Gerardi B. de van Swieten ... Commentaria in omnes aphorismos Hermanni Boerhaave De Cognoscendis et curandis morbis ... tomus tertius a paragrapho DXCIV ad DCCLIX.

발행: 1788년

분량: 255페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

201쪽

tes , mani lassa tune apparet humiditas lato omine . tuncque talis line ae nigritudo. quae simul humida est, minime mala est, isd optimam spem facit eodem modo, ac gangraena corruptae partes maxime nigrescunt, dum a vivis partibus incipiunt separari . Ex modo dictis videtur patere ratio, quare Ηιρ ocrates s Demorbis L. q. e. 6. T. VII. p. 184. de febre ardente agens dixerit: color linguae primo quidem te, re , quGIis esse co Metur. α νum valde Mea eu ;

si posterius, tardiores . Successivas enim muta. tiones liniluae sic describit; cumque ultimo crallescere & nigrescere linguam dixerit. atque: 'ule iudicationis futurae lignum sumserit, neque si cam tunc esse addiderit . qualis primo tempore morbi erat ; videtur admodum probabile. limul tunc humescere linguam , dum erassescit& nigrescit: ubi enim aridae illae crustae humescere incipiunt & attolli , crassior tingua apparet non tantum, verum 3t aegri saepe tunc queruntur, linguam quali tectam incumbente lana 3c mole au tam apparere. Quamdiu enim magna illa ariditas in lingua manet, nulla iudicationis spes esse poterit. Confirmatur ulterius haec opimo ex Illis . quae leguntur au acis c Num. 2D. t. 8. P. 85s. ubi similia e re habentuτ ac in loco modo citata, δe deinsequentia : Progressu amem temporis lingua exasperatur . er tiwstis, s rumpitur et Iet MIe . Si vero valde nigrescat, in decimo quarto die

crι sim fururam unificar . Peri Iobsma est nigra oe cum υι υ ΡΠιda. Valde enim nigram crisim signi fica re dicit , dum nempe humida simul est , uti ex modo dictis patet; nigram vero periculosissimam, si sicca simul sit . dii si enim sic explicetur haec praenotio. bina contraria assem min

SITIS INEXPLEBILIS, SEPE SUBI TO PROLATA. Ubi de siti, tanquam symptomate fibrili. actum suit tui de j. 6o. constitit, fici

citatem , liquorum immeabilitatem , actim

niam ullam , oleo iam biliosam, alca linam, Se putrida excrementa viarum primarum , sitis causas esse. Verum in flabra ardente magna siccitas adest, uti demonstratum fuit et 8e disi

h pa, a parte tenuissima sanguis immeabilis rea. oitur. Praeterea per calorem adeo intensum

s vide q. oso. sales di olea fanguinis acriora

redduntur. 3e in putredinem vergunt i corrumpitur bilis , quae tunc ventriculum de vicina loca alluit, ct putrida excrementa in v. is yrimis facit. Patet ergo . omnes sitis causas in

febre ardente concurrere . unde etiam cal

rem urentem cum fili intolerabili pro signis pathognomicis se, is ardentis habuit Galentis, uti para grapho praecedenti dictum fuit . Raro ergo invenitur febris ardens , quin simul intensa adsit sitis . nisi simul cerebri aflicti

signa adsuerint . Unde dum Hippocraros ED. demtc. ι b. 3. to. p. p. 27 . θεοῦ. , in labribus

ardentibus, quas destibit. dixit. non adfuisse

vehementem sitim, simul addit, aegros ab initio comatosos fuisse. 8t in exacerbationibus o livionem . exsolutionem . de vocis defectum adluisse: quae omnia doeerit , cerebri actiones turbatas ac oppressas fuisse adeo ut, licet sitis causae adessent . mens tamen sitim non percio peret . Dixit alibi bor. 54. DR. tom. v. Pag. ID. Hrmocrates . quod illi , quos in

febribus ardent ιεαι plerumqtie Leviter Droritane tusses Erres . non adoro dum sitieuiosi sint e monuit autem Galantis in Commentar. suis ad hune Aphorismum . huius tu seu lae irritatione irrigari magis loca. adeoque hanc causam e Gis, quare m. nus sit culos fini aestri; quot a timodum probabile videtur . Ubi vero per lubris intensitatem, aut encephali vasis sensui ne immeabili in farctis , turbantur eerebri functi

nes , sitis saepe subito tollitur, quamvis omnes sitis causae in corpore maneant , imo Jeaugeantur saepe . pessimum autem sienum talis siris deletici merito habetur, uti constat ex ibi is, quae ad h. O37. dicta fuerunt.

FASTIDIA ClBI , NAUSEA . VOMITUS .

Pessimarum febrium , inter quas ardens se reprimum ιocum occupat. commune attributum

est, simul εe semel omnes fere corporis λα-ctiones laedere: non mirum ergo , si & depra- ventur illae , quae cibis recipiendis, retinendis , digerendis de . in serviunt . Imprimit autem hac symptomata febri ardenti iunguntur, quia

per calorem auctum adeo omnia in putredinem tendunt; ct om n um maxime bilis , uti

doceat in his morbis halitus oris foetidus, s por fastidiosus, sitis inexplebilis . linguae so des , alvi fluxus olidissimus 3cc. Frequentissi-inam autem hanc in febribus nauseae & vomitus causam esse, patet ex illis. quae ad β. 6 . i. dicta fuerunt. Accedit, quod cum tantus ardor in hoc morbo circa praecordia saepe deprehcndatur, hepar, ventriculus, vel alia vicina viscera in stlammata saepe sint; unde iterum eadem mala fieri poterunt . uti in capituIis dena ea oe vomitia demonstratum fuit. Prae reliquis autem fastidiunt tales agri carnes .

va, pisces 3e similia , quae sponte sua in Putredinem vergunt ἔ 3e solam fere aquam , λacida vel acescentia, expetunt . Aliquando tamen S accidit, quod qua vis oblata respuant pessimo omine uti Ηι Apocrates s Epidem. . to n. p. 'ag. 46. So. monuit accidisse in

febribus illis conirnuis . quas nunquam inter mittere dixit, set tertianae typum referre exacerbationibus alterno die accedentibus. quae e go ardentes merito voeari poterunt, cum eandem violentissimas 3t maximis comitatas laboribus dixerit: notat autem . quod has febres maπιmum et permetium signum comttabatur . ρ od cι or omnes plerique aυeriarentur , ii que maxime, qui a caetera quoque perniciosa

ANXIETAS , INQUIETU . Respiratici

densa , cita & anhelosa . quam in febre araente o s. rvati in do d:ctam fuit, nota' si N

202쪽

ficilem transitum saneuinis per arteriae pulm natis fines, adeoque & una aderit anxietas. uti patet ex illis, quae ad s. oli. dicta fuerunt. Verum S simile malum ei rea hepar saepe in s bre ardente nascitur, dum sanguis summo illo

