장음표시 사용
121쪽
roa Dissertatio Prooem. IV. Cap. II.
nus singulis hominibus ius competat rati, ita ut homines agere juxta sa- actus illos peragendi. cultates illas mere naturales non pos-Hinc timiunato maris, fam me, sint. Hinc regula est , quod ea , quae inter homines non indistincte fieri po- contra honos mores sunt, nec sacere test, quia ex fine creationis apparet , nos posse credendum sit. Deum per familias propagari huma- n II. Priaeter haec jura, quae hominum genus voluisse . Familias autem nibus partini ex motibus naturae, pa non per quamlibet conjunctionem cor- tim ex ratione, concessa esse apparent, portim 'constitui , sed tantum acce- infinita alia jura hominibus propria dente individua vitae consuetudine , sunt, quae citra motum , & impetum alibi probavimus . Sane JCtus post- naturae, sola ratio naturalis inter ii quam asser u il , ex Iure naturali δε- mines constituit: dc ubi ex iustis ra. scendere eo tinctis nem maris , or fae. tionis conclusonibus cognitum nobis tuinae, notanter addit , quod nos ma- est quid liceat, quid non; quid iustiimiramoniam vocamus t quae est vox ju- st. quod injustum. ris , & rationem supponit. Atque hinc Hinc apparet ratio, cur ICti bella,
matrimonia Iuris gentium esse dicun. captivitates , servitutes , manumissio-tur . nes , contractus , commercia , regnin
Et si porro educatio luere tim ex rum constitutionem , introductionem motu naturali sequatur I ratio tamen dominiorum , aedificiorum collocatio nos docet, officia quaedam esse inter nem , terminorum postionem &c. ad liberos, & parentes, quae solis homi- jura gentium reserant, quia sola rationibus propria sunt , non brutis com. ne determinantur 'Vid. 38. seq. )munia . & licita non sunt , nisi quutenus r Etsi quoque defenso si lacultas ho- tioni conveniunt . Hos igitur actus minibus aeque, ac brutis communis ; natura solas gentes , non omnia ani- ex ratione tamen apparet , eam non malia, docuit. promiscue licitam esse , sed tantum , n. Ia. Ius igitur naturate , & Iu
quatenus est neeessaria. gentium conveniunt eausa ' utrumque
Denique, eis ιiberras, seu facultas enim Deum auctorem habet , qui dinaturalis agendi quicquid Iubet , cui omnibus animanti hus motus illos ma-que homrni eonnata fit ; non tamen teriales , & hominibus ratiocinandi indistincte eam in actum deduci pos . vim. e cessit: at disserunt a. objecto. se, ratio nos docet: utpote quae nos Ad Ius naturale enim reseruntur actus, instruit, quatenus illa faculta volun- qui seposita omni ratione ex lege motati ereatoris conveniat , & quatenuς tus , EL impetu naturae peraguntur :repugnet. Atque hine ICti i dum li- ast Ius gentium autem pertiuent illibertatem hominibus propriam defini- aetiis, qui justis rationis conclusoniram , nimirum , facitratem naturalem bus conveniunt. Diflerunt 3. subjecto. agendi quicquid iubet , notanter ad- Nam Ius naturale etiam brutis comis
lunt: NISI SI QUID IURE PRΟ- mune est: Ius gentium solis homini-HIBEATUR. Hactenus enim facul- bus proprium . Differunt quoque g. ras naturalis restricta est ratione natu- essem. Ius naturale enim, qua tale , actum
122쪽
amim nec licitum facit, nec illicitum animantia leges, & praecepta hujus juris sequuntur, non per rationem , sed ex motu materiae , per impetum naturae , indequc agentes nec poenam , nec praemium merentur : at Ius gemitum actum vel licitum, vel illicitum efficit, quia ex sacultate ratiocinandi hominibus cognitum est, Deum actus
illos permisisse, indeque jus mihi esse ita agendi, nec alium jus illud mihi auferre posse.*: XLIII. Porro &,obsat, quod de postliminio ICti asserunt, id esse jus
inter Romanos , Sc populos liberos , regesque , moribus , legibus constitu. tum m . Moribus igitur, i. e. jure gentium , aliquid constitutum esse videtur. Resp. per mores ICti Romani saepius intelligunt ipsum Ius naturae . Sane , matrem , & sororem uxorem ducere, moribus, non legibus , prohibitum es.se, ait ULPIANUS ' : at haec prohibitio inter ascendentes , & descendentes, Iuri gentium tribuitur a ΡAULO O . Atqa hine hoe ipsum jus postliminii, quod JCtus moribus tribuit, statim aequitati naturali adscribit. Naturali enim aequitate introductum esse: , ait, ut qui injuria ab extraneisdstinebatur, is , ubi in Ines suos redisset, prisinum ius suum reciperet ρ .
