Laurentii Vallae Elegantiarum Latinae linguae libri sex. Eiusdem De reciprocatione sui, & suus, libellus. Ad veterum denuò codicum fidem ab Ioanne Raenerio emendata omnia

발행: 1566년

분량: 560페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

ELEGANTIARUM: LIB. IIII. Diri est Afectus , qui Graece dicitur ποδος, quod ipse ciscera interpretatur, Pertari rationem mulans decere, quam1norbum, quo nomine saepi ime utitur. Alcainti no peraturbationem, sed Allectum nominatineq; i se auisolus aut primus sed plarique ante eum,ut Seneca, Plinius, Rutilius, columella Valarius, Liuius, aliique multi. Ita enim ille QuintI.F.c.

ait Alteram Graeci παθος vocant, nos vertentes recte, ac cap.3.

proprie obedium dicimusata igitur ut ego quidem sentio)ufectio Graece παθος dicitur, quam nostrates philosophi in Latinum uertentes appellant Dilposivione. Aliquibus tanten uideri posset definitio ista ciceronis huc quoq; significatum,qui es, παθος complecti Cnibas quia ad re non multa attinet, no sane repugno aere praesertim omnessere ursis consulti,manesq; ecckiiastici scriptoresa fessionem pro affectu accipiat. Est aut Affectus pars illa animae qualitatis, quae e regione rationis est Quicquid enim in anima, praeis ter partem 2i memoriae,ratio no est, sectus est:C rursus quicquid non est affectus,ratio Ab hoc fit Afecto,quo etia ιc ipse saepe utitur in libris ad Herennium: Non tum obe Lib. ctanda,quamissaesuperiores ed tamenadhibenda nonnunα quam: Apud eudem nunquam nise me incuriafefellerit,aut memoriasullat lini Ablectationem sequete apud Quint. e caeteros,ut ibi: Iu ibi odiosius affectatione i. 'em,co. nutuq, aemul di asterι' virtute, quam sequi nequeas refragante natura uel nimio afectu,nimidq, conatu asterius uim tute aemuludi ita ut turpesiit ac deforme,sic avide aemularL

312쪽

3ax LAVRENTII VALLAE Latibula nonnunquam hominum:Latebrae etiam ferarum Liuius lib. Dei anter vepres in latebrisferarum nocte unam delituit.

LVce,C Tenebris,pro Die,ac Nocte accipere solemvLDifert tame Prima luce,a Prima die.Num ibi interrugitur prima pars diei,si quasi diluculum hic autem prima diesaia Primis tenebris,. Prima nocte. Ibi de prima parate noctis loquimur,hic de nocte ipsa. Id que Ante lace melius dicimwsquam Ante die, si diluculusignificamus. M ssint diem, pro ante tepws,dicisolat praeterquam si de cerato die loquamur:lit, Ante diem decimum uel Anteferia calendaru Nouembrium id est,sexto die ante calend. Nouenti In quo loco praeceptum Pauli inserere no inutile fuerit, uirit: Ante diem decimum calendarum C post diem decima calendarum que utroque sermone undecima dies gni Acatur.Peram non quemadmodulante lucem melius, quam

ante die, re diluculo dicimus: sic Ante tenebras,quam ante ta noctem pro crepusculo sed diuerso polim Reperitura tem Luci pro luce, ut Vesperi pro Melpere, e Ruri pro ruphini ioci r reae icero in Philis .canis enim audeat luci quis in militarica fisς - , uia Diem pro diurno tepore item, pro certo tepore uolat esse musculιni generis,notauerunts Vergilisi indist renter accepisse. Ego tumen C apud hunc et apud caeteros pro tempore ipsosemper annotaui esseformininum:ut, Ipsa dies Dei homine prudente: C Multa dies magna dat hominiabus rerum experientia. Vnde Paedianus uult eri Diecula pro paruo tepore: Et apud Iurisconsultos,Bima,trima,quadrima die pro tepore Bienn ,trienJ,quadriennij quod Imril eriti non intelligunt. In certo tepores aedianus ide condi sentit, debere flegeneris musculini. Dicimus ergo H eis perno

313쪽

ELEGANTIARUM LIB. IIII. sterno die, ercrassino non hesterna die, e Ter lina Ad Qem non venit, ad diem non alluit: id est, die praestituto.

