장음표시 사용
31쪽
Statim Galli Senones ad urbem venerunt et vic 2 tos Romano undecimo miliario a Roma apud flumen Alliam secuti etiam urbem occupaverunt. Neque defendi quicquam nisi Capitolium potuit quod cum diu
obsedissent et iam Romani iam laborarent, accepto auro, ne Capitolium obsiderent, recesserunt. Sed a C misso, qui in vicina civitate exulabat, Gallis super emtum est gravissimeque victi sunt. Postea tamen etiam 3 faccepto auro, ne Capitolium obsiderent, recesserunt, sedJ1 secutus eos Camillus ita cecidit, ut et aurum, quod his datum fuerat, et omnia, quae ceperant, militaria signa revocaret. Ita tertio triumphans urbem ingre sus est et appellatus secundus Romulus, quasi et ipse patriae conditor.
Anno trecentesimo sexagesimo quinto ab urbe comes dita, post captam autem primo, dignitates mutatae sunt, et pro duobus consulibus lacti tribuni militares consulari potestate. minc iam coepit Romana res 2 crescere. Nam Camillus eo anno Voticorum civit tem quae per septuaginta annos bellum gesserat, ubcit et Aequorum urbem et Sutrinorum atque omnes deletis earundem exercitibus occupavit et tres simul
triumphos egit. 25 etiam Quintius Cincinnatus raenestinos, qui II usque ad urbis Romae porta cum bello Venerant, persecutus ad flumen Alliam vicit, octo civitates, quae sub ipsis agebant, Romanis adiunxit, ipsum raeneste adgressus in deditionem accepit. Quae omnia ab eo a gesta sunt viginti diebus, triumphusque ipsi decretus. Verum dignitas tribunorum militarium non diu IH perseveravit. Nam post aliquantum nullos placuit fieri et quadriennium in urbe ita fluxit, ut potestates ibi
32쪽
maiore non essent. Ῥraesumpserunt tamen tribuni militares consulari potestate iterum dignitatem et triennio perseveraverunt Rursus consules acti. IV a Gonucio et Q. Servilio consulibus mortuus est Camillus. monor si post Romulum secundus et ci
Τ. Quintius dictator adversus Gallos, qui adest liam venerant, missus est. Hi ab urbe quarto mili rio trans Anienem fluvium consederant. Ibi nobilissimus de senatoribus iuveni L. Manlius provocantem 10 Gallum ad singulare certamen progressus occidit, et sublato torque aure colloque suo inposito in perpetuum Orquati et sibi et posteris cognomen accepit. Galli fugati sunt, mox per C. Sulpicium dictatorem etiam victi Non multo post a C. Marcio usci victi 15 sunt et octo milia captivorum ex his in triumphum
VI Census iterum habitus est. AEt cum Latini, quia Romanis subacti erant, milites praestare nollent, ex Romanis tantum tirones lecti sunt, factaeque legione 20 decem, qui modus sexaginta vel amplius armatorum milia officiebat. Ῥarvis adhuc Romanis rebus tanta tamen in re militari virtus erat. Quae cum prosectae essent adversum Gallos duce L. Furio, quidam ex Gallis unum ex Romanis, qui esset optimus, proVO 26 cavit. Ium se M. Valerius tribunus militum obtulit, et cum processisset armatus, corvus ei supra dextrum bracchium sedit. Mox commissa adversum Gallum pugna idem corvus alis et unguibus Galli oculos verberavit, ne rectum posset aspicere. Ita a tribuno 30 Valerio interfectus Corvus non solum Victoriam ei, sed etiam nomen dedit. Nam postea idem Corvinus est dictus Ac propter hoc meritum annorum triumst viginti consul est factus. VII Latini, qui noluerant milites dare, hoc quoque a b
Romanis exigere coeperunt, ut unus OnSui X O- rum, alter ex Romanorum populo crearetur. Quod
33쪽
cum esset negatum, bellum contra eos susceptum est
et ingenti pugna superati sunt ac de his perdomitis
triumphatum est Statuae consulibus ob meritum victoriae in Rostris positae sunt. Eo anno etiam Alexandria ab Alexandro Macedone condita est. Iam Romani potentes esse coeperunt. Bellum enim VIII in centesimo et tricesimo fere miliario ab urbe apud Samnitas gerebatur, qui medii sunt inter icenum, Campaniam et Apuliam. a. apirius Cursor cum 10 honoro dictatoris ad id bellum profectus ost. Qui cum Romam rediret, Q. Fabio Maximo, magistro equitum, quem apud exercitum reliquit, praecepit, ne se absente pugnaret. Ille occasione reperta felicissime dimicavit et Samnitas delevit. quam rem a dic- 1 tatore capitis damnatus, quod se vetante pugnasset,ingonti favore militum et populi liberatus est tanta Ρapirio seditione commota, ut paene ipse inter
