Gerardi B. de van Swieten ... Commentaria in omnes aphorismos Hermanni Boerhaave De Cognoscendis et curandis morbis ... tomus tertius a paragrapho DXCIV ad DCCLIX.

발행: 1788년

분량: 255페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

221쪽

2 in FEBRI s

ponitur r En febre ardente . abscessu circa aures su Dpurato , ram servantuν . Si anim alia via exeat morbi materies. spes est . Inde etiam optime monuit Hι pocrates . considerandum em, an Abris intendatur . vel remittat ἔ si enim . evanescente parotida . febris subita augeatur , novimus materiam febrilem . de novo languinimistam . illas turbas sacere ; adeoque malum morbi exitum metuendum esse . Ubi vero hoc non fit. brevi per alias vias exituram . vel ad alia loca deponendam esse , sperare licet. Hinc optime dixit Hippocrates alio in loco s ννων, Me. Db. I. in fine tom. s. pag. 8. . damn sas esse parotides , si absque iudicatione sensim dissipentur. Quandoque etiam contingit, ut Parotides dispareant . & mox morbi augmentum vel recidiva fiat. α deinde de novo iterum aD surgant Se permaneant i Hi merares de bumπι- s in fino labra , tom. 3. ag. 38ι. oe Midem. Lb. o. ram. P. yag. 74. . Saepius autem . dum evanescunt parotides , ad alia loca deponitur materies morbi, vel exit de corpore , si superfuturi siet agri . Sic notavit mypocrates s Epi.

dem. 1. ram. P. yag. 6 . , evanescentibus par

tidibns , ad ilium sinistrum . & summam eoxen dicem gravitatem decubuisse; & tarde, quadragesimo nempe die. convaluisse aegrum. Et pa

ιo post c ibid. pag. 7s. habet sequentia : Quia

e Cia mento ; cuius historiam eodem hoc li-ro Os. yag. Iaa. dedit. Huie aegro decimo septimo die morbi ortae parotides manebant quidem set non suppurabantur; trigesimo vero primo die . post alvi fluxum S urinas cras sas , subsederunt . Ex quibus omnibus apparet, parotides in Abie ardenti. si non suppurentur. exitiales esse ἰ ni fi illis subsidentibus . vel absisque suppuratiorie permanentibus, alia via erisis sive per effluxum. sive per abscessum . atque tune in tali casu non nisi longo tempore aegri iudieantur. Quandoque etiam sebribus quibusdam ardentibus epide mice grassantibus iamiliare fuit , ut parotides absque suppuratione evanescerent: n tatque Meses c in Commentariis in Coacas H/'merari operi tom. I. pag. 237. absque periculo e factum fuisse . p curatis per sudores . aut alvi fluxum. evacuationibus. Neque cogitandum est, licet parotides in febribus ardentibus ortae suppurentur, semper certam salutem sequi e minus enim tutae semper mi illae erises, quae per abstinum fiunt. Sie notavit Πιρρωνater c videmis. . rom. P. y g. 78. γ, binis aegris suppuratas fuisse parotides . illosque tamen periisse. Ouam rem postea summi nominis Medici suis observati onibus confirmaverunti Nouerier Iaerii. Comme maria tu coac. Ηιρρουν.

Ubi autem hominibus absque febre P gres. , Se caeterum sinis, parmides oriuatae . quia

saepius vidi. nullum in his periculam est. licita, suppurationem non perveniant. sed dissipem tue t quod de Minoerases Lib. t. idem. rem. pag. ro. in quadam constitutione epidem,ca pluribus contigisse notat . Sed tunc. ut me monet, tumores iiii taxi sunt, maeni.& late diffusi , absque inflammatione , de doloris expertes r in quibus curandis totum repti mentium usum celivi dixerat. Cum contra parotides . in sebre ardente natae, minores, durae, δε dolentes esse soleant.

ALVUS NIMIS FLUXA LETHALIS . Critu

m alui Duxu febrim ardentem sanari quandoaque , antea vidimus . verum hic agitur de ilici alvi fluxu. qui symptomaticus potius habendus est , ct astatim prorumpit . Strictam alvum iahis morbis esse . minime conducit: cum enim aerior vel corrupta bilis toties has labres ince dat , uti dictum fuit, ct per insignem aestum ciuis corrumpitur bilis etiam sana . patet . magis profare . si haee saburra Primis viis exeat, cum aeris libero accessu, calore, & mota , in pessimam abeat brevi putrilaginem . Unde etiam in cura ardentis sebris tantum usum habentela tmata a non tantum quia diluunt. laxant. te frigerant, verum etiam . quia omne putris dum intestinis haerens eluunt . Non ergo ma tum est . si in ubie ardente laxior alvus fit a quin imo Hippocrates s ne a me Deis re aquis rom. 6. P S. I . notavit. rara contingere mbres ardentes illis . qui laxiorem alvum h henti& observavit. alvum districtam fuisse iulis , quibus ex febre ardenti pernicies immin bat idem. tib. I. eom. o. yam m. . Ubi a tem ingenti eo pia per alvum exeunt liquida,& imprimis antequam ulla coctionis indicia a paruerint, lethale eme pronunciavit Himocrates,

uti iam saepius dictum fuit c vide 3. 386. sp .

Io. Solent tunc autem illa, ouae alvo exeunt,olidissima esse; unde humorum clissolutionem p tridam , adeo hic metuendam, denotant; simul. que magna copia liquidi de eorpore sie lubduci. tur. At vires aegrorum prostemuntur ; ademustralis alvi fluxus nocet tanquam causa S signum .cUM TREMORE ABIT IN DELIRIUM, INDE IN MOg TEM . Quando . m . & s

quentibus de tremore labrali metiatur . eonstitit immeabilitatemiiquidi, per arterias encephali mo vendi , in morbis laepe tremoris causam Mis . Cum autem in sebre ardente dissipentur liquidissimae sanguinis partes , di residuum ingenti aestu torreatur , patet, quare tremores in labre ardenti fiant . si autem tremorem sequatur delirium . novimus ab eadem causa turbati totum sens rium commune, adeoque summum mortis petisculum adesse. Habetur quidem apud Hippocratem , COAE Praenot. num. 1 3. eom. 8. pag. 3w. & Obor actis fere. o. rom. p. pax ina. quod tremores in febre ardente natos delirium solvat . verum no

lavit GaIMur i Ibidem in Commentariis suis . solutionis vocabulum improprie hic usurpari . cum plerumque morbi sanationem fignificet. ira hoc autem casu ex malo in peius transitus fiat.

222쪽

PEBRIS ARDENS.

Vetum quidem est, sequente delirio tremores sae. tolli, imprimis fi illud ferox fuerit ; tune

enim immani mustulorum robore valent saepe tales aegri, sed semper infausto omine, uti l ei te patet.

CUM DELIRIO . Quod in peri eumoniam transire soleat febris ardens , in Commentariis f. 7 p. dictum fuit. Ratio ex ante dictis facile patet ἔ uti etiam quare delirium saepe adsit . Ubi autem bina haec adsunt in febre ardenti .

aegros in maximo diserimine versari nemo dubitat r imo Hipporearer i aphor. So. Dct. 4. r. o. p. 157. binorum horum concursum lethalem Pronunciavit, dicens: Qui, eumque an febre non intermittente Diranda disseuitas fit, s des,rium , Iethale.

