장음표시 사용
91쪽
stere, statuit, etsi detur, Deum non el- se: Ius Evangelii vero supponere Deum.
Sed & f e J diiserre modo probandi, quod
illud ex justis rationis conclusionibus probetur, hoc ex revelatione . fdJ Dis. serre quoque objecto, quod illud eas sal teiri virtutes praecipiat, quae utilitatem aliis afferunt, hoe autem reliquos qumque actus, qui natura quidem honesti
iunt, sed non praecepti sp . f e J EN-
ctu, quia illud obligat omne humanum genus, hoe saltem eos , quibus publicatum est. In eo autem fiJ conveniunt, quod neutro jure poenae humanae in
u. Iq. TERTIO Jus hoe EmanseIii disserre, statuit, a jure inam lico, bc achico et a J Quod haec iura omnes obligent, quibus revelata sunt, adeoque S gentiles inter Iudaeos habitantes ; cum ius Evangelii saltem obliget
nomen Christi profitentes: DbJ
fri iura necessitatem inserant, & in sors soli obligent, adeo ut poeni S quoque humanis adigi possint transgress res' cum jus Eυangelii saltem in foro poli obliget, & poenas aeternas mineis
n. I s. 4UARTO Grotius disseren. tiam quoque interjus Evam iii, ae Jus Mosaictran , intercedere statuit : f a J uod MOS ES legibus suis multa pe
mittat honestati repugnantia ob duri. tiem cordis, quae vero jure Evangelii
dem virtutes quasdam praecipiat, aut commendet, sed Jus Evangelii eas majori gradu , & sancti inonia exigat :
nes inter se obligentur, ex lege Evan- miti soli Deo .
XLV. Hoc celebre illud est systema GROTII, quod a Socinianis mutuatus est, ipse autem mirum in modum adornavit, & ad statum hominum Christianorum accommodavit. Supponit autem hoc systema, Seris
Vatorem leges tulisse , & veteri legi aliquid addidisse quod protestantium
Ecclassia . negat , & Sematorem , qua hominem , non esse legislatorem , su-tuit ' ε . Quae sententia vera est, &probatur I. ex ipsis natalibus Servat ris ; a privatis enim parentibus ipse privatus natus est j : adeoque summa potestas , eoque iacultas leges serendi, ex nativitate ei quaesita non est. Ii qtiis dioris nihil praeceptum esse in
si quis dixerit Chisum Iesiam a Deo Asminibus datum fuisse ut Redemptorem , mi μ
2. Ex ipsius vitae ratione. Privatam enim vitam egit; privatus per proVincias vagatus est docendo, p dicando , hortando , monendo ; judicio humano ipse se submisit , furoremque regum , aliorumque magistratuum expertus est. ; & quod magis est , censum non tantum ipse solvit e , sed & alitas solvere jussit . : certissimo indicio, eum magistratus, officium, adeoque jus leges serendi, sibi non arrogasse. Idque constat 3. ex propria ejus consessione . Ipse enim asserit , regnum suum non clia de hoc mundo υ , nec
se venisse , ut sibi serviatur , sed ut aliis serviat. Unde discipulos Iohannis ita alloquitur: Si vellent potentem Vi dere, ad regum casas accederent . I in non venisse ut solvat legem , sed ut
eam 7- u) Matth. ro. V. 28. Phil. 2. Vers. 7. V Matth. 4. V. 8. αὶ Matth. 26. V. si Gint. l. t. c. a I t. f. S. n. 7
92쪽
eam impleret, sotisfaciendo legi. Sa- certa legis, sed ipsi poenas lege vivi.