Ρostea Samnites Romanos . Veturio et Sp. Postu α20 mi consulibus ingenti dedecore vicerunt et sub iugum miserunt. tax tamen a senatu et populo soluta est, quae cum ipsis propter necessitatem acta fuerat. Ρosto Samnites victi sunt a L. Papirio consule, septem milia eorum sub iugum missa. iapirius primus
25 do Samnitibus triumphavit. AE tempore Ap. Claudius censor aquam Claudiam induxit et viam Appiam stravit. Samnites reparat bello Q. Fabium Maximum vicerunt tribus milibus hominum occisis. Ῥostea, cum pator et Fabius Maximus legatus datus suisset, et a Samnitas vicit et plurima ipsorum oppida cepit. Deinde
Ρ. Cornosius Rufinus M. Curius Dentatus, ambo consules, contra Samnitas missi ingentibus proeliis eos confecere. um bellum cum Samnitibus per annos quadraginta novem actum ustulerunt. meque ullusa hostis fuit intra Italiam, qui Romanam virtutem magis fatigaverit. Interiectis aliquot annis iterum se Gallorum copiae
34쪽
contra Romanos uscis Samnitibusque iunxerunt, sed cum Romam tenderent, a Cn. Cornelio Dolabella comsule deletae sunt.
XI Eodem tempore Τarentinis, qui iam in ultima It lia sunt, bellum indictum est, quia legatis Romano 5 rum iniuriam fecissent. Hi Pyrrum, Epiri regem,
contra Romanos in auxilium poposcerunt, qui ex genero Achillis originem trahebat. Is mox ad Italiam Venit, tumque primum Romani cum transmarino hoste dimicaverunt. Missus est contra eum consul . Viae 10rius Laevinus, qui cum exploratores Pyrri cepisset, iussit eos per castra duci, ostendi omnem exercitum tumque dimitti, ut renuntiarent Pyrro quaecumque ta Romanis agerentur. Commissa mox pugna, cum iam Pyrrus fugeret, elephantorum auxilio vicit, quos in 15 cognitos Romani expaverunt. Sed nox proelio finem dedit Laevinus tamen per noctem fugit, yrrus Romanos misso octingento cepit et eos summo honore tractavit, occisos sepelivit. Quo cum adverso vulnere et truci vultu etiam mortuos iacere vidisset, tu 2olisse ad caelum manu dicitur cum hac voce: Setotius orbis dominum esse potuisse, si tales sibi milites
XII Postea Pyrrus coniunctis sibi Samnitibus, Lucanis, Brittiis Romam perrexit, omnia ferro ignique vastaris, 25
Campaniam populatus est atque ad Praeneste venit, miliario ab urbe octavo decimo. Mox terrore exedicitus, qui eum cum consule sequebatur, in Campaniam se recepit. Legati ad Ρyrrum do redimendis captivis missi ab eo honorifice suscepti sunt. Captivos sine 30 pretio Romam misit. Unum ex legati Romanorum,
Fabricium, sic admiratus, cum eum pauperem SSO
cognovisset, ut quarta parte regni promissa sollicitare voluerit, ut ad se transiret, contemptusque est a Fabri- cio. Quare cum Pyrrus Romanorum ingenti admira 35tione teneretur, legatum misit, qui pacem aequis com dicionibus peteret, praecipuum virum, Cineam nomine,
35쪽
ita ut Pyrrus partem taliae, quam iam armis occupaVerat, obtineret. Pax displicuit remandatumque yrro est a senatu XIII eum cum Romanis, nisi ex Italia recessisset, pacem habere non posse. Tum Romani iusserunt captivos 2 omnes, quos Pyrrus reddiderat, infames haberi, quod armati capi potuissent, nec ante eos ad Veterem statum reverti, quam si binorum hostium occisorum spinii retulissent. Hi legatus yrri reversus est quo 10 cum quaereret Pyrrus, qualem Romam comperisset, Cineas dixit regum se patriam vidisse scilicet tales illic fere omnes esse, qualis unus Pyrrus apud pirum et reliquam Graeciam putaretur. Missi sunt contra Pyrrum duces . Sulpicius et 415 Decius Mus consules Certamine commisso Pyrrus vulneratus est, elephanti interfecti, viginti milia caesa hostium, et ex Romanis tantum quinque milia Pydirus arentum fugatus.