POST INGENTIA ALvI TORMINA GR

DRITUR , PESSIMA. Designat enim , intesti na Be mesenterium inflammatione correpta enfer verum febris ardens dum haec comitatur , summum periculum est , ne brevi lethalis hiexangraena sequatur. Quam cito autem nata in his locis inflammatio in gangraenam abeat , dictum fuit in vulnerum abdominis historia ; 8t postea adhuc de hac re agendum erit, quando Intestinorum inflammatio pertractabitur . Patet hinc ratio, quam Himocrater bor. 66. Dct. g. ibid. pag. 18. vehementes circa viscera do. lores in febribus aeutis malos esse damnaverit ;& alibi t in Coae. memor. n. III. t. s. p. 85 P. dixerit Ex a ιυi dolare laborioso febris ardens pomiriosa.

SOLVITUR CRITICE CUM RrGORE .

Quando fimul cum historis sensu totum corpus Concutitur, rigor vocatur ἔ qui si levior & mo mentaneus fuerit . horripilatio etiam dicitur

vide j. 56 . . Appellatur 3e horror. quia a

re horrida conspecta, vel per memoriam reprae sentata , similis concussus corporis fit . Unde vixit Galantis De tremore e. o. rom. I. ρος. 3Q8. , quod non protul ab huius affectionis notione abiisse videantur illi , qui rigorem refrigerationis sensum esse voluerunte non enim semper eum frigore adest frigoris sensus . Quae enim robiura sunt, rumidis , disciιι aut nMlla rorsus sensu praedita . emnia perse/xerant S C. sed nMIIam ex bis frigiditatem. quae in ipso est. sentit . unde neque reter aurem sentiar. pr ernus oe rigebit. Observaverat iam Hippocrates in coae. Prae-ποι. u. 136. t. s. p. 83 p. s hor. 58. fere. s. νε d. r. p. P. I l. ardentem febrem superveniente rigore solvi. In febre enim ardenti, uti mox sequenti paragrapho dicetur , sanguis liquidissima sui parte orbus circa arteriarum extrema haerere incipit , atque inflammationem per universum fere corpus facit . Imped. to sic libero transitu sanguinis in venas . illae deplentur , ct omnis fere sanguis ἰn systemate arteri

so colligitur, unde summae reli steriliae nascuntur ranguini ex eorde in arterias pulso , ademque re validus attritos. 8 hune sequens summus aestus. Ubi autem usu da luentium ti atte-

nuantium remediorum Inelpit sol si inflamma toria illa sanguinis tenacitas, atque sanguis sie

disponi, ut per ultimas arteriarum angustias in venas sanguineas transire possit. solvuntur haec obstacula . ct in vacuas venas sanguis quam liberrima transit. Uno ergo momento tollitur impens illa resistentia, qua prius in arteriis Misera , R de qua attritus , qui antea validissimus erat . iam fere nullus est: ergo statim minuiatur calor di subito quidem. dum in Naeuas venas pulsus sanguis absque ullo attritu partium at se mutuo versus eor movetur. Verum & p stea cor acceptum a venis sanguinem per ari mas pervias iam libere propellit , unde longe minor attritus. Si iam simul consideretur. toto morbi decursu liquitarum movendorum m

lem plurimum imminutam esse s obesus enim homo dimidium saepe sui ponderis perdit , &pallidus S gracilis ex periculoso hoc morbo

emergit . patet iterum . quare . libero transitu per arterias testituto. tam subitum refrigerium fiat. Verum subitum frigoris . post validum aestum, sensum , concussus totius corporis sequitur , iaest rigor; uti experiuntur illi , qui calido ex hypocausto prodeuntes frigido aeri se exponunt. Ex his apparet, qualis ille rigor sit . quo critice quandoque solvitur febris ardenur non enim omnis rigor in hac febre contingens b nus est . sed tantum ille , qui a subita resti tione aequabilis humorum motus per vasa fit . Dum enim nova accessio fit, sive patibus sive imparibus diebus. rigor adest, sed levior lonispe . quam ille . qui criticus est . Praeterea diis stinguimus salutarem illum rigorem ab aliis, si post coctionis ligna, 3c in die critico continis

Lat. 8e evacuationes quasdam criticax praecedat. vel A mox sequatur. Sic dum narium haemo isthaeia larga in febre ardenti contingit , illam saepe rigor talis criticus sequitur , qui aegrutri& adstantes inani percellit metu . ac si mora instaret; cum contra in limine sanitas adsit . Magna enim tali evacuatione sanguinis arterim si si e minuitur pressio in fines arteriarum o

structarum . ut retropulsu molecularum obstrueniatium inflammationis resolutio fiat svide β. μα I. . Quod autem sedulo observari debeat . quo tempore rigor in febre ardenti contingat , ut firma inde Prognosis haberi possit , patet ex

854. re obor. 2 p. sin. 4. ibid. r. 9. P. I so. , dum monet , rigores. qui in febribus sexto die contingunt. dissicilis iudicii esse . Uerum hoc commune habet rigor eum omnibus aliis crisibus , uti patuit ex illis, quae eadem hac par grapho de diebus eriticis dicta fuerunt. Constitit enim tune . diem sextum Veteribus Medicis semper suspectum fuisse, quod in illo pleramque malae tantum, vel saltem infidae , erises fierent . Posse autem rigorem a malis causis fieri satis patet: dum enim immeabilis redditus sanguis ad extrema usque corporis propelli nequit, rigor oritur, quem dein extremorum frigus . pessimum in febre ardente lignum . sequitur . Tales rigores damnavit Hippocraees c Pωνber. tibis

223쪽

tib. I. rom. s. pag. 74 dicens: Ex rigore pedifrrgeratιones . non recaiescenter, mala . Post criticum autem rigorem. restituto libero humo . tum per vasa motu , brevi sequitur aquabilisper universum corpus calor . Sic in muliere . quae in mendacium foro decumbebat ιdem. 3. aegro . 11. t. p. vag. 232. frequentes conti gerunt rigores. sea vel cum exacerbatione mmmum symptomatum, vel cum frigore extre. morum . quae non amplius recalescebant; unde

ει periit.

Quamvis autem criticus talis rigor solutam& mobilem iam morbi materiam denotet in se-hre ardenti, tamen haec raro vel nunquam ha.

t tales dotes. ut sanis assimilata humoribus cum illis fluere posset per vasa, absque ullano

tabili lunctionum perturbatione . Ualido enim tali morbo nimis mutantur humores: unde fere semper soluta haec materia morbi aliquam retinet dotem . qua aequabili circulationi repugnet, adeoque critica evacuatio fere semper talem rigorem sequi solet: itaque febris ardens solvis tur quidem cum rigore, raro tamen vel nunquam solo hoc rigore sanatur. Sic CleoWamdit ι m. I. I. aegro . o. r. o. p. IM. octogesimo die ri or obortus est; verum eodem die sudore

copioso, & urinis sedimentum rubrum & aequa. Ie habentibus, perfecte judicatus est.

q. r. Uibus explanatis haud dissiculter morbus praesens cognoscitur: neque .ae de ejus causa propiori, & proxima ambigetur,' est enim a cruore orbato parte blandiore, liquidiore , inflammatione per universum corpus viribus validioribus: Quin praesagia haud infirma hinc deducentur.

