Gerardi B. de van Swieten ... Commentaria in omnes aphorismos Hermanni Boerhaave De Cognoscendis et curandis morbis ... tomus tertius a paragrapho DXCIV ad DCCLIX.

발행: 1788년

분량: 255페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

191쪽

iqi FEBRIS CONTINUA PUTRIDA. Τ 3

diductior unde S veterinaries equit nares disecin tere legitur t Hotier. comment. in coae. Ηιρ- pocrat. pag. 457. , ut facilius aerem inspirare possim t. Verum. Cum dolor circa vitalia vi stera , Spartes , quae illis adiacent . respirationem im. pedit . malum signum est ἔ ct in acuta pleuritide saepe se ipsos sustocant aegri . dum ob do.

loris acerbitatem pectus dilatare nequeunt: unde tunc, sanguine , a capite per venas redeunte , non poterite se commode evacuare In cord exitum plenum . ob impedictum defectu reis spirat innis Lbeium per pulmones transitum , en cephalon a distentis sanguine vasis compriis mitur : hine hebetes & semisopiti ope aegri in pessima pleuritide iacent , vix amplius de dolore conquerentes, dum interim celerrima S di mellis respiratio summum discrimen notat. Hinc forte Ηιρρoreares monuit In Prognome. exiu 24. Tom. 8. 'ag. 6 . frequentem respirationem dolorem saanificare. vel inflammatio. nem in locis supta septum transversum . Opti. me tamen notavit Galenus De respirat. disti. cult. Lιb. I. e. 11. Tom. 7. yag. 18h. in , respirationem laedi. si clo eant aliae etiam partes , quae in respiratione debent movet unde Rhepate . ventriculo , liene &c. inflammatis &dolentibus . idem contingere monuit . Unde m. neralius m Coacis s Num. i6i. r. 8 pq. 866. Jaxioma habetur I ReῬιratro. quae 1requens erparva est. ιnflammaιιonem oe istorem tu Iocis prιucιPatibus sigmficat. Verum & inordinata respiratio funesti ominis est. Talis autem vocatur, quando non eo. dem modo peragitur, sed nunc longe validior sit, mox iterum obscurior . Talis fuit νορ ra. νιο νώνa . magna per rempus , ct rursus breυi- Dira ' αγ υτ re Db. Idem. νor. s. rom. p. Pag. δος. in muliere phrenitica , quae

vigesima prima die moibi obiit. S eui ad finem usque respirationem magnam ct raram fuisse Hippocrates dicit . Similem respirati nem & in alio .pro IDd. ag νοι. 16 Pq. 3Io. in . qui vigesima quarta clie phreniticus obiit . notavit . Unde ci talem respirationem delirium sigmficare . aut & convulsionem , dixit In Prognost. textu 14. rom. 8. pag. 6 . in C ac. Praenoe. Numer. 16 i. 3Md. pag. 866. ) . Ad respirationem inordinatam pertinet S illa , quando valida inspiratio est , exspiratio parva. ct contra. si parvam inspirationem validae spiratio sequatur Ib d. in coaeis ) . vel saltem quae ob magnum molimen, quod aegri adhibent . halida videtur . dum distentis buccis aetem efflant ἔ quales aegros alibi es nantes vocava Ibid num 6 . pag. 856. J.

Huc etiam pertinet illa . quae dupla cala miro. revocat Oue , quasi superam ινantibus aegris fit

Ibrd. num. 16i. yag. 866. . Talis respl rationis spectes in plorantibus pueris adest με εο ὶ & quandoque in aegris occurrit : si e

. , qui sexto die periit , ad finem usque respirationem fuisse magnam ct raram . velut

revocanti s δ περ ποσκαλ- ένω notatur. Videis tur & similem respirationis a nomaliam alibi. νι ζώου πιν ναο πιον ου a me 'bor. 68. GR. 4.rom. p. pag. 8. , quem locum ce ui Uι. a. cu . T. Pag. 64. hoc modo vertit e stu rum faucibus in febre ιItiditur syiritus, instar bis nemorum distentio. L ctuosa autem & rem bunda spiratio . quam pariter in morbis acuistis damnavit Ηι nocrates bor. 34. Dct. 6.rom. 9. pag. 286. , huc etiam referenda vide.

Damnavit & Digidam respirationem . tanquam lethalem fervidam autem . quae aerem

sti istinosam . etiam lethalem dixit. sed minustamn , quam frae sam c Coae. Pr nol. numeri 26 I. rom. 8. P. 866. . In textu qui sem habetur πω 'ν πω δεηοῦ verum cum nullus huius verbi

sensus esset in hoc loco , ct frigida respirationi opponatur, videtur legendum eme Fri. gida autem respiratio gangraenam iam in pulmone esse docet. adeoque certissime lethali si servida vero, summum ardorem circa vitalia viscera designat, adeoque summum quidem periculum notat, non tamen adeo absolute morotem instantem, ac quidem frigida respiratio.

LASSITUDO QUO VEMENTIOR . DEBILI.

TAS MAIOR . Spontaneas lassitudines morbos denunciare, dixit Hrypocrater bor. 4. Sin. a. rom. P. pag. 46 quae sepe observatae . dum inflammatoria sanguinis spissitudo nata ad mor. bos acutos disponit . Ubi ergo ingens lassitudo adest , sanguinis immeabilitas iure metuit τε imprimis in morborum initiis r in fine enim exhausto per morbum corpore,& imprimis post validas evacuationes, a mero desectu lassitudo& debilitas nascuntur . Videantur illa . quae in Capitulo de Debuitate FebriIi dicta fue

runt.

IACTATIO CORPORIS FREQUENTIOR.

Haec est illa ια in morbis. qua aegri s- um corporis continuo mutant, ut molestissima anxietatis levamen habeant . quae pessunum semper signum dat ἔ cum contra Deile morbum lar re inter optima signa habeatur. Videantur . quae circa hanc rem habentur in Capitulo de

Anxietate Febrati.

DECUBlTUS IN DORSUM . EXTENSIS

MEMBRIS. FREQUENTlOR. Bonum signum est in morbis, si sic decumbant aegri, ut solent

sani Itypocrates m Pν ηοMe. textu 13. θ' seq. rom. 8. g. 6 o. in . Qualis autem sanorum decubitus sit, ibi destribit, uti alia occasione in Commentariis l. xii. memoravi. ubi natu rati un.one partibus vulneratis concilianda agebatur. Optimum enim est . ut aegri in ali utrum latus decumbarit , manibus . collo , cruribusque parum reductis . sic enim plurimi sani cubant. Quo autem magis a naturali s norum dormientium situ recedit aegri decubitus, eo peius signum in morbis. Ubi ergo resupinus in dorsum decumbit aeger , talem 1I- tum

192쪽

tum habet , qualem eadaver propria pravitate sola acquirit, adeoque resolutionem vitium ostendit . Uli enim optime notavit Galentis Lib. 2. de Motu mus L cay. . om. s. P g. 386. 887. non omnes

musculi otiosi iunt in dormientibus , sed quidam agere pergunt , dum sanus homo clormienx Llterutri lateri incumbit: si enim cadaver humanum in tali situ heretur . ilico vel in dotium vel in ventrem prolaberetur . Pro-tit hue illucve sua gravitate vergeret . Sic videmus moribundos te supinos iacere , ct in ultimo π ortis agone omnes extendere artus , ac

si uirecto hec omnium vasorum per artus dis ributorum situ humosum motus per illa a huc iuvare vellent: adeoque patet , talem ae-Ε. Urum decubitum notare , quod morbus in mortem tendat. Patet ergo ratio , quare Ηιρ- Ocram In Progno tici rom. 8. pag. 6o I.