OR4tor, qui causu orat uel in iudicijs, ve in concioni

bus: qui Graece dicitur ρητωρ id est,rhetor. Nos tamen rhetorem professorem rhetoricae vocamus, non Oratorem. Mirorque cur in boetamfacili, eruulgatoq; nomine expo nendo Victorinus errauerit Declamator est,quistiaens σα 'ti 's, pud rhetorem in conuentu scholastico ficta causam orat, lib.,.Cici id agens, ut inueris postea causis positorare Iise quoque de Iauenta rhetor,erquacunq; alim etiam extraschola hoc ipso gen re utitur, siue ut altos, me ut se exerceat, Delcamator, catur. Nonnunquam tamen more Graeco reperimu pom,ut CicM. I.de Nat deo. Haec quam Cotta dixisse tum Velaleius, Ego, inquit,incautus,qui cum Academico, C eodem rhetore congredi conatussam. qa neq; indisertu Academicum pertimuse, neq; ne ista philosopbia rhetore, vivis

eloquentem. Rhetorem dixit vel oratorem,lle rhetoricum.

Eregrinus, C Hospes hoc differunt qud Peregrinus vocatur, qtu in ciuitate sua non est Holpes,qui in alie,

na est VH peregrinus, qui ex nostra ciuitate oriundumnoti Uesim es qui in nostra est ciet vos hospites in hac urbe Lib. s.cap.r. versamini, vestrae peregrinantur aures Quintit Attici Pro Milo. unus Theophrastu hominem alioqui diserti limu,annotata unius affectationeuerbi, o pitem dixit. Frec alio Ustae, prehendisse interrogata est odit, quam quod nimia Attice loqueretur. Pro hoc imperiti dictit Forenses, i Extranei: Ioquendienim mihi barbare est, ut barbariem emende Ho

314쪽

qui inimico,quod diuersoriu, uel taberna meritoriam se Metamor. I pellum': tuq qu recipit,qua direcipitur. Vnde Ovid. Narx Dς,ψ δ hos' sub hospite tutus Oci Per dextri istam,quam bul ei h piti porrexisti. Sed ille recepic proprie uoratur Horastes,qui priuatim,G amicitiae causa recipit unde Hospitia: ut ide, Fuit mihi cum illo uetus hospitiEi amicitissumili riter uel mihi hos itundi apud illum,iichilli apud me. Vnde Hespitales homines,qui amore non pretio hossii titi suu coomimiculmossitium et priuati , e publica dcitur Liuius, Tarilio Annibali per dolii prodito, ait ho illa tantumodo, . Amnanorum anulitibus uisse direpta. Certe priuata,nopa 'Τ M a. cie .ex huc uitam decedo taliquam exho itio, non tanquam ex domo:comorandi enim natura diuersorium,no

habita di dedit. Pro eode posuit diuersorium ex hospitium.

Concivis qui eiusde civitatis es:conterraneus,qui eius

de terrae,hoc ei territorij. PHaior est enim terra,quam De Amie urbs oppidumve, cuires habitatores uocantur Cities cici Eoriim qui in huc terra fuerunt,magnamq; Graeciam qsiae

nunc quide deleta est,tumsorebat institutis, C praeceptis his erudierut Plin. tamen Catullum conterraneusuum Moo culmen uod ex dioeccli illa,vel quod ex urbes veronens. Pli. in praesa. Vterque enim dιctus est Veror sis. Nam illius ii os,et pernata ist adoptionem filius uit 2 ouocomesis, ideo Plin. Secitdus et ipse diectus est. Quidam librum nuper sic inchoauit,Fauonius ciuis meus optime princeps, ta consul tuus. Quum dicere debuisset, concivis ineus, Tominus enim ciuitatis,ciuEsuum ocul,quia impotest appellure cocium Q yc Modsi miles sociu in militia, nymilite suum uocare pol sed ta litone. Et discipulus eu,qui una eide praeceptori dat opo

ra non discipulum suum,sed condiscipulum. Ediuerso pro

315쪽

ELEGANTIARUM AELIB. IIII. syeeptor no uocat auditores suos,codistipulos vos,sed di iapulos. Et dux in bello,no commilitones ed milιtes uos apripetabiti Licet caesar, C quidam alij appellauerint milites suos comilitones, comparati beneuolentiae gratia ut apud Vergil Aeneas qui sub eo erant socios uocat. Flic ergo hos Verg. Aen.r in priuatus no debrusquequamsuu ciue appellare sed A O socii,ne liriuem nec rursum alique principe consule dicere Net ημη A'

quam ii inuenitur ciuis pro concivis,ut Laelium apAd Luc malorum. Hic ciuis meus eji,in quem tuu cia sica caesar. Audiero. Dicam tamen municeps meias, pro eo quod est,cociuis mellis,quia communiceps non invenitur. At quoaties non apponimus pronomen, rectius sine appositione I quimur: Audite ciues,succurrite milites,lagite discipuli.etiῶν meifuerint conciues,commilitones,condiscipuli. Quod si quando per haec posteriora siue pronomine loquor , tamen pronome subinteiligendus ut mes me conciues amῶt. cur tu non dis commilitonibus partem Isse semper exugistat condiscipulos quaestionibus. subintelligitur, meis, tuis, suos.Dicimus tamen,Vos estis elues nostri quasi Reipublilicae nostrae,non quasi fingularium aliquorum ciuium.