lateriecto anno contra Πrum Fabricius est mis Mu20 sus, qui prius inter legatos sollicitari non poterat quarta regni parte promissa. um cum vicina castra ipse et rex haberent, medicus Pyrri nocte ad eum Venit promittens veneno se Pyrrum occisurum, si sibi aliquid polliceretur Quem Fabricius vinctum reduci 2 iussit ad dominum yrroque dici quae contra caput eius medicus spopondisset. Ium rex admiratus eum
dixisse fertur 'Ille est Fabricius, qui difficilius ab
honestate quam sol a cursu suo averti potest rim rex ad Siciliam prosectus est Fabricius victis Luc a ni et Samnitibus triumphavit. Consules deinde M. Curius Dentatus et Cornelius Lentulus adversum Pyrrum missi sunt Curius contra eum pugnavit, exercitum eius cecidit, ipsum arentum fugavit, castra cepit. Ea die caesa hostium viginti trias milia. Curius in consulatu triumphavit. rimus Romam elephantos quattuor duxit. yrrus etiam a Tarent mox recessit et apud Argos, Graeciae civitatem, occisus est.
36쪽
XV C. Fabio Licinio C. Claudio Canina consulibus anno urbis conditae quadringentesimo sexagesimo primo legati Alexandrini a Ptolomaeo missi Romam venere et a Romani amicitiam, quam petierant, obtinuerunt.
XVI Q. Ogulni C. Fabio ictore consulibus icentes bellum commovere et ab insequentibus consulibus P. Sempronio Ap. Claudio victi sunt; et de his triumphatum est. Condita a Romanis civitates Ariminum in Gallia et Beneventum in Samnio. 10XVII M. Atilio Regulo L. Iulio Libone consulibus Sal-lontinis in Apulia bellum indictum est, captique sunt cum civitate simul Brundisini et de his triumphatum St.
XVIII Anno quadringentesimo septuagesimo septimo, cum 15 iam clarum urbis Romae nomen esset, arma tamen Oxtra Italiam mota non fuerant. Ut igitur cognosceretur, quae copiae Romanorum essent, census est habitus. Ium inventa sunt civium capita ducenta non ginta duo milia trecenta triginta quattuor, quamquam 20 condita urbe numquam bella cessaSsent.