O seq. talem de cubitum damnaverit; ct Peiorem adhuc dixerit, si corporis trunco oeci iis ves aegri versus pedes delabantur, vel manus , collum . Cturaque inaequaliter dispersa & nuda habuerιnt , ore hiante a b duo dormiant . vel supinis jacentibus crura multum contracta &oisiuncta fuerint , aut proni in ventrem cinhaverint , niti per sanitatem sic assueve. rint , vel denique . dum morbus viget , continuo erue i in lecto relidere velint . Omnia enim hac quam plurimum a s

norum decumbentium habitu di situ diis

facit .

RATIONIS, AFFECTUUM , QUO USUS

PERTURBARTIOR. vel plebi notum est, peia timum sipnum esse , si aegri consuetis animi afferebus careant, vel omnino oppositis assiciantur. Si enim de uxore , liberis . amicis , nulla amplius Extis cura sit, fato iam perditos υeege mensebon dicunt omnes ἔ ct contrama nam' spem sanationis concipiunt, si de his solliciti fuerint , quae amaverant sani. Patet

hinc ratio'. qua re Hi pocrates damnaverit i x x abi homine moderata, responsum . uti e iam , si aegri praeter eonluetudinem aliquid facerent , vel aliquid in animum induce ent prius non consuetum; vel contra a consuetis nonam cerentur: uti alia occasione . cum de deli. 3io febrili Nebatur, in Commentariis f. 7Oa. dictum fuit. Desipnat enim , per morbum mutari iam naturalem statum senstitii communis, a quo ratiocinium animique a flectus pendent.

GESTIO MOLESTIOR . Primum indicatum in

cura senerali febrium, j. Sp8. memorata . e F ut vitae eiusque vitibus consuleretur; con-s,ti que ex illis, qua ad h. spo. die a luerunt, ad hanc Indicationem requiri cibos & potus flui. o. s. sacile digetendos, ct putredini omni ad- vrim Sc. Verum optima etiam talia ingesta Mihil prode iunt, si non supersit tantum de vi.

xlbus mutantibus in naturam nostram.

Di possint haec assumia retineri, subigi. & di- Oibui per corpus, ubi ergo appetitus adeo

pto stratus est , ut quaevis etiam alimentagri abhorreant , vel assumta illico evomant . vel ab iisdem gravetur corpus , de anxietas

maEna oriatur tune nihil inde emolumenti

haberi poterit , ct quotidie magis magisque

deteremur vires per morbum , adeoque non

poterit aeger sum cere ad coctionem re crisimusque. Simul etiam ex his sumpto matibus novimus , viscera . quae alimentis assumen dis , retinendis . dirigendis &c. serviunt , per morbum in suis functionibus magnopere laesa esse ἔ adeoque appetitus deletio ' digestio mola sta nocebunt tanquam signum de causa sURINA RUBICUNDIOR. Caloris interni signum dare urinae rubedinem 4. 613. dictum fuit: verum probatum fuit f. 67S. caloris augmentum in te bribus ortum debete violentiori partium liuidarum in se mutuo, in Fala , ho- ruinque in illas attritni adeoque, quo urina rubicundior fuerit, eo maior attritus ille praeopressus fuit, uti δή calor . Omnia ergo illa mala , quae β. Ioo. & 689. enumerata fuerunt . praeuidentur e & praecipue humorum degeneis ratio in acrimoniam putridam , di tenerrim rum vasorum destructio. Patet hinc ratio, quare inter signa futuri delirii Hiρρoerates s In

Pryrbetie. ι. l. tom. 8. p. 71 p. recensuerit urinas non subsidentes, prae ivbras. cum suspensis.

9. 7 ., tal .s urina quam maxime a conditionibus urinae sanae recedit , adeoque magnam humorum mutationem per febrim iactam lostendit . Cum autem urina contineat aquam sane nis, talem eius iam acriorem & alcalmo proximum , Oleum languinis pariter iam acrisiae um Et putrefas et proximum , terramque te rauem , satis volatilem , valde attritam N. Soer υe Inst/tiar. I. 37s. patet tunc erassi rem fieri urinam . dum his contentis satu r tior est. Verum quo validior febris fuerit . eo maior attritus 9 degeneratio salium re oleo. rum sane uinis in maiorem aerimoniam M. sunt , adeoque eo maior copia talium . quae per urinam debent exire de corpore . Omnia

autem haec . si uimal in febribus permista manent intime, rubicundam urinam iaciunt . diversa coloris intensitate , pro varia imprimis olei sanguinis, aerioris jam redditi . almistione. Si vero tanta sit contentorum urinae copia, vel diluentis vehiculi in urina penuria , ut illa, quae in urina soluta haerent . aequabiliter sustineri nequeant, turbatur urina ct opaca redditur . citius vel serius pro varia contentorum copia di indole. S maiori minori ve frigoris gradu , cui talis urina exisponitur. Videmus enim hyemali sub frigore sanorum urinam turbari de crassani fieri , quae tamen , aucto tantum Calore , it rum limpida 3t tenuis redditur. Idem etiam aesti vis caloribus . per sudores diti lata sanguianis aqua , contingit, dum sic rubra & acris urina Ieddi Iur, quae quandoque satis cito turbi.

193쪽

1σι FEBRIS CONTINUA PUTRIDA. l. 73ή.

ea & opaea fit; affusa vero aqua calida. redit Demacivitas; vel etiam, si postea dilutior & calida urina addatur et unde tam 'mirantur ignari , dum urinam, vesperi ante somnum emis. sam. turbidam mane γedditam vident, atque paulo post ite um pelluci eam, cum recens Scalida utina illi admistetur. Dum autem sec dunt illa. quae soluta manere nequeunt in uim na. si liquido . cui innatant. specifice stravi Ora fuerint . iundum petent citius vel serius pro vario ponderis exceta; ubi vero idem cum ibnuido confinente pondus habent, vel malor eo. hasio sit partium liquidi. quam ut ab his par. ticulis excussis separari possint , tunc mane. hunt ia eodem loco, neque subsidebunt parti. culae excussae, sed opaca A turbida manebit utina . An forte per validum attritum sic divisa suerunt hae omnia in minimas moleculas, ut aucta superficie minuatur proportionalis gravitas certe argentum vivum, fluidum pono derosissmum , per ignem divisum in mini.

ma . per aera volitat. Designat ergo talis uti. na validum attritum partioulatum nuida ium ad se mutuo A ad vasa. solidatum partium eo poris detritum , adeoque minimis & tenerrimis vastulis mapnam vim inferri. humores Cory xis per morbum Plurimum degenerare a lanitatis legibus, salesque S olea acriora reddi. Amaiori hinc copia per urinam expelli , simul. que diluenti S tenui ssima parie humores destiis tui. Unde apparet magnum discrimen in febribus continuis putridis, quod talis utina in. dieat. Patet hine ratio, quare Galenus cm S ita.