ibi: quas vero NATURA , vel GENTIUΜ IUS eommere is exueriaut , earum nulla υenditio es . ff. De contr. emt. Aliud igitur esse videtur Ius naturae, aliud jus gentium . Resp. Quaedam res in venditionem non veniunt, quia natura, seu ordo naturae , impe- πὶ Leg. 8. ff de rit. nupt. ' Leg. fin. pr. eod. ρὶ d. Leg. ip.or. postlim. ιγ Leg.
s. pr. a. I 6. i. g. I. l. D. contrah. emi. 0 Leg. 6ρ. m. de verta obl. ibique
dit : uti si res in rerum catura existit, v. g. si domus exusta, & quam enator exultam scit, Venditur , ' item si homo mortuus veoditur φ . Quaedam vero, quia Ius semisiam obtat :v. g. si liber homo venditur u ; vel si sundus, cui littora conjuncta Mat, venditur υ : hoc enim casu littora non cedant in modum , quia juxe gentium sunt publica, adeoque culli iobonis sunt, eoque res aliena. Apparet igitur, per naturam ibi intepigi
solam secultatem natur lem agendi , quae ex ordine naturae sequitur . Sed& porro apparet , per Iur gentium intelligi ipsum jus naturae : nam liberum hominem, vel rem alienam, Vendere, jure naturae licitum non est.
h. XLV. Obseat 3. definitionem sero vitutis satis indigitare , dari aliquod
jus, quod gentes inter se consituerunt . Servitus enim est eonsistitio Iuris Rentium , qua quis contra naturam alieno dominio subj icitur. Gentes igitur aliquid constituerunt contra naturam π , leu Iuri naturali eontrarium I . Resp. Clus non ait, servitutem eme consi tutionem gentium , sed Iuris gentium :jus gentium autem a providentia di-Vina , & a ratione naturali constitutum est 4 Hoc jus gentium omnino contrarium est juri naturali, id est facultati naturali agendi quicquid lubet. At haec contrarietas non est injusta . uia illa iacultas naturalis ex ipsa de-nitione libertatis jure impediri , &prohiberi potest; impeditur autem per justam captivitatem. Vid. 3. 38. 39.
h. XLVI. Certissimum igitur est .
123쪽
non dari jus gentium voluntarium , quod nimirum gentes usu , m nec L eate humana ex gentesbi consituerant. Certum quoque est , veteribus JCtis Romanis tale jus cognitum non fuisse, sed eos per Ius gentium intellexisse ipsum Ius naturae , uod ratio naturalis inter omnes homines constituit; &denique aperte demonstravimus , err
rem TRIBONIANI causam dedisse monstro Iuris gentium secundarii. X L V II. Ea autem jura , quae GROTIUS praeterea Iure gentium πο-
Dissertatis Procm. IV. Cap. IL
. Iuntario, id est voluntate, ac consemla pentium statuta esse, putat, fabulam sapiunt. Quod vel ex eo apparet, quia rationes, quae gentes ad staPendum talia jura impulisse , ait, meris nituntur
esumptionibus, & conjecturis in infinitum vagantibus; quod speciatim in distinctione illa inter bellum solenne ,& minus solenne , insta demonstrabimus. Quae vero gens, quis Princeps, ex vagis, & vanis ejusmodi conjectu-ctis sibi legem imponi, vel jura crutrudi patietur.
124쪽
sEU DE IURE Quod cuique competit ex statu hominum naturali,
Praecipue Au Lib. L Cap. V. integrum.
Ubi GROTII hypothesis eirea primum Iuris Romani o ectum , flatum, nimirum, hominum, explicatur, & desectus horum prin
126쪽
II. Transitur ad jussas belli ea as.' ubi laudatur methodus Romanorum in demon irandis iuribus euisue hominum propriis , secundum tria iuris objecta. III. Proponitur ordo, oe methodus Gr rii eirea iussas belli causas. seq. V. De Iure personarum , seu de satu hominum ex hoothes Gratii. VI. De aequisitione originaria EX GENERATIONE.
VII. Ius parentibus in liberos competere juxta triplicem liberorum aetatem. VIII. De aequi itione orla naria EXA R I A. CONSENSU.