ne, eum nec iudicem egisse inter ho- na statutas saltem annunciant. mines , nec legum inter eos statuere XLVI. Ex his iam satis constat, voluisse, veI inde apparet, quod juve- Verum non est e I. legem Evangelii quae-nem ex se quaerentem , quaenam sint dam vetare , Quae jure naturae facere maxima praecepta remittat ad legem
Hinc 4. adulteram, quam Servat Hs judicio submittere volebant Pharusaei, non condemnat, neque legis pc
nam ei dietat, sed poenitentiam saltem injungit. Quin cum Petrus gladio Semistorem defenderet , improbat hoc factum , ac jus gladii soli magistratui
competere dicit, simulque poenae memtionem iacit. &c. I Extra omne dubium id ponitur s. ex ipso munere dematoris , quod i tum in eo consistit, ut legem divinam praedicet, simulque mediatorem inter Deum, & homines agat , atque his media salutis onerat, eosque ad saluteIn reuocet. Sane, promissio Iosephosacta contine Bat, Christum salvum facturum populum a peccatis et . Unde veniste dicitur ad voca peccatores & ipse latetur, potestatem suam consistere in dimittendis peccatis b . Hinc initium muneris secit an nunciando Euangelium . Docebat , appropinquare regnum coelorum ς ς horiabatur auditores , ut poenitentiam agerent: atque ideo pollicebatur praemia, id est vitam aternam. Etsi vero s. Servator aliquando minetur poenas aeternas iis, qui praecepta sua non sequuntur e , non tamen statuit has poenas, sed ipso jure naturae
salutas explicat . Sane , omnes Prophetae similes adhibuerunt minas ς neque tamen praecepta eorum sunt prae-Sam. de Cocceii Dιν. ad Gror. I i. Jch i. V. t . αὶ Matth. I. et r.
X tate. I. 26. leq. Actor. XIII. 46. I. Tim.
I. 1 f. υὶ Matth. I x. 6. e Matth. licebat I . Nam I. usuras Vctitas esse,
in Evangelio nulli hi apparet ' . Sane, nihil iniqui, nihilque honestati contrarium lubesse existimo, usuras ab alio ,
qui pecunia mea utitur, exigere. 2. Comcubinatum temporarium nec naturali ra
tione, nec lege NOSIS probari ; pe
petuum nec lege Evangelii impmbari, supra vidimus. 3. Poluamia , qua unus vir pluribus flaminis cohabitat . ve bis expressis non improbatur, & communis demum Ecclesia id ita decidit, cui omnes, qui Ecclesiae ejus membra esse cupiunt, submittere se tenentur.
Vindicta privata non demum lege MOSIS , vel Evangelii, prohibita est, sed ipse jure naturae. Porro dc s. nec
jure naturae interficere intermedium innocentem licet ' non ergo demum id
Vide supra caput' demus hie Imeum Evangelii Luc. cap. 6. Benefacite, muttitim Eate , nihil inde Irarantes ; O reis merces vestra multa, o eritis filii Ahissimi.
Polygamias mulianea, qua sui plures
simul habet uxores, legi naturali, At di vianae repugnat: se enim habetur in Gen. 2. Relinquet temo patrem Dum m marrem suam, in via haerebit -- suae, G e ut duo in ea ne tina . Nec mos Iudaeorum antiquorum pro norma habendus est: ipse enim serva. tor cmnia, quae a primaeva Dei institutio. ne discrepabant, in Iudaeis tolerata magis, quam au probata a Deo esse doeet , pr pter a tiritima c.rdis eorum. Matth. XIX. 8.ε. Iure naturae , quod obtinet σω
93쪽
Dissertatio Prooem. m. Seci. Iu
licet occidere inva. & s. concubinatum perpetuum, me si ali. in Evangelio prohiberi, lupra iam diactum est.
n. 2. Neque III. admitti potest, qnod GROTI Us asserit, virtutes lege M SIS praeceptas, vel commendatas, salutem eodem, vel majori gradu praecipi, ac commendari lege Evangelii . Nam I. MOSES quoties aetiis virtutis pra
ripit, eos temper praecipit pereectista
mo modo ' at poenas in transgressores non statuit, quia illa pars iuris natis. resis , quae in perfectione consistat , non est objes tam legum civilium , di poenalium . Sed & 2. minus proprie asseritur, Servatorem paria, vel In ma tori gradu praeeipere ς eum Servat non praecipiat, nec legislatorem agat, sed docendo & instruendo populum leges ΜOSIS interpretetur.