) αρ fer, eruis voeatis humorabus refertar' quidem venas esse indιeab t . non υ quiescere circa illos naturam, sed valrde edinem ere . Laudat deinde celerem separationem

crassi a liquido; S ubi subfidentia alvi invis& aequalis est, tunc naturam crudos humores superaturam indicabit . sin minus, contrarium. Deinde addit uclvetialem hane regulam i Voum xmntum rurbi viam tiranariam generalis nota ei fit se ratio, ves cito, via tarde facta , arat ο-

Prima optimum signum dat. seeunda minus bona . tertia pessima . Turbidae autem illae urinae vel 'eminguntur ales, vel redduntur pellueidae & paulo post turbantur, talesque permanent, quod saepius in his febribus continetit. Vocavit Hipporeatra

urinas Iublustales, quia in equis. vaecis, S similibus animalibus talis urina naturaliter o te variar t atque sequenti modo deseripsit in Pollant uxore. quam decimo quarto die a puer Perio libris prehenderati 'Uns emo d, e morbimtavit Mianam confertim costra am erassam, αι iam , quale quid ex tirinis D Uden ibur fit ,

sub idebaι. Coia. oe crassios similis erat subim Diam. Tatia meiebat . quaιia ego vidi . T les autem urinas ubique damnavit; non enim apparent rusi in febribus. quae periculosis lyminplomatibus stipantur . Capitis dolores pinsenistes, vel mox adiuturos, post similes urinas monuit alib b . N. Sect. g. ιbra. q. 8 H Es d. 7. pag. IOI. . Et in Prognosticis Tom. s. pag.- , postquam urinam fulvam & te.

nuem cruditatis lignum esse dixerat, addat, magis lethales esse crassas urinas . Tunc auistem impr m s pessima quaeque exspectaeda sunt. si per plures dies tales maneam, absque sub si dentia: si enim sublidere Inceperant . melior sperare licet. Sic in Peram Id. l. ingrata. 6. m. ν. p. 3 l. Primo die urinae copiolae albae turbidae aderam , quae ledimentum non clepori hant di secunda cie crassae quidem erant ted magis subsidebant a tertia die iam concina multum tedimentum continebant; di quarta die sudore calido copioso perlecte iudicatus aeger apericuloso morbo evasit. Tales ergo crastae urinae eruditatem magnam morbi designant in lebr bus, & validum Impe. tum, qMO natura in morbi materiam agit iunde ruli cito mutentur in melius. in aeutisti. mis morbis certam perniciem iste demonstrant t

VEL ET TENUIOR . MAGISQUE AQUω

SA. Designat enim talis urina, retineri in compore illa. quae per has vias naturaliter de coris Pore evacuantur; olea nempe di sales sanguinis acriora reddita, 'magis adhuc nocitura , quia in febre acuta continua putrida omnia citius in Norruptelam vel gunt, quam in sanitate. O servatur & talis urina quandoque . dum sanopu is innammatoria densitate immeablis reddi. tus aquae . quantumvix copi6sae ingem, mist tam respuit: unde tunc potus assumtus statim per urinae vias elabitur. Hi ne patet ratio illius asserti, quod apud HrynoeνHem Coae. Prae M. Num. STO. rom. 8. ρ. 886.ὶ habetur: Μata es quoque tonnal qu stum cito mingiἔur .mar me in pleωνιricis oe peripneumonuis . Sicct alibi tenuem & fulvam urinam damnavit, dicense Quoad autem urina fulva & tenuis fuerit, crudum esse morbum signifieat ; si vero& morbus longus fuerit, utina vero talis, perieulum est, ne sufficere homo non possit , uoad concocta sit urina In moxno I. rom. . ev. 634. 6 s. . Videantur & illa , quae de tali urina ιn Commentariis j. Ia. dicta fu

runt.

dem causam damnatur ' urina parcior . quia designat diluente vehiculo orbum saneuinem non posse suppeditare sis meientem lymphat c

piam. Der quam ex sanguine eluuntur acriora .

Unde S plerumque paretor talit urin ace ri ma eii K stranguriosa, eontinuum & molestum meiendi eonatum emetens . Pessimum pariter signum est in his morbis. s absque voluntatis imperio inscii x aegris elabatur urina, tunc enim

semper insignis cerebri latio per morbum adest a unde stre tantum in delirantibus. phreniticis,

comae.

194쪽

e amatosis Sc. apparet hoc symptoma. Monuit

na procidens ad Pudendum, exsolvuntur despe.

rati.

PENTES . Designant enim haec omnia, sen sci rium commune assici; unde deliria, eonvulsi nes, Sc. metuenda lunt. Videatur de his C p t Ium de Tremare Febrili; uti de illa quae in Commentariis β. 7oa. de his tanquam futuri delitii notia dicta fuerunt . illud autem symptoma , quo aegri tactum quasi refugiunt. s lus fere notavit m merater In Coae. Pranori n. 6I. eom. 8. mg. 833. atque . A χω Μου συντες , ad manum exsilientes, vocavit, &male habere monuit. In talibus enim aegras . dum Medicus digitos carpo admovet putium exploraturus, manus subito resilit; si rogenis

tur , quare manum retrahant, dicunt, se hoc nescire. Videtur tunc in seninrio communi tanta irritabilitas esse, ut a levissima etiam ner vorum, in nimia quamvis parte corporis, mintatione turbetur totum ; unde brevι conuulsi res instare metuendum est. Ob eandem causam in his agris oculi lumen resue unis quod pariter perniciosum in morbis lienum esse myp crines monuit In Pνognostic. Iearent. I . t. 8.

OCULI QUO LUCTUOSIOR ES . Ad omnia

haec attendendum est: unde optime cemus i Lib. 3. ωρ. 6. pag. aio. iussit, ut Μeae cur neque

rN qta que cubauris P Uyiciar . Oculι autem plurima di certissima fima dare solent in mombis I nec mirum, cum , in sanis animi altimus v rios in oculis observare iterat. A prima ingruentrum morborum in diei ino in o. culis appareant. Dum quartanarιum P rOxysmus lamiam prehendet, pallor oculorum adest; cum in syn open de labetur homo. -tns oculorum i plendor minuitur prius. Ex oculis finturum celmum maesagire noverat Himocrater

t morbos piaegressos . hominibus primum ron iccntium virium indie um m ior oculorum vigor dare solat. Uniae nciri sine ratione di x tri/ppocraιes c Eρι. me cor. 6. tam. p. 'g. S. ,