IX. Ea orituν υel ex CONSOCIATIONE quidem I. ex conjugis ubi deminamia, ω de gra-δibus prohibitis agitur. X. a. Ex consociatione publica, quae sit aut in populum , aut ex populis. XI. 3. Ex subjectione, scilicet, per a
XII. Vel ex DELICTO : si vel pria
vatus , veι populus in se ituιem detruditur. XIII. Grotius actionem realem ex iureia personas oriri , Italu t.
XIV. Monita quaedam generalia es ea ossema Grotii. CAPUT LUbi totius 1 lematis Grotiani ordo proponitur, cum ordine , ac me. ibodo Iuris Romani comparatur.
g. I. U Α T U O R praecedentibus vidissertationibus quatuor spe cies juris universalis, quas GROTIUS sibi finxit , examinavimus : nimirum I. jus naturae sociale : 2. jus naturae laxius sie dictum: 3. jus divinum V Iuntarium universale ; & 4. jus gentium voluntarium . Nunc ad ipsa obiecta iuris accedimus. q. II. JCti Romani totum jus civile quod ex praeceptis juris naturae, &gentium collectum esse , ajunt in s
cundum tria objedia tractaverunt. Omne enim jus versari vel circa personas, vel circa res, vel circa actiones , dixere . Neque errare potuisset GRO-υ Lib. I. e. a. 3. & ba Lib. 2. c. I. I. a.
TIUS si haec vestigia secutus suisset: methodus enim haec naturalis , & sa. cilis est; termini usitati , & omnibus cogniti sunt nec ullum superest na. turae jus, quod non ad tria hae objecta referri possit.*. III. Videamus, quam viam inisgressus sit vir doctissimus, & quanam methodo usus si in demonstrandis juris naturalis objectis.
Ia licita esse a , & totidem esse sontes belli, quot sunt sontes actionum s rensium. bDari autem actiones , ait, ob injuririam non factam, ait ob factam. e
127쪽
Ob non factam agi posse, ut caveatur de injuria , quae metuitur , item damni insecti V eoque refert Grotius interdicta alia, ne vix fiat . : quod pluribus exemplis illustrat. eob factam injuriam I. agi, vel ut REPARETUR, vel ut alter PUNIATUR.
ectare id, quod NOSTRUM est, vel fuit aut id, quod nobis DEBETUR. a 3. NOSTRUΜ aliquid fieri , vel
communi hominum jure , vel jure sn- DH. εω Iure sngulari nostium aliquid fieri , vel acquisitione originaria , vesderivativa. νs. Per acquisitionem or ginariam nobis acquiri non tantum ius in res,
Dissertatio Proorm. V. Cap. II.
ex iure naturae ' scilicet vel ex pacti ne, Vel ex male io, vel ex lege, quo Grotius resert contractus, & quas delicta i : f b J aut ex jure gentium voluntario , quo reserri debeant legati num jura, dc jura sepultu . m7 Quatenus PUNIENDA est in juria, eam parere accusationem , 3c judicia publiea. f. V. His ita in genere praemissis, transit in specie ad primum objeStum juris, id est ad Iur personarum , sea
ad Gaium hominum . Examinat, ni mirum, belli eausas ob injucam fm fiam , quatenus reparandum venit id , quia nofirmis es, per aequi Diemem sim
gularem , & quidem ORIGINARIAM PERSONAE.
β. VI. ROTIUS originarie jus a quaeri in personas , ait: r.ex GENERAT IGNE: r.ex COMSENSU: a. ex DELICTO. ο VII. Ex GENERATIONE paarentibus utrisque ius acquiri , ait, in liberos P ; praecipue tamea patri q : ejusque juris ei sectum, juxta triplicem
Aberorum aetatem , triplicem sutuit . n. H Si enim I. insantes sunt; omnes liberorum actiones sub dominio parentum esse, docet, quia ipsi se regere
ob judicii imperfectionem non possint ;
inveniatur , cri regimen competat εInsantibus ergo jus dominii non co-- petere jure naturali, statuit e d imum ex jure gentium voluntari , i. e. ex tacito hominum pacto, introductum esse, ut jus habendi, non' per se uteniadi , habeant:: personam illorum interim
quas sustinente humano genere re . u. ω a. Si 'iudicium aetate ' maturavit, nce liberi separatam instituunt saumiliam, sed pars manent familiae, eas saltem actrones imperiis parentum suta esse , ait, quae ad famil ae statum aliquid
momenti balenι ' quum aequum sit ut pars r. & e. n Lib. a. e. I. g. a. n. I. γ Lib. a. e. F. . I. p ibid. ibid. cod. c. I. g. a. ιγ d. e. s. g. 2. n. I. o L.