runt, constitit . quaenam febris a talens vocanda sit, ct quomodo ab aliis febribus distinguatur . A synocho putri enim differt . quod non unodi continuo decursu absolvatur. sed remissiones. atque exacerbationes notabiles habeat . Ab intermittentibus vero febribus distinguitur , quod non desinat ad periectam integritatem febrilis impetus . A continuis remittentibus levioribus , aestu summo , imprimis circa vitalia , ct re- more calore versus extrema . siti inexplebili, ariditate tot: us corporis . imprim .s dis fert e eodem tamen cum illis genere continetur , & tantum symptomatum malignorum numero di vehementia illas superat. Causam autem proximam talem esse , qualis in textu describitur , patet . si considerentur causae remotae praegressa & symptomata praecipua , quae in febre ardenti observantur . Labore enim nimio , Solis aestu di reliquis . quae I, 74O. enumerantur , liquidissimam , & hian. dissimam partem sanguinis , aquam nempe difflari , nemo dubitat s simulque residuum . hoc a quoso diluente Orbatum , ad inflammato, viam tenacitatem disponi. & maiorem acrim niam acquirere . per quam , sive solam , sive

per calefacientia aromatica acria usurpata auctam , quandoque S concurrente stimulo epidemico , Incitatur circulatorii motus velocitas , sicque vaticissima febris accenditur . Sympto mata autem Primaria β. o. recensita idem docent, imprimis urens calor , respiratio anheloia , siccitas totius corporis . sitis inexplebi- iis , di perturbatio omnium sere functio

num.

Cum autem febris ardens adeo periculosus morbus sit, imprimis incumbendum est . ut firma habeantur praesagia, ex quibus constare posist . quid in hoc morbo metuendum sit , quid sperare liceat. omni enim culpa vacabit Medi.

cus c Ηιppocrates Prognostici in initio . t. 8. P. 584. s8s. in . si praeviderit & praedixerit , quinam perituri sint . vel evasuri ; atque ideo m nuit medicos Ηιpmerates. ut praesagiendi studio incumberent. Agnoscit quidem . praestantius esese morbos sanare , quam futura praegnoscere . verum sanos efficere omnes aegros nemo potest ; sed melius servabit illos . qui servari PO- terunt , Medicus, qui futura in morbis praeviderit. Ex omnibus autem illis , quae de causis , symptomatibus, & decursu febris ardentis dictatuerunt, firma satis prognofis haberi poterit . Periculum adesse in hoc morbo. agnoscunt omnes. varium autem discriminis graclum ex symptomatum numero & vehementia discimus . Cerebri functionum laesiones praevidemus facile, dum novimus. sanguinem minus meabilem . rapidissime tamen pulsum , dilatatis vasorum minorum orificiis ilia ingredi, obstruere , inflammare . simulque tenuissimam & mobili GmMN partem sanguinis deficere; adeoque spirituum secretionem , illorumque liberum transitum per encephali substantiam ct nervos . impediri . hinc delirium , coma. conuulsio Sc. t ties febrim ardentem comitantur. Summus aestus

circa vitalia . rapidissimus saneuinis spissioris motus, & siccitas ingens , pulmoni periculum mminere docent, ne vel ruptis vasis lethale languinis sputum fiat; vel immeabili sanguine pulmonis vasis in arcto, in peripeumoniam funestam transeat sebris ardens . Quibus autem modis natura lanationem tentet in hoc morbo quibus viis morbi materiam eliminet. quo tem pore morbi hoc tuto & certo saeiat ἔ quibusnam tignis haec naturae molimina praevideri possint ;quomodo cognosci possit, an salutaris , an la. nestus, an vero dubius horum futurus sit exi. tus , omnia haec tradita fuerunt . Patet erio .

quod ex hactenus dictis omnia . quae ad Pr gnosin pertinent, hauriri possint. Ostendit quosdam , quod in febre ardenti

224쪽

l, 7 2. 7 3. FEBRIS

inflammatio per universum corpus adesse diciatur, dum credebant . tunc illi eo circulationem debere deficere . cum nulla pervia forent vasa. Verum, uti constitit ex illis, quae in capitiais de obstructra ne m inflammatioue dicta fuerunt , inflammatio nascitur , dum dilatata minorum vasorum initia maiores moleculas recipiunt , ruae Per illorum extrema transire nequeunt .

vocabatur tunc error loci. quem ex solo excessu motus circulatorii fieri posse ad β.icio. demonstratum fuit . Unde potest inflammatio perliniversum corpus fieri, licet per arterias san- Cui istas, si non omnes . saltem plurimas languis adhuc transeat . Talem autem adesse in

febre ardenti inflammationem. docet rubor sa. ciei . 8t saepe reliquae cutis corporis , quando. que & post mortem manens. Cadaverum hoc morbo defunctorum inspectio demonstravit. cerebri corticem . in quo naturaliter nihil rubri

invenitur, totum rubuisse, ae si arte anatomica repletus suisset. Simul etiam hinc apparet . quare tantus calor adesse possit. licet ingens adeo vasorum numerus impervius fuerit. per arterias enim maximas sanguis ruber fluidis. simae partis iacturam dentior, magna velocitate movetur, ct ab his causis summum calorem

sei debere demonstratum fuit, ubi de calore febrili agebatur.

g. 743. Uratio exigit aerem purum , frigidum , renovatum saepius y integu. menta minime suffocantia, vel aggravantia corpus p situm corporis erectum saepe; potus copiosos, blandos, demulcentes , subacidos , aqueos , calidos I cibos leves , farinaceos , hordeatos avenaceos , ex fructibus subacidis consectos I Venae sectionem , si morbi initium , plet horae indicia , inflammationis singularis, signa, calor intolerabilis ; rarefactio nimia , revulsio necessaria , fympi

mala urgentia, neque alio remedio facile superanda , hanc exigunt , Gysmatum blandorum , diluentium , laxantium , antiphlogisticorum , refrigerantium applicationem repetendam, prout vis ardoris, siccitas alvi, revulsio, requisita imperat: Humectationem totius corporis, hauriendo aerem fumo calidae blandum per nares, colluendo os, & guttur, lavando pedes, manusque tepida, fovendo spongiis calidis loca , ubi plurima vasa contactui magis expolata I Medicamenta aquosa , hianda , nitrosa , grato a core lapida , alvum leni sume laxantia , urinae materiem suppeditantia , supplentia, sudori vehiculum copia praebentia, non acrimonia, omnem contrael ionem fibrarum, crassitiem liquorum, acrimoniam eorumdem solventia, diluentia, temperantia.

Cum ex illis. quae hactenus tradita fuerunt, constet in febre ardenti esse summum aestum . liquidissimae partis dissipationem & residui inmisicationem, siccita em corporis totius , ct depe-nerationem humorum in putredinem , patet, mcuratione requiri , ut temperetur nimius calor . restituantur liquida. quae perierant , solvatur &attenuetur illud. quod in concretionem tendit; humectetur totum corpus; atque talia adhibeantur, quae omni putredini maxime resistunt. Uniae curatio exigit.

