii Papae I. innixam esse liquet auctoritati veterum Ahiorum S. Alexit,.quae passim obvia legere est apud Petrum de Natalibus , ΜOmbritium, Vincentium Bellovacensem, Lippom num, Surium s), aliosque r quinimmo apud Bollandianos Continuatores, nedum Aeta Latina, sed Graeca & Syriaca, idest , ex antiquis mss. codicibuS Graecis & Syriacis excerpta ac Latine translata praesto sunt. Ex Latinis haudquaquam silentio praeterire possumus codicem membraneum Hieronymi de Gaule clim Geldriae Cancellarii, tam probae notae tantae qua antiquitatis, ut Hens chenius a nongentis , auti altem o tingentis annis exaratum censuerit ; in hoc

62쪽

ss. BONIFACII ET ALEXIl CAP. III. Minquam vetustissimo codice legitur , quod is Honorius,, Imperator una cum Pontifice Innocentio Alexit Corpus posuerunt in ornato feretro . . . . & sic ,, Cum magno labore ad Templum Sancti Bonifacii Μaris tyris perduxerunt; & illic per septem dies in Dei ,, laudibus persistentes , operati sunt monumentum de ,, auro & gemmis pretiosis , An quo Sacratissimum ilisse lud Corpus cum magna veneratione collocaverunt. .

His consonant, quae habentur in homilia S. Adal-berti Pragensis Episcopi, saeculo x. recitata in Eccle sia nostra,ut suo loco dicetur,necnon quae in Vita metrica S. Alexit ex vetustissimo anonymo codice undecimi saeculi deprompta exhibentur apud Bollandianos .

Corpus in ornasum feretrum mox ergo Iocatur ; in

uod ceu debebant, Praesul Regesque ferebant. Praesul o AuguHi feretro famulantur onusHi . Templo vix tandem per ι-bam fertur eamdem , Laud sus hie ternos explendo diesque quaternos, Dum Ratuuntpulcbrumpretios metalla sepulchrum ιQuibus sequentia addere lubet decerpta ex lectionibus non ita pridem approbatis a sel. record . Clemente PP. XII. quum ad preces Romani Senatus Festam S. Ale. xii ritu solemniori celebrandum indulsit: is Alexius Romanus, Euphemiani Senatoris filius . . . . Inno. centio Primo Pontifice Μaximo ad Ecclesiam S. BO- ,, nifacit,quae etiam S. Alexit nomine appellatur, sum

63쪽

ax DE TEMPLO ET COENOBIO ,, mo honore delatus est, ubi ad hanc usque diem pia

,, Fidelium veneratione colitur. Hactenus enarrata si ab Auctoribus Synchronis aut saltem aetati B. Alexit proximioribus emanarunt, uti que extra omnem dubitationem constituunt tempus

hujuscemodi Sancti translationis ad Ecclesiam nostram ; quippe , quum Innocentius Papa I. A. D. o a. ad Pontificatum electus , A. D. I . Obiisse tr clatur , continuo fit, initio quinti saeculi Templum nostrum S. Alexit nomine appellari cepisse. Negant tamen recentiores Critici 8 , & cur negent caussam esse Hunt, silentium Scriptorum omnium, qui sub Innocentio Papa & Honorio Imperatore florue runt , atque eorum etiam , qui per proxima inde Ω-quuta quinque saecula Hist oriam rerum nobis prodiderunt : qui enim , inquiunt, fieri potest, ut solemnis adeo translatio Sanctissimi Viri, qui , ut ex ejus Actia , tot tantaque mira fecit in media Urbe, in conspectu totius Romani Populi, coram Pontifice &Imperatore , a Scriptore quoque silentio praetercatur, atque ita praetereatur, ut ne Alexit quidem nomen

occurrat apudΑuctores sane multos ante nonum saeculum Z Quid quod in antiquis Μartyrologiis Adonis, Bedae , Usuardi, quinimmo vel in antiquo Romano parvo , quod saeculo Octavo conscriptum censetur, quodque ceteroquin tot Sanctis exteris abundat, hujus Sancti Romani memoria prorsus reticetur, & ne in vetustis quidem Kalendariis Romanis a JoanneFronis tone ac Edmundo Martene evulgatis habet locum p

83 Tillemon. Nem. Eccl. t. x. in notis VIII. pag. 8Iq. edit. Venet. S. Innocent. Pap. art. I 3. atque in I 733.

64쪽

SS. BONIFACH ET ALEXII CAP. III. 13

Haec ego rationum momenta , quum tacitus animadverterem , ac serio perpenderem , fateor quidem, primum non mediocriter ello commotum ; sed quum rem diligentius inspexissem , sic statui, non esse cur facti fides elevetur , quam tot Scriptorum , quacumque

tandem aetate floruerint, audioritas, quam multorum saeculorum vetustas Comprobat, atque Corroborat; nam

iis qui negant, Scriptores opponimus , qui rem accurate assirmant, opponimus possessionem infiniti temporis , Opponimus antiquissimam opinionis quasi tradi tionem, quae nisi manifesti erroris deprehendatur, vim habere suam debet. At enim ante IX. saeculum nemo unus Beati Alexit meminit. Primum peto, qui probet fuisse neminem Z Nonne Scriptorum sane multorum monumenta in tanta illa barbararum gentium

eluvione periisse constat Cur vel Historia B. AIexii intercidere non potuit Z Deinde, undenam Scriptores IX. & X. saeculi Asia S. Alexit hausisse potuerunt nisi ex antiquiori fonte p unde nam Josephus saeculo nono Canonem suum y acrosticis distinctum carminibus contexere, unde S. Adalbertus Pragensis Epist Ius saeculo x. homiliam ci ob recitare , uterque in Unorem S. AI exii pHis accedunt, quae superiori capite narravimus de templo S. Sabinae condito juxta Mona Ierium S. Boni-

facii,

tium saeeuli noni, vel Josephus cognomento Hymnographus, qui fi ruit sub eiusdem saeculi finem .

cio) Homilia Venerabilis Adalberti in die natali R. Alexit Confessoris legitur apud Bolland. ad diem II.

dulii. Canon iste Iosephi a Graeco

versus habc ti r in Actis Bollandianis tom. q. Julii d. I . qui saeculo n aio conditus fuisse ibidem ostenditur. Ouisvis fuerit illius Auetor, vel dosephus Thessalonicensium Episcopus & frater germanus S. The dori Studitae, qui claruit sub ini-

65쪽

24 DE NMPLO & COENOBIO facii, in quo Sanctus Alexius jacet, quaeque si tempora Sixti Papae III. respiciant, evidens est, circa A. Domini in o. Divum Alexium notissimum fuisse; si

vero ad aetatem Scriptoris referre lubeat; quum hunc

11 Catalogum suum scripsisse sub Felice Papa IU.

conveniat inter omnes Ia ; illico consequens et , Beati Alexit cultum floruisse saeculo sexto ; quippe Felix Papa III. qui didius cli IV. obiit anno aerae vulgariss 3 o. vel id demum necessario fatendum erit,iante A. D. 8s8. quo Romanam Cathcdram ascendit Nicolaus Papa I. in cujus vita terminatur liber Pontificalis, seu Catalogus Romanorum Pontificum Anastasio Bibliothecario adscriptus,cons antem Romae viguisse tra- ditionem , quod in nostra Ecclesia S. Alexius jaceret. Neque majoris cis roboris Alexit silentium in nonnullis antiquis Martyrologiis & Kalendariis Romanis; nam vetustioris notae codices additi ad Martyrologium Uiuardi , quorum antiquitas 13 ibidem demonstratur , S. Alexium ultro commemorant . Codex

Τornacensis legit: Sancti Alexit Confessoris : Codex Aquic instinus: Transitus S. AIexii : in Beda Plantiniano notatur : Sanfli Alexit Confessoris . Consonant Menae a Graeca bibliothecae Ambrosianae , Μenaeum

Chii fletii, Typicum S. Sabae in quo habetur : Sancti

cii) Hie Catalogus , qui secundus appellatur, exstat in codice Vaticano 3q7. atque editus est ab Hen schenio in appar. Chronolog. a B. Petro incipit, ct in Felice IV. desinit . ia) Ita sentiunt Papebrochius &Ηenschenius in apparatu Chron logico i ita Blanehinus in Prologo- PatrIsnenis ad Anastasium Biblioth. to. 2.λpusc. q. pag. 3 . & Vignol. in lib. Onti Lita etiam Pearsonius differt. I. le Successione primorum Romae 'ontificum, atque Dod eius apud Jlanctiin. ibidem cla) Bolland. Aci. SS. in praef. ad Martyrologium Usuardi artic. q.

66쪽

SS. BONIFACII ET ALEXII CAP. III. 1s Patris no Iri Alexit Hominis Dei , & Μenologium Stais vo-Ruissaciam: Beatissimi Alexii Divini Hominis Romani. Vixit anno CCCC us Arcadio o Honorio . Graecis tamen solemne est Festum S. Alexit die et . Martii non Julii , sorte, quod ille dies fuerit natalis, & dies XVII. Julii, qua recolitur a Latinis, dies sit translationis aut alterius festivitatis, ut recte observant Bollandiani colle flores in commentario praevio ad Acta Saneti Alexit. Patet igitur , quam futilis quam infirma sit opinio ,

quae contra Epocham translationis B. Alexit ad Ecclesiam nostram, temporibus Honorii Imperatoris & Innocentii Papae, silentio antiquorum tota innixa est. Ceterum , longe ante nonum saeculum Scriptores meminisse S. Alexit Confessoris , non modo probant quae superius adduximus ex Anastasio Bibliothecario ,

sed Aeta ipsa Syriaca vitae S. Alexit , ab Auctore Anonymo Ecclesiae Edessenae A. D. s8 . eXarata αquae adhuc aetate nostra suppetunt; quaeque se legi D'1e testatur Clarissimus Prae 1ul Josephus Simonius AD se manus, quum in Orientem profectus undique conquireret Syriacae , Arabicae , Graecae , di Hebraicae linguae codices : quos plurimae eruditionis thesauros in Urbem inde advectos , & in bibliothecam Uaticanam illatos, recensuit, digessit, ac edidit in celebe rimo opere, quod inscripsit: Bibliotheca Orientalis : cujus tomo primo in notis 1 ad Chronicon Edessenum,

ubi mentio fit de Rabula 13 magno Edesse no Episcopo, qui adversus Nestorium orthodoxam Fidem pro- D pugna

cI Biblioth. orient. to. r. p. o I. tum accepit A. D. II. cx Chrono

67쪽

16 DE TEMPLO ET COENOBIO pugnavit haec habentur e se Sub Rasuia claruit S. Ale- xius Romanus , Quem Suri Mar Risicia & Ga spa,, D-Hallaba , hoc est, S. Principem Virumque Dei, , appellant, ut in titulo vitae ejusdem notatum legi,, in vetustissimo codice Scetensis Syrorum monas e-c mi scripto a Τhoma Diacono Edesse no in monasterio Gubae Barajae die XXIX. Julii anno Graecorum ,, DCCCXCV. Christi DLXXXIV. quem nullo pre- tio extrahere licuit. Auctor illius vitae Αnonymus, Ecclesiae Edessenae Aedituus dicitur tam in laudatois codice, quam in Arabico Vaticano sy. ubi & alia ,, ejusdem S. A lexit vita ex Latinis exemplaribus de- scripta legitur, in qua Sanctus Uir non Edessae , utri perperam in priori vita Arabica e Syriaco conversa,

,, sed Romae,ut revera accidit, ad caelum migrasse naris ratur: ita Asse manus loco laudato .i Antiquissimum autem & Syris solemnem suisse cuI- tum S. Alexit sub nomine 1 Risciae, testantur eo rum vetustissima Kalendaria sub die III. Novembris, testatur Kalendarium Syriacum Romae excusum , ubi Festum S. Alexit sic enunciatur : Domini Risciae , sitit Euphemiani; testatur demum non modo Syrorum , sed di Armenorum perpetua , di usque ad haec tempora continuata opinio: de qua Petrus Benedetti ipse Μaronita in litteris datis ad socios Bollandi continuatores, Andream Scandis narrantem Inducit ,, se annis proxime elapsis,quum Edessae morare- ,, tur, observasse ab Armenis Dominis Ecclesiae, in cuMjus

cinnatum atque editum Florentiae I r. tibi sol. is . cod. CXIII. vita S. Risciae hoc est, S.Alexit, memoratur, sed multis fabulis referta.

cae Mediceae Laurentianae & Palatinae a Stephano Evodio Asse mano Apameae Archiepiscopo con

68쪽

ss. BONIFACII ET ALEXII CAP. III. 1 se jus porticu S. Alexius vixit, Cameram quamdam, in ,, ejusdem ecclesiae vestibulo sitam, quotidie post ve-o speras incenso thure honorari, ob memoriam S. Ale- xii, quem ibidem versatum fuisse, di orare solitum

se aflirmabant.