R. e. 3-g. 6. H Lib. 2. c. I. g. 6. e. s. πι n. . c. II. I . Cons. l. a. c. . g. IO. n. I.
128쪽
pars conveniat eum ratione integri υ : in reliquis vero actionums liberos liberam habere agendi iacultatem ; studere tamen debere ut semper placeant paventibus; hoc autem debitum oriri ex jure naturae laxiori, quia saltem ex pie. vate , observantia dc gratiae rependendae officio debitum est. Unde ait , actus debito huic contrarios non esse irritos. κIn utroque hoc tempore ius regendi etiam jus e reendi complecti, putat quatenus, nimirum, vel cogendi sunt ad officium liberi, vel emendandi ν . Atque boc jus etiam in alios transfer xi. indeque patrem naturaIiter vendere, & oppi Morare posse liberos , ubi alia ratio alendi eos non suppetit - . n. 3. 3. S, liberi judicium persectum habentes e familia discesserunt, eos fui; Hs esse, dc omnia suo jure agere posse, existimat, liberos autem parenti, bus nil nisi reverentiam debere ob generationem se eamque causam perpetuam esse a . Ceterum ultra hoe reverentiae
debitum omnia esse ex jure civili θ . VIII. Alterum jus, quod originarie in personas acquirimus , Grotius oriri , ait, Ex CONSENSU .
Ius autem, quod ex eonsensu in petasonas oritur, Vel ex eo oeiatione, Vel ex subjectione esse , ait o .. IX. Ex eonfoe at ona jus variis modis quoi, existimat; eoque I. r seri conjugium, ex quo jus quaeri marito in uxorem , ait . Ubi naturam conjugii examinat an. I. Conjugium. autem naturaliter
esse, ait, talem cohabitationem maris cum scemina , quae taminam consti.
tuit quasi sub oculis , & custodia ma. ris e , accedente fide , qua se tamina malii obstringit f
n. 2. Hinc concludit, non esse natura illicitum, plures una uxores habe.
re g , vel uxorem dimittere; sed lege demum evangelii id prohibitum esse b .
Ceterum, parentum consensum ne,cussarium non esse, statuit ι .. n. 3. Nuptias prohiberi, ait, P. cum ea, quae alteri nupta est, quamdiu nuptiae subsistunt : & 2. cum illis, qui
languine junguntur .. Grotius prohibitionem, quae ex san guine oritur, naturalem tantum esse , ait, in linea recta, i. e. inter parentes, &liberos i ς quum maritus , utpote su perior lege matrimonii, non videatur posse eam reverentiam praestare matri, quam natura exigit, nec patri filia m . Aι in gradibus languinis ex transverso limite prohibitionem non venire a jura naturae M ait, sed ex jure divino voluntario u ; quia Deus gentes vicinas ob ejusmodi conjunctiones dispulsit . . n. q. Hoc autem praeceptum divunum non extendendum i esse , ait , ad omnes ex transveris limite gradus se
sed saltem ad sanguinis gradu primos, i. e. ad fratres, & sorores ρ r Reliquas vero prohibitiones se cum patruo , cum
amita , cum matertera, & cum amnis
culo , ad assertum illud divinum de dispulsis gentibus non pertinere q Rationem differentiae hanc asseri , quod prior, casu naturalis quaedam v
129쪽
i 1 o Dissertatio Prooem. V. Cap. II.