TUM SEPIUS. Tantus quandoque circa vitalia viscera in febre ardente decumbentibus aestus observatur , ut aerem inspiratum accendat , uti β. 73o. dictum fuit . Atque a tanto calore r. .etus est. ne sanquis eoaguletur, di in pulmonalis arteriae angustiis haereat; fieque febris ardens, uti saepe fit, in subito lethalem pe- ipneumoniam terminetur . unde patet , opus Ue, ut grato frigidi aeris refrigerio calor illetem eretur. Cum autem in his aegris subpum ciae exhalationes continuo de corpore exeant , etiam molestae sanis hominibus . qui illorum curam gerunt ἰ aer loci, in quo decumbunt, brevi his repletur di inquinatur, adeoque frequentem renovationem postulat: nisi enim hoc fiat,

coguntur miseri non sine magno damno inse. Tom. III. ctum talem aerem haurire continuo. Videanturdi illa, quae in Comment. 6. sp8. dicta sunt de

noxis, quae a calore lecti di aeris clausi in modibis acutis contingunt.

INTEGUMENTA MINIME SUFFOCANTIA VEL AGGRAVANTIA CORPUS . Dum

ab hyemali frigore corpus defendere volumus , stratulis corpus obruimus , sicque in proprii vaporis balneo haerentes calet cimus et Si ergo in febre ardenti idem fiat. calor adeo intensus adhuc augebitur. 8e fimul omnia illa mala fient,

quae ab aere clauso non renovato sequuntur inhoe morbo . Hinc Celsus c Lib. 3. cap. 7. y'. I 34.. . uti ad j 88. dictum fuit, in eura febris

ardentis iussit, ut amylo eoueiaυi rene retur ager, quo multum er purtim aerem trabere Post ἰ ne-

fuit tanquam primaria in febribus ardentibus auxilia. dicens: Dectibitus fit in Ioeis frigidis

plina recesserunt postea Medici, qui in hae opiis P nione

225쪽

mone erant . per sudores . etiam in initio , calidis remediis di stragulorum pondere exto tos . febres sanari debere . Quam periculosum autem lit hoc tentare , nisi morbi materies se causa adeo tenues & mobiles fuerint . ut fiedimari de corpore possint. antea dictum fuit vide f. so4. a. 3t 7IS. II 6. 3cc. . Neque novus hie in febribus ardentibus curandis error est , nam fle CeUns iam de hoc conquestus fuit, dicens . ubi de sudore promovendo post febrim finitam, vel saltem descrescentem , agit e Ηα- ius autem rei causa continere aeger fias veste fatu

multa manus debet , eademque crura , Pedesque contegere et qua mole Plorque aegro in ρNo ι-petu febris, potissimeque ubi ardens ea est , male babena etf. lib. q. e. o. p. tqo. γ . Conducit

etiam . quo minus calescant, ut tales aegri potius supra culcitram . quam lectum plumis reis fertum , decumbant . Quomodo autem gratum aeri refrigerium conciliari optime possit, a. dictum suit.

Quantum usuin habeat ad compe scendum nimium febris impetum, si aegri quotidie per aliis quod tempus a lecto abstineant. 6t in sedili tecto corpore sedeant, in Commenta r. f. 6ici. dictum fuit. Simul etiam deliria, hic imprimis metuenda . vitantur . vel compelauntur, si iam adiuerint , quia in horizontali eorporis situ . caeteris paribus, majori conia de impetu languigversus caput tendit . Adeo autem considebat huic auxilio Ddenbamus Sect. I. ωρ. a. pagi na 163. ut in variolis , dum ob nimium febris impetum iam in ipso mortis agone con tuerentur aegri, ab hoc solo iste quid boni speraret . seque plures sic a morte liberasse teste. tur . Neque mullum mali metuendum esse . li. cet frigidiusculo aeri . non multum etiam tecto corpore. ex Onantur tales aegri, miro casu prohat. Iuvenis enim quidam in ipso aetatis flore,& media aestate, Variolis laborabat . quibus paulo post Phrenitis accessit. Dumque nutrix, quae ejus curam gerebat, in ut bem profecta aberat, mori videbatur adstantibus, atque cadaver , ut putabant , de lecto sublatum . nudum mensae Imponunt. linteo tantum superinstrato. Rediens nutrix , amoto linteo , subos cura quaedam vitae indicia detexit. 3e proiectum corpus denuo in lectum reposuit , atque post aliquot dies in te Positos Incolumis eva sit, qui pro mortuo habitus , nudus sere , libero aeri tam diu expositus

fuerat .

DO= . Ut nempe restituatur aquosae sanga in v Partis iactura . Sitis inexplibilis. febris ardentis semper comes . quamdiu mens constat , sat sindicat copiosum pinum , uti & incens totius corporis sicci . s. Cum autem per febrim ipsam

humores in majorem actimoniam tendant , re

quiritur simul. ut potu blandi Ac demulcent: ssint, simique acidi, vel saltem sponte sua in

acidum vergentes ἱ ut nempe occurratur putri-

dae degenerationi humorum . in febre ardenti

semper metuendae. Decocta avenae . hordei, O-ryrae &α emulsa ex his fle seminibus farinosis parata acidi vegetabilium sucei. vel Se fermentati , acetum nempe 3c vinum tanta aquneopia diluta, ut stimulo suo nocere nequeant , rob δe fit rupi ossicinales his decoctis diluti. gratissimos simul δe saluberrimos potus exhibent rsimulque magna in his varietas haberi poterit, dum non omnibus eadem placent a imo de ei. clem homini contingat in hoe morbo saepius , ut nunc hos, nunc illos, potus sumat Avid. v . Hoc Be notavit. Hi merates De Morbis ιib. 3. cap. vitimo tom. 7. M. Sp4. SM. i. atque ideo varias potuum in febre ardente species recensuit . quae tamen omnes habent illas dotes . quae descriptae fuerunt . Sic seminis lini decoctum . mulsam . aquam ipsam puram . decoctum

hordei vel crudi , vel torrefacti prius quod tune similem Cosse Asiaticorum potum dat

vinum aqua dilutum sec. laudat. Disputatum tamen fuit, an frigidos potus, an vero ealilos . in febre ardente clare condurerer imprimis cum multa Veterum Medico tum lora doceant . quod frigidos potus in febre ardente laudaverint . & igneum in hoc morbo ard rem frigida quasi exstinguere tentaverint . Sic

psum exponat . fle plures ex descriptis postea po. tibus frigidos dari iussit . Quin imo GaIenkr

Commentiar. 4. tu Hippocrat. d ictu in mobis acutu t. H. p. I 2Φ. duo tantum capita curationis in Catiis agnovit . biliolo' nempe humo

res debere exstingui. vel perlecte evacuari . Ad exstinctionem autem frigidae potum laudavit , quo cautos se curasse perpetuo dicit, &quidem tam crebras fuisse has curationes , ut nequi

dem numeri meminerit. Sie S CHos Db. 3.

. T. p. 13s. monuit . quod quidam aqua frigida tantum ad satietatem data pro medie merito uterentur in febre ardenti . Ubi tamen inflammationis praesentis signa adsunt , vel futurae metus est , patet facile , quanta mal metuenda sint, si aestuanti a febre corpori Re

lidus potus astatim ingereretur . Videantur ii. ia , quae circa hane rem in Commentariis 6. Mo. I. habentur. Ibi enim coristitit. nec absolute semper Galenum adhibuita pellc .m P.

tum in hoc moibo, sed cum iam mediocriter concocti essent humores et & Celsum plurim vcautelas dedisse , ne temere hor tri omnι Casta tentaretur . Imo videmur Medici Veteres , dum frigidum potum darent , semper aliquianiali timuisse, imprima ii largis haustibus iri Reteretur : fie dum Ilio oerales De Morβρs

mendat, illam l. igidam quidem . sed parat Ar m

226쪽

f. 7 3. FEBRIS

exhiberi iussit: Et Aetius t Terra Fibl. 2. Som. I.

csy. 72. pag. 2.9. O lu Editione Graeca pag. 84.υeua. integro capitulo de frigidae aquae exhibitione . erit noxas recensens , quae inde qua doque continzunt , bc cautelam monens quae in hujus exhibitione observandae sunt . No luitque in principio vel augmento morborum propinari, sed tunc imprimis prodesse , quando praealtenuator hum es c χυω, roborata per frigidae potionem solidarum partium natura aggreditur, sicque aptissima phrasi

explicat . tantum tunc prodesse . ubi humo. tum tenuitas adest . Praeterea de cura febris aris

dentis agens idem auctor Did. ca . 73. M. a 33. In Edιt. Graec pag. M. in monuit . assiduum usum Epithematum frigidorum , quae pe

hori 6e ventriculo applicabantur . vitandum ess t . de calida eadem applicata videtur praeser te . Aliquando post cibum aquam frigidam ad cochlearis unius aut duorum mensuram sorberi iussit ; maluitque . ut in totum ipsorum potus lactei teporis ess t sic enim re -κγωλ vocab lum vertendum esse probat Faesus In D eon mia 'ag. 82. . Praeterea , ubi iam adesse itici dat exhibendae tempus in febre arc ente crede.bat . monet iterum . minimum cuiusdam malii iram: nentis metum impedimento esse . ne exhibeatur . matu: tque tunc ab aquae fra Hae usu incipere ; sie autem vocavit . quando aquae frigi. dae partes quinque ad partem unam aquae rem. peratae calidae misterentur. Quin imo manet in sine eiusdem capituli. quosdam Medicos methodi ignaros . R imit ilos illa . quae ab ipso facta

viderant, nihil prolacisse, sed 3c lethales abuissi e successi . Ex quibus omnibus , ut puto, apparet, Ueteres Medicos non adeo absolute. ac voluerunt quadam . commendasse gelidum potum in febre ardenti ς simulque patet, quando dc quibus sub cautelis prodesse posset . Interim tλmen nuri. quam nocebit calidos potus propinare. cum sic Nag s laxemue vasa , de melius diluantur liquida. neque ullus metus sit a constra tione solidarum partium . vel liquidorum coagulo, qu eutraque ab imprudenti fripidi potus exhibitione metuenda sunt. Neque re uenat, quod aetis friacuet laudetur in hoc morbo . nam aer , lon perarior aqua. ealescit illico . dum inspiratur; dinemo prudens pelidissimum hyonali bruma aerem aestuanti a iebre ardenti corpori applicabit, sed tantum nimis aestuantem aerem grato rest,

Certo temi erabitis

tDIS ONFECTOS . Eadem nempe . quae pr Patu laudata fuerunt: tantumque iere in eo dif- , Crunt , quod paulo merac ora ciborum nomen habeant. Solam ptisanam suam . vel pti lanae in cum . aut cremorem . in his morbis dedit Hemo arti tenuiora , vel merac Iora , pro va morbi tempore Se impetu . uti in Libro EsI Hu tu morris aeretis . de passim in elus GP

Commentariis F. sis. ωo. 6or. 6or. dicta fuerunt , ubi omnia , quae de qualitate ciborum Sequantitate . 3e de tempore illos exhibendi notanda sunt. habentur.

TIUM dee. Quantum usum habeat venae lactio ad minuendum nimium in febribus impetum . in Commenta r. q. olo. demonstratum fuit; ad eoque videretur de haec in febre ardenti semper

conducere . cum urens calor adiit, & vehementissima symptomata illam comitari soleant. Interim tamen magna hic cautela opus est. eum aliquando venae sectio nocere possit . Dum e.

nim circa vitalia viscera immeabilis iam redditus sanguis incipit colligi , ct ingentem.quiadem aestum circa praecordia facit, verum in extrem corporis simul frigus adest . novimus . paululum sanguinis tantum adhuc versus extrema Propelli . Omnemque fere sanguinem in systemate arterioso collisti. Si ergo in tali caiuvena secabitur . tolletur pauculus ille sanguis , qui ex arteriis in venas transire potuit, δe quo solo adhue vita sustentabatur, adeoque summus

metus est . ne pro remedio mortem venae sectio adferat . Unde patet . quare in initio morisbi , quando , notandum di inata parte tenuissima , san Rul adhuc latis meabilis est οῦ venae s ctio impii mis locum habeat. per quam de classise sima tangit in is pars evacuatur , diluentibus Scattenuantibus remediis locus & facilior misceta paratur. Se futura inflammatio optime Plaecavetur . Ubi iam ante morbum plet hora adfuit . quod ex signis l. ioci. t. recensitis cognosti poterit . major adhuc venae sectionis ureet nece sitas; uti et lam , si per intentem morbi aestum

rarefactici nimia plethorae emctus iaciat i videt. Io6. δ. . Cum autem ad inflammationem curandam . uti in ejus historia dictum est . venae sectiis eis cacissimum remedium sit , Patet satis illam requiri . si inflammationis

lingularis sitna adsuerint . imprimis circa pectus vel caput, unde lethalis phrenitis vel pari- pneumonia brevi sequerentur t pisi enim subito succurratur . talis inflammatio cito in

pane ranam terminabitur is Quia autem per venae sectionem nimia velocitas circulationis minui potest vide β. 6pt. ὶ uti etiam ianguinis densitas vide . 82. , simulque

Per eandem mol s movendorum c vide β. ω'. 1 minuatur, quae omnia em acissimae caloris lebrilis causae sunt; patet satis , intolerabilem caIorem venae secticinis necessitatem in febre ardente indicare . Cum vero laepe necessarium sit , impetum morbi a capite . quantum fieri potest . avertere, hoc respectu venae sectio in pede instituta lacum habere poterit. Aperta enim vena , alteriae in illam se evaeuantes faciliu deplebuntur , adeoque minor siet resistentia sane uini in has arterias pulso ; δe sic revulsio a superiori. bus partibus corporis obtinebitur. Videantur illa , qaae ad 4. 3 6. 4. de revellentibus san. Luinis impetum iritalias partes dicta suerunt. Ex quibus omnibus patet . venae sed .Qnem P a m

227쪽

in initio sebris ardentis utilissimam esse , in reliquo eius decursu non semper prodesse , sed

tantum tunc , quando modo memorata adesi

feni. requiri . habita semper ratione vitium , aetatis. re tempestatis anni. Periculosam autem venae sectionem, esse . si proiectae iam vires fuerint. non vero a plenitudine nimia aut raresainctione suffocatae . uti ct si extrema frigida r n. serint diu, pariter ex dictis apparet. Hine mo

s. l.

Neque adeo universalem in febre ardenti e eanda filisse venae sectionis usum apud Ueteres Medicos, colligere licet inde. qnod ceUias clib. q. c. I. pag. Ie . oec. st de eura febris ardentis agens nullam illius mentionem fecerit . Neque etiam illi tu meminit aeriur Tetrabibi. a. Serm.