PR.etor,qui praetura:consul qui consulatum:Qnaestor, qui quaesturam: Aedilis,qui aedilitatem: Ceirsor,qui censurum:Tribunus,qui tribunatum Primipilus, qui primipiolatumgeritSenator,qui senator est,autfuit Praetorius,qui praeturam consularis,qui consulatu: anaestorius,qui quaeα sturam: Aedilitius,qui aedilitate censorius,qui censuram: Tribunitius,qui tribunatum: primipilaris,qui primipilatage, it Senatorius non dicitur senatorsei ut dixi uel sin Drjordinis, aut de domosenatoria Trizphatoriqui trita

phal

316쪽

ELA GANTIA RUMAE LIB. ID L sulatus est, sed qui latitia est alteri ut proster, csaluber. Vsq; adeo potest quis tri is,moestustu esse , C tammiuaecundus:ueluti quum hostis meus in dolore est, tunc mihi ii cundus est creto gaudenssum illi minime iucundus. Quis re non recte locutus est, quiuit, Iucundos nosfaciat uae teresse commemorationi Sed ad deberetium cicero adsuti Epi. c. lib. . pitium consolatem de morte iliae liquit Seruites tam tum f/mil.

omnibus o licijs,quae illi tempori tribui potuerunt,declaras xit,e quanti ipse me faceret,ta quam suum talem erga me animum tibi gratia putare fore: cuius osticia iuccidiora scio liceis emibifuerunt,nunquatam egratiora dem ad Lu Epist II.li. Gcerum: Omnis amor tuus ex omnibus partibus se ostendi se δ' in his literis,qua a te proxime decepi filon ille quide mihi ignotus sed tame gratus Croptatus dicere iucundus,nisii id verbum in omne lepus perdidissem. Ide ad Attic.Fuit enim mihisaepe Cr laudis nostrae gratulatio tua iucunda, Criti umoris consolatio gratia detumeliba i an uestiuarii Est mihi iucundu in mulis,ergrata in dolore uestra erga me uoluntas. Iucada dixit,quasi utitiae plena, uoluptuose,qualis est in prosi eris.Grata, quasi plena allectus,ac fruitus iniucudo enim quaedam gratia est delectationis ingrato uero etiam comodi. Quippe a pectus rosarualioru ,uiolaru orirumq; ac milium iactavi est. Allie tu plenae mcisis uteru

pueritia filiorum atq; insutilia iuclidior adolascentia uero, ac iuuenitas gratiorint te utilior. Ide deos is lib. ii. Atq, etiam illae impe e meliores sunt, muri, raualia,portus quaru duct',omnias quae ad usu Reip pertinet. Qt aqua quod praesens,i quῶ in manu datur utcudius est,tume haec in pomsterugratio sunt.Hieron monunqua dis duobwς nominiabu cum es,qua ostedi,proprietate C distinetione usus est.

317쪽

3ro LAURENTII VALLAE

, Luru emcoplurusic differat,quod Plura possunt sed Momplura duo esse non possunt illud comparatiuue Lboeueryminitarideoque non regit casum. Pleriq;,moudo autores pro maxima parte accipiunt,modo pro nonuta In Ingurth sallust. in diuisione orbis terrae,plarique in parte tertia Α-sticam posuere pauci tantumodo Asium C Europa Paulo

stipaerest senectus dissoluit,nisi quiferro ut bestij iii,

ς' 'F'teriere non inorbus hauὸsaepequequi supera Quint. Videas plerosque ita paratos id est,nonustos Pleruq magis a priore significato,qua a posteriore uenitalesl, ω eo quod olfere semper.Quint in amatore: Excussi sunt phrunque languentiam uitia uerberibus,id est, nonunquam. men in hune sensum haec dictio siue nomῆ siue adverbium fit rar)reperitur Servius quidem nescio an unquam utatur aliter.

Clarus,& Praeclarus. CAP. XCI.

CLarm C Praeclarusfigurate accipiuntur pro eo qui tanquamfulgore quodamfamae,eπgloriae ruplendet. Unde clari Iim,s praeclaris imagesta dicimus. Sed Pri claris nonnunquam pro bono reperitur apud ciceri sicut Philip j. pia MndE Lvcrientus pro magnus ut in Philip. Lueuienatum tamen ipse plagam accepit, ut declarat cicