Palladii Rutilii Tauri Aemiliani ... De re rustica libri 14

31쪽

D E R E R V s T. L I B. I. 3 praeterea animalia,quae uni apibiu inimica, lacertos blathis simila Aues etia pnis, Cr crepidiculis terrea- ἡ .Parin custos requens, er castita accedat, bubens nova aluearia praeparata, quibM excipiatur examina rudis iuuentus. Vitetur odor coeni, ex cancer adustu' er locus,

qui ad humatia uoccin Alba imidiuione resto t. Absint erberis,sitimatas,helleborum si absinthiu,cuc is r Rher omnis ditiaritudo conficiendae aduersu dulcedini.

De vasculis aplusormandis. T i T. X X X V I I r.

ALVEARI A meliora sunt,quae cortex β ubit raptus ex ubere,quia non transmittunt Uinfrigoris, aut calo

ris, postfiunt tmen π exstrusi fieri: sit hae d sint Jalignis

uiminibusAbricentur, uel ligno cauata arboris, aut tab iis, more cuparum. Fictilia deterrima sunt, quae er Demegelantu GCr aestite fruescunt. Sed larer ea loca,qiis muniri debere praecepimus, podia ternis Ata pedibus Abricentur induti testiceo,Cr albario opere lauigata propter lacertarum,caeterori s animaliu noram, pictus est moris irrepere: σfuna haec podia aquearia collocentur, ita utrion posset imise penetrari,statiolis inter se patentibus segregari. Angustus Limen adiim adnuitat examina propter frigoris, er caloris iniuriam.sune uentis frigidiorisus natus paries recti tit, qui locim posit defensis fedibus apricare. Aditus omnes soli opponantur Bberno, qui in uno eorpore duo, uti tres esse debebutit ea magnitudine, quae apis formam non possit excoctre. Sic enim noxijs animal bus ingresse resistetur angusto: ucssi apes obsidere uola rint exeuntes,alto,ubi non int,ulanti rcgrisu.

De apibus emendis. T I T. X X X I X.

A P E s si emendae fiunt, prouidemus ut plenu alue m comparentur : quam rem uel instectio, uel murmurisce magnit.

32쪽

meratis examinis, Cr ex vicina potius, quoi ex langin- . qua regione, ne deris novitate tententur. Si vero longius aduehendae sunt, collo nocte portentur: nec collocare, nec

aperire alvearia nis uestere institite debemus. vocul xmr deinde per tridi m , ne omne tinuus suas egrediarur examena oc enim Agno Asiam meditantur asty cre. contra haec, Cr caeterabo unumquodque mei e resudae bimus. Tamen creduntur non lugere ,si stoecus primograiti intuli

NON alienum est ,si aquae copia potiatur, patrem mlias de A uctura balnei cogitare: quae res e voluptat plurimum confert, Cr saluti. Itaque balneum constituerim. in ea parte, qua calor futurus est, loco ab humore ustenso, ite id ullo fornacibus uicina refrigeret. Lumina ridabimus a parte meri sana, σ occidentis Dbcrni, utioridie solis iuuetur, cr illuctretur albedia. sust resuras uerὁ cellarum sic acies. Aream primo bipesis sternis, inclinatist tamen stratura ad tornuc , ut si pilam miseris , inti ὀstire non posset ,sed ad ymacem recurrat. Sic eveniet, ut summa altum petendo,ccssas ficiat plus calere supra hanc stratura pilae latercidis argiliti sunm,Cr capillo constru-dlae fiant distantes a fessiario pedis unius, ers sis, alta

pedibus binissemis. Super has pilus bipedae connituuntur binae in altum,ais hissupcnundantur ii hced parumcnt , er tunc si copia summora collocentur.Niliarium vero

pureil earm , c aerea palinusios, inter foliorum latumii secus intumus Frauce subseri, ad quod miliarium fistula stigmaria dirigatur, er ab hoc ad solium similis

magnitudini fictilia procedat, quae um calidae ducat interius

33쪽

interlus,pantum 'lati illi Irigidi liquoris infigerit. C. Le aut sic disponantur, Mi quubae non sint, ed uerbi gratia) si xv. pedibus longae fuerint, κ. latae ut: βrtuuenim uapor inter angusti tum bituri soliorum forma promis cuiusque uoluntate unditur. Piscinales cae innis balneis a septentrione lumen accipiunt, in Demalibus a moria isSi pieri poto, ita confiituantum bulae ut omnis cara m per hortos decurrat eluvies.c crae in balneiss signitiis fiant, sortiores fiunt.Quae uero de tabidis fiunt,

uirgis ferreis transuersura ferreis arcubus restineutristas ribesas nolis imponere, super arcus, ac uirgas, bipedas. constitues 'reis anchoris colligatus,capillo inter se, ars argita subam cohaerentes, ita impensa testicia ubi relaucis diade assurij opis nitore decorabis Pos,mus otia cDedio Iliacinus laberna aedificia balneis imponere: hincer bus uici tepore submittimus, et undamen lucruman De malthis calidaria,&

frigidaria. Tr T. XLI.