I. c. 78. y. ree. . cum tamen eandem in

eura synochorum sebrium . tam simplicium quam putridarum, laudaverit . Pariter nec apud Eginetam c Lib. a. e. venae sectio in curatione febris ardentis memoratur . aretaeus ve-v De cur. morb. acur. ιι b. R. c. 3. p. l . de

syncopae curatione agens , huius principium di. xerat febrim ardentem , tune imprimis commendat venae sectionem , ubi prae multιtudine

6 costa fit . er inrammatio ahqrea insignis ιο praecordiis aut ieeinore avaret . Et paulo post subiunetit , multo minus sanguinis. quam in liis occasionibus . evacuandum esse . quia vel minimus hic commissus error ad interitum d cit Si autem adsint quidem signa. quae venae se. Mionem vel nocituram . vel saltem periculosam fore suadent; interimque urgentia semploma.ta. nullo alio remedio facile superanda. illam postulent ; uti v. g. dolor pleuriticus , ingens capitis dolor & aestus, angina suffocans &e. ἰetamen & haec tentanda erit. sed praesente Meis dico, ut . simul ac tale symptoma levari inciis Piat, vena claudatur: praemonuis simul aestri amicis , quantum distrinun adsit , dum hoc

tentatur remedium ', inevitabilem vero mortem

instare , nisi hoc fiat. Pulcherrima circa hanc rem habet Celsus, ubi de venae sectione agiti Lι b. a. c. 1 o. p. 7o. : Firei tamen potes , aer

CLYsMATUM BLANDORUM &e. summum

enim haee habent usum e eluuntur per haec putridae falees in intestinis eollectae . foventur mnes hae partes, sicque a superioribris revulsio fit. Praeterea diluentia & antiphlogisti ea . intestinis recepta, det et fis & laxatis venarum meis raicarum Oseulis absorbenturi sicque sanguini per miscentur. atque ita optima dilutio & attenuaritio eiusdem obtinetur. Cum autem elysmata

iniecta venis recepta statim saltem pro parte

in venae portarum sinum deserantur, atque inde per totam hepatis substantiam propellantur. magnam emeaciam habere possunt in huius visceris obstructionibus. aut inflammationibus reis solvendis ; cum remedia sic illico. Sc vix pe mutata viribus corporis, ad locum affectum pervenire possim t. ob insignem autem ardorem. qui in febre ardenti circa praecordia invenitur, iustus metus est . ne talia in hepate mala oriantur . Cum autem totus scopus sit, hae via diluentia & laxantia eorpori ingerere, ex mO,lissim, a paramur tantum haec Clysmata . acri ra enim si fuerint, brevi tene mus alvum deis ponendi sequetur . si eque exibunt de corpore .

Sola aqua cum oxymelle & nitro hic susscit ;vel εe eadem in decoctis althaea. malvae, hordei . avenae cte. dilui possunt. Ter quaterve in die, vel de saepius . haee applicari debent. S retineri

in corpore, quantum commode fieri potest: in illorum usu autem pergitur . quamdiu manent ingens aestus & siccitas in toto corpore . Ubi vero lingua. fauces, oculi cutis humescere in .ci Piunt , fle febris impetus remittit . & minuitur aestus, tune ab his abstinendum est . ne nimis debilitetur corpus ἔ vel sic torpeat labrilis motus, ut causae suae subigendae. movenda . &excernendae impar redderetur. videantur illa . quae de horum usu in Commentar. j. So. dicta fuerunt, tibi de minuendo febris impetu nimici astebatur. Magni tecisse in morbis acutis horumuium respocratem novimus: postquam enim dixerat . in acutis venam secandam esse, si morbus vehemens appareat Sec. addit De nctu m

rit. Ex quibus patet . quod uicariam sanguinis missionis Operam a clysmatibus exspectaverit. Simbecillioribus . vel co iosa sanguinis missione debilitatis , nonnisi longiori intervallo eadem applicuerit . Quantum autem usum praestent iare vellendo impetu a superioribus partibus, ad eoque quam optima sint in delirio & phrenitide. dum adsunt. vel & ad illa praecavenda , dum

futura metuuntur, docuit Celsu . ubi de alva lotionibus ducenda agit tι. a. e. n. p. M. . dicens

HUMECTATIONEM TOTIUS CORPORI s

HAURIENDO &e. Uti ante iam sepius dictum

fuit , ex siccitate pereunt . qui febre ardente moriuntur: hinc omni artis molimine opus est . ut Eccitas tollatur , vel caveatur futura is

Unda

228쪽

s. 743. FEBRI s

Unde intema eorporis potu copioso , & ely

matibus humectantibus , pulmonem aere humido inspirato , os internum & fauces collutionibus , nares internas vapore aquae tepida attracto . a siceitate praeservandae sunt. Verum de externae corporis superficiei. adeo saepe squalidae in febribus ardentibus, pariter prospicien

dum est i hine balnea pedum , imprimis si simul nudatum corpus inserius vapore aquae al- luatur , tantum usum habent 2 manus immeris

gantur saepius de die aquae calidae; axillis, parotidibus, inguinibus. spongiae aqua calida tur. pidae frequenter applicentur, ut omnibus his locis applicata aqua venas ingrediatur, 3e sanguini, ob iacturam tenuissimae partis immeabili, restituatur diluens vehiculum . Simul autem eadem opera tota corporis superficies optime pe spirabilis redditur . sicque hae via expelli posi unt de corpore, quae retenta nocerent. Operosi fuerunt in his veteres Medicit vitis enim, myrti . rosarum Se. folia pavimento insperee-hant , aqua crebro haec irrotantes r tepida fovendum εα colluendum os iubebant frequenter; pithemata pectori At stomacho applicabant , pannos lineos oleo& aqua calidis madidos imponebant. vel ex alto in pectus illa delabi eurabant die. aerii Tetrabibia tib. 1. Serm. t. c. 78. p. 2sq. 1sε. Omnibus enim his factis pessima symptomata. quae febrim ardentem comitari solent, leniuntur , uti sunt linguae fiecitas . sitis inexplebilis , anxietas intolerabilis , tussicula . vox clangosa &e. Neque hoc tantum , sed per eadem corporis partes internae &externae se disponuntur , ut critica evacuati nes , per quas febris ardens λlvi solet, optime per illas heri possint . Narium haemorrhagia eis nim . adeo hic salutaris emollitis naribus internis vapore aquae tepidae optime procuratur ἰ laxata tota eutis pulcherrime ad sudores eriti eos

disponitur. mollis δe humidus pulmo facilius per

puta eram morbi materiam eliminat emunis toria illa corporis, Pone aures , sub axillis Rin inguinibus, tepidis fomentis continuo laxata . deponendam hic critica metastasi materiam demittunt facilius, ct c. Unde patet , quantum usum humectatis totius corporis in cura tebris ardentis habeat.

MEDICAMENTA AQUOSA . BLANDA .

NITROSA 8ce. De medicamentis non adeo sollieiti videntur suisse veteres Medici ; necm rum , cum illa , quae potus titulo offerebantur ἔ uti etiam & cibi, remediorum vices gererent . Unde Hippocrates praeter mulsam . P scam, Oxymel , vix quid dedisse videtur . imodi huc pro potu communi aegras propinabat. Sic di apud Celsum , Aetium . aliosque nulla sere medicamentorum mentio fit. Si autem conserantur illa , quae de cibis δe potibus febre a denti laborantium dicta luerunt , patebit evi-rienter, eadem omnes habere dotes , quae in m d 1 mentis requiruntur . Nam aquosa . bla

da , demulcentia , subaeida , sunt haec omnia. Res enim eodem redit, sive decoctum hordei , avenae 3 c. cum gratissimis acidis succis vel sy-T-. III.

ARDENS. 229

rupis pro potu communi , sive medicamenti titulo quis dederit . Negligentiae tamen accusarem Medicum δe aeger . te adstantes , si in in tam gravi morbo nullis ossicinalibus uteretur Pharmaciis a praestat ergo δι hoc titulo exhibere talia , quae eidem scopo serviunt . 8c magna varietate haberi possunt . Omnes enim syrupi , 8e sapae ex fluctuum subacidorum succis Parata . aquis stillatitus . in quibus se vidum non adest aroma , diluta , quales F. g. sunt melissae , florum sambucei . tiliae flesimilium aquae destillatae ἔ vel in decoctis sco Eonerae , graminis , tragopogonis . bardanae, hordei , avenae &c. soluta , saluberrima tigratissima simul medicamenta exhibent . Ex cerasis , fragis . motis . nubi idaei baccis , ri- hems . Sc. aestivo tempore , dum recentia haec adsunt . similia parantur . dum leviter trita fervido hordei . vel similium decocto infunduntur . deinde colatum liquidum saccha-ro , vel melle edulcoratur . Additur his ni trum , quia & levissimum inter salia , di facile mutabiles per vires nostri corporis , optimum inflammatoriae dentitatis est resolvens , neque interun rigido nimis stimulo motum auis

midia vel integra singulis talium decoctorum libris diluatur. sussiciet ; majori enim copia d tum salino stimulo motum augeret , qui jam

nimius ades.

Omnibus iam his proprium est . ut alvum

lanissime laxent e quod semper conducit . ne putride Reees in intestinis diutius maneant δratione aquae . quam copiosam habent , urinae materiam suppeditant ; sicque faciunt , ut per urinae vias una cum aqua sales . & olea sanguinis . per auctam motus circulatorii velocitatem acriora reddita . expellantur . Simul per eadem praebetur sudori blandium vehiculum, quo toties, uti vidimus , febris ardens solvitur , quando nempe . soliatis humoribus& laxatis vasis , debito tempore morbi prodit Periculosa enim esse illa remedia , quocumque demum titulo superbiant . quae acri stimulo praedita ad sudores movendos adhibentur , iam saepius dictum At demonstratum fuit . Simul etiam aquae calidae copia . praecipue si molli glutine hordei . avenae. Ae similium dives suerit . laxantur fibrae piae siceitate contracta &rigidae. lamnaeeis illis suceis 8t nitro liquorum

crassities attennuatur, simulque omnis acrim nia enervatur , partim dilutione , partim o posita horum indole . cum haec omnia vel acida sint , vel acescentia , ct in febre ardenti in aerimoniam alcatinam putridam . vel ole farra rancidam , vergant humores . Ingens iam

remediorum , quae hic conveniunt. numerus es ficit , ut vel modice etiam materiae Medicae peritus , non tantum medicamentorum lucunditate , sed etiam grata varietate . aegris Placere possit. Cum autem labris ardens saepe haemorrha-xia narium solvatur , uti f. 74i. patuit . di quandoque illa tam impctuosa observata sueis

229쪽

rao FEBRIS

rit . ut inde in discrimen aegri venire possent . non incongruum duxi hic addere illa . quibus

immodicus sanguinis per nares fluxus compei possit . Reliquae autem evacuationes criticae , quae in febre ardente fiunt. per vomitum , alvum , sudorem, urinam , sputa erassa, raro adeo impetuosae sunt, ut ab his aliquod periculum metuendum foret; δt de vamitu, alvo, &sudore eohibendis, si nimii fuerint. dictum suit, quando de his inter symptomata se dirilia ageba. tur ἰ adeoque sufficiet de narium haemorrhagia

compescenda dicere.

Tam furibundo quandoque impetu ex soluta

in naribus arteria languinem erumpere , ut pauco tempore ad plures libras exeat . A metus sit, ne ex subita & valida illa inanitione sun-

cope . aut convulsio fiant , observata practica testantur. GaIenus in miro illo casu , cuius memini ad β. 74 . . cum haemorrhagia. quam praedixerat . iam quatuor cum dimidia librae ev cuatae fuerant . illam compescere debuit. Inter illa autem remedia . quae huic scopo serviunt , laudaverunt multi venae sectionem ς ut nempe impetum sanguinis revellerent . Verum quam parum inde iserandum sit , in Commentar. q. a Io. o. ctum fuit . Simul etiam periculum est , ne per venae sectionem illa mala . quae ob nismiam inanitionem metuuntur. augeantur. dum nempe illa adhibetur , postquam iam multum sanguinis effluxerit. Ubi vero in iuvenibus verno , vel aestivo tempore de natibus erumpit sanguis. atque antea illos nimias tales haemorrh pias passos fuisse constat, venae sectio locum habere potest, ut copia, & impe ins sanguinis minuantur . Tales videntur fuisse illi casus , in quibus Galentis De curandι raraone per veme se BIOnem c. I i. r. IO. D. - . restatur, se saepenumero per venae sectionem sedasse ex tempore narium haemorrhagiam. Nam in modo meis

morato casu illam non adhibuit. sed aliis usus fuit remedii . Legitur quidem apud Hippocratem

Galenus maluit in Commentariis suis ad hunc

Iocum c Ibidem. hoe sic debete intelligi, quod

uenae sectio solvat, si ante narium haemorrha. iam adhiberetur. Praeterea in Coacis Pran tionibus num. 836. ibid. pag. εο.) aliter haec

sententia exprimitur: loco enim Bι vitae us mυιντα habetur κιε α πιλες, ιιτα; sicque sequens,

onge diversus a praecedenti . sensus habetur :

IOIυis . Sie enim per venae sectionem tollitur il .lud , quod importuna supplestione retentum fuerat; dum in priori casu convulsivo, ob nimiam inanitionem facta. per venae sectionem, Potius augeretur . Unde & Ddenbamus , qui in sanis haemorrhagiae narium praecavendae, vel & com .pescenda . venae sectionem utilem laudaveratc Sere. o. c. 7. p. 36o. , non multum tamen inde exspectavit boni . ubi In febribus criticaulis hamor thatia eam pesici debebat ibid. Seri.

ARDENS.