Calore exassatus per venae portarum angustias transire nequit; adeoque altera anxietatis musa habetur . Praeterea in Cayitulo de anxietate F

orati probatum fuit, bilem corruptam, circa praecordia collectam, pessimam quandoque anxietatem producere posse; quod cum pariter in febre ardente obtineat, patet . quare anxietas ct irrequieta illa corporis jactatio. in hoc modibo sere lam per Usint; uti Ηιρporea res in Epudemicorum libris notavit pluribus in locis . Ma- Ium autem signum in his morbis esse docuit dicens: Tertianariae τροπα οφόω Bbres eum

nimios motus, & imprimis non consuetos, t to corpore dolent . ac si contusi missent. & simul p ae nimia defatigatione languent, summa lassitudo adesta dicitur. Ubi autem in febribus similis molentae sensus adest, notat, rapidissimo motu humores agitari, vel etiam inflam. matoria densitate immeabilem redditum saneui. nem dissiculter per ultimas atteriarum angustias transire, uti in Commentariis β. 7 4 . dictum fuit. Verum ex ante clictis pat8t, talia in fr-hre ardente obtinere, unde di κιρρceri cae viis su ιn mordis factior, rom. II. pag. 118. summam lassitudinem Inter febris ardentis sympi

mala numeravit, quam e sex ovo voea i , quam

do ad ossa usque corpus quas conquassatum d Iet. Ubi e reo talis motasta lassilidinis sensus in febre ardente est iam ab initio,& diu perstat novimus. inflammatoriam sanguinis spissitudi. nem adesse . quae diu perseverans. S per morbum ausa quotidie . postea difficillime resolvi poterit: sed . si aegri ab his morbis euaserint, mutatio illius spissi in pus, eiusdemque meta. salis ad varia corporix lora, exspecthnda sunt. Ob hane causam forte dixit Im 'pocratei bor. gr. Oct. 4. eo. p. pag. 3sε. . Lassitudine per

postea M. γε i. in labribus ardentibus non raro parotides nasci, TUSSICULA . Illam ardentem febrim eomitari statim vidimus, quando de siti in hoe morbo inexplebili agebatur. potest autem fieri talis tusseula. dum vasa saneunea pulmonis, immeabili sanguine nimis distenta . turpent, di vesiculas aereas pulmonis sic comprimunt, ut illarum superficies ad se mutuo atterantur, tune enim irritans & ficea talis tum euia aderit, qualis in peripneumonia observatur . N -t vit autem Hippocrat. de affectiourb. cap. I. O, T. Rag. 6aa. . quod labris ardens in peri. Pneumoniam transire amet, & quod tunc pauciem glant; adeoque tussicula ab hac causa orta stimum signum daret . Sola major sic Pita Pu monum in parie aerea tali tussiculae causam dare posset. Praeterea observavIt Ddenbam tr ses. r. ωρ. 4. yag. 83. in febribus eontinuis quandoque aestros per totum morbi decuris

sum molesta tum vexari ; erediditque illam fieri, dum . tumultuante in febribus sanguinis

motu, per vasa exhalantia in aereum cavum pulmonis, vel etiam per diapadesin, humores quidam tenues & dim uentes exprimerentur , qui exquisito sensu praeditam tracheae membra. ei am irritarent continuo r fatetur interim , quod non multum timuerit hoc lamploma . Υales videntur fuisse illae tusses, quas Hippo- mater Epidem. l. rom. p. pag. So. in febribus ardentibus se observasse testatur, dicens : spes di idem febrium erant ramires, scribere autem non posiam Aesionem, veι uritιtarem, quae

a ruste fiebat vox CLANGOsA . Haec est illa οξυφωνι

. tom. 3. Pas. r. damnavit; atque adeo

leth te hoe signum habuit Hollereti . uti in Commentariis β. 6 . . dictum fuit, ut neminem iam alum is vidisse testetur. qui talem vocem edebat . Fit autem dum prae summa seeitate arefacti x faueibus vox non transit me

mcillia δε hu da loca. ut in sanis fit; sed resonat, ac si per tubam metallieam siecam &labram expelleretur . Uerbis non adeo heneella ibi potest, qualis illa vox sit. sed qui se-rriel illam in aest is audiverit, postea saeillime distin tuet.

DELIRIUM . PHRENlTIS. PERVIGILIUM .

COMA . CONVULSIO. Omnia enim hae c.

rebri a ncti signa sun f ; S phtuit ex illis.

quae in horum symptomatum febrilium hist ria dicta fuerunt , Se postea adhue dicenda erunt, ubi de phreniti de agetur, in febre aris

dente tales Causas existere; vel . licet non assuerint in initio, per febrim ipsam fle intenis sum calorem produci, unde omnia haec mala ortum ducere Poterunt . Hinc etiam passim

Ηιppocrater m Ερidemiers, ct aliis pluribus i cis . inter febris ardentis symptornata haec reis

censu t.

Exquisitam febrim ardentem omnia fervare inis dicia exquisitae tertianae ex GaIem dictum fuit ad s. 7ιη. & tantum differre . quod nee eum ristote invadat , neque ad intermissionem petisfectam deveniat. atque haec fuit ratio. quare

febris ardens non inter synochoi sive continentates lebres, verum inter continuas remittentes.

numere 'ur . Febres etiam tertianariae Nivωιε-

Φ ιι dctae. Se hemitritaeae, quae pariter ad a dentem febrem reseruntur, si malis illis symptomatibus , modo enumeratis . stipentur, inmnes diebus imparibus exacerbationes habent. Unde videtur semper aliquid de genio inte milientium febrium adesse in febre ardenti . atque ideo saepe . dum diutius protrahuntur tales labre ς , postea in intermittentes mutamur. imo, uti antea dictum fuit, febres intermiditentes, epide mice prassaturae, dum aestivis mensibus mature prodeunt, saepe sub hae specie de,

203쪽

1 FEBRIS ARDENS. 3. 739. ad 74r.

currunt. Patebit autem β. 74i., quandoque se cerbationes, uti . g. dum quotidiana interein febre ardente paribus diebus exacerbationes mittens, vel tertiana duplicata continuae febri contingere. δε quidem pessimo signo; cum re- iunguntur . vel tales febres productis paro xysi petitis frequentius novis accessionibus magis mis nunquam ad integram remimonem Per v debilitentur aegrorum virest verum fle tunc ta- niunt. men plerumque imparibus diebus adsunt ex

s. 7 o. Ausa labor nimius, iter longum, aestus solis, sitis diu tolerata, usus

calefacientium, fermentatorum, aromaticorum acrium, Veneris nimiae, delassatio immodica, maxime aestate &c.