sc IRE e ueni quoniam de Miscis loquimur, quae sunt mali, calidariae, uessi Marte, ut siquando in so-qsscissa funt opera,po fit repente succurri. Calidariae co-H itio talis est. Pirem durum, cerum album ponderibus aequis, stupui picis liquidae totius ponderis dimidiam par, tem,tes, minutam, iore calcis, omnia simul misti in pila contundes,Cr iunctu ris curabis inferere.Aliter Ammoniacum remigum, ficum , stupum, picem liquidam tundis pilo, er vinAurus oblisis. Aliter: moniacis, er Iul- ur ut ratus resoluti sine, lin unde iundiaris. Item mcem duram, ceram album, Crammoniacum super rimissu rufi liuncturis adline,er caulare cludi percurre. Ite forem caecis cum oleo mistam iuncturis illinc, er caue ne

34쪽

mox de umitritur. Aliter. sanguini laurino, is oleo forem calais adnufice, errimas coniunctionis obducito. Item sicum ex picem duram, er ostrei testis siccas finiussiundesMκ omnibus iuncturas diligerer desines. Item muti ibae frigidariae saliginem bibuli , florem calcis, scorium yrri,pileo uniuersa contundes,er ceroti instir sicies,Creurabis dilunire. Item ciui liquo u cribellato cineri a nullus rigidae aquae inter rimas labentis allinatur obsistet.

sI A in V A E copia est usura balnearum debent pistrin suscipere, ut ibi Dinatis aquarijs molis sine unis imalium,uel hominum labore frumenta frangunturi

saria sunt,praeparemus. Aratrusimplicia, uel si plana regio premittit, auriri, quibus possent contra ritiones bu moris Dberni, sum celsioresulcouttili. Bidentes, dot brassices putatorius, quibus in arbore utamur, Cr vite. atem messorius, Misaenarius, ligones,lupos d est erratius manubriatus minores mitoresq; ad mensuratu cubiti, quiabus sicile est, quod per serrum fieri non pots, refecundo trunco arboris, aut uitis interscrii: acus per quas in pasti iiis sarmenta merguntur, Vces a tergo acutas, atq; luna- eultellos item curuos minores,per quos nouellii obois ribu furculi aridi aut cxrentesAcilius amputentur. item Melaulas breu imas tribi laus, quibus filice Memus dbscindere ,ρrrulus minores, Vas, rancones, quibus u preti per quimur, ccures simplices, uel dolubrutus , sarculos,uel simplices,uci bicornes, uel ostias in aure a parte restrontes rastros. Item cauteres, castratoria Drumenta, dis tonsoria, Mi q- ad ammulium Dient pertinere in dicinum

35쪽

DE RE RVs T. LIB. IL.dicinam: Tutucas ucro pellictare,cum cucullis ocreas, inanicas, de pellibrus, quae uel in tuis, uci in uepribuis, ructiso opersio venatorio posset esse communes.Expk iis ijs,quae pertinent ad generale praeceptum,nunc operassi singulis mcntibus explicabimus ,Wa in si lanuario inciemus initium.

PA LLADII DE RE

De ablaqueandis uitibus. τIT. . i. A N V A RIo mense locis temperat is- laqueundae uni uites, quod Itali excodicare undant , id est circa uitis radicem dolabra terrum diligenter aperire, CT mrgatis omnibus uelut tum effare, ut solis teporibus , er imbribra

prouocentur.

De pratis abstinendis,in locis

macris. TI T. II.

APRIC Is, aut macris, aut aridis locis prata iam pyganda sunt,er a pecore vindicunda. De proscindedis agris,& iungendis bobus, uti arandi disciplina. TIT. I I r. P I N G V E S,Crfices agri proscindi,er apparari iam possunt. Sed boves meliuου collo,quam capite iunguntur, quos, ubi ad uersuram uenerint, aratqr retineat, eriugis propellat, ut eorum colla refrigerentur.Sulius autem in arationibuε longior, quum centum uiginti pcdum esse non debet. Seruanta uero est, ne interfulcos non mota a relinquatur. Glisae omnes dolabris digipandae sunt.

36쪽

PALLADII sed eo liter terem motam csse cognoscis, si ira uos persulios pertica mittas. rc sep--bubulcos ab hac negligentia submouebit. Obstruandum est,ne lato-μ ager arctur, aut quod sepefi) post longas fecitntes seui imbre per*Ius. Nam terra, qrea: Iuto atruritur in primorso, fri tur toto anno non posse tram, . Quae a tem supra leuitcr in usa est, C ubter sicca , si tunc ar tur,ugeritur pcr tricliniusterilsi feri. Et ideo medioerbicr in 'fugerint nec lutosus, nec aridus sit, proscindi debet si collis est transuorsus,per latera acetur.Qi D-ma tunc=eruanda est,cum semcn accipiet. De ordeo gallatico serendo. TIT. I II I. si elemens luerit D s, ordem gallaticu, quod a-ue,er candidum est, circa Idus Ianuarias seramus locis i peratis.Octo modijs iugeram complcbitur.

De cicercula serenda. TIT. v.

ci C E R c V L A hoc mensi seritur loco iam, misbumido. Tres modij iugi ram complent.sed hoc genvis minis raro restoniat, quia decipitur austro, ui ccitate dum forct,quod tunc prope nccesbe est euenire. De uicia serenda,cum disciplina sua. TIT. VI. Hoc mense ultimo colligendi fiminis causa non pabuli forandi uicia feritur iugerum βx modij occupant. S renda est in terra proficissa post hora fecunda, uel tertiam, cum ros esse defierit,quem stri e non potest sed stitim cooperienda s ante noctem. Nam si nuda man erit, noctis humore corrumpitur. Obstruand*m est ne ante ulcsimn quintam lunam cratur, quia1:c sata limaces postquatur.

Desceno graeco serendo. TIT. v I I.

F O E N V M graecum in Italia colligendis inis causa ense Ianuario ultimo, circa Februarias calend. feria

37쪽

- IANUARIVLinussex modij iuacro vjiciunt. Arunducit isse,sed non alte. Nam si plus quam quatuor digitis obruatur, disicilertiscitur. Idcirco quidam minimis aratris proscisse prius terra eminantita sarculis stitim sua coopcriunt.

De eruo serendo. T i T. V I I I.

ERVVM feri Cr hoc mense noui imo potest, loco sicco,eπ macro. In iugero quinq; mody fcrantur. De sarriendis frumentis. de

leguminibus. T I T. I rc.

Hoc mense fcrenis, crsiiccis dictus, dum gesicida non est uni surculida fumenta. Quod opus pleris negant feri debere, quia radices eorum dctegantur, aut incidantur,Cr nec tur stigore subsiculo. Mihi aut ui tur herbosis locis tantum esse ficiendum. scd triticum, Cr Arsarritur quatuoryliorum,ordeum quinq; ba,ez lcgumina, cum supra rei rum quatuor digitis sitiit. Lupinus uero, qui unum radicem habet ,si sarculetur, extinguitur, quod nec deo rat, quia herbas praeter duacilium cultoris 4 autem si bis surculetur,proficiet, cr multum stuctu Cr maximam aistret, ut ad mensura mody complendi stes propemodum sicut intcgra restondeat. Si siccas fi getes surculaueris, aliquid contra rubiginem praestiuiti, maximest ordeum siccum sarrietur. De pastinandi generibus,& scrobi

bus uitium. TIT. X.

PASTINVM fieri nune tempus est: quod sis tribus generibus, aut terra in totum Alba, aut ulcis, aut scrobibus. Terra tota debet efodi, ubi ager immundus est, iustiuestribus truncis,cr radicibus ilicis, uel herbarum noxiarion statia liberentur. Vbi autem mundia funt novales,

38쪽

, PALLADII .

h-οycm in toti spatia pastinata transmittunt. Fiunt ergo sidci tanta longitudine, quantum dcfimaueris tabula, latia tudine pcdum duorum ex semisu et trium ci ut tu sit duossiores dsignatu liticas alia bidentibus persequatur atria tuine trium,uci Doru, Cr simis pcdu Deinde s pcr homines uinca colenda est,mntum crudi soli relinquimus, ercte alter sulcus imprimitur.Si uero arandae fiunt vineae, qui is, uel sex pcdum statia,quae non sunt Iodicnda, in melo relinqvcmus Quiabscrobes feri placeat Diemm tribus pia bus ultas,duobus fetas latas trisus logassue kboribus eoiuntur uisenseu bubus eadem statu, quae inter sulcos sunt

di laseruare di bemusrultra uero tres pedes altim odiendae scrobes non utu,ne laborent frigore sarmenta,quae pangimus. Latcra scrobibus aequaliter incisa sint, ne obliqua tutis saucietur alle nitentibus tyrrumentis,cum fossor inc: lbet. Pactini uer quod omne uersabitur,triam,vel duor scinis pedum altitudine terra uniuersa fodietur, in quo erit

diligentia, ne crudum solum fraude occulci fossor includat. Quam rem subinde custos uirga, in qua praedictae altitudianis modus designatus est, per batis, quae fodiuntur,explorat.Radiccs omnes, er purgamenta, maxime rubher filiacis insumin in regeri sciat. Quae cura in omni positionis genere,Cr ubiq; seruanda est.