Artuum ligatura tales . quae venas comprimunt , arterias vero non , huc spectant; cum se impediatur, quo minus sangu:s venosus tanta copia versus cor redeat , di multum sanguinis

sic in venis uelle dilatandis retineti poterit e

sicque tempus conceditur arteriae a Pettae , ut

propria vi se contrahere possit. Cucurbitas magnas hypochondriis applicatas . dextro quidem si ex dextra nare. sinistro autem, si ex linistranare flueret sanguis , prae reliquis auxiliis laudat Galenus De Praenotione ad Pinbumum ea . I l. t. 8. P. 83r. et & eum. frustra situ erecto . frigida posca nare attracta, spongia frigida multa imbuta fronti applicata . at tubus deligatis .

compescere tentabat nimiam haemorrhagiam .

illam statim sedavit cucurbita dextro hypochan. otio affixa. Anodynis cum fructu nimium sanguinis orispasmum se minuisse testatur Frdoniamus Iatoeo modo euato & dein purgante dato praecavisse , ne post rediret sedata iam haemorrha gia; ideoque hoc dum symptoma ad erat . citius dedit purgans in febribus acutis, quam quidem aliter solebat. Ubi tam valida aderat haemorrhagia. ut periculum in mora adesse videretur exhausto iam fere corpore , nunquam fefellit me vitrioli albi meracissima saluti ἔ si nempe tu runda. hac madida. naribus immitteretur . curando ut quam profundissime ingrediatur nares. Hoe fit. li calamus linteo carpto obvolvatur solutione vitri . ii imbuto. dein nari immittatur hac lege . ut primo perpendiculariter intrudatur ad pollicis dimidii circiter , plus minusve, longitudιnem ἔae si quis per narium foramina versus fauces

protrudere vellet, deinde elevetur prudenter calamus . & tecta sursum adigatur, quo usque absque laesione fieri poterit ; tunc compressis naribus lente educatur calamus . relicto linteo carpto. Nisi tali cum cautela hoc fiat, ram allocum allectum vitrioli solutio pervenit. Relinquitur autem haec tutunda , ibi donec post unum a uerumve diem sponte elabatur. Similem methodum commendavit mypocrates t De victu μ-c t. t. 9. y. 18a. , dicens : chalairidem digito

prius efformatam apprime , ω eartilaginer uir moque Dras comprime: aisumque lacte alimno cocta Iolis 2, oe caput radens refrigerantia a me . si

a sui rem stas fuerit eati . Cavendum interim , ne nimis meticulosi natam in morbis his haemorrhagiam supprimamus intempestive. Quamdiu pulsus adhue plenus is iis est, calor ad extrema usque, color ruber in labiis , facie, nullum periculum est: ubi vero pulsus vacillare incipit. pallor conspicitur . venae concidunt, novimus sistendum esse sanguinis fluxum. Sape accidit . ut subitam 3e validam haemorrhagiam animi deliquium sequatur . simulque tune cesset haemorrhasia ς natura tunc illud faeiente. quod ars saepe imitatur in morbis acutissimis curandis . dum venae sectionem ad animi deliquium usque instituta illos quasi ia-gulat .

230쪽

,. 44.ad 743. FEBRIS ARDENS . a at, . 44. Uibus qui adiunxerit dicta in regulis universalibus de cura aeutarum, harumque symptomatum, & secutura de acutis in perniciem visce- tum singularium tendentibus , liquido perspecta habebit ardentis Febris cujuslibet

remedia.

Reeensita iam suerunt praecedenti paragrapho illis abunde dictum fuit. Symptotvatnm autem illa, quae in cura febris ardentis maxime notan- Praecipuorum . quae febres comitari, & quibus ada erant. Reliqna enim in generali sebrium c se mutuo distingui sistent . di variis quandoquera hxbentur . Quo enim aempore morbi cib- nominibus vocari, historis δε cura pariter pe dare oporteat. quaenam illorum debeat esse coin tractata sunt; adeoque nihil addendum dictis vi-pia 3e vis, pluribus ibidem dictum fuit et uti et- detur. Cum autem per febrim ardentem infamis iam quomodo acris irritans stimulus corrigi , matorii viscerum morbi toties fiant . qui saepe uel expelli debeat. S quibus remediis lentor hu- singularia quaedam in curatione notanda requiis morum solvi possit ; quomodo materies morbi runt, di imprimis phrenitis, vel peripneumonia; od coctionem di crisim optime praeparetur ζ viae debent fle addi illa, quae postea de acutis motis lubricentur, per quas morbi materia subacta de bis, singularem inflammationem huius illi uisu mobilis reddita , exitum sibi parati de omnibus micetis iacientibus, dicentur.

f. 7 3. Uin & reliquae febres acutae singulares ex dictis intelliguntur , vel ad symptomata singularia pertinent , vel sunt alius morbi acuti es-

sectus

Actum enim fuit primo de febribus illis. quae mittentes transim . adeoque emera . quae hua absque ulla interim sone uno decui su totum suum pertinent, ex labrium intermittentium historia stadium absoluunt. quae Synochi vocantur. quae di curatione petenda sunt. in putres . 3e non putres distinguebantur I ubi Reliqua autem labrium diversitas, quae apud verct intra viginti quatuor horarum stadium t Auctores occurrit, a molesto quodam symptom lis Rbris finiebatur, tune dicebatur Ephemera. te illas comitante. desumi solet ; verum de his Adeoque pater. Omnes sebres continuas ad has in symptomatum febrilium historia dictum fuit. tres species posse reduet. Si vero inflammatim Sic labres singultuosae, sudatoriae, Asodes a fa-nem Wisteris cuiusdam comitentur, tum ad mora stidio de anxietate. Emalae a continuo rigore . bos inflammatorios pertinent; de quibus postea Exanthematicae M. vocantur. Tota autem diveris agetur . Cum autem labris ardens fit pessima sitas cumtionis in his a symptomate pendet. -- species illarum sebrium . quae nullam quidem in- de nomen habet. Ubi autem febris acuta singuis termissionem , sed tamen notabales remssiones laris morbum quemdam inflammatorium com ct exacerbationes. habent; pater, ex huiu cin latur . vel ex illo ut causa sequitur . uti v. g. ratione facile intelligi , quid ire alias smilibris dum in pleuriti de suppurata a retento pure se- febribus, quae nee tot, nec tam saevis sympi bris accenditur, facile patet . eurationem ab il-matibus stipantur. agendum fit. Praeterea ha - lius morbi cognitione pendere. bres continuae remittentes sepe ex intermitten- Adeoque pro febrium historia Ae curatione niarium protractis & duplicatis paroxysmis fiunt , hil superest . nisi ut adhue quaedam ex febribus di, retusa harum impetu, latent in veras intero intermittentibus dicantur.

FEBRIS INTERMITTENS.f. 46. T Ebris Intermittentis definitio iam data cra7. , huius diagnosis sponte

V patet, distinctio in varias e lasses facilis, utpote soli temporis differentiae innixa: septenaria exquisita quandoque accidit, ut vidi.

Febres illae . quae per .ices impetum remidi roxysmo statim definire . an 'bris intermit. unt . ut plena inter duos quosque tens futura sit . ct qualis . an quotidiana . temParoxysmos intercedat, Focantur intermitten- tiana . quartana . longe dissicilius est : de quates , uti f. 71 . dictum fuit a adeoque hoc re statim , postquam intermittentium variae cuia Te spectu Deilis illarum Diamosis est . qua ab ses enumeratae luerint, adhuc quaedam dicenda omni alio sebrium genere distin iratur. Sed , erunt. uti facile patet. requiritur ad hane diagnosin . Diversitas temporis. quod inter sagulos pa- ut Medicus binos paroxysmos 3e tempus interis roxysmos intercurrit , varias harum fibrium medium observaverit, antequam de hac re ceris classes emcit . Si enim quotidie renascatur se nn ciis Possit. In primo autem ingruente pa- hiis , plena tamen ανο ινι inter singulos γ' P 4 mTI . '

SEARCH

MENU NAVIGATION