recundia subsit; quae non sinat ortus sui In populum, si multi paterfamiliarum
auctores cum sua sobole etiam per perso- in unum populum, ac civitatem coeunt. nas sanguine proxime cohaerentes misce- Effectum hujus societatis esse, ait, quod ri ν . Cum ceterae leges cautionem magis recedere gregatim non possint singuli , contineant, quae cautio etiam aliis m, nisi societatis intersit d indeque nec indis fieri possit ε . Unde concludit, assera exules jus civitatis esse G ..tum de amputato peccato Cananaeis , ad Εκ populi, si per se, vel per eapita praecipua saltem capita pertinere . sua , foedus aliquod sociale statuunt e n. s. Inter Mnes itidem nullam natu- de quo alibi s agit. ratem prohitionem esse, statuit, sed prς- n. I. Omni consociationi communecepto divino demum quosdam gradus in esse, contendit, quod vota majora ob- vetitum ivisse is . Quod saltem rostrin- tineant naturali quoque ratione; quia git ad affines, qui in recto sunt limite aliter expediri negotia societatis non nimirum, ia novercam. pronouercam , possunt g . Atque hinc si pares sen- vitricum , proυirrisum, 1 rum , proso- tentiae sunt , nihil agi , ait ι .crum, nurum, pronurum V . Naturalem Quaeritur, si sestagi a disserunt, qu enim quandam verecundiam & hic subes- modo conjungenda aut dividenda sint λse ,. ait, quae non sinat auctores cum sua Grottus distinguit inter sententias, quae sobole, per personas nuptiali sanguinis totis rebus differunt, & inter eas , qua-eommixtione proxime cohaerentes, . mi- nam altera partem alterius continet ut
sceri η . At omnes reliquos gradus affi- hae conjungendae sint in eo, quo conVenitatis sub illa lege divina non compre. niunt illae non item l .hendi, ait, quum hactenus praecepta Ceterum, ordinem naturalem inter magis cautionem contineant ν . cios esse, ait, prout quisque in societa- n. 6. Ceterum , concubinatum esse tem venit. Atque hinc illos, qui primum verum matrimonium, tradit et ' si sec. Christianismum professi sunt , in conciliis mina. esset sub custodia mariti , & fi- ad rem Christianam pertinentibus, . cete-dem marito dedisset. ros praecedere, existimat N . . n. 7. Tandem addit, prohibitis nu- XI. . Grotius jus in personas, qua-ptiis tota lege civili, nuptias non ideo tenus ex consensu acquiritur , oriri, di reddi irritas AE . xit.. vel ex eo ociariona, Vel ex subi ρ- X. Praeter hanc consociationem , sione. Quomodo ex consectatione oria- qu t eX conjugio est , Grotius alias tur, hactemur vidimus. Superest ut exa- quoque conlociationes, tum publieas , minemus, quomodo ex subjectione just m privatas dari, ait, ex quibus or iis acquiratur κ .narie jus in personas acquiratur b . Sub lectionem ex consensu vel primis Publicas consociationes fieri, docet, tam esse, ait, vel publicam i . A d pria ut in populum, aut ex populis. vatam resert ARROGATIONEM, si
130쪽
pater filium suum alterius potestati subjicit , per quam subjectionem nil nisi jus educandi, & alendi, transferia
in alterum, ait m . a. Si quis se in semmi tutem perfectam dat n . Ex hac autem subjectione non nisi operas perpetuas domino quaeri , statuit o ; non jus vitae, & necis P . Liberos quoque ex se vis natos fieri servos, statuit, fi aliter ali non possunt ρ . 3. Eo quoque resertfemi tutes impe octas , v. g. statum libe
torum, nexorum , glebae addictorum , mercenariorum, aliorumque ν
Subjectio publiea Grotio est, si populus se alii populo in ditionem dat, quod ves persecte , vel imperfecte fieri
posse ait δ . q. XII. Hactenus egimus de originaria acquisitione juris in personam ,
quis oritur I. ex generatione , 2. ex consensu . Superest ut agamus 3. de ea
quoque, quae oritur ex delicto. Viae Supr. 6. )III Eae DELICTO a jus in personam
natu Ii Iure acquiritur, si ea in poenam redigitur in servitutem . Idem obtine. re, Gmtius ait, s totus populus justitello victus servitutem subit vi . Sed iajure gentiam voluntario & singulos, tipopulos integros , etiam injHis hiativi et , servos fieri , asserit, ad eum effectum, ut jus quoque vitae, & -- cis in servos, eorumque liberos victori competat. At id verum tantum esse, ait , quoad justitiam externam , non
g. XIII. Hoe jus is personas G-tius esse reale , existimat . Hinc jus in res, & in personas conjungit η . di rerum nomine etiam jus in personas comprehendit, quatenus illud utile esse potest I . Indeque actiones reales& ex jure in re, & ex jure in personas nasci, ait e . Quod ex jure civili desum-ssse videtur, ubi action re praejudiciales
Continens monita quaedam generalia eirea metbodum Gratii, tum quoad objecta juris in genere , tum in spe eis quoad Ius personarum ,
seu Ratum f. XIV. 'D EPETENDUM hie est, I quod supra a. dixi ,
magis conveniens suisse disciplinam juris naturalis secundum juris Romanio inem, id est secundum tria objecta iuris, demonstrare. Systema enim Gr tii novum, termini novi, tractatio prolixa, confusa, & infinitis diuisionibus,
ae subdivisionibus involuta est ; vid. su-
pra h. 4. in quin paucissima jura inde se.
Ex dissertatione XII. apparebit, Omnia jura hominum iacillima ratione juxta methodum JCtorum Romanorum deis monstrari posse; nec ullum superesse jus,