장음표시 사용
31쪽
terum Philosophorum, in eum finemessicium, ut jus aliquod inter homines inde inferrent; quod absque i ocietatefieri non posse, existimabant. At ex infra dicendis apparebit, jus naturi exstiturum fuisse. etsi nulla inter homines societas existeret. Cum ergo unica societatis universalis ratio cesset, facile constat, ipsam societatem nullam esse. XXXII. Idque IX. bene observat HORBE SIUS, dicens: . causas, qui bus homines eongregantur, o socierate mutua gaudent, penitius injectantibus,
facile consabit, non ideo id feri, quod aliter natura feri non possit , sed ex
q. XXXIII. Equidem afferri rati nes solent, ex quibus constare, quidam existimant , homines ad universalem quandam societatem cum humano genere naturaliter duci : adeoque Deum homines sociales esse voluisse. I. Quia homo ad sui conservationem natura fertur ' quod cum propter imbecillitatem humanam , & naturalem indigentiam absque auxilio per alios homines
accedente fieri nequeat, inde concludunt, hominem sele natura amantem, adeoque in sui conservationem maxime intentum , per se vero egenum,
sine sui similium auxilio servari ineptum, ut salvus sit, necessario socialem esse debere, ad eum effectum, ut Cou-jungi cum sui similibus velit, & adversus eos se ita gerat, ne isti ansam accipiant eum isdendi ρ ' eamque necessitatem naturalem confirmant testimonio Senecς q: Quo alio tuti humus, quam quod mutuis juvamur liciis p hoe uno instructior vita contraque incursiones subitas munirior est benesciorum commeν- Ο De Cive e. r. f. a. υ pUFEND. I. N.
eis. Fac nos sngulos: quid sumus λ m
da animalium , victimae, ne vilissimus o facillimus sanguis .... Hominem imbe ciuitas cingit . . . . nudum, oe infirmum Deletas munit. Duas res dedit, quae illum obnoxium caeteris validissimum facerent, rationem, o societatem. Itaque qui par esse nulli posses si diduceretur , rerum potiatur . Societas terris genitum in alienae nais
tura transmisit imperium, oe dominari etiam in mari jussi. Haec morborum imis petus arguit, senectuti adminisula prospexit, solatia contra dolores dedit. Hane tolle: unkatem generis humani, qu vita si sinetur, scindes. Eamque necessitatem II. praecipue in insantis,us lese prodere autumant , utpote quibus absisque aliorum assistentia intereundum eclet. Quin III. sublata societate homines se invicem deskucturos esse, contendunt . Sed & IV. sermonem tanquam indubitatum societatis humanae indicium afferunt, utpote cum extra soci eistatem nullus ejus usus esse videatur is Nec non V. a fine conditae rationis socialitatem probant , utpote cujus praecipuus usus in societate , eaque cust dienda, appareat. VI. Provocant ad auctoritatem sacrae paginae, quae nos non tantum ab uno communi l ipite deicen. dere e , sed & ideo invicem cognatos esse, doceat ε . Cum qua sententia VII. conlpirare videtur unanimis moratio. rum gentium consensus . FLORENTINUS ex eo , quod natura internos cognationem quandam constituit,
concludi , hominem homini insidiari , nefas esse. PHILO in decalogo ait :suod animantium esse debeat mansueti
muna, idem natura fecit gregale, o cartus appetens, oe ad concordiam, sotieta.
32쪽
emque vocavit, fermonem etiam praebens, no Iris pectoribus quandam societatem , qui ingenia attemperando, m ad concen. quae mutuo gaudere congressu , contrabere tum perducendo eonediaret. SENECA ω populos, eondere urbes edocuit. CICE. idem testatur : Natura, ait, nos cogna tos edidit, eum ex iisdem, oe in eadem gigneret. me nobis amorem indidit mutuum , feeit sectabiles. Illa aequum , justumque composuit : ex illius constitutione miserius es noeere, quam Ledi o ex illius imperio paratae sunt juυantis manus. Et alibi aer Sotietatem tolle, unitatem generis tamani, qua vita sustinetur , sin-des. CICERO , tradit, societatem inter homines a Diis esse eonstitutam ; &alibi ait ar: ex in ita foetetate generis
humani, quam conciliavit ipsa natura, ita contracta res es, ut omnis ebaritas, aut inter duos, aut inter paveos iungere
tur. SENECA et hominem homini natura conciliari, ait, & tunc addit: ad amisit ana fert illum nulla utilitas sua , sed naturalis irritatio I & mox : quomodo hominem homini natura conciliat, se ines huic quoque rei simulus, qui nos amiciariarum appetentes fae t. CAMILLUS apud Livium AE: nobis cum Faliscis, quae pacto sit humano, societas non es e quam
ingeneravit natura utriusque , est, eritque.
JUVENALIS . hac de re ita canit,
Adsectus Ietere auxiliam, G praestare iube
QUINTILIANUS ς ita rem explicat Nam primum praeter caetera an is
isisIta inΗuis 4 de amicitia loquitur in
bantur homines , tamen spe custodiae r rum suarum urbium pr.esidia quaerebant. Quς sententia inter Christianos quoque communiter recepta est. Societatem enim universi humani generis statuunt
LACTANTIUS, e CHRYSOST MUS 3cc. f Sed & cognatos nos invicem esse, tradit LACTANTIUS g , cujus loca congessit TES MARUS ε. 3. XXXIV. At hq rationes tanti
non sunt, ut societatem aliquam, seu communitatem universi humani generis probent. Nam quod primam rationem attinet, ex ea non necessario insertur societas humani generis, quia ipse GROTIUS eam existere statuit, etsi nulla re indigeremus i. Sed etiamsi concedamus, hominem ferri ad sui comservationem, negamus tamen, inde in serri societatem humanam, seu communitatem inter omnes homines. Verum enim omnino est, homines sine sui similium auxilio salvos esse non posse ; at nec opus, nec necesse est ad subialevandam illam imbecillitatem , & ad supplendam illam indigentiam , ad communem inter homines societatem conia sugere. Sane, natura satis eis prospexit citra talem societatem per familias Conjunctio enim, per quam familia conis
stituitur, infert ossicia qusdam inter conjuges, liberos, & agnatos; Mc ODficia salva reddunt membra illius semilis , & plenarie indigentis humanae prospi
33쪽
r4 Dissertatio Prooem. I. Cap. H. Sin. II.
prospiciunt: necem talis autem rati
nes, quas SENECA affert, non sunt tales, ut iis neglectis generi humano
Equidem negari nequit, societatem instructiorem reddere vitam, & munitiorem contra incursiones repentinas; Verum quoque est, quod ea morborum impetus arceat, senectuti prospkiat,& solatium contra dolores det. At de his quoque sua quaeque familia prospicit. Sane, omnes Asiae, Africae, vel Americae gentes nec instructiorem reddere vitam, nisi ad luxum, nec repellere incursiones repentinas, nec arcere morborum impetus, nec senectuti pro. ipicere possunt. Frustra autem SENECA metuit, ne homines sublata universali societate sint praeda, & victimae animalium. Quae enim, quaeso, contra serarum surorem ab Americanis exspectare possumus auxilia 8 Primi parentes soli fuere, neque tamen praeda fuere animantium. Tot exempla exstant Eremitarum, qui ab insidiis animalium tuti sunt: immo & hodie exstant familiae, quae absque societate solae habitant, vel in antris, & speluncis , vel in arboribus concavatis, & nihil ab animalibus metuunt. Quin ideo ratione praediti sunt homines, & ratio eos armorum usum docuit, ut sibi contra animalia praecavere possint . Denique per societatem quoque domesticam satis eorurn securitati contra animalia prospectitra est
factum est secundo argumento, ab insantum educatione desumto. Nam verum quidem est , insantes aliorum ope indigere: at lassicit ad id auxilium parentum . non vero totius humani generis 4 Deirae api Ir. g. 8. N Exod. vir.