Et contra Afros bellum susceptum est primum Ap. Claudio Q. Fulvio consulibus. In Sicilia contra eos pugnatum est et Ap. Claudius de Afris et rege Sicilia Hierone triumphavit. 25XIX Insequenti anno Valerio fruare et Otacilio Crasso consulibus in Sicilia a Romanis res magnae gestae sunt. Iauromenitani, Catinenses et praeterea quin- quaginta civitates in fido acceptae. Iertio anno in Sicilia contra Hieronem, regem Siculorum, bellum a 30 ratum est. Hs cum omni nobilitate Syracusanorum pacem a Romanis impetravit deditque argenti ducenta talenta. Afri in Sicilia victi sunt et de his secundo Romae triumphatum est. XX Quinto anno primi belli, quod contra Afros gere 35batur, primum Romani C. Duillio et Cn. Cornelio Asina consulibus in mari dimicaverunt paratis navi-
37쪽
bus rostratis, quas Liburnas vocant. consul Cornelius 2 fraude deceptus est. Duillius commisso proelio Carthaginiensium ducem vicit, triginta et unam me cepit,
quattuordecim mersit, septem milia hostium cepit, tria milia occidit. Neque ulla victoria Romanis gratior fuit, quod invicti terra iam etiam mari plurimum possent. C. Aquilio loro L. Scipione consulibus Scipio Corsicam et Sardiniam vastavit, multa milia inde captivorum abduxit, triumphum egit 10 L. Manlio Vulsono M. Atilio Regulo consulibus XXI
bellum in Africam translatum est Contra Hamilc rem, Carthaginiensium ducem, in mari pugnatum Vietusque est. Nam perditis sexaginta quattuor navibus retro se recepit. Romani viginti duas amiserunt. Sed 15 cum in Africam transissent, primam ineam, Africae civitatem, in deditionem acceperunt. Consules usque ad Carthaginem processerunt, multisque castellis vastatis Manlius victor Romam rediit et viginti septem milia captivorum reduxit, Atilius Regulus in Africa 2 remansit. Is contra Afros aciem instruxit. Contra tres Carthaginiensium duces dimicans victor fuit, decem et octo milia hostium cecidit, quinque milia cum decem et octo elephantis cepit, septuaginta quattuor civitates in fidem accepit. Ium victi Carthaginienses 425 pacem a Romani petiverunt. Quam cum Regulus nollet nisi durissimis condicionibus dare, Afri auxilium a Lacedaemonii petiverunt. Et duce Xanthippo, qui a Lacedaemoniis missus fuerat, Romanorum dux Regulus victus est ultima pernicio. Nam duo milia 30 tantum ex omni Romano exercitu refugerunt, qui mgenti cum imperatore Regulo capti sunt, triginta milia
occisa Regulus ipse in catonas coniectus. M. Aemilio aut Ser. Fulvio Nobilior consuli XXIIbus ambo Romani consules ad Africam profecti sunt
B cum trecentarum navium classe. rimum Afros navali certamine superant. Aemilius consul centum et quattuor naves hostium demersit, triginta citru pugnator,
38쪽
bus cepit, quindecim milia hostium aut occidit aut cepit, militem suum ingenti praeda ditavit. Et sub-aeta hic tunc fuisset, nisi quod tanta fames erat, ut diutius exercitus exspectare non posset. Consules cum victrici classe redeuntes circa Siciliam naufragium 5 passi sunt. Et tanta tempestas fuit, ut ex quadrim gentis sexaginta quattuor navibus tantiιm octoginta servari potuerint neque ullo tempore tanta maritima tempestas audita est Romani tamen statim ducentas naves reparaverunt, neque in aliquo animus his in 10 fractus fuit. XXIII Cn. Servilius Caepio C. Sempronius Blaesus comsules cum ducentis sexaginta navibus ad Africam profecti sunt. Aliquot civitates ceperunt. raedam ingentem reducentes naufragium passi sunt. Itaque cum 15 continuae calamitates Romanis displicerent, decrevit senatus, ut a maritimis proeliis recederetur et tantum sexaginta naves ad praesidium Italiae salvae essent.