Neque g. exempla GROTII aliquid probant. Nam ex eo, quod lege MOSIS septimus aliquis dies eultui divino publico est destinatus , non sequitur, lege Evanpelli praecipi, ne minuS
septima temporis parte ad cultram vi vinum impendatur. Sane , nullam mindeo Tationem , cur non Octava , Vel decima para temporis , contensu Christianae Eeesesiae impendi possit . Ratio septimi diei mere politica est , ut nu
ruitu Der , non rem ob alapae periculum
ter evitari potest ; pugnat id
persectione et adeoque hactenusque Servator nihil novi . Fraudes ad jus nostrum consequendum semper sunt licitae , etiam ex doctrina Servatoris , quia vi , Sarinis repetere licet jus nostrum , nedum fraude.
Immo non licet privato ob quamlibet inauriam quemdam occidere , & In vi. tae aggressione non plus fieri debet in sui de sentionem, quam sit opus ad evadendum malum , quod intentatur sibi. - D. mas ait, si ausura an 'opriam visam is feneren rara retiatar mairet reia , quam Forteat, erit illicitum. Latius, quam par st, extenditur hiesicultas, sive potius licentia sui iuris consequendi, cuius rei gratia instituta est Prema aut horitas magistratuum, eum non ii ceat euique privato vi agere, de ius suum violentia periequi. Nonne ad hoc attinent lites , quae adhibendae sunt ut remedium contra iniustitiam debitoris, aut iniqui adigressoris provoeare iudicem Lege Evan-εelica permissum est , exceptis solummodo Illis easibus , in quibus lex naturalia id ipsum prohibet. m. I. Porro & II. nec id verum est,
quod multa legibus MOSIS permittantur, quae lege Evangelii sint ve-ι ita g . Nam I. nec lς MOSIS
licitum erat dimittere uxorem imitam sine iusta causa e adeoque ad
uxorum nec per praecepta Evangelii diserte vetitam esse, modo diximus . '' 3. Lege MOSIS non erat per-m risum odio habere extraneos , exceptis solis populis damnatis. 4. Usuras,horem. Neque metuendum est, culum
divino aliquid decedere , quia tantum de cultu publieo quaestio est : qui eul-xum privatum , & quotidianum non
94쪽
Equidem hic dies septimus legibus Denique & s. obedientia regibu
- .- . . debita ex ipso jure naturae sequitur ,
summaque fuit apud Hebraeos . Non ergo asteri potest , majorem lege Evangelii praecipi. q. XLVII. Quidam Servatorem inisterpretem tansum agere legis Mosaicae,
quoque Christianorum cultui publico destinatus est: adeoque dies ille necessario observari debet , nisi quis a communione Christianae ecclesiae excludi velit. Porro & 4. ex eo , quod ΜωES decimas solvi praecipit, non sequitur, eodem, vel majori gradu id praecipi Christianis. Nam decimas solvere non perfectionis erat actus, sed illae debitae fuere Levitis ex ipso jure naturae quum enim in divisione terrarum bello
quaesitarum Levitae non comprehende-
asserunt ; eamque sententiam communem esse omnium proti stantium , testantur COCCEIUS . , & ALTIN. GIUS ε , rationibus probat OSIANDER ε , Sc textibus sacrae scripturae adstruit GRONOVIUS. I
rentur, in vicem terrarum Deus ipsis ibentica id intelligunt, concedi non po- decimam partem redituum destinavitia test, Se atorem Vices Interpretis ge-Ηoe emo jus Levitis ipsa ratione nais rere, quia interpretari nemo legem p turali quaesitum erat . Tota haec ratio test, nisi ea potestas , quae legem de- inter Christianos cessat, qui terras illas dit. Sane, haec interpretatio nova lex non possident, adeoque Levitis, id est Met; certum autem est , Servatorem ministris ecclesiae, nihil hactenus de- pro legislatore se nulli bi gessiste. Quin bent, sed eis salaria, aliaque necessa. naec anterpretatio homines aeque Inter ria, de suo subministrare solent. se obligaret, ac lex ipsa ' quis vero di- Nulla ergo ratio necessitatis hic su- Xerit, eum, qui amicit taminam esus best, quae Christianos obliget , ut non concupiscendae causa , ut adulterum minus fructuum decima in alimenta puniendum; & In eum , qui fratrem eorum, qui sacris rebus occupantur , Odio habet , tanquam in homicidam aut similes pios usus, seponant. . animadvertendum esse ΤVide spra Concilium Tridentinum
contrae Lutheranos, Calvinitas &e.
At si de doctriuali interpretatione Sed nec s. ex eo , quod ΜOSES usuras prohibuit a Iudaeis exigere , argumentum desumi potest , Servat
rem id extendisse ad omnes homines . αα - - r
Nam lex illa fuit mere forensis, quae quaeritur, admitti potest , Semiatorem cum re publica Iudaeorum interiit; iure esse interpretem legis Mosaicae. '
Servator legem naturalem, & Mosai. eam confirmavit , explanavit , perfecitque quatenus & Doctor & Legislator. autem naturae nihil obstat, quo minus lacrum ex mea pecunia , unde alius
Iocupletior fit, percipere possim , neque si usurae modicae sunt, perlectioni id repugnat. Nulla ergo ratio dari potest, cur Servator hanc prohibitionem Iegis mere civilis ad omnes homines
XLVIII. Quo rectius hoci Melligatur, praemittendum est, Ius naturae, adeoque & legem ΜOSIS , quatenus moralis est, duo continere : I. om. Κ a cla
95쪽
τ 6 Dissertam Prorem. III. Sili. Iu
cia hominum inter se : a. officia ho- quoque juris Romani est minum erga Deum. n. I. officia hominum inter se in eo consistunt , quod homo iura naturali ratione aliis hominibus quaestaeis tribuere teneatur : Officia autem hominum erga Deum latius patent . Deus enim vult non tantum suum cutisque tribui ; sed praeterea injungit hominibus: I. ut suum cuique tribuant amore justitia: : a. ut imitentur petasectiones divinas, i. e. Virtutum adfus peragant, idque amore Virtutis , i. e. ex puritate mentis. u. 2. Iure naturae igitur inmisu bo
minum inter se justus dici potest , qui
suum cuique tribuit, etsi metu poenae , vel vi coactus id liciar. Nemini enim aliquid deest, & nulla superest injuria reparanda : at intuitu Dei justus non
est, qui ius suum tribuit, nisi puritas
n. 3. Legislatores in statuendis legibus magis priorem juris partem respiciunt, quia ad securitatem civitatiss quae praecipua legum condendarum
ratio est ) sufficit, si homo ab homine tutus est, i. e. si ius suum cuique tribuitur. Adeoque hanc partem legibus poenalibus munire solent. Iteram autem juris naturalis partem adeo non excludunt a suis legibus, ut potius puritatem mentis in oblervandis legibus supponant , eaque intentione leges statuant, ut cives eas non tantum observent, sed Sc ut eas observent amore justitiae , i. e. pia intentione. Sane, conditores Iuris Romani definiunt iustitiam , quod sit consans , sitque perpetua voluntax lus suum cuique tribuendi; quam constantum Voluuia talem CICERO habitum vocat suum
cuique tribuendia Unde regula generalis quod ea .