ι H ist. l. . m Declam. xo. na de adsulentia opus est. Natura ipsa id satis indicavit, dum solis parentibus motum, R instinctum ad conservationem , &educationem liberorum necessarium in. didit, & alendi media suppeditavit. q. XXXVI. Tertium argumentum oppido falsum est. Nam L provida n tura huic metui satis prospexit, dum omnibus animantibus motum aliquem indidit, qui ea a violatione congeneris deterreat. Unde proverbium : Canis eaianinam non es. SENECA ait feris inter se placidae sunt , morsuque smialium absinent. HORATIUS desaevitia mutua hominum ita tanti: Hemque his I pis mos, nee fuit leonibus inquam, nis in dispar genus.
PLINIUS i id confirmat; Leonum ,
ait, feritas inter se non dimicat ' serpen-rium morsus non petit serpentem I nec maris quidem belluae, ae pisces, nis indiversa genera seviunt . UINTILIANUS m ait: Nulla es super tellus adeo rabiosa hellua, cui non imago sua sancta es. SENECA n motum illum natura.
lem ita exprimit: Illa rationis expertia, o a nobis immanitatis crimine damuata, abstinens suis ruta es etiam inter feras semilitudo. Certissimo indicio, homines citra omnem societatem, solo naturae ductu, sui congeneres nunquam Violaiaturos esse. Inprimis II. cum ratio ipsis
dictet, jus a Deo singulis hominibus concessum interverti nec posse, nec debere ; quae ratio obtinet seposita quoque societate humana. Adeoque homo hominem non laedit, non quia appetit si cietatem, sed quia ratio id dictat, i. e. quia Deus id prohibuit, etsi homo non appeteret societatem; quae prohibitio
non tantum ex actione Creatoris, qua jura
34쪽
tura quaedam singulis concessit, sed &ex illo ipso instinctu communi omnium
animantium satis apparet . XXXVII. suartum argumentum maximi ponderis videtur GKOI IO. . Sermonem enim peculiare societAtis instrumentum vocat. At quis. quaelo, usus sermonis inter omnes homines concipi potest λ posito icit. statu naturae , ubi omnia omnibus sufflaiebant, acieO-que ubi commercia non exercebantur, nec necessaria erant. Immo quis uias
1ermonis hodieque est cum pleritque gentibus, quorum sermonem non inistellisimusὶ Sane, signa aeque, ac Verisba sunt modi declarandi voluntatem,& experientia docet, primos Ameritae inventores signis voluntatem suam declarasse ' adeoque sermo ad custodiam societatis humanae praecise necessarius non est. Si quoque quaedam necessitas sermonis natura existeret, locum Illa
habitura saltem esset in familia, seu locietate domestica; ibi enim quodammodo necessitatis est , ut conjuῖes , item parentes, & liberi, qui necessario
cohabitant, invicem voluntatem suam nectarent, quae ratio extra familiam cessat. Sed & verum non est, usum sermonis non esse extra societatem humani generis. Nam precari Deum , eumque encomtis ornare, praecipuum hominis officium est. Qisin inter bruta quoque sermonem cuique generi animanti um proprium esse, constat' neque tamen societatem inter seras existere
quispiam asseret. LACTANTIUS mait: dignoscunt de brutis loquitur in
vicem se vocibus, o eum irascuntur,
edunt senum iurgio similem, oe quum
se ex inter Ilo υident, gratulandi σ- ο Protest. q. r. lρὶ de ira eap. v II. Adde
PVFEi. D l. ra. e. ita. Plura de ea re vide apud UOGS. is Ido pag. po I. GAL-ctum voce declarant. Et tunc addit rnobis quidem voees eorum videntur incognitae , sicut iliis fortasse nostrae e sed ipsis, qui se intelligunι, verba sunt ' denique
In omnι assecιu certas vocis notar expri munt, quinti; ba itum mentis Utendant. q*. XXXVII I. Quintum argumentum nihil probat. Neque enim ulla ratio sequelae dari potest: hom nibus ratio indi. ta es, ergo necessario inter omnes homineses quaedam Iouietas. Est enim, Sc manetrationis plenissimus usus, etsi nulla societas, nullaque inter homines existat universalis conjunctio . Cum enim ex justis rationis conclusionibus sequatur, Deum colendum esse, Sc jus mihi non competere in alios homines, adeoque eos laedi non posse, &c. hae conclusio. nes cum effectu inter homines locum habiturae essent, seposito omni societatis respectu. Nam etsi homines separati ab invicem viverent, & unusquisque seorsim habitaret, singuli tamen Creatorem suum colere, & a violatione congenerum abstinere deberent. Egregie haec confirmantur exemplo ADAMI, qui cum solus adhuc in orbe ex iis steret, legem a Deo actepit , Deum
coluit &c. XXXIX. Sextum argumentum itidem non inseri societatem universalem. Non enim ideo, quod omnes homines ab uno stipite descendunt, si quitur, eos teneri necessario in comis munitate vivere. Contrarium apparet
ex eo, quod familiae ab origine mundi adeo se dilataverint, ut ple que nunc nec nomine nobis cognitae sint: quis ergo cum iis nobis seret societatis ususΤQuod vero hi cognati se invicem deis struere non possint, id non est ex si eietate, Me UM pag. 77 . & WALCHIUM ad
Lari. ae ira e. v I i. adde UALLESIUM P. Iaera Philosophia c. lv.
35쪽
cietate, sed cx voluntate divina, tum per rationem naturalem tum per instinctum omnibus animantibus inditum, declarata, quae locum haberet, etsi singuli homines a societate, & hominum
XL. Septimum argumentum jam supra a nobis explosum est . Diximus enim I. philosophos gentilium societatem humanam ex principio religionis , sed impio , & nefando, effinxisse: a. illosque ideo effinxisse illam societatem , ut inde necessitatem aliquam juris probarent ' quasi extra societatem nullum jus existere possit. At in Dissertatione prooemiali XII. demonstrabo , non
Opus esse ad societatem humanam confugere, & neminem jus alii quaesitum
auferre, eoque alium laedere posse, etiam omni societate humana sublata.
Ubi demonstratur , eusodiam societatis humanae, se talis sorietas dari posset, non esse principium Iuris naturae essendi , nee concipi jus naturae semoto Deo posse. XLI. GROTIUS eusodiam societatis humanae intellectui convenientem,
sontem juris naturalis proprie sic dicti constituit 3 & appetitum illum societatis, id est communitatis tranquillae,& pro sui intellectus modo ordinatae , cum his, qui sunt sui generis , causam omnis obligationis esse, asserit. μPraeterea ius hoc non ex libera Dei voluntate , s quia Deus ex hvpothesi
GROTII abesse potest, ) sed ex prin
secam habere bonitatem x , eoque i mutabile este, ait, ita ut nec a Deo m tari possit I : Deum igitur consequem ter saltem actus socialitati convenientes praecipere , ei ve conti arios vetare; &nactenus posse jus hoc Deo quoque adscribi, quia, ut talia principia in nobis existerent, i ple voluit. RXLII. Duo ergo supponit GROTIUS i. custodiam societatis humanae
esse causam omnium obligationum, atque humanum genus ad eam obligari, etiamsi detur, Deum non esse: a. jurinaturae inesse intrinsecam bonitatem , illudque adeo esse immutabile, ut nec a Deo mutari possit. At neutrum adinmittere possumus. XLI II. Nam I. praecedente Secti ne demonstravimus, Iocialitatem, i. e. appetitum communitatis univerialis , inter homines natura cognitum non es
se. Non ergo principium juris naturae deducere possiimus ex sente , qui non existit.
XLIV. Sed & a. si talis societas
existeret , & homines natura ducerentur ad universalem aliquam communitatem , nulla tamen inde sequeretur
obligatio, quia omnis obligatio supponit jussum superioris. AtDei alitas , ex hypothesi GROTII , neminem ponit
superiorem e non Deum , quia hunc excludit, vel saltem abesse eum posse, asserit AE : nec alium, quia extra Deum
nihil humano generi superius existit. q. XLV. Socialitas 3. obligationem imponeret humano generi , vel jure proprio, vel ex jure ab alio concessb. Si socialitas obligat humanum genus ex jure ab alio eo esse, illa non est causa obligationis, adeoque nec princia pium
36쪽
pium essendi juris naturalis , sed is , ut potestatem illam socialitati conces-t, i. e. Deus, cui soli jus in suam creaturam competit, & qui solus legem ei dicere potest. PGprio iure autem socialitas homi-xibus necessitatem imponere nequit , quia ipse ille appetitus societatis a Deo originem habet , adeoque obligatio ,
quae inde oritur, necessario a Deo est. XLVI. Quae non monstra q. ex
hac hynothesi sequerentur Z Supponi enim deberet, socialitatem esse ens a se , quod a nulla alia causa pendet; adeoque pliquid esse extra Deum, quod non tam tum humano generi, sed & ipsi Deo nocessitatem imponere posset, quia jus mutandi , vel tollendi officia, quae ex s.cialitate sequuntur, Deo negantur.
XLVII. Posito hoc principio illud
absurdum sequeretur, quod societas humana, eaque divita singulae Respublicae, iuri naturae renunc iam , eoque mutare imgem natum possent ς cum e eontrario Deo jura, quae ex socialitate sequuntur,
nec mutare, nec tollere liceret.
XLVIII. Nam 7. custodia humanae societatis per se nihil continet, nisi communem hominum utilitatem, & quidem
duraturam atque ita omne jus naturae unice constitutum esset ad hominum commune., & constans commodum. Constat autem inter omnes cuique licitum esse suis commodis renunciare, eaque deserere , quia de suo favore, &de sua utilitate disponit.
Haec aut concedas oportet, aut dicen.
dum erit quae vis homines in id consentientes impediat, eosque ita obliget λ Si Deum dixeris , hoc ipso agnoscens, primcipium obligationis in solo Deo esse , non in custodia societatis. XLIX. E contrario 8. Deus ipseram. de Cocceii Intr. ad Grat.
nunquam mutare ius hoc foetale posset 'quia juxta hypothesim GROTII ex in. ternis fluit principiis , quae obligarent
homines, etsi detur, Deum non esse . 5 Deus igitur non est causa horum principiorum & actus sociales ejus arbitrio non subsunt dependent enim ab alia causa. Sequeretur ergo P. ex hac hypothesi , Deum non potuisse concubitum inter fratres, & sorores , & ablationem rerum aegyptiis propriarum permittere , nec juhere immolationem ISAACI&c. quia haec principiis io ternis, quae
obligant etiam semoto Deo, repugnant. L. Praeterea Icta negari nequit ,
quod uti cujusque civitatis, ita & totius humanae societatis, commoda, &utilitates temporibus variare , & alio seculo alia esse possint. Sic igitur jus natum ' quod ad rationes societatis humanae exigitur, non esset jus constans, aeternum, & immutabile, sed pro temporibus , & ratione utilitatum varium, dc mutabile.
Neque II. tantum hae ratione temporibus , sed & locis variaret jus nature . Cum enim eodem tempore, alia quoque in orbis parte, aliae rationes sint ,δc esse possint societatis humanae, non minus singulis applicandum esset proprium jus naturae, ac singulis civita-xibus jus civile. Quin I a. etsi societatis custodia, ejusque ratio temporibus, & locis non variaret , sed Sc semper; dc ubique eadem esset; adhuc tamen jus, quod ab illa custodia ducitur , incertum, indefinitumque penitus esset, quoniam custodia variis modis, remediis, ac legibus fieri, ac defendi potest. Quemadmodum civitatum
quoque custodiam illi populi , inter quos est eadem utilitatis, 3c securitatis
37쪽
ratio , diversis legi sus regcre, ae tueri pollunt, ' solent. Atque ita nihil certi, ac perpetui juris ex hac custodia humanae societatis inferri potest. LI. Porro, R I 3. locialitatem non esso principium essendi, ex ipsa GROTII doctrina apparet. Is enim fatetur, Deum ea lege homines creasse, ut sociales sint, eumque volui fle, ut tales motus in no iis exstent Q Quomodo ergo Deus. qui causa est unica illius motus . a jure , quod ex hoc motu sequitur, suppositione saltein excludi potest 48 Anne hie vela subest contradictio 3 q. LII. Quod si I 4. Rex aliquis viis ribus suis fatis potens, nihilque potentiae humanae veritus, injuriam paret, & uti ALEXANDER victo D A. RIO iam vincendo orbi terrarum par , nihil in terris timeat, 'uam, quaeso, obligationem pariet cogitatio societatis humana λ Quid, amabol cum deterreis bit ab injuria, ab invasionibus, laevitia &cλ Sane, idea illa alicujus custodiae societatis nihil ipsum movebit, nec haec illum nomina terrebunt. Sed si audierit, se non impediri nisi propter custodiam , seu utilitatem communi Shumanae societatis , eam nihil ad se pertinere putabit, quum ea non indigeat, omnique illius societatis p s- io, ac utilitati renunciet: quod egregie demonstrant CICERO & SENE.
potentissimos reges at orum societatem 'petere tamen non quaerimus , quid ciu agant, sed quid posito hoc principio tuto, & salva conscientia agere possint. Ο Prole . 6 ra. sc Vid. inst. g. ff. o
LVI. Adeoque I s. posito jure sociali semoto Deo, nihil amplius sacri
humano generi superesset. Quem h ma enim vereatur λ non Deum ' supponitur enim , cum abesse: non humanam societatem ; vel enim clam crimina committet, vel suis viribus confisus tuto, & absque metu poenae injurias inseret. Frustra ergo jus naturae statuer tur, utpote omni enectu destitutum. LIV. Sed & i s. plane non opus est ad talem socialitatem proVocare, cum existentia juris naturalis ex aliis
certis, S indubitatis principiis conitare possit. Non potest ergo Iocialitas pro principio juris unico, & ultimo venditari, si jus existit sublata quoque s
cietate. Sane, nihilominus verum maneret, quod iura , quae creator cuique
hominum concessit, ab aliis hominibus auferri non possint, sed cuique tribui debeant. Proinde sublata omni inter homines societate, existeret quintam rogula obligationis universalis, i. e. lex ,
dc praeceptum suum cuique tribuendi ; id quod alibi plenius probavi g . Optime ARISTOTELES : b Est quoddam, quodntigurantur onmes yu timi, O in usum, etsi nulla societas invicem sis. LV. Ipsi gentilium l'hilosophi I7. nullum aliud ius natura ngnOVerunt , quam quod Deum alorem habet, quam in rem auctoritates alibi cumulavimus 3. Instar omnium sit effatum
ANAXARCHI, qui licet indistincte
nimis, asseruit, non ideo Deum quid
velle, quia insum es o sed justum esse,
i. e. jure debitum, qΠia 1ura Deus το- luit . . Omnium minime autem socialitatem , semoto Deo, principium obliga tionum dixere, quia omnes in eo con
38쪽
sentiunt, i plani socialitatem a Deo oriis ginem cepisse ι LUI. Atque hinc I 8- recentiores GROTII interpretes communiter hanc
GROTII doctrinam improbant , &Deum, ejusque liberam voluntatem , primum, unicum, & adaequatum juris naturae principium statuunt m , etsi socialitatem pro princiyio cognoscendi, seu
pro modo probandi unico vero, & adaequato agnoscant. De quo sest. seq. LVII. Equidem Ist. sunt, qui
ut duram GROTII sentcntiam excusent, allegant, eum non per modum
theseos posuisse, jus naturae dari. polle absque' Deo, sed per modum fictionis; quia expressis verbis statim subjicit, id sene summo scelere dari non posse adeoque remanere hic fictionem pet impossibile, indeque impium hoc dogma non esse. Nam in illa thes quam GR TIUS defendit, quota etiam negato Deo,
homines jure naturae obligentur, duo distincta sunt: I. Deum non esse 2. suae Deo quoque jus naturae esse, &homines obligari . Illud non ponit
GROTIUS . sed fingit per impossibile, atque ita statuere summum scelus esse, ait: at alterum ponit, & concludit , nec illud statuere pro scelere Eabet aTΗΟΜASIUS alio modo doctrinam GROTII defendit, nimirum,
intentionem ejus saltem suisse, demonstrare, quod jus naturae obliget omnes homines, quamcunque etiam sententiam de Deo habeant, . sive sint vere
pii, sive superstitiosi, sive athei, sus- .iicere autem ad obligationem juris naturae internam . & ad ejus vim con-
sulendi stultis, demonstrationem neces in sariae , S. naturalis connexionis damnorum infinitorum cum vita stulta,& infinitorum bonorum eum vita sapiente, etiamsi erroneam habeant opiis nionem de auctore natum, Deo . .
doctrinam de intrinseca bonitate rejiciendam esse, si jus naturae doceatur esse species legis proprie sic dictae . Haec autem I. est doctrina GROTII : is con
stituit jus sociale speciem legis stricte
sic dictae, quia & internam, S. exter nam obligationem inde oriri, ait. o Non ergo excusatur GROTIUS , sed accusetur ρ . 2. Alibi demostravimus , per obligationem sua natura intelligitalem necessitatum agendi , vel non agendi, quae simul infert poenam a legis auetore inserendam. Si vero violantibus jus naturae nihil aliud metuendum esset praeter damna, quae ex vita stulta in hac vita sequi aliquando solent, non vero necetiario sequuntur ,
nihil superesset quod impios a violatione juris naturalis deterreret . qAdeoque g. posita sola socialitate, . quae obligationem inferat etiana rem to Deo ' nulla ratione homines obligarentur jure natum; non intuitu De , quem auctorem juris natum non esse, per modum theseos ponitur ' non intuitu Deialitatis, quam homo non metuit, , nec, cum sine viribus sit, metuere opus habet. LVIII. Ex his jam Gondo constat, verum non esse, iuri natωνali in- irinsecam inesse bonitatem , Deum consequenter saltem acius illos approbare vel vetarer i. e. aliquid bonum, vel ma-
39쪽
ium esse anteledenter ad voluntatem diis vinam r , Deoque semoto ε .Repetendum enim ex praecedentibus
est. posita hac thesi, poni aliquid extra Deum, quod humano generi necessitatem imponere possit; quin poni causam aliquam extra Deum , quae af h minum justos,vel injustos emcisiita ut nec Deus aliud statuere possit. Vid. 46. seq.. Cum vero ipsa ratio nos doceat, existere Deum, unum, & creatorem uni Vers, qui solus legem suae creatnrae dicere potest, sponte sequitur, extra Deum nihil concipi posse, quod facultatem habeat humano 3eneri legem dicendi. Quin cum ipsa illa socialitas, si quae
existit, a Deo creata, i. e. homini indita sit, latente ipso GROTIO , res
autem creata nihil a se, sed omnia sua , inprimis agendi lacultatem, a suo creatore habeat ; porro sequitur , quod nullae res creatae facultatem actionibus hominum legem dicendi habeant, nisi a creatore illa concessa st. Ergo in solo creatore principium est leges actionibus hominum dandi, non in eo , cui a creatore id conccssum est. q. LIX. Neque obstat , jus namraee e immutabile ; id autem asseri non posse si a libera Dei voluntate ortum haberet, quia pro arbitrio divino mutari omnino postri . Unde necussario inser-xi videtur, juri naturae intrinsecam inesse bonitatem , Sc nec a Deo mutari posse. Antequam ad solutionem dubii hujus , quod hactenus luculenter satis
remotum mihi non videtur, me accin-S- , praemittendum est .
I. Voluntatem Dei , ut ut liber i. mam, duo complecti necessaria : a Jut non possit velle, nisi quod per serussu ν V id. supr. g. p. i Prcle g. f. a. 0 lib.
I. c. Irias. I p. n. I. L I. c. III. f. 8 lib. II. c. xx. I 4. n. a. lib. D l. c. I. f. q. n. I. & .
mum est: fbJ ut non possit mutare ,
quod semel voluit. Non , quod cansa quaedam extra voluntatem Dei sit, quae
ei necessitatem hane injiciat; sed quia ea necessitas intrinseca est ipsi voluntati , propter summam Dei periectionem: ita ut voluntas non possit velle, nisi quod persectissimum est; non quod aliunde ad id adstringatur, sed quod ipsa voluntas in se persectissima sit. Atque ita Deus ,
quod optimum est, necessario facit, non quia non potest aliter facere, sed quia non potest aliter velle . II. Deum plenissimum , & absolum tum dominum in vitam, & res hominum sibi reservasse, quod singulis sere paginis inculcat GROTIUS i .
III. Deum hoc jus dominii sibi reseravatum etiam per homines exercere posse,
cum nihil intersit, ipse utrum, an Peralium jure suo utatur. LX. His ita praemissis, dicimus ,
I. Deum non posse mutare iura, qu inter Deum, o bom nes obtinent. Deus ergo non potest permittere ne colatur , quia contradictionem involveret si Deus vellet se pro Deo non haberi . Fieret autem hoc si vellet ne coleretur, cum curutus ille sit persectionis a climatio. At haec
necessitas non est extra Deum, nec causa quaedam extranea et hanc necessitatem injicit; sed ea sequitur ex ipsa persectione
Dicimus II. iura inter bomines ipsos semei per rationem constituta itidem a Deo mutari non posse, quia voluntas Dei semel explicata persectissima, e que immutabilis est: mutatio enim poenitentiam , eoque impersectionem inseri et , & ignorationem pariter latui i , quae in Deum non cadunt.
40쪽
si proinde III. quaeritur : An Deus permittere possit, ut homines suo tu ex ad agere possint , quod per rationem eis inditam semel prehibuit λ adeoque
an facultatem humano generi concedere
possit, spoliandi, rapiendique aliena , in sese invicem saeviendi , Scc. Omnino id negandum est , qui 1 per luilas
rationis conclusiones hominibus semel voluntatem suam explicavit. & actus hos fini creationis esse contrarios, de
claravit. Sane, cum communem crea
tor humano generi indiderit rationem, in qua per justas, Sc necessarias coninclusiones innotescit, Deum haec omnia, utpote rationi contraria, fieri n
luisse , contradictio est , Deum posse velle quod semel noluit ; & pugnat
cum persectione divina, mutationis omnis ignara, hominibus permittere id , quod semel prohibuit.
Ius ergo naturae IV. immutabile est, non quia causa aliqua extra Deum ,
bonitas scilicet quaedam intrinseca, &appetitus aliquis socialis id impedit ;sed quia ex natura entis persectissimi sequitur, eum id, quia semel voluit,
Uerum alia questio V. est, an Deus suo jure injungere uni , vel alteri h minum possit, ut fac iat aliquid, quod hominibus, ne inter se facerent, proinhibuit 8 Quod omnino amrmandum est . Certum enim VI. est, Deum legem dedisse solis creaturis inter se , non autem se quoque ei legi subjecisse ' neomo enim sanae mentis asseret , Deum hoc ipso qnod hominibus prohibuit, ne vitam aliis adimant , ne bona alterius auferant , sibi quoque facultatem ade. misse homines pro lubitu vita, & bo. nis privandi μ . Eodem modo uti Princeps, qui legem seri inter subditos, ne - Vid. pr. h.
vina, aliasque merces extraneas emant, sibi non adimit facultatem eas res emeΗ-di , quia jus civile subditos quidem inter
se obligat, non autem Principem. Hoc posito porro , 3c VII. negari nequit, Deum, vi supremi illius d minii in homines, uni hominum man dare posse ut alium occidat. Cum en mis arbiter sit vitae, & necis, cum licinmines certa lege mortalitatis creaverit , ex arbitrio ejus dependet, quando, qR modo, & per quod instrumentum vitam eis adimere velit. Neque homo ille peceat, quia id non suo iure agit, nec suo nomine, nec sua voluntate, sed jussu creatoris, cui parendo nihil injusti agit.
Neque jus naturae mutatur, utpote
quod saltem prohibet,ne homines suo jure,
tuaque aut oritate, sese mutuo caedant.
Homo igitur, qui jussu divino ait,ri vitam , vel bona aufert , executor saltem est voluntatis divinae ; nec haec actis, est agentis, sed mandantis . Manet ergo jus naturae sartum, te-εhim, & integrum ; eadem lex humanum geuus obligat : in easu autem hoc
speciali non homo homini aliquid aufert, sed Deus ex justa causa jus alii aufert per hominem. Deus ergo VIII. praecipiendo nuptias cum patrui vidua , non tollit legem natum; sed ea in toto senere humano subsistit: ita ut suo lure , suaque
auctoritate, nemo hominum tales nuptias contrahere possit; Israelitae vero, qui certis casibus inter se tales nuptias celebrabant, non suo jure , sed ex jussu divino id secere. Si Deus parentum impietatem in posteris se vindicaturum minatur , ipse jure dominii, quod plenissime in vitam,& res posterorum nostrorum habet ,