1 L. Caecilio Metello C. Furio lacido consulibus Metellus in Sicilia Afrorum ducem cum centum tri 20ginta elephantis et magnis copiis venientem superari viginti milia hostium cecidit, o et viginti elephantos cepit, reliquos errantes per Numidas, quos in auxilium habebat, collegit et Romam deduxit ingenti
pompa, cum CXXX elephantorum numerus omnia 25 itinera compleret. Ρost haec mala Carthaginienses Regulum ducem, quem ceperant, petiverunt, ut Romam proficisceretur et pacem a Romanis obtineret ac permutationem c XXV tivorum faceret. Ille Romam cum Venisset, inductus 30
in senatum nihil quasi Romanus egit dixitque se ex illa die, qua in potestatem Afrorum venisset, Om
num esse desisse. Itaque et inorem a complexu removit et senatui suasit, ne pax cum Poenis fieret; illos enim fractos tot casibus spem nullam habere 35 ae tanti non esse, ut tot milia captivorum propter unum se et Senem et paucos, qui ex Romanis capti
39쪽
fuerant, redderentur. Itaque obtinuit. Nam hos 2 pacem petentes nullus admisit. Ipse Carthaginem rediit, offerentibusque Romanis, ut eum Romae tenerent, negavit se in ea urbe mansurum, in qua postquam Afris servierat, dignitatem honesti civis habere non posset Regressus igitur ad Africam omnibus suppliciis extinctus est. P. Claudio Pulchro L. Iunio consulibus Claudius con XXVItra auspicia pugnavit et a Carthaginiensibus victus est.1 Nam ex ducentis et viginti navibus cum triginta fugit, nonaginta cum pugnatoribus captae sunt, demersae ceterae. Alius quoque consul naufragio classem amisit, ex 2ercitum tamen salvum habuit, quia vicina litora erant. C. Lutatio eatulo A. Postumio Albino consulibus XXVII 15 anno belli Punici vicesimo et tertio Catulo bellum contra Afros commissum est. Prosectus est cum trecentis navibus in Siciliam Afri contra ipsum quadrimgentas paraverunt. Numquam in mari tantis copiis pugnatum est. autatius Catulus navem aeger ascem 20 dit vulneratus enim in pugna superiore fuerat. Contra Lilybaeum, civitatem Siciliae, pugnatum est ingenti virtute Romanorum. Nam LXIII Carthaginien 2
sium naVes captae sunt CXXV demersae, XXXII milia hostium capta XIII milia occisa, infinitum auri, a 2 genti, praedae in potestatem Romanorum redactum. Ex classe Romana XII naves demersae. ugnatum
est v Idus Martias. Itatim pacem Carthaginienses potiverunt tributaque est his pax Captivi Romanorum, qui tenebantur a Carthaginiensibus, redditi sunt. 30 Etiam Carthaginienses petiverunt, ut redimi eos cap 4tivos liceret, quos ex Afris Romani tenebant. Sen tu iussit sine pretio eos dari, qui in publica custodia essent; qui autem a privatis tenerentur, ut pretio dominis reddito Carthaginem redirent atquo id pretium 35 ex fisco magis quam a Carthaginiensibus solveretur. Q. Lutatius . Manlius consules creati bellum XXIIII Faliscis intulerunt, quae civitas Italiae opulenta quom
40쪽
dam fuit. Quod ambo consules intra sex die, quam Venerant, transegerunt XV milibus hostium caesis, ceteris pace concessa, agro tamen ex medietate sublato
Finito igitur unico bello, quod per XXIII annos tractum est, Romani iam clarissima gloria noti legatos ad tolomaeum, Aegypti regem, miserunt auxilia promittentes, quia rex Syriae Antiochus bellum i intulerat. Ille gratias Romanis egit, auxilia a Romanis
non accepit. Iam enim fuerat pugna transacta. Eo 1odem tempore potentissimus rex Siciliae mero Romam venit ad ludos spectandos et ducenta milia modiorum tritici populo donum exhibuit. 11 L. Comolio Lentulo Fulvio Flacco consulibus, quibus mero Romam venerat, etiam contra Ligures 15 intra Italiam bollum gestum est et de hi triumphatum. Carthaginienses tamen bellum reparare temptabant, Sardinienses, qui ex condicione pacis Romanis parere debebant, ad rebellandum inpellentes. Venit tamen Romam legati Carthaginiensium et pacem impetravit. 20 III . Manlio orquato C. Atilio Bulco consulibus de Sardis triumphatum est, et pace omnibus locis facta Romani nullum bellum habuerunt, quod his post Romam conditam semel tantum Numa Pompilio regnante contigerat. 25
IV L. ostumius Albinus Cn. Fulvius Centumalus consules bellum contra Illyrios gesserunt et multis civitatibus captis etiam reges in deditionem acceperunt. Ac tum primum ex Illyriis triumphatum est. V L. Aemilio consul ingentes Gallorum copiae Alpes 30 transierunt. Sed pro Romanis tota Italia consensit, is ditumque est a Fabio historieo, qui ei bello interfuit,