quae contra bonos morer funt , nee s
cere posse credendum sit. Etsi autem legislatores jura statuant persectissimo modo , non tamen pα narum aspectabilium formidine coercetare solent eos, qui praeceptis legis obsequium praestant non amore justitiae , sed metu poenae nec eos , qui aliis
non benefaciunt, vel ostentationis gratia virtutum attiis exercent: quia nemo de mentis puritate judicari potest,
dc cogitationis poenam nemo patitur m . Hanc ergo juris partem conscientiae civium relinquunt , qui proinde , citra metum poenae, eam omittere possunt . Atque Linc olim quaedam perjuria apud
Romanos poenis non erant obnoxia , quod satis Deum ultorem habere er derent. un. s. ΜOSES , Hebraeorum legislator, eandem viam ingressus est, de priorem saltem juris naturalis partem, qu e iura hominum inter se respicit, &securitati civitatum consulit , poenia munivit ; reliqua autem officia Deo debita, nimirum , puritatem mentis inservanὸis legibus, & virtutum exerci rium , praxipit quidem, sed citra comminationem poenae: hactenus enim impunitatem civibus concedit. n. s. Quod autem lege MOSIs etiam altera juris naturalis pars, i. c. o pulis Deo debita, priecipiantur, apparet ex summa prieceptorum Mosaicorum : Dilige Deum ex toto corde, ex tota anima , O ex omulatis viribus' , proximum autem, Aut te ipsum p . Qua ratione autem dilectio talis concipi posset absque puritate mentis ΤSane , MOS ES legem suam a Deo , ente per illiino accepit , adeoque non nisi persee isseno modo lata cen
96쪽
ribus rationibus probavit, legem Ueteris testamenti omni modo esse petaseel am . Uerba ejus haec sunt: meque sententia eommunis es omnium protestant tum , Cbriseum nee universis,
nee fingulis decalogi praeceptis quicquam addidisse, quod ad persectiorem Dei eulis
tum in noetu testamento pertineat, quia
NB. lex Dei perfecta es, cui nee addi quidquam potest, nee detrahi r, mobedientiam omnem , non modo exter
nam in sermone, gesti , facto, sed etiam
internam mentis, voluntatis , affectuum eo lectitur , . Eoque oe vitam aeteris
nam pollicetur , σ dare potes semvantibus. a Cum Iudaei spiritualia non e perent , nee eordis intentiones discutere, ti explorare valerent, Moses legem naturalem illis exposuit praesertim in ordine ad aetus exteriores, quippe qui sensibus percipiantur. At Christus sicuti per gratiam suam lumen niturale λrdibus peccati obseuratum pristi. no splendori restituit ; ita per ecelellem suam doctrin m plene , ac dilucide expla
navit quidquid recta ratio praescrabit . non solum circa opera exteriora, sed e iam ei ea cogitationes mentis, &asseetiones cordis.
Sane , ipse Servator in novo testamento semper legem commendavit μ,& impletioni legis vit e aeternae promissionem addidit. Vn. 7. Interim certissenum est, ΜΟ-SEN hanc juris sui partem non muis nivisse legibus poenalibus η , sed leges tulisse cum sensu imbecillitatis humanae , & ad modum humanum , actuqautem persectionis civium arbitrio, Scconscientiae reliquisse .
n. 8. Haec impunitas ansam 1 uda Isdedit opinandi, ad salutem sussicere se
secundum leges viverent, & actus quosdam externos virtutum a ΜΟSE praecept , aut commendatos perfierent rparum solliciti de reliquarum Hrtutum exercitio, & de mentis puritate , utinpote in quam leges poenales nullae constitutae erant. Servator saluti Iudaeorum consultimrus errorem hunc manifestavit, & supinam hanc negligentiam damnavit, docendo, non sumere ad legem, bonum esse, vel bona opera agere, nissiamore justitiae, & virtutis, ossicia illa praestentur. n. q. Hinc jam facile constat ratio, cur Servator iam tu αἰ eum pro bomicida habeat , qui odio prosequitur proximum pro adultero eum , qui alienam uxorem concuniscit ' pro periuro , qui violat assertionem, vel promissionem , quae non per Deum, sed per aliam rem religiosam fit 3 e cur damnet Arem Mnas, quae gloriae aucupandae gratia ea Nantur, & preces, quas
homines in conloectu publico ostentationis causa sundunt. et
In omnibus enim his actibuq ipsa lex MOSIS violabatur, sed impune, quoad poenas nimirum civiles ; at eo ipso non excluduntur poenae divinae .
n. Io. Christus igitur interpretatus est legem ΜOSIS , docendo, actas internos, etsi poenae civiles in eos non sint statutae . non tamen minus legibus MOSIS contineri , & ad salutem maxime esse necessarios.