De tabulis uinearum. TIT. XI.

T A B V L A s autem pro domini uoluntate, uel loci ratione Aciemus, siue integrum iugerum continentes , cu mediam , cu quartanarum tabulam, quae quartam iugeri puricin quadrata conficiet. .

De mensura pastini. T i T. X I r. ln E N S U R A uero panisti baec est, ut in tabula lquadrata iugerati, centcni octogcni pcdo perfnguila la- ltera l

39쪽

terea dirigantur, quila se multiplicati reccetis viginti quatuor decemias quadratus per statiumme complabunt fecundum hunc numerum omnia,quae uolueris pulli re,disecuties. Dccem Cr octo enim decempedae, daecies er octies suppumae,trecentas uiginti quatuor expiciat. Qvio exemplo Dccbcris in maiore agminet minore mersuram De solo, de coelo, dc loco pangendis uin is congruenti, δέ ea, quae illuc pertinet, dis G

Plina. TI T. XII ti

solutam,propius tamen resoluto,nec exile, nec ut limum, tamen laeto proxima: nec capc e nec praeceps d potissedito campo, nccssem,nec uliginosum, modice tamen rosi-dum,nec susum, nec amaru, μ'uuiu sapore corrupto uina tristit. Cassi mediocris quesitatis,tepita tame magis qua frigidum, siccum potius,quam nimis imbriduata ante omnia uitis procostas,uentos formidat. Ad pastinandia rudes vos potius cligamus,uri maxime diluestres. Vltima conditio est cius loci, in quo fuerunt uetusti uineta. Qi sincccisitas coegerit, prius multis arationibus exerceatur, ut abolitis ralcibus prioris uineae, Cr omni eam curis, ersuualore dcptu o, nouella uitis tutius posit induci. Tosus, Cr alia duriora, ubi gelu relaxantur, Cr solibus, pulcherrimus uineas ferunt refrigeraris aestiteradicibus, Crhumore dolento. Sed crsoluta glarea, er calculosus ager,

mobiles lapides s tmen haec omnia glebis se pinguibus miscuerint .silex, cui terra superposior est,quiust

gidus cst er humoris tenax, radices aestite stire non patiatur. Item loca, ad quae de cucumimibus terra decurrit, vel Miles,quas fluminum saturabit aggenio: sed hoc in ijs locis,quae gelu, er Gladis inficta coe non pribunt. Argia succ I terra

40쪽

σα PALLADII terra coimoda est, argilla te sol grauiter immeMerce tera,quae in generibus dixi. Nain locus,qui mistra ingiera produxcrit Gl uliginosus, uel alsus,uel arnarus, uel siticulosus,oe' aridus cprobatur.Nigcrsabulo,er rubens utilis est,sed cui fortis terra pomisti cst. carbunculum,nisistercoretur, macres uineas reddit. In rubrica discilius comprobendunt, quamuis postea nutriantur. scd hoc genu3 terrae opibus inimicum cst, quia paruo b ore nimis madescit, paruo sole nimis durescit. At maxime utile fouisi .

quod inter omnos nimietatos temperamentu tenebit,CT

proximum,quam denso uerit. Plagi coeli uinca e lare dent locis frigidis meridianam, calidis septetrionalem, te-p:dis orientem, si tamen austros,vel curos regio no habeat inimcos. Qu)d si hoc est uitia, nictius in aquilonm,uelβ-nonium uineta dirigimus.Sed locus qui pastinidus est prius impedimetis,eν omnibus elisis liberetur arboribus,ne post calcatu agiduo rena effossa folidetur. Si campus est, si bus iis pedibus pastineturi. si citiustribus collis proseptus quatuor, ne citius terra decurrat: uallis uero duobus

pedibus.Sed ager uliginosus,qui humores altius lilius er m sicut Rauennalis soli, non amplius quam in pedem Ginis effodiatur. Illud exprimentis asiduis comprehendi ι res melim prouenire,si uelstitim*ge terrae luci non longe ante pangantur, cum tureor panim nondum repetua folia

ditate subsidit. Haec quoque in aciendis fulcis, er scrobibus

approbau maxime ubi mediocris est terra. De lactuca,nasturtio,eruca,caulibus,allio,

MENfE Ianuario luctuca sirenda est, uel decembri,ut planci eius Februario transstratur. Items Februu-rio seritur,ut posit Aprili mense transrri.Sed certum 6ὶ cum toto anno benestri ,s locus It laetus , ercoratos, lat