Non dissimulaverim tamen , in Syriaco codice Alexium Edessae vita functum tradi , ac ibidem in coe meterio pauperum sepultum : quod evertere potiusquam confirmare videtur Epocham translationis cjusdem ad Templum nostrum sub Innocentio Papa . Uerum Anecdoton istud de obitu Alexit in urbe Edessae, ex falso praeconcepta Edesienorum opinione sequiori aevo Afiis ipsis actutum crediderim ; eam sere ob causam , quod Syriaci textus interpres Arabicus , vel quisquis ille fuerit male feriatus homo in codice Vaticano sy. ut figmentum hujusmodi aliquomodo conciliaret, & ad fidem reliquorum omnium Latinorum & Graecorum Codicum exigeret, commentus

est, Alexium Edessae quidem obiisse , sed mox redivivum & Romam reducem , altera hic morte perfunctum fuisse : quam sane metamorphosin inter aniles fabulas rejiciendam esse nemo non videt. Ex quibus

tamen hominis deliramentis nihil detrahi potest auctoritati & antiquitati primigenii Syriaci codicis , quem tanti fecit Doetissimus Asiemanus. Nec minus a vero aberrat, quod quidam suspicati sunt,Alexium Novae Romae, idest, Byetantii, Graecis parentibus ortum, ibidem quoque sanetissimae vitae

cursum consecisse : cujus erroris notatur Bollandus a

69쪽

1 8 DE TEMPLO ET COENOBIO insimulatus est. Sed hic in responsione 18 illa sua quamlibet suspicionem adversus se conceptam abunde diluit, asserens,ia in Ephemeridibus Graeco-Μoscis nihil praepropere judicasse, nihilque se opinatum fuisse,

nec quidquam opinari contra Romanorum traditionem , quam postea ex ipsemet Graeco Canone Josephi superius laudato, qui dubitandi ansam praebuerat , abunde comprobavit; quamque etiam Bollandiani continuatores ita copiose demonstrant, ut supervacaneum prorsus arbitremur in his diutius immorari. Plus negotii afferre videretur eorum opinio , qui sibi persuaserant, Sacrum Corpus B. Alexit in Vaticano templo S. Petri Apostoli fuisse tumulatum : quod quidem veterum etiam Scriptorum auctoritati innituur ,

di praesertim Synaxario Basiliano , quod jussu Basilii

Imperatoris Porphyrogeniti saeculo X. collectum, Graece scriptum exstat ad calcem tomi primi Act. SS. mensis Μartii , ubi ad diem x . Martii sub finem

nactum ejus Corpus in templo Sancti ApoHoli Petri . Sed haec ad summum de solemnibus obsequiis in ecclesia S. Petri Alexio sorte persolutis septiduo, antequam ejus Gloriosum Corpus ad Templum Sancti Bonifacii transportaretur , intelligenda sunt, ut innuit cis) Pancirolius , utque nos ipsi exponemus C pite XII. quum de inventione Corporum S. Bonifacii

70쪽

sS. BONIFACII ET ALEXII CAP. III. hyΜartyris & S. Alexit Confessoris facta sub Honorio

Papa III. incidet sermo. Demum contemnenda ca ob quorumdam opinio, vel error potius, qui fabulantur, Divum Alexium unum &eumdem omnino esse ac S. Joannem Calibytam , qui recolitur die XV. Januarii; quique Joannis nomen assumpsisse potuit, quando se a parentibus absconde bat; cujusque proinde eadem ferme narratur historia. Sed tantum abest, ut pleraeque utriusque Sancti res gestae sibi cohaereant, & fere eaedem unt, ut potius videantur toto caelo diversae , quemadmodum plurimis momentis jam satis superque ostenderunt II Solerius , Cuperus , aliique et quos adeat oportet, si quis

ejusdem erroris rationem aliquam habere velit, quum nos quidem nullam habendam esse arbitremur . Jam vero ut, unde digressi sumus , eo tandem revertamur , satis exploratum arbitror quod superius innuebamus , S. Alexium sub Innocentio Primo Pontifice Μaximo & Honorio Imperatore ad Templum S. Bonifacii summo honore suine delatum ; quumque, observante Τillemontio , Honorius Imperator post

A. D. o8. Romam regressus non sit nisi A. D. I .quo Innocentius Papa supremum diem obiit; consequens est, ultra A. D. o8. translationem S. Alexit haud esse protrahendam,ideoque ab hoc circiter anno Τemplum nostrum communi nomine SS. Bonifacii & Alexit appellari cepisse , & subsequutis inde temporibus semper nuncupatum suisse . C Α-

moni. Mem. Eccl. tom. x. in notis apud Bolland. not. VIII.