97쪽
ν8 Dissertatio Prooem. III. Sin. III.
. Summa igitur est auctoritas tur participe fieri potuit praeceptorum Christi: continent enim victissimam juris nataralis partem. Humanum officia, nimirum , hominum erga misum, puritatem mentis, regulas chari. tatis , 3tc. Quae officia optimus Serva. tor non tantum pectestissimo modo docet, sed & praemia obsequentibus
promittit, poenas autem aeternas resin gantibus minatur. Ne autem ulla excusationis via hominibus supersit, sese mediatorem obistulit inter Deum , & homines, sanguine suo genus humanum redemi , eoque rati infinito satisfecit ; quod non nisi a lubstantia divinae essen.
Humanum genus mecato Primi paremtis vulneratum, nec Moyses per multiplicia legis praecepta, nec caeteri Dei Prophetae curare potuerunt . At Christas bonum nobis attulit nuntium ; praebuit enim fidem& gratiam , qua credamur & amentur . quae lex vetus praecipiebat: & quotquot in illum credidere per fidem salvi Lacti sunt i per fidem, inquam , quae pet Oinritatem
Ex quibus apparet, verum esse, quod supra coepimus dicere , magis homi. num interesse hanc juris naturalis par. tem addiscere , quam ea jura nosse, quae hominibus inter se communissi
98쪽
UOLUNTARIO AD HUGONIS GROTII LIBROS
Et quidem Ad Prola mena k. XVILItem
Ad Lib. I. Cap. I. q. XIII. Ο XIV. Ubi GROTII Systema exponitur , simulque probatur, tale IUS
non existere , & monstrum hoc ex errore TRIBONIANI oditum esse.
100쪽
tium voluntarium , & univertate satuis. I I. Variae Doctorum de hoe Iure gentium , ejusque origine , opiniones.
V I. Dinnitio Iuris gentium ex mente
U I I. Ebus exsentiam probat. VIII. Causa Iuris gentium .' qu modo disserat a iure naturae. I X. Subjectum, objectum , m effectus Iuris genitam. X. Diviso Iuris gentium in latius patens, & arci ius. XI. Ius latius patens es vel unive sale , vel certarum gentium . XII. De usu Iuris gentium voluntarii certarum gentium. XIII. De usu Iuris gentium voluntarii universalis seqq. XVIII. De discrimine ejus, quia in Iure gentium Iatias patente ex
omni parte justum est, m eius , quod effectum saltem externum juris habet. εβ. seqq. XXI. De essem iuris gentium v luntarii latius patentis . seqq XXIV. De iure gentium voluntario arctiore. k seqq. XXIX. Refutatur doctrina de iura
De origine Iuris Gentium voluntari; .f. I. G ROTIUS praeter Iur natu- in rae, sive sociale, sive laxius
quod utrumque ei ex principiis internis oritur ) , & praeter Ius disinum voluntar una universale quod non ex principiis internis, sed ex libera Dei voluntate deducit ) , aliam juris speciem inter homines constituit , nimirum ,
IUS HUMANU Μ VOLUNTARIUM , id est, IUS GENTIUΜ , quod Doctores SECUNDARIUM ,
vocare solent , & quod usu exigente , ω necessitatibus humanis , gentes humanae inter se consiluisse, sunt. a
II. Cum vero non appareat, gen- Sani. de Cocceii latri ad Grat. - I. a. Inst. de iur. nai. genti Acc. tes unquam convenisse , 3c communi consensu jus aliquod constituisse , adeoque conceptu dissicillimum sit , quale hoc jus ut , & quomodo probari possit; variae de hoc jure sentenistiae Doctorum ortae sunt. III. PARENS sontem , &causam hujus juris a statu corruptionis deducit b . Ius enim natu , quod in statu hominum integro conis ditum , & simplex, & sacile cognitu fuit, Sc observari totum potuit , post
lapsum non adeo obvium esse , ait , utpote cum nunc maxime laboremus iactorum investipatione , & volunta-L tum, b in prodrom. tuta gent. Exerc I. g. II