Quum sebris ardens, uti I. 741. dicetur, pro inquilinos prae reliquis bilem , tanquam se- causa proxima agnoscat cruorem orbatum P hrium ardentium causam, incusaverunt Veteres te blandiore fle liquidiore , hine inflammati Medici. A bile commota febrim ardentem ex-nem per universum corpus. δα vires validi citari dixit πιρρα res De insectionibus e. 3. res, patet inter causas eius numerari posse o- rom. . pag. 611. )r 8t biliosos promptius huemnia , qua difflata tenuissima parte sanguinem morbum prehendere monuit alibi t De Morbis inspissant . humoribus maiorem acrimoniam ι. t. c. 1. rom. I. P. Si . in . Lotium quam bicone iliant. di stimulo suo motum augent. Α liosissimum esse in febre ardenti dixit aretear talibus enim ardens febris in sanissimo corpore De eausis oe signis morbor. acutor. lib. 2. e. φ. exeitari poterit, omnium maxime, si epide- V. I 6. . Bilem autem non acervatam in quis mica constitutio his febribus producendis sa- busvis corporis partibus, sed eirca ventriculumveat. Patet hine . quare labor nimius, & im- 8t imprimis eius orificium , vicinasque iecoris primis in non consuetis, ct longum iter eon. partes s ubi nempe ductus biliarii. pylorus . tectum . ardentem febrim faciant. 8t imprimis duodenum intestinum 8 c. ponuntur j colle- valido sub solis aestu; uti etiam diu tolerata ctam . ardentem febrim incendere testatur Gainsitis r unde etiam febrim ardentem aestivo tem- unus t comment. I. in lib. I. Eρι m. t m. p. Pore plerumque ex longo itinere & diuturna pag. t 8. . Uerum per labores nimios, cal siti fieri dixit H me res De Maia in morbis res aestivos. & reliqua in textu enumerata , aeutis rom. x r. p. 116. Sc. & inter morbos bilem actiorem & semiputridam fieri novimus; aesti gos febres ardentes recensuit apbor. at . adeoque patet ratio, quare febris ardens ab his Sect. 3. t. p. '. 116. 3 . Similes etiam . ae in causis miratur. Sic observatur, post servi. f. textu memorantur, causas febris ardentis Ga- mas aestates praegressas autumnum hemitritae sentis Comment. a. in lib. r. viati m. tom. o. rum febrium seraeissimum esse, omnibusque ta- pag. 44. posuit. Dum aestivis sub caloribus libus aegris bilem corruptam ingenti copia su eanra movere saepe coguntur belli duces. ει sum vel deorsum prodire, sive sponte, sive per imprimis si simul adsit aquae penuria, integri artem hoc factum fuerit. Caeterum de causis quandoque exercitus his febribus affliguntur ἔ hic enumeratis actum fuit in Commentariis M. unde inter eastrenses morbos febris ardens meis SM. . ubi de omnibus his tanquam febrium rito numeratur. Inter humores autem corporis causis singularibus. dictum fuit.

f. 7 I. Ecursus talis, tertio & quarto die saepe lethalis, septimum raro transitra si persecta ; solvitur saepe haemorrhagia . quae si tertio vel quarto

die parca, lethalis; haec praenunciatur cervicis dolore, temporum gravitate, tenebrosa caligine . praecordiorum contentione sine doloris sensu, invitis lachrymis sine lethali signo alio, rubore faciei, pruritu narium, optima fit die decretorio; solvitur & die decretorio, vomitu, alvo, sudore, urina, sputo crasso I accessio die pari pessima, si id ante diem sextum p urina nigra, pauca, tenuis huic lethali ; lethale sanguinis sputum; lethalis sanguinis mictus; deglutitio laesa mala ; extremorum refrigeratio peissima o facies rubra & sudans mala I parotis non suppurans exitialis I alvus nimis fluxa lethalis; cum tremore abit in delirium, inde in mortem, transit in peri pneumoniam saepe cum delirio I post ingentia alvi tormina quae oritur passima οῦ solvitur critice cum rigore.

Cum omnis febris desinat in mortem, sanita- tra promoveri illa naturae molimina, quae intem . vel alium morbum vide f. sor. ), ope- sanitatem tendunt. rae pretium erit videre, quid de vario exitu TERTIO ET QUARTO DIE SEPE LETHA periculosissimae huius febris observata Mecliea LIS. SEPTIMO RARO TRANSIT. SI PER docuerint , ct quae nam mutationes contige- FECTA. Cum tot & tam maligna symptoma rint, dum in bonum vel malum exitum ten. ta febrim ardentem comitentur. ut 6. 739. vi deret. Inde enim optima prognosis haberi po- dimus, nemini mirum videbitur, si brevi ter terit , & simul hauriri indicatio curatoria. quae pore victa natura suceumbat , 8c moriatur indicat, qua methodo Se quibus remediis fu- ger i Μῶigna enim febreι , ct quae cum neuus exitus huius morbi caveri possit, & eon. υissimis fiunt flauu , quarto die ψι pr

204쪽

L 7 i. FEBRI s

6 i. J . Primum autem gravissimorum morborum insultum hoc termino limitavit Himorem1 r, secundum vero ad leptimum diem usque produci monuit, atque intra hoc spatium exinquisitam febrim ardentem limita Qit Galenus. Uti enim antea ad I. 7 8. dictum fuit, exqui-fitae tertiare comparaVit lebr. in arilantem, atque hoe solo disterre dixit. quod nec cum rigore invadat. ncque ad integram rem stionem per re,. . . Unde, uti tertiana ex qu sita septemperiod et finitur . ita ex qu sitam febrim arderictem intra primam septimanam necessario iudieati v xii t Gasen. de Crisib. I. 2.ca'. 6 tom. R. pug. II. l . Velocem autem ac ut syimi morbi decursum , di funesium exitum, ex lympio ma- tum numero fi vehementia colligimus. Quum enιm morbus peracutias ess, statιm eouemos b

beν Iabises Dbor. 7. fere. r. r. 9. p. in ἰatque inde morbos . qui celeriter in salutem vel interitum tendunt . distinxit Hippocrines c In Prognostreii rom. 8. p. stor. , dicens d

Dei Ie Dirant, duore vaciant, notiu dormiunt , m istia sectivisma baberet signa. Qui vero pereunt , δι stelle Dirant , d ιIrant, υιῆι fiant. ζιeteraque his, ni signa tusema. Ubi ergo ab initio febris ardentis omnia lympicinata vehementia admodum sunt. & continun augentur, mortem brevi futuram pravidemus. Verum cum exquisita febris ardens una cum continua s hie, vel quotidiana continua remittente, iunctam habeat tertiana . qum tertio quoque die exacerbationem n Tam excitat, di quidem in initio talis morbi temper praecedente vehementiorem , patet. tertia die, stactis iam morbi velocitate ' symptomatuin numero de vehe. mentia viribus , metum esse . ne novo in-Rxuente paroxysmo exst' uatur ager . Imo

s. pag. 47 i. in notat . saepe & ipsam mortis horam a Meilico praedici posse, in sedulo ab

tenderit ad ex acgrba io ita in tempus in his motbis . simulque distinxerit . an in talium exacerbationum niti vigore . vel decremento se peius habuerit aester . Quandoque enim in pessimis i is morbis , uti optime minriet , in exacerbationum initiis extrema sic fri-pescunt, ut vix ad calorem reduci possnt pulsus exiguus est . aut ri nullus sere Ac. alii et in viis ore Heliri uiri . coma. anxietas sum. ma . aestuq intolerabilis se . quibusdam vero iri declinatione animi deliquia . sudores frigidi inaequales , Pulsus obscuri , exigui ct c. dsum . Prout iam maxime maligna symptomata in hoc illo se exaeerbationis stadio o servantur, ita probabile est, aegium sequenti exacerbatione mori tutum est. eodem tem-

Verum & quartus dies saepe lethabet est, imprimis it in vehementissima febre gruente ex .cerbationes diebus patibus factae fuerint; tunc

enim talis exacerbatio non in diem tertium sed in quartum incidit . Quae diebus parrhus

le, su .lores luia trigido . extrema non recaluis

se . sed livida es ludifrigida mansisse , sitimqued: Ieram fuisse : patet e reo in ipso iam mortis quasi agone haesisse miseros, ct si hune par xysmum adhuc superarent , sequenti periisse monet. nempe sexto die. Alterum discrimeth quartae diei inde pendet . quod saepe ex certa t,ones, quae im Paribus diebus fiunt. anticipent solitum tempus ἔ hine dum prima die cum exacerbatione morbus incipit, secunda die parum i vari videtur aper . sed ipso initio diei tertiae, vel & in fine iucundae diei, nova ex ainee ibatio sequitur , atque tunc tertia exacerbatio eistius instruens in diem quartum incidit, & --

pe aegri in initio talis exacerbationis pereunt. Unde a libi Oe υιctu mor, Ir. actit r. lom. Mapag. ιου. ὶ Ηιν crates dixin de febribus coci tinuis tertio die exacerbatis r si quartus dies

tertio qu/dquam in his ipsis simila babuerit. ια

Ubi e cci vera A exquisita febris ardens est . intolerabili aestu , sitique inexplebili, reliquiseque pessimis symptomatibus stipata. raro septimum diem transit : ubi vero leniora sunt mnia, similis tamen indolis febris est. contianua nempe remittens , solat l.rpe adhuc a dens vocati ; & quamvis periculosa talis f hiis sit , tamen non tam cito corpus destruit. sed in majorem diuturnitatem excurrit, ante quam in mortem. alium morbum. vel sanit tem transeat . Sic labrim ardentem descripsit Hippocraιes De alseritombus c. 3. t m. F. Pas. 6χχ. ὶ . de qua dixit , quod iudicaretur brevissime nono vel decimo die, Angisti ine vero decim quarto . Mitiorit longe indolis febrem. qmm tamen & ardentem vocat, lamem decim clie tum sp tio iudicari dixit alibi Epirim. I. r. 9. yag. 4 . . In Coacts Praenotroianisias Num. is 8. rom. 8. yag. 8so. habetur.

Febres ardentes quatuordecim mes diiudιcant, auralleυantes . aur Peramentes . Tamen in textu non κα- simpliciter . verum που νωδω has

febres dixit ; quod etiam in pluribus locis. occurrit , ubi mitiores tales febres describunis tur. In aliis tamen locis his vocabulis promiscue usus fuit Hi pocrates . Sic enim , ubi rarum ilium casum narrat κνι , quὲ cente si mo die ex febre ardente iudicatus est . clis

dem morbum , quamvis adeo diuturnum , ηαυν'

205쪽

a M. FEBRIS ARDENS . f. 74t

hie centesima di viresima die perierat, qu m- vis ea' historia morbi paleat . in tam long oecursu saepius per aliquot dies absque febre fuisse aegrum, R denuo recidivam passum suis. se ; tamen in fine historiae huius. ubi maligna

symptomata enumerantur . quae tota morbi de. curia adiuerant , addat συνεν-- απυν' et , quod

continenter ardente la rasset sebii . videtve autem in similibus casibus illud nomen retiis vultis, quod mordia in principio dederat . lieet Postea morbus degenerasset . Notandum enim quam maxime in . quod saepe primis pessim rum talium febrium diebus sic mutentur rumnia, ur miris modis a sanitatis conditionia bux recedant. unde . licet morbi impetus p stea remiserit, nondum .sequitur sanatis , sed sape alius morbus, &d ficillimux quidem: hine saepe aegri, qui primum & violentissimum i m.

Palum eva rant, postea pereunt. Stricte tamen loquendo . tunc non ex febre ardenti, sed ex a.

tia morbo . te, Is ardentis enectu & sequela ,

moriuntur.

aedia , uti alta occasione in Commentariis l. ai 8. dictum fuit . notat, ubi haemorrhaglae rici. men simpliciter oceurrit apud rure rarem , non addita parte corporis , ex qua erumpit , tunc intelligi illam, quae per nares fit, sanguinis eruptionem a propriumque dixit esse febribus ardentibus exquintis, Per narium haemor thapiam iudicari Galentis Commeus. r. iuEρ dem. ιιβ. t. rom. p. 'ag. 28. λ. Unde generale hamortha piae vocabulum hoc lensu etiam in textu adhibetur . vetesimile quidem vide.

tur , ct alias haemorrha ias prodesse posse ,

quae Per han cirrhoides ν. E. vel menstruorum

Erupticinet fiunt: imo & H. 'poreates t Eρι um. ιώ. I. rbr Um ro. ρον. diserist notavit , minlieribus plurimis , dum febre ardente i ibor barit, menstrua abunoe pios laxime . nota que . nullam mortuam fuisse , cui vel per mena tua . vel per nares , san uis copiose erupi Dis t imo videtur notasse, morbum illum epi-demicum . quem tune oescribit. adeo proclivem fuisse in hane evacuationem , ut plurimis vir imbus tum prma eruperint menstrua . m hoc morbo decumberent ἰ praegnantes

. r. mulieres omnes . quas viderat hoc molinho ast ictas. adortum pateremur . Interim tamen illa . quae per nares fit , harmorrhagia Hae reliquis maxime frequens est in febribus ardentibus . A maxime salutatis Mdem peg. m. ; unde summam spem in hae evacuati me posuit ubique Hippocrates, modo satis la ga latet ; A contra . ubi reo nisi illa, quae a .iderant iis . qui ex febribus ardentibus moriebantur . notat , quis nulla san minas eruptio acta fuerit. sed quibusdam tantum pauculum uod stiliaverit c ibid. s. 7o. , Plurimique Perierint, quibus sanguis non eruperat s ιιιs. εα ρο Ε dem. l. t d. pag. 374. . Sic inrito illo i Epidemici lib. q. gro . p. urae. y g. 3o . 3-- . qui ccntesimo die a lebre arden te iudicatus fuit . quadrata ima die copiosus

languis e naribus erupit, di postea ad sexagesimum diem usque perrexit sanguis crebro &parca copia est luere. notatque Mitria surditatem , & febres imminutas fui me a licet i meri dimenis hie morbus sola hac evacuatione integre debellari non potuerit . Contra ver

ici alio aegra ibid. aegro . a. 'Μ. 1or. ) , qui centesima & vigesima die per tu , non adsuit alubris illa narium haemorrhagia . sed octavadae morbi tantum pauculum quid stillavit de

naribus. Unde apparet. & in febribus ardentibus, quae velocissime decurrerent , & in rari illis casibus, ubi in longum a deci morbum dein generarent . magnum Pondus ad sanationem habuisse sanguinis per nares largam erupti

nem .

QUE SI TERTIO UEL QUARTO DIE PAM

CR. LETHALIS. Larga enim in periculosissimo hoc morbo requiri ur . sic ut ad plures saepe libras aliquanda profluat , optima quιdea cum luccessu; quamvis a tanta sanguinis iactu.ra debiles sape maneant aegri . Ubi vero pau cae tantum stillae prodeunt tertio vel quatici die. lethale saepe sitnum est: tunc enim novismus, tantum quidem impetum esse. ut solvatur arteria In naribus , ve per anastomosiunilatato suo extremo sanguinem dimittat. lnte

tim tamen sic in spissatum esse sanguinem , que adeo in concretionem pronum . ut illi in aere coeat . ct sactam sibi viam obturet Vissi in tali casu guatulas illax sanguinis denaribuet stillantes. muccim excepi x , norio Muxime . sed illico in solidas massula eo crevisse. Generale hoc axioma practicum sta

ι dia . partim difficiιιs iudiciι . Unde patet , quare parca talis haemorrhagia adeo malum lienum det, eum irritum naturae ad criticam evacuationem se disponentis molimen sit

imprimi si illud, quod stillat . t ἀκανον ,

P. so. sorte sic vocavit spitrum admodum sanguinem. absque ulla liquidioris partis se Paratione . statim concrescentem . Et alibis IH r. p. g. Os γ postquam dixerat in febrib

v t. re perterunt . Quod & pluribus exemplis confirmavit in ali ix aegris. Sic in Dromea n xore t Ibidem agror. II. Pώg. 114. rea die paucae e naribus stillae prodierunt , sextoe die convulsa periit. In altero oro E 'ν m.

etiam di quarta die; qui qu: dem evant. sea

206쪽

post multas molestias, ct binas reei divas, quadragesimo die tandem iudieatus est . Nolanis dum tamen est , quamvis parea illa stilliei. dia semper suspecta sint. tamen ininus periculum esse , si paulo post . vel sequenti die v. s. Iarga haemorrhapia sequatur, uti factum 'fuit

IN. ὶ . cui quarta die bis paucullim sanguinis

ex nare dextra distillaverat p velum qninta die ex nare finistra sanguit copiosus effluxit, suda

bro adhue santuinem erupisse monetur in -hmius aegri historia. Cum autem, uti paulo post dicetur , optima sit haemorrha kia narium . quae die decret rio fit 3e quartus dies non adeo inter dies decretorios numeretur . vel saltem non inter Primarios , sed potius inter dies indicet, uti unc pluribuet demonstrabitur ἔ patet ratio , quare Veteribuet Medi eis utcunque suspecta fuerit haemorrhaeia, quamvis lama , quae quarto die fit . Uti enim paulo ante in eadem hac paraetapho monitum fuit ex Hippocrate , P

ribus diebus iudicantur hi morbi, qui paribus

exacerbantur; adeoque si quarto die elitica talis haemorrhagia eontingat, accessiones diebus paribus fieri demonstrat ; quod tamen Propessimo signo in his febribus habetur, uti paulo post demonstrandum erit in eadem hac p xas rapho. Ob hane causam videtur Hippocrarer monuisse s Epidem. Iib. a. ibid. pag. 268. in et Pisae quarto die fiunt haemorrbretae narium diffosem iud talionem faci,nt. Et in Com 3 s. Num. δῖ . rom. 8. Par. 8so. In febres ruente fluxio sanguinis in ex naνibus qNarro me mara est, si non aliud quid boni eoinciderιt Uemm q&ιnto die mintis peracutosa est . Notandum autem , quod non aratur de levi sillicio Q, quo oro vocare solet . sed habetur intextu e δημε vix νιν , quod tarpum Tatis fluxum s pn: ficat. Habetur tamen in Epι denarrast Epidem. I. aegror. I 83. t. p. r. m.) exemplumae rae , cui quarta die sanguis probe ex nare

sinistra et fluxerat . quae septima die omnino i in dicata fuit: verum , uti in Coacis monuerat , aliud bonum sienuin coincidebat . nam eodem die quarto menstrua, pauca quidem . sed ordi

ne Comparuerunt.

Cum ergo tantum boni a larea haemorrha-xia , si debito imprimis imorbi tempore fiat , ex spe et averint isteres , non mitum est . si tanta cum cura inquisiverint illa spna , quRhanc evacuatiorem praecedere solint. 8 brevi adsuturam esse docer . . Qui temerario ausu naturae imperare volunt in morbis curandis . N , caeco impetu quavis i antes , omnia turbarem nt . attentam horum s prorum in morbis

observationem fasidi i , credentes se pro iubitu lat pa verae se ei: one posse illud omne Periacere . quod ab narium tam ortha pia spe atur. verum pessime decipiuntur . N pluri ae

ea Vm h mori haera sanari in cibos telicissime , qui itastra vcnae icctione tentati fuerant. No lavit Benedictus In rbeatra tabidor . Exstrein s. p. I 4. cte. , periodicam narium haemorrhatiam tabis a Getam protrahere ; R iterata quacumque phlebotomia longe emeaciorem esse, atque hanc sententiam exempliet practicis confirmavit. Juveni enim . a suppressa narium haemorrhania. una cum hxmo Usi phthisis imminentis uena iam aderant , ct quidem tanto periculosioris. quia a patentibus impressium ta bis chara rem habebat . Parum prosuit venae sectio, sed rediens narium haemorrhagia illum a tanto periculo liberavit. Viro . qui periculosissima a ne ina laborabat , quae non innutum desti utitionem , sed & oh irationem imtercipere minitabatur , in brachiis & tali, vena lectae fuerant, nuchae ct lea pulis scarifieationes adhibitae . enemata , aliaque plura incassum applicatas sublinpualium dein incisione tacta , quνdam salutis spes astulaebat. Verum , copiosissima narium hamorrhagia facta , mox Omnem malitiam morbus deposuit . Plura similia inerti possent observata , verum haec susscient . ut demonstretur , quantum salutaria naturae in morbis Ianandis molimina praeferenda sint silis, quae per artem tentantur . Praterea in febre ardenti sanguis . tenuisti- na sua parte orbus. in concretionem tendit.,

atque in arteriis halere incipit . udi de ibi a cumulatur, illasque distendit ς in venas tra sprrinitur tantum adhuc maxime Fluida sanguinis pars, unde per venae sectionem saepe in talibus morbis tollitur illud , Muod transitui

per vasa solum adhuc aptum erat e . dum nam

rium haemorrhagia ex i psis arteriis sanruinem profundit, atque directa quam maxime via imis petum fi copiam lan uinis ab encephalo a veristit . cuius iunctiones in his motb I adeo tu bari solent. Ar et toto me e reo, vel scarificati res cum cucurbitulis impositis rotius profuturae

videteritur: verum patuit ex modo allegatis ex

Reneaicto narium hη morrhagiam longe promtius auxilium attulisse .

Optime ergo ct famae suae, x aegris consulet Medicus, s memor mcniti Hinoeratici narrognostie. initio rom. 8. pag. 58 . oee. i cumbat cognoscendis illis, per quae in morbi ς futura praesagire poterit. Maiorem enim non tantum aegrorum fiduciam mapni certe m

menti rem in sibi conciliabit , 3 enim etiam

iacabit . .

Oportet ei ro serio exdendere omnia illa si-pna, quae salutarem in febribus natium hamorrhariam pracvriciant. ne horum ignari impo tunis remediis quandoque turbemus vel impediamus sui uram.

207쪽

LORE. Non adeo acntus ille dolor cervicis est . sed obtusior eum tensos is quodam sensu ;

η ὶ : alio in loco In Prorrbet. Lib. I. ibid. . 7 . eadem habentur fere . sed legitur

intendatur. Unde videtur potius molestae ten. sionis quidam sensus esse cum obtuso dolore ,

atque Ueo paulo post Ibidem j sequens praesagium legitur e Creυieis dolores , valds rubrio II sanguinis e Myriones fignificant . Ubi notandum, quod ponatur intextu 'm, λω ,δquod non simpliciter dolorem , sed potius levioris doloris speciem significare videtur. Haec autem ideo distingui merentur , quia acutus cervicis dolor peiora saepe prasapit , tetanum nempe & convulsiones ἔ ae de tali dolore videtur dixisse mypocrates s Ibid. Par. I p. e

tam in omni febre . sed psmDm. quibus insania speratur . Sic A cervicis dolores convulsi vos monuit s Ib L pag. 78o. ; atque alio

in loeo coae. num. 162. dolorem cervicis inflammatorium , maxillarum constrietarum pasmum , & nervorum distentionem si inuli unxit. Molesta talis in cervice tenso in pluribus mulieribus menstruorum eruptionem Praecedere sciet. uti A notavit Hippocrates Pro νbet. Db. I. rom. 8. pag. τ . ; verum Sinerist tuorum fluxum in his febribus utilem esse vidimus. Cet vicis autem illa tensio certius hamo vhapsae narium praesagium dabit. si reliqua simul signa sequentia. vel quaedam ex illis, adfuerint.

TEMPORUM GRAVITATE . TENEBRICOSA CALIGINE , PRFCOR DIORUM CONTENsIONE SINE DOLORIS SENSU A c.

Omnibus enim illis signis fere cognoscimus . sanguinis impesum S copiam versus caput derivari , adeoque spem esse. ut soluta in naribus orteria , usitato naturae in his morbis sanandis a nodo, sanguis exeat. Verum quidem est, simul tunc πetuendum esse . ne , copia ct impetu sanguinis oppresso cerebro . delitia . e n- vulsiones, aliaque pessima mala sequantur. n: si subita haereor thagia veniat a sed docuit ab omni aevo fidelis morborum observatio , si haec signa omnia , vel plura ex illis . contu rant L non adeo metuenda esse haec mala , sed certo adfuturam Narium haemorrhapiam . quae hac omnia tollet. Prudentes enim Veteres medici tunc omnia haec sνmptomata habuerunt pro fienis criticae haemorrhagiae Instantis , s debito morbi tempore fieret , neque nasceremur ex aucta morbi malignitate, sed ex irritatione naturae se ad crisim disponentis. Unde suspecta semper habuerunt haec si- na. si in morborum velocus morum initiis adessent, antequam coctionis ulla indicia apis patuerint. Unde , uti ad h. spvi. dictum fuit

ex Niρροcrare . iudicantia in melius , non

statim. idest , in morborum initiis , appZr

s. r. a. ρ. 387.ὶ monuit. decretoria signa nec in principiis, nec in augmentis . sed in si tu

morborum debere apparere . Neque confide.

hant his lignis. si iam ab initio moibi adluit.

sent, licet ad crisis tempus perseverarent . Unde Galanus . in loco citato in Commentariis q. 734. . ubi de in voluntariis lacrymis asteba. tur , dum signa recenset suturae h morrha. piae . hoc tam sollicite monet. Si enim eaput doluerit a perturbatione Crisim Praecedente, ne isque ab initio morbi talis dolor adluerit. Ilcollum condoleat Sc. , si spirandi quaedam repentina difficultas, velut presso thorace su boriatur Sc. tunc dicit hamori hariam narium brevi adfuturam . monetque Medicos, ne te reantur, licet homi ncm delirare . vel subsilire videant. Et Hippocrates in loco ibidem citato lacrymas in voluntarias tunc tantum pro ligno haemorrhagiae habuit, si nullum aliud lethale signum adesset; aliter enim mortem praesasire dixit : hinc etiam , dum recenset omnia hac signa , quorum quaedam ti vomitus eritici indicia sunt. sic habet: auibus υero in buitis movi febre non Irrbati camia dolentibus , pra

neque cum dolare , neque cum inflian. miar Oue .

s In Prognost. t. 8. p. 68a. 3. Similia signa in

febribus tam ardentibus. quam aliis, haemo rhag am narium pix nun tare dixit S alibi E. pid. I. r. o. p. to. . Rubores autem faciei pariter inter hac si na numeravit. dicens: F bricit tιbus. ςticibus qMrdem rasines tu facte, er capιtis dolor fortis . oe υenaνtim mM MI , bis

not. Num. I. . t . 8. pag. 8So. . Piuiitus vero narium. tension m majorem vaso tum iam puineorum denotans . non futuram tantum ,

sed iam iam piae sentem haemorrhariam significare monuit Galentis , uti dictum fuit in Commentar. o. 7 ψ. dum enim a pri nares tunc fricant, illico sanguis prosilit; quandoque Ssternutatio me oborta idem fit . Adeo autem confidebat his signis Gaiantis , ut aliis Me dicis coram Fgrci praedicere ausus fuerit, ibiam mox tuturam , de quidem ex dextra ri re, adeoque non admittendam esse venae secti nem, quam suadebant omnes . Juvenis enim ager, oecumbens quinto die morbi . de lecto exsilite tentabat , ut vitaret rubrum serpentem, quem ad repentem se videre credebat . obscura quaedam rubedo , quae in dextra nati Parte ad renam usque extendebatur . multo magis conspicua apparebat, unde ex dextra n re sanguinem erupturum concludebat Galenus. Jussit autem famulo . ut clanculum vas ad

terret excipiendo languini idoneum , atque

208쪽

sub veste Mein tet . P vici post aeger indicem ligitum prurienti in immittebat , moxque cruentum eduxit. sequente sanguinis rivo . quem adstans famulus supposito vase , quot occultaveritat . excipiebat . Praesentes Medici . qui audacem hane Galeni promota riserant . thoe viso pudibundi aufugerunt omnes s Galan. de Praenot. ad a Polybumum cap. 13. rom. 8. pag. 387. Praeter modo memorata signa tuturae haemo

rhagiae in febribus adhue alia apud Ηιypocratem inveniuntur, ted semper talia, quae impetum dicopiam sineuinis veris caput ageri demon, strant. Sic lubitam anxietatem cum vigiliis hue

858. oculorum rubedinem c Ibid. uum. 167. pag. 86 i. , capitis concussiones ti aurium hombos s Ibιδ num. 168. in . subitam mentis

Perculsionem cum anxietate c Ibid. ntim. I 8s.

3. . Verum illa signa . quae in textu memorata habentur , omnium certissima sunt, reli. qua autem quandoque , sed non semper. Ediunt.

Plerorumque symptomatum . quae haemorrha- iam praece lunt . ratio utcumque intelligitur .

1 uae videntur fieri a maiori impletione & ten-ione vasorum sanguineorum Per externas aeque ac internas capitis partes dispersorum. Uerum illa praecordiorum tensio . absque dolore S inflammatione , uti monuit Ηιρmomes . quid huc faciat , non adeo patet . Interim tamen observationes practicae docent , magnum commercium inter hypochondria & nares intercedere . Sic notavit Hippocrates Prorrbet. Db. a. ca . I s. tom. g. pag. 826. ὶ, Illos, quihus caeteroquin sanis sanguis ex naribus fluit . splenem habere tumidum . Plures vi , quibus verno tempore familiare erat sari.

Ruinem de naribus fundere . qui sbi ipsis instantem haemorrhagiam praesagire noverant ex dolore circa lienis regionem , quandoque e Gulussiam palpitationis in eodem loco sensu . Nimis profusam haemorrhagiam Ductra tentata ligatura artuum, aliisque remediis, illico compescuit Galentis c De Praenotrone ad Polybumum cap. II. ιbι dem pag. 8si. ὶ , dum magnam cucurbitam dextro hypochonorio applicaret ; sanguis enim fluebat ex nare dex. tra . Ubi vero ex nare sinistra sanguis flueret , iussit illam applicari lienis regioni : si ex

utraque nare prodiret . utrique hypochondricis mul affigendam cucurbitulam voluit A1NMd.

pag. 44o. . Sic damnavit Hippocrates i Proνrberis. Lb. i. rom. 8. pag. 78o. sanguini eruptiones . quae ex contrario fierent . ut dum in liene magno ex dextra nare flueret &ς. Ex quibus omnibus patet . quantum illa in hypochondriis tensio ad hane Prognosin faciat, licet ex cognita hactemis corporis fabrica non adeo pateat omnium horum ratio . Sufficiet Pratico talia per meram observationem cogno

Iom. III.

FEBRIS ARDENS

morbis futura . Vιdeantur Ista , quae de regiminis , qua una pars corpori

runt .

His signis meretur addi S illud futurae per

nares haemcirrasiae indicium . quod ex solo pulsu desumsit His panus ille Medicus, cujus obse 'ationes colligit Iames Misu , de quo dictum fuit in Commentariis f. 58 . . ubi de crisi agebatur . Ex pulsu enim resiliente Robouo getisse , qui Uidetur esse talis , qualem Ueteres Medici vocaverunt da colum . quando in diasto. te arteria bis serit digitum tangentem . ante quam systole sequatur, futuram haemorrhagiam praesagire noverat ἔ ex intervallo autem , quod inter pulsus illos resilientes intercurrebat, tempus secuturae haemorrhagiae determinabat I sieut . si tristesimo quoque pulsu ei reiter talis resiliens pulsus animadverteretur, post quatriduum narium haemorrhagiam exspectaret q. Post triduum , si decimo sexto quoque pulsu recurre.

ret . n octavo i post biduum ὴ si citius , intra

nucthemeri spatium quandoque regulariter minuebatur hoc intervallum , tuncque tempus fuisturae haemorrhagiae exacte determinare poterat ; liquando perturbato magis ordine , tuncque e. tiam non exacte illud poterat definite . C piam vero huius evacuationis magnam fore

praedicebat , si secundus resilientis pulsus ictus

primum superaret robore parvam vero, fieontrarium obtineret si aequale utriusque r bor appareret , moderatam expectabat haemor rhagiam . Dum flueret sanguis , minuebatur illa resilitio . ct post finitam haemorrhagiam

cessabat omnino ', nisi forte repetita talis in morbis , uti saepe fit , crisis contingeret . tunc enim manebat ille pulsus , vel redibat denuo . Si autem pulsus ille resiliens in una manu evidentius , quam in altera , Perciperetur . plerumque ex nare ejusdem lateris sanguis maiori copia prorumpebat MMu Urbe pume pas.

Videtur rei dignitas , ct testimoniorum ponisdus, quibus confirmatur, postulare, ut data o casionem quivis Medicus hanc pulsus mutati ne in morbis observet.

OPTIMA FIT DIE DECRETORIO . Quando in Commentariis β. 18 . de crisi egi, quae in

febribus observatur. pluribus probatum fuit. re vera erises fieri in morbis , atque tunc ex V rerum Medicorum monumentis determinatum fuit, quid clisis proprie vocanda sit . Cum a tem in longum excurreret de eri si sermo. distuli de diebus decretoriis sive eriticis agere , d nec horum mentio in textu fieret . Hoc ergo loco non Incongruum erit quaedam de his a

Sollicita morborum observatio docuerat M dicos antiquos , crises in motbis contingere . Cumque notarent sedulo, quid singulis fere di bus mutatum occurreret in morbis . vid

runt insignes illas mutationes di evacuationes , o qum

209쪽

1io FEBRIS ARDEN s. s. et t.

quae erisim praecedunt , eomitantur . vel sequuntur . ut plurimum hoe vel illo die morbi fieri ; cumque in pluribus aegris viderant

te contingere usdem numero diebus . v ea

verunt hos dies decretorios sive criticos ἔ illosique postea prae reliquis sollicite observabant . ut detegerent , an simile quid moliretur hoc tempora Natura. Inde videtur dierum in modibis naee distinctio orta fuisse , ut quosdam eriti s vocaverint, quosdam non . Demonstravit autem Galenus c Lib. 2. de die Ast Mere ori c. s. om. s. Pagina 48 . ex historiis morborum . quas in Epidem leotem libris Himocrates descripserat . ilium non ratione quadam persuasum

fuisse, sed usu & experientia doctum disserem. tiam constituisse inter illos dies. in quibus critica mutationes a tingerent. vel non . Credidit enim Galen. cta . diebus dem.e. .ib. .u4. . Libros Epidemicorum prius conscriptos fuisse, ac

inde ex illis deducta fuisse teneralia illa axi mala prae ica , quae in prognosticis Se alibi im

eniuntur . Quamvis enim ommbus dimas mor βο-m erisis quandoque aeri nν s Ibid. c. a. P. 4s . , ramen n- en omnibus diebus aequales nuis mero observantur, neque pares fide: unde illos dies

proprie critiem vocaverunt, in quibus 8e plummas, & persectissimas absque recidiva subsequenis

e ,et ses Observaverant. Hinc septimus dies inter criticos insignem maxime locum obtinebat . quia Omnium numerosissimae erises hoe die fiunt. De ut nequidem omnes numerare se posse teste.

derat ἔ contra vero duodecimo Se oecimo sexto die nullum se unquam iudieatum vidisse m

net ἰ adeoque ob hanc causam e criticorum oriscline hi dies merito expunguntur . Neque tari.

tum critiei illi dies notari merebantur , qui in his toties subita morbi in sanitatem mutatio , vel insignis saltem in melius conversio isebat . verum etiam quia in pessimis morbis iisdem diebus mors sequebatur . vel insignis saepe in fonte peiorem conditionem mutati unde dixit Ninmerarer In Prognoscis rom. s. p.

661- Febres diebus numero iisdem iudicantur, ex quibur bominer eum servantur , tum etiam intereunt . Praeterea in morbis longioribus observavit Galenus , 3e in Epidemicorum libris pluribus exemplis confirmatur, imperfectas qua Ddam erises fieri . quas dein . silente per aliquot dies morbo . recidivae sequuntur : tunc

rue notat saepe contingere , ut recidivae illaeiebus quibusdam decretoriis incipiant, Se quum

numerum aliquem decretoriorum dierum exce

serint . iterum in alio quodam decretorio die iudicantur Galen. de ie/αι decret. Ub. a. e. . t m. s. pagina 66i. J . pulcherrimum . quod modo dicta confirmat . exemplum habetur in

aegoo illo , qui in male is horto decumbebat

idem. 3. aegror. 3. rom. p. regina 221. thuic enim undecima die iudicium quidem contigit . se ut mente constaret, febre liber esi et . fud ret , verum imperfectam hane eri semλre docebant satis urinae ; quas circa iudic

tionem tenues luisse i in morbis talibus semper

tamquam malas kb Hlymerais damnatas notat . Unde per biduum quidem a febre libermansit . verum decimo quarto die rediit Rabris eum delirio & vigiliis . Deeimo septimcidie autem per uniustrium corpus sudavit quidem cum levamine . 8e magis intellexit v tum febris maristat δe titis . δε urinae tenues erant . nec bene coloratae I adeoque neque novo hoe natura molimine persecta crisis iacta fuerat . Ut efimo die sequente iterum sudavit. S libra liber fuit , verum adhue vrmn tenues , adeoque nondum superarus morbus viis debatur , a quo tandem quadragesimo die .

dejieiens pituitosa alba copiosa ; Ae valida s.

dans per universum corpus , perlecte iudie res est . Uti autem statim patebit ex enum ratione dierum , quos eriticos vocavit Nire crates . infignes illa mutationes in hoe morobo, uti δt recidivae, tandemque & integra sanatici . semper inciderunt in aliquem ex diebus , qui decretorii voeantur . Idem ex pluribus a liis aegris quorum historiam conseripsit Ηνρυ-erates . clemonstrari posset ; sed hoc iussiciet. ut probetur . in morbis mutationes tam in meatius. quam peius certum quemdam dierum o

dinem obsere m.

Neque obstat his , quod quandoque in m

fimis morbis sie turbentur omnia , ut nihil is. re ordinati in horum decursu detegere liceat h& victa vi morbi natura vel cito , vel etiam quandoque diutius conflictata . suetumbat . Nam in Comment. β. 38'. ubi de crisi agebatur, monitum fuit, & veterum Medicorum testimoismis confirmatum , non in omnibus morbis eri- ως contingere . Sic in sebribus ardentibus epide mice grassantibus, quas de stripsit Himorearer

Ibis. Pag. VII. ree.), notat. quod inima munta tenties, nibu iudicatoris , n1διι δαni. b b haur , neque quεdquam aιιud deeretorium fieaflectis ast arebat . neque sanguis ex narιbus pro be effluebar , neque abscessus alius ex eunsuetis fiebat irariearisius ἔ moriebaturque unusquisque . Mi fors foebat, errabunde , phrumque circa M. dicationes . Cum enim in his morbis nullae eruses fierent. ergo nec dies critici observari pote tant e verum in aliis morbis , qui crisi bona vel mala. persecta vel impersecta , in mortem vel

sanitatem , in meliorem vel peiorem conditionem tendunt. Observatio dierum criticorum magnum pondus habet. Criticorum autem dierum sequens enumer

tio habetur apud Himocratem In Prognostie. m. s. pagina 664. ere. ὶ t postquam enim dixerat . mitissimas febres , & quae cum χ-

curissimis incedunt signis . quarto die . t vel ante , finiri , malienas vero febres . &Fquae cum gravissimis incedunt signis , eodem tem .pore , vel ante occidere . fie habet .' Primur itaq- earum insulatis sic d sinit , Deundus ad

septimum perdueitur , fertius autem ad undeci-mrem , quartu as derimum qua tum , qωim

210쪽

M. PODa mero Daria eandem additionem eadem ratione primus circuιtus est triginta quatuor di riam . serenduι quadraginta dierum , tertius Dis uagmta dierum . In Aphori senis vero dixiti Vbstr. 24 . Sect. R. rom. p. 'ag. 8. ) et Seme. Norum index etiamus. Secunda seWimanae ctous princινιam. Uadecimus quoque Dectandus dies est, is enim secunda optimanae quartus est . Rursas vero spectaudias deramus septι-- , u enrma decimo quarto quartus est, re ab undecima δε-

mimur. Quinam dies indices vocentur , postea ditetur t sufficit autem hic notasse , quod ex binis his Hippocratis locis allegatis pateat. quod magnam vim adscripserit quartae ct septima vi ei singularum septimanarum , nam ideo illos

tandos voluit.

vetum in Epidemlais c Epid. Ust. I. tom. s.cu. os. alium dierum eriticorum ordinem h et . Notavit enim morbos . qui diebus p ribus accessiones habent , iudieari diebus paribus; δὶ li militer illos, qui diebus imparibus a cessiones habent . imparibus diebus iudieari . Unda duplici serie distinxit dies criticos , di.

ιenus cibid. pagina O6. In Commentariis suis

in hune locum notat. quod hic dies criticos tali ordine. ut se mutuo sequuntur , descripistit; in prognosticis vero, Periodos, quae quate

nario numero fiunt. accurate percurrerit. Alio autem in loeci s D . ar de dιebus decretor. ea . 6. tom. 8. pagi- 48ι. monet Gale-r . post. quam binos modo memoratos textus recens arata in Epidemicis recenseri omnes illos dies ,

in quibus crises quandoque observatae fuerunt . tantum ut memoriae succurreretur . atque hic iterum notat , Epidemicorum libros ante Pr

gnostiea & Aphorismos scriptos fuisse. ut nemope memoriam rerum prius observatarum saggererent. Atque hinc conclusit . quod in Prognosticis di amatismis tantum notaverit illos dies, qai maximam poeUatem baben , naturae suae ratione 'erfecti sunt, es t ver non mediocrem aesum ad fusuri starus o iusicii praenotionem ex δι me . Hinc patet ratio, quare Πι merares ex numerosis diebus in Eνι demicorum primo libro enumeratis plurimos restindere videtur in Pr

gnosticis o Aptarismis c Lib. a. de diebus deere.

η, ς. q. ibid. p. 4 4. . . illi ergo dies. qui quaternario Wel septenario circuitu continentur . prae reliquis critiei dicemili erunt, di omnes alios dignitate , efficacia , di securitate antecellunt , adeoque proprie hoc nomen merentur. Reliquos autem dies. in quihus aliquando erises contingunt, a prioribus di-vcrsos , coincidentes vocavit Galenus c Lib. 3. de

diebus decretoriis c. 8. ibid. pag. S . παρευπιπτουσας -οας, di pro criticis inferioris ordinis

habuit, in quibus quidem aliquando crises contingunt . sed rarius, ct minus tuto. Videtur autem in illa opinione fuisse Galenus, dies criticos Proprie dictos tales eos esse . quibus regulari morborum decursu . ct naturae s id est omnium illorum . quae in aegro de sanitate adhuc super sunt tione in morbum . di morbi materiam . insitanes illae . 6t adeo subitae saepe mutationes

fiunt. definito quodam tempore. Coincidente vero dies vocavit, in quibus per novam accessionem morbi irritata natura . uel errore medi ci . aegri, aut adstantium pertulbata ordine, nune citius , nunc serius tales tu tuae excitantur adeoque illi dies non ex sua natura iudicabant , sed requirebatur aliud quid , quod cum illis c

incideret, ut v. g. accesso Malida. error in diaeta &c. Unde ratio huius nominis, d. distinctionis inter dies eriticos proprie vocandos, ct c incidentes patet. Sic dum imparibus diebus exacerbationes contingunt , tertius d. quintus dies aeque iudicant, quam quartus i Ib. . nullam setiam ob causam , quam quod valida accessione irritata natura saepe, ante tempus debitum . Becoctionem requisitam materiam morbi critica

quadam evacuatione expellere conetur de compore . ob eandem causam d. sextus dies . dum paribus diebus exacerbationes fiunt, quandoque E. iudicium habet. Sic virgini, quae Larissae de cumbebat febre ardenti, sexta die profusa narium haemorrhagia d. sudore copiosa calido per

universum corpus iudicari contigit Epid. 3.

r. a. t. Q. P. 3ω. . Verum monuit Hippocrates.

labores diebus paribus adsuisse . atque subiicit . huic febrim non reversam fuisse . sed persecte judicatam , quasi instar aliculus insoliti notans, integram d. bonam crisin illo die contigisse . illa enim iudicia, quae sexto die fiunt; semper suspecta habuit Galenus ιι b. I. M Cνisibus c. s.

t. 8. P. as . s c. 4. 1ε. .st . atque ideo septimum diem decretorium bonum vocavit; sextum vero decretorium malum. quia raro bonum de perfectum iudicium, semper fere multas turbas εὶ poriculum adfert; videantur At illa . quae de haere in Comment. g. 187. dicta fuerunt. Haec est ratio. qua te in primo septenario, in tra quod spatium morbi peracuti dicti determinari solent, plures tales coincidentes critica sint, tertius nempe . quintus δὸ sextus , quia nempe in

his morbis adeo velocibus tanta accessionum vehementia plerumque observatur ἔ unde acceleratur saepe crisis. sed cum periculo; quae legitima di bona quatio vel septimo die , vere criticis . contingere debuisset Galen. Lib. 3. de erisib. e. 8.ν. 8. P. Sor. In secundo autem septenario solus fere dies nonus pro coincidente critico habetur, qui inter dies craticos septimum re undecimum medius. υel nou factum im septimo die auricium. ψι undecima futurum sibi υrnicat . rarius ς-dem septimi, saepius υρνο undecimi crisin assumit c Ibid. p. so . in . Morbi enim . qui ultra Primam septimanam excurrunt . minus impetu

SEARCH

MENU NAVIGATION