Oma βι υσι 3, ia intum carpua . Pessimum ergo signum in morbis est, ubi depravatue nain tura lix ille oculorum nitor re splendor, qui aliaequa ita valorum impletione, di assidua tenuissimae lymphae irroratione, qua oculi detergentur, pendet. Unde in moribundis siccii Ru lidi re pulverulenti apparent i obvolitantibus enim in aere pulvisculis brevi deturparentur cult. nui frequenti palpebrarum ni Ratione , cte tenuissimae lymphae ablutione , depurarentur Continuo. H ne circa mortem , di defectu illius

liquidi, A dum insensiles jam & hebetes iacent

aegri, non detergentur illae sordes , sed accumulantur, di tu uosissimam instantis iam mortis imaginem exhibent; vul o etiam fatale hoc signum distinguente, dum clieunt ber geist is gehooheni abolita jam visu. aegros conclamatos esse. Unde Hinocrates in P νognost. Durent. 1 4 m. s. '. Ss .ὶ pro malis & pemiciosis signis

babeant i αἰγιδωλι νιν, ) qualis pellicula . ab inspissatis & conectis humoribus nata, visum obscurans in moribundis saepe apparet. Hinc etiam dixit alibi i1n Prorristie. tib. I. tum. 8. q. 73. 2 o tur besescens αυε ηυ ον ὶ pro Dum . er fixus is caliginosis marum . Contravera pro optimo signo habuit oculorum nit rem in morbis; unde dixit in Coacis num. a i8. ρbid. pag. 86 . : t Deialarum 'ratus , e alba tuoriam ex uagris inι ιι-ουιι pura fieri, re Deum . Si inime etes de urentur ocuιιὶ celaremensim significa ; β tarae, tariorem. Quandoque etiam accidit, ut aegri vultus moe rorem euprimat. interdum cum lacrymis, aliquando di sine eis, licet nondum tamen adeo squallidi oculi appareant et fi rogetur tristitiae causa, negat se tristem esse. Pessinum semperhoe signum est , quod aliquoties in aegris vidi . Inter mala autem signa recensuit etiam Himpoerares ιn Drognomeis Sentenr. tr. rom. 8. P. No. ρο apbor. si . se'. o. rom. p. pag. 36s j, si per sim os . pa*ebris non commιssis , aιιquid me alba Iubavareat, neque eae oarrbaea aut ρ-- gauris potione boc factum fuerir, neque aego hoc modo δεν-re solitus fit. Admodum enim lethale hoe fignum esse monuit. Uti etiam fi ras febre mou tute ιιιente. labium. Fimbra , fin

DIOR Es . Hae sim illae lacrymae, quae in m ribundis tot,es apparem ; unde & Poeta meis dia in morte natantes oculo. dixerunt. D N a mn

195쪽

mnavit has Ηψmoates s ibid. sentent. io. Par. silire viderint . si una eum lacrymis in x lun- Io . ), quando absque causa lacrymis madent tariis alia signa futurae haemorrhagiae naνium oculi : si enim audito mortis periculo, vel ca. adsint οῦ ut ea pitis dolor. qui antea non adfue-ta dum plenora vident . illacrumentur aegri . rat , colli di cervicis tensio & dolor , faciet bonum potius signum ea. cum solitis tunc mo- palpitatio . oculorum rubida Re. Tune enimveantur 'animi astectibus . Unde alibi Ep/- omnia haec humorum fur sum te dentium in diisdem. 6. textu 1 I. lom. o. pag. 38o. in acti ix, Cia esse dixit. Imo 'adeo indubitatum sipnummate habent: MI νιν. υottinrotas iactamas μω dare lacrymas illas involuntaria tunc eredidit. nas dixit I inυοmutariat et ero malas . imo non ut asserat in tali eam . qtios fi inυisi tuae istantum in febribus . verum etiam in aliis modi mentur, aut DIstud res se e rno' fisa υrseantiar. bla idem obtinere monuit s apbor. sa. sen. c. aut mauus admovea ete nari us , υ Hut te Itemes. ν-. p. p. I 68. . Unicum tamen e xcepit ca- tunc iam non adfore , st. a seste sanguinis fluxi sum , in quo lacrymae in voluntariae suturae cri- π m cous tries.sios . per narium hamorrhae iam . signum dant. Haec sunt illa praeeipua signa, ex quibus conis si nempe rates lacrymas alia pessima sir a non cludimus, febrim acutam continuam putridam comitentur. Ita enim habet Epidem. I. tom. admodum Dericulosam esse. R n mortem teno pax. 73. e QMιbus is Dbνi tis acus3s , nn dere . Quo auram plura ex pessimis his senis, me in ardentιhias . in υita efflMunt ιan ma , simul Rdiunt , eo peiorem lethaliorem mor- istis OvMinis a narthias ρνοθώυ1tim opectan. bum esse . satis patet. Simul e tram appa: et . dum est , ἡ ω νet otia μνιιιι a non hae iam quod Proen si in his mo b ν non a deci pinis rime male enim babent. us non thaemcnbat am . deat ab intellectis causis. sed certa habeatur ex sed mortem portendunt . Monuιt autem GaD- signis laesarum iunctionum, quae dolent mai nur I. s. a. Arrabat med. M Glaucon. ea . uia rem vel minorem recessum morbi a linitatistimo. Tom. o. pag. 366. ὶ Medicos . ne per- conditi 1bus.

erreantur, licet talem aegrum delirare δe suta

f. Ed ubi somnus dissicilis & male cedens, pustulta purpureae, vel lividae

corpus deturpant, hypochondria tensa di instita, fere moritur. UBI SOMNUS DIFFICILIS VEI. MALE

CEDEN L. Quanta mala vigiliae in lebi ibus faciant, ad i. m8. dictum fuit, unde de patet . quantum boni a placido di pacato somno in morbis expectrandum sit . Pracipua enim spes in eo consistit , ut blando formio refecti xprimolestias morbi facilius tolerare possint, sicque sufficere ad c tisim vel soluti cnem morbi usque . Ubi autem somnus dissicilis est . S tu bulentus, cum terrore saepius excitantur atri, vel licet profundo somno demersi iacuerint , evigilantes tamen inde nullum levamen sentiunt, sed potris lauctam corporis defati rati

nem . & maiorem debilitatem percipiunt; hinc in angusto spes est & iete semper lethalis

eventus morbi erit . Sc pessma sequentur symplomata . Unde Hippocrater s Prombra. lib. r. Tom. s. pag. 7 P. turbulentas δt se. ceissimas ex somno excitationes damnavit tamquam convulsivas t 8t alibi s Aybori fri .se i. g. Tom. p. pag. 37 . a in febribus ex

omnis pavores aut convulsiones malas pronunciavit : quin imo universale hoc axioma

ibale

PUS DETURPANT . Quam mali ominis In morb's sint tales pustulae . pluribus dem nura. tum fuit ad i. 713. . ubi ec uxanthematibus

labrilibus adebatur sunt enim quan necro .ses. 8c pangi ur tam morbi indolem denotant. Notandum tamen, has pustulas vite distinguendas esse a nuculis illis Purpureis A lividia. s

m, quae in scorbuticis eorporibuet in levibus etiam febribus quando lue apparent. Sed tria uia illae scor buticae mastis it recularis figurae sunt. 8t lati res plerumque . & ex signis scorbuti earca e hymiae prEgressa , ct absentia malorum

sympto a tum . cognosci poterunt.

HYPOCONDRIA TENSA ET INFLATA .

Onul proprie praecordiorum . sive hypochon driorum nomine . veteres Medici intellexerint. in Commenta r. f. 7or. dictum fuit; patuitqNe tunc, cardiam vocatam . hypochondria stricte

dicta. R epipastrium huc referri , ubi hep rlieri , .uentriculus , pancreas ct e. continentur . Videtur Hιρρωνater in morbis semper

sollicite observasse , quomodo se haberent hypochondria . atque inde plurima prae fastia tam ad salutem. quam interitum , deduxisse . Universalem autem hanc retulam practicam tradidit . Omimum ροι m υpoebondrium est , si

637. ὶ addidit, si utim morbi mali mi is esse . F

navit t. si inflammatorio tumore attollemnis tur haee inea S merito. cum viscera hic

locata pessime affecta esse hoc demonstret ; Suel subita mors, vel periculosa admodum. suppuratio , iri'. his , is imie metuenda sint: atqlae ideo dixit : Tumον autem dum3 er

196쪽

3. 733. 736.

re , di plurimum prodesse. unde iussit . ut at. tendat Medicus. an astri rapite doleant . aut visus hebetudinem percipiant . quae sanguinis

per nares effluxuri s vina sunt. Hypoconorii mnim tensionem, tam in dextra, quam uni laparte, inter signa futurae narium haemorrhamae numeravit i E Idem. I. rom. o. Pag. ω. ρο

serte monuit, talem tensionem tunc sine dolore S inflammatione esse. Patet ergo. hyp Condriorum tensionem semper malam esse . si dolor simul adii tilicet quandoque . imprimis

in au Ioribus . saturaris narium haemorri agia in morbi initio infaustum Omen a Vertat. Minus quidem periculosos agnovit Himocrarer Ibid. pag. 6i . tumores h ν pochondriorum molles A expertes doloris, εα qui digito pressi e edunt; flatulenti enim illi uidentur ecfer di, si hypochondria striae e dicta occupent illi tumores. in ventriculo, aut intestino colovidentur haerere potissimum . Unde de alibi E. pidem. m. p. pag. 313. dixit : in tu

dorris is blati tumores , qui magna quidem er

arte moues fiant, ma Timeque prementi si quid submurmurarit, non admodMm maligni exibis mandi

sunt. Unde videri posset. ae si hymeondria tenta At inflata non semper pro pessimis setnis

habenda forent. Uerum hie concursus plurimorum lethalium signorum consideratur . cui si talis inflatio Se tensio hymeondriorum iungatur , merito mortem instare eo luditur . Fit enim tum vel a putrefactis humoribus elastiis

C re mater am generantibus ἔ uti etiam a reo

solutione ventriculi , di intestinorum. unde non amplbus dilatantibus causis resistunt , sed miro modo expanduntur ἰ quibus quandoque iungitur inflammatoria distensio hepatis & te. nis . Unde etiam in moribundis saepe totum abdomen in aequabilem tumorem attollitur :uod fit notatur in intimis illis Aphoris misse δ. 8. a bor. 19. tom. p. 'ag. I. , qui tammen a multis non habemur pro genuinis. Postquam etiam plurima xlia lethalia in morbis simna enumerata fuerunt. subiungitur et Interitiaris β-gna bac man estiora fiunt re ventνει auia uis rων , er ιnflantur. In Commentariis antem ad hunc lacum earum narrat pueri . cui quartana febris in acutam ct continua versa fuerat et mi.

sero huic ante mortem abdomen innabatur , &post mortem aperto abdomine flatus cum sono erupit et procul dubita Elastica materia. per putredinem genita, abdominis cavum implente . Patet erpo ratio . quam hypocondria tensa deia irata in continuis putridia pro lethali signo

habeantur.

FEBRIS CONTINUA PUTRIDA.

g. 736. Uratio ante tradita pro indicantium varietate, implomatum vehe- mentia , aegri coaditione, statuque morbi variata nihil singularis Ire quirit .

Curatio febrium generalis deseripta s. s .

atque postea sequentibus par graphis fusius ex. Plicata, pariter hie locum habet , adeoque ibi dicta sufficient. Ut autem generalis haec is brium euratio singularibus ea fibuq applicari possit. debet fimul coeno ci, quaenam functimnum Iasiones adsint. A qualis degeneratio solidarum & liuidarum partium obtineat ; inde

enim indicantium varietas nascitur . In synocho putrida i videamur dicta ad β. νὴ o.

novimus a naturali statu et immum degenerare humores ; quandoque in spissitudinem imilammatoriam tendere . aliquando etiam in nimiam dissolutionem vergete ἔ adeoque dimorbum , quamvis nomine eundem , sepe di. versam omnino medelam requirere. Duplex enim genus talium 'febrium observatur , u. traque continua, utraque humores corrum. Pens, & laedens fere omnes corporis functio. s. Una . infla π malionem validam comistem habens , in erassioribus humoribus & maioribus vasis havet ; calorem magnum , Pulsum durum, di initio saltem morbi satis validum habet ; di sanguinis missionem . taysmat frigeramia , diluentia , attenuantia dic. in cin mo III. ratione requirit. verum aliud talium se, brium genus observatur , in quo non deprehenditur tanta mutatio in crassioribus ecirpo

ris nostri liquidis , sed videtur in tenuioribus longe humoribus timc vitium haerere Ineque tales febres adeo insignis calor e mita tur, neque inflammatoriae spissitudinis ulla signa adsunt; imo saepe solvuntur in morbosam tenuitatem liquida crassiora . Interim tamen subita virium prostratio has febres comitari solet, & anomala quandoque adsunt sympi mala. unde has febres malignas solebant v care Medici, quae latenter adeo. absque rapido impetu . turbabant omnia . Docuit obse vano. talia remedia tene profuisse , unae amomatica penetrabili virtute languentes vires eris gerent. A per sudores . vel auctam saltem diaphore in . expellerent de eo ore latens illud malignum, epidemico contagio Lepe min ceptum; uti in peste 8t febribus pestilentialibus dictis observatur . Unde haec remedia alexipharmaca Vocaverunt e qualia imprimis ab omni aevo laudata fuerunt, ruta . leordium, angelica Ac. in quibus penetrabile aroma adest ; dum simul non adeo N a mam

197쪽

magnus metus est. ne per holum stimulos nismis augeatur febrilis motus imprimis si aquae infusa potentur . In hoc febrium genere venae sectio . clysmata . di similia debilitantia n .cerent , Potius . Verum dum talis medela adhibetur iIlis febribus, quae inflammatoriam lan guinis dentitatem comitem habent, omnia IoPeius ruunt ἡ uti suo tempore toties doluit S3.denhamus . Maligna enim febris non omnium dierum morbus est , & longe frequentiores le-hres inflammatoriae observantur liue inflammatoria sanguinis densitas ante febrim praeic stiterit , sive sebrili impetu dissipata sanguinis Parte tenuiori , di inspissata reliqua , nata tu rit . Summo enim aegrorum distrimine in o. mnibus morbis acutis fere malignitatem illam crepabant quondam Mediet , di cardiacis & ale. xi phalmicis calidissimis utebantur. Unde isdem hamus t In Sebedula innatona de noυa febr. imgressu pag. 68I. qui generoso ausu lotus fere se huic tortenti opposuit , non dubitavit dice. re , quod malignitatis illud voeabulum hum no geneti ipsa inventione pulveris puria lethalius fuerit . clum illas imprimιs febres malignas σω carent Mediet , in quibus intensior pia caeteris

g. 737. I As dixit συνον οι Vetustas

XX fervoris remissio e συνεχει stinuae remittentes,

inflammationis gradus aderat . Attenus tamen ad omnia morbi phaenomina Medicus facile distinguet lebres, inti ammatIonis participes . ab aliis illis continuis putr dis . quae ob anomala syminplomata , iubilam deblitatem, S simul remis. siorem calcitis gradum Plerumque malignae v cantur . Cum autem praecipuus curationis caris do in illo imprimis vel istur , ut justo moder mine febrilis imp tus regatur . ne nim:s inciteis tur . vel torpeat svideantur νlla, quae edi hae rein Commentari s h. 6 . 6IO. 6M. in cura ge neral editium dicta luerunt I cum etiam &lymptomatum vehementia , uti tune notatum luit, nimii Impetus lebrilis lignum det, & im. primis calcitis intentitas , patet , ad haec praecipue attendendum esse . Pro vana autem aeeri conditione quoad aeta. em . sexum. temperiem &L. quandam in cura diversitatem requiri , nemo uubitat e verum stoe his in Commentariis di. 1. di reliqua cura febrium generali, abunde dictum fuit; uti etiam de illis ἰ quae varium morbi statum . in ascenissum , summo vigore. deiatin tu . spectant. Adeoque ex illis febrium continuatum putridarum cura. tio petenda erit.

, Continentes schola , quia nulla in his vero , sive continuas 717. , quae Con

. Continua febris proprie vocanda erat illa, cuius omne tempus tantum una accesso erat a principio ad solutionem usque, uti in Commen. tariis I. D . dictum fuit . Illas hodie Continentes scholae Medicae vocant, sive συνο , uti usu obtinuit, de quibus iam aAum suit. Ubi vero notabilis remissici & exacerbatio observatur in febre, licet caeteroquin continua fuerit, tunc u i Catur συυχ η , sive continua remittens . Apud Veteres tamen Medicos σ-λνει r 'οῖ.utiori significatione sumptae fuerunt . imo A videntur hoc nomine vocasse quandosue illas febre,. quae

FEBRIS

vero , que aὰ integritatem non des nunt . Iea

insignes Deiot partimIanram aec Fouum mutatio- ων in prauciριωm . incrementum . υδ rem oe remissonem . Addit deinde , quod iuniores Medisci nonnulli febres illas, quae nullam insignem mutationem sortiuntur , vocaverint non continuas sed continentes illas vero solas , quae ad integritatem non desinunt . sed remittunt tamen . ia denuo exacerbantur, continuas συνιχεῖs in dixerint . Veteres vero Meis diei has sebres continuas remittentes vocaverunt quandoque continuas. quandoque & intermitte . te . Ubi enim cum continentibus hodie dictis se. bribus comparabant, vocaucrunt intermittentes.

ct contra si conserebant eum illis febribus , quae ad integritatem desinunt , dixerunt continuas riunt enim inter continentes febres, & intermittentes quasi mediae. Haec monenda videbantur, ne confusio quandoque nasteretur illis, qui Medicinae addiscen incumbentes Ueterum Medicorum monumenta

evolvunt,

33. Uas inter Causas , sive Ardens dicta febris meretur scuti ob frequentiam, discrimen, sanandi laborem singulatim di-

Ab insigni ardore , quo amistuntur aegri haerebre decumbentes . febris ardeas vocaturὲ m. de & --οι-- cpes, , ab urendo . dicitur . Ad continuarum remittentium

198쪽

38 . FEBRIS CONTINUA PUTRIDA . t ν

autem reducitur febria ardens proprie voeanda. quia manifestas exacerbationes habet , neque continuo tramite absque mutatione ad cras in usisque decurrit. uti in synochis. sive continentibus febribus observatur . illud enim omnes , qui de ardente febre scripserunt , auctores agnoscunt . Sie cetras i Lb. 3. cap. 7. mg. 133. de curatione febris ardentis agen I monet, in i sir aces οσibtis otio oe aqua aegrum refrurausum esse ere. Si pituita in stomacis eoiit . rnetinataram accessione , υomere cogendus est . Et Galenusi de Crasib. tib. a. cap. 6. rom. 8. Pag. 4t s. dixit , quod exquisita febr/s ardens . quum mota cIia ferυet ac rarae tertrana rndicia, eo solo differt . quod neque cum rigore anvadat , neq- adiutegratiarem deveniat. Pariter & Ηιymerates pluri mis in locis de sebre ardente agens m minit a. xacerbationum . quae diebus paribus, vel imp ribus fiunt . uti postea dicetur. Quamvis enim ob caloris intentitatem di aliae febres ardentes dici possent i Galen. ib. de quandoque revera ab auctoribus , recentioribus imprimis , sic v centur febres continentes , cum in illis calor digitum tangentem quasi pungens c vide β. ai. saepe percipiatur ἰ imo δα Ηιρροροπιυ vide commentaria f. s38. febrim . ubi vehementissima est . πυα , id est . ignem voca. re consueverit r obtinuit tamen hodie usus febris ardentis nomen dare febri continuae remittenti , quam urens fere calor S reliqua symptomata , sequenti paragrapho enumeranda ,

comitantur.

Ubi ergo febres intermittentes . quotidiana ct tertiana imprimis , prolongatis vel & duis licitatis paro xysm's . nullum tempus a febre liberum relinquunt, possunt in febrem ardentem & periculosissimam mutari et unde dixit Ηιypocretes s Aρbor. S . Sect. q. rom. O. yag.

cutum esse significat . Tale videtur fuisse illud penus febrium . quod Mireιτῶσι a plurisque Medi eis appellari dixit Cessus ob. 2. cap. 8.pag. Iro. nempe alterum illud tertianae m. nus , lanῆe Perureissas , quos tertio quidem die re οιων , ex octo autem oe quadragimia boris fere fox s triginta per accessonem occurat , interdiam et/am υel mzuas . vet ytas , nsqne ex toto in remuson desistit . sed tantum levius est . Patet autem illam hemitritaeam Celsi esse tantum tertianam protractam adeo . ut vel nulla , vel exigua admodum intermissio fiat ; verum uti statim dicetur , hemi tritaea GaIeni a tali febre distinguitur . Si iam tertiara duplicata fuerit . sic ut secun eo die novus paro xysmus accedat . respondens illi , qui quarto die sequetur , talibus paro Ismis protractis duplex tertiana in con-t Dam remittentem facile velletur ἰ videre que cel l l l b dem lettianam duplicatam subvuo id ranae nomine descripsisse. amo etiam qu tidianam sebrim cum contiaenti sere consu-dime ;' sie enim habet . quotidia σε vera varia su ut Sta Riartus alie se desinunt ,

Illas autem febres continuas remittentes , ex tertianarum paroxysmis productis re duplicatis natas , quae tertio quoque die exacerbantur . maluit Galentis vocare sive tertianari s. quam hemitrataeas, quia ad tertianae naturam accedebant . & fere ad intermissione perveniebant f Galan. Comm. a. in ι. 6. Epiisdem. ν-. P. yag. 4 o. De Febribus lib. a. ea . r. lib. 7. Pag. 28. 23 p. in . Hemitritaeam autem labrim dixit. illam , quae ex quotidiana febre continua , id est remittente quidem . sed non penitius intermittente , & tertiana intermittente fit Galan. de Febribus lib. 2. cap. I. rom.

. pag. I s. in illamque febris speciem solam sic

vocandam voluit , quia pro altera sui medietate tantuin tertiana est cum Abres continua remittentes , ex tertianae paroxysmis duplieatis & productis natae , totam tertianae naturam habeant . Videtur imprimis ideo haec adeo sollicite distinxisse . quia quotidianarum is-brium otium ex pituita pulti, tertianarum vero et bile flava deducebat s Ibid. ωρ. 3. er . . pag. p. 1lo. ; ideoque in curatione ad distinctas harum Abrium causas attendendum v lebat , licet ex binis his mistis unus exsurgeret morbus . hemitritaea nempe febris . I. mci non improbabile videtur , quandoque fleacutam continuam cum tertiana , vel quotiis

diana intermittente misceri posse , sicque aliastbris hemitritaeae species esset , & quidem pessima , dum continua sebris uno tramite pergeret , alternis interim diebus , vel singu lis , novus paroxysmus sebris intermittentis

accedens omnia mala augeret . Videtur & t lem continuae labris cum intermittente complicationem notatis i De Crisibu3 Db. 2. cap. 7.rom. 8. Pag. 4i6. , ubi de febribus compositis.& inter se mixtis agit ; se enim habet Febres quidem compιieantur maxime eum aliis eiusdem generis, vel ianius Deriei cum aliis ei dem Oeriei ; est vero , quod o disserentes seom- ριιωπιών γ . Nam quotidiana tertianis , er bis quartanae ; er eiusvim Decisi inter se 'Ierum quo

mo babeat . Sed bos qu/dem cognoscere , non ea omnino dissetis . . si andoque υero MI qua ex iu-

remιuentium gens re cum continua complicatur .

dissciuimam re υix remorabi em fac ens miTironem . Credo autem me aliquando , quamvis ratius tamen , talem labrim ardentem observasse . in qua tertia quaque die exacerisbatio mani lasta erat , dum interim continua

199쪽

2- FEBRIS AI

febris intermedio die pergeret. & augeretur Continuo . Mira sorte videbitur multis . νὲx cre. dibilis talis complicatio . qua distincta adeo febrium speetes sit tui unitae decurrerent, neque se mutuo turbarent r sed vidi hominem qua tana laborantem pleuritide valida correptum fuisse . quam febris acuta inflammatoria comistabatur: interim tamen toto huius pleuritidis decursu quartana libris typum suum servans struto tempore adoriebatur, nec novo morbo hoc adveniente , nec venae sectionibus , aliisve re. mediis , ad pleuritidem sanandam adhibitis. tu

bata a

Triplex ergo videtur fuisse labris speetes . cui

hemitritaea nomen datum fuit. Tertiana nemin . quae paroxysmos adeo protractos habebat, ut vel nulla. vel parva admodum intermissio observaretur . haec erat , murisaea Cem : quo de reserri poterit illa, quae ex tertianae duplicatae paroxysmis productis fiebat continua remittens febris . Hemiuit a Galeur, quae ux com plicatione quotidianae continuae di tertianae inistermittentis fiebat. Denique illa heimtritaea , quae ex unione febris aeutae continuae , ct te tianae nascitur. Quamvis autem tres Iliae hemittit. aeae omnes periculosae sint, prior tamen mala,

Pejor secunda, pessima tertia species haberi poterit.

Cum ergo frequentissima sit illa constitutio epidemica, quae intermittentibus febribus producendis favet; & autumnales intermittentes . si maturius ingrediantur, duplicatis & productis parox smis febres continuas rem tentes saepe faciant cui de Commentaria l. 727.); patet rati frequentiae talium morborum ; si muruque ex dictis collieitur, quare periculosae sint tales febres. 8e dissiculter sanentiar ; quod tametain sequentibus adhuc magis patebit. An ergo Omnis febris continua remittens nomen febris ardentis meretur Certe multae t les iebres, quamvis semper dissicit. I sint, non adeo saevιs symptomat bus si 'antur, adeoque simpliciter febres continuae remittentes tunc u cabuntur. Febres tamen . quibus pauci m riebantur. At plurimi evadebant, ardentes v cavit Hιν ocrates Epidem. I. 1 p. y. 6.. , n tans interim autumno sequente. obortis imbribus, magis lethales tu me. Ard niem calorem. una cum siti inexplebili . pro steriis pχ hogno in micis lebris ardentis posuit GaDσMI comm. I. in ι. 3. Eordem. t. o. '. 2 2. . Uerum de his &reliquis symptomatibus primariis. quae brim ardentem comitantur, sequenti Parχgrapho dicendum erit.

f. 73 Uius symptomata primaria, Calor ad tactum fere urens, inaequalixo diversis locis, ad vitalia ardentissimus in extremis saepe remissior,

imo aliquando frigus ipsum aerem exspiratum iacendense si citas in cute tota, naribus, ore, livgua I Respiratio densa, anheloia , cita ς Lingua sicca, flava, nigra, exusta, aspera ς sitis inexplebilis, saepe sobito sublata et fastidia cibi, nausea , vomitus; anxietas, inquietudo , Iassitudo summa g Tussicula i vox clangosa et delirium, phrenitis, Pervigilium , coma , convulsio, diebus imparibus exaceris

haliones . CALOR AD TACTUM FERE URENS Rc.

Ab infimi ardore febris haec nomen habet e qu lis autem appareat calor tangenti tales aegros Medico, in Commentariis β. s. dictum fuit; mordax nempe At molestus una cum siccitate. non vero humidus de vaporosus. qualis in vi gore febrium intermittentium. aliisque febribus mitioris indolis. apparet. Unde dixit ArnaMI

36. in febre ardenti esse ignem aridissimum

8c acerrimum , atque aegros omnia frigida attrectare, parietem, vestem, pavimentum δα. ut molesti m mum ea lorem leniant . Rarra a tem aequabiliter lautus calor per totum corpus

dii unditur . de non nisi in talium febrium initio; bonum enim signum est in morb. s. uti ad I. 88. dictum fuit . corpus aequabi liter ealidum fi molle esse . in febre autem

idente omnia sere pessima signa apparere solent . unde circa vitalia inscera summus aestus, ct circa extrema corporis calor remissior , vel S aliquando frigus , percipitur .

Cum enim calor febrilis a magno motu partium ex corde , ct magna resisteritia vaso- um contra cor oriatur , auctis illis resin

t iis, dum per calorem liquidissima d mpantur, de reliqua massa siccatur vide l. 68o. non

poterit sanguis ad extrema corporis debita co-ia 3e impetu propelli . adeoque minuetur in is locis calor; fle dum immeabit: s iam fere redditus langui et per τasa 8e viscera cordi ubcina tantum movetur, frigus in extremis ade rit , pessimo semper omine . Unde internarum partium luminum ardorem . unst cum externarum frigore , inter symptomata febris ardentis recensuit κιρροerares c ne assectioni σα 3. r. 8. P. 621. de morbis I. a. e. II. ιbis. y. 48. ἀCum autem, impedito sanguinis minu Pecplurima vasa corporis . tanto celerior trale ctio fiat per vasa adhuc libera. 8e . quam diu vita durat. sanguis per pulmonem ex eo de dextro in fimst cum pelli debest , rapidissimo motu sanguis . liquidissima sua parte Orbatus iam S densior . per pulmonaris arte ria Engustias transibit ; adeoque ingens erit attritus . Be calor summus in pulmone nascetur. Cum autem aer citissime calescat. hinc fervido pulmone receptus . dum inspiratur .

calidissimus apparebit dum exspiratur ut, optime percipitur , fi dotis manus ori

200쪽

f. 739. FEBRIS A

naribus aegrorum admoto exeipiatur aer inter exspirandum expulsus, qui tunc molesto calore oriendit, ac ii calido de fornace egrederetur. Hoc sensu dicitur aer exspiratus incendi i imo

roo. non dubitavit dicere , quod febre a Mnte laborantes ignem exspirent i πῆα ίκνυ- in.

SICCITAS IN CUTE TOTA . NARIBUS ,

ORE. LINGUA, &e. Inter caloris februis esissertus t vide j. 68o. siccitas numerata fuit et

cum ergo summus in febre ardente aestus fit , patet & partes corporis . quae naturaliter huismidae sunt. exsiccari debere . Fit autem haec siccitas partim ob difflatam sanguinis partem tenuissimam ct aquosam per calorem febri lem ;artim etiam , quia reliquus sanguis immea. iiis dum haeret in vasis maioribus . illa diis stenduntur, de vicina minora comprimunt : unde in talibus aegris cutis sicca & aspera apparet , quia vasa sanguinea subcutanea immea. hili sanguine repleta comprimunt tenerrima exhalantia , simulque deficit tenuis in sanguine latex: idem iam in oculis , naribus , ore , lingua verum est . Hinc uti in Commenta. xiis q. i . dictum fuit. dixit Hipporeares , sic. citate perire illos , qui ex febre ardente intereunt.

TA . Tria in respiratione considerantur, inspiratio. exspiratio, S tempus medium inter inspirationem S exspirationem . quod tempus quietem voca it Galentis de Re piri discuit. I. I. c. a. r. 7. ρ. 22I.ὶ dum explicaret , quaenam proprie diceretur densa respiratio . Uti enim densas oleas, aut vites plantarI dicitur . quum minimum a se mutuo distant ; & contra raras vocemus, fi magnum inter illas is tium relictum sit e, sic etiam tali sensu den. iam respirationem intelligendam esse voluit .

otis per quietes disti uetis composita fit , densam

insana redist ιν υνι as quietum , raram vero Ionxitudo . Densitas ergo, vel raritas respirationis tempus illud intermedium respicit , --leritas vero, vel tarditas proprie ad inspirati nem S exspirationem pertinet. DemadmodumenIm motuι propna Iuni celeritas ct tarditas ,r a re enantitata quιetum rarιtas m densitas

s ibid. in . Magna autem S patva respiratio v riam dilatationem spirabilium organorum demonstrat. Respiratio ergo, quae densa & eita est, celeritatem inspirationis & exspirationis .& exiguum simul inter binos hos contrarios motus intervallum denotat. Anhelosa vero ea Dscultatem di molestiam, qua hi motus peraguntur . significat, de qua re videantur illa , quae ad 3. 734. dicta sunt. Cum autem tantus C:rca vitalia ardor sit . & sanguis rapidissitne per

Pu monem moveatur, simul ue summo aestu ex assatus difficulter per pulmonaris arteriae En pustias transeat; patet ratio , quare miseri hiaep.ri tam cito S tanto cum molimine respi-Fent, ut nempe gratum refrigerium attracti aeris percipiant, di sanguini per pulmonem viam expediant.

LINGUA SICCA. FLAVA , NIGRA , EXU

STA, ASPERA . In homine rano lingua & o

mnes oris interni partes perpetuo madent; ubi autem febris ardentis immani aestu torretur cor-Pus. omnia haec loca siccari incipiunt e unde Hippocrates inter illa phaenomena . quae in se bre ardenti observantur, etiam linguae siecit tem & asperitatem numerav:t t Ηιρρocrat. de Morbix I. l. c. a. r. 8. p. 348. π t. a. de Mor bιs c. as. ιιιου. p. 576. I. a. de Morbis e. 6.

Md. ρ. sS . ) pluribus in locis . Minimorum enim vasculorum exhalantium extrema , insuperficie linguae posita . exsucca iam .ct arida emotiuntur; vel & immeabilibus liquidis infarcta, & impetu vitalis liquidi a tergo urgentis protrusa. extra linguae superficiem eminent, di sordes illas dictas in lineua constit um , quae flavescunt . dein fuscae fiunt, imo 3e nigrescunt saepe penitus . exsuccis & Rangraenosis redditis horum vastulorum extremitatibus . Ubi iam simul ingens siecitas adest . alpera & scabra lingua redditur , pessimo semper omine, quia inde novimus . Ces phagi, ventriculi . & intestinorum superficiem similiter se habere t adeoque difficillimum ingressum fore liquidis assumtis , cum & absorbentium venularum oscula exsiccata & c Drugata aditum denegent , dum interim summus aestus. A sanguinis ex assatio liquidi dii

entis magnam copiam requirant . Videtur& notasse aret tis t De curatione Morbor. - t. t. a. e. q. Ioo. C. ) , quod lingua interiorum corporis conditionem designet , imprimis si obscurus textus secundum ingeni sam celeberrima Petati emendationem legaturs Ib:d. in notis , mi re p. ass. in tunc enimareraeus, postquam dixerat . in ardenti febre linguam & asperam S siccam & nigram esse .

nim i lingua omnia rnterna 'nificar . Unde simul apparet, sordes illas in lingua apparenistes non debere originem suam fuliginosis haliistibus ex ventriculo sursum ascendentibus &linguae aceretis. uti olim docuerunt Medico rum lcholae . Hunc errorem optime carpsit He montatis In Capistilo Latex humor neglectus a. 18. P. 3os. in dicens : Non ergo linguae ari- datas , crurataque eius fordes , εα febribus essectus , F,e inierum exhaIattonrs e stomaebo et- am Potum non eoquente furium delata et fidest defectus iaricis detur aιi, υeι egestare penseriosi. Primam autem sanationis spem in pessimis illis morbis inde collig mus , si incipiat aliquid humidi in lingua apparere , tunc enim crustae illae , ex .emortuis vasorum extremis natae . inci Punt humescere, tumere . elevari ,& vi vitalium humorum appulsorum separari a partibus vivis di s edere . perfecte ut in gangraenae separatione fit . Accidit tunc saepe . ut lineua prius seca & aspera quidem, neque tamen nigrescens , crustam elevet . quae incipiens separari a suppnsitis linguae partibus, atrum colorem induit; sed sub hac crusta, di inter fissuras hinc inde apparenistes ε

SEARCH

MENU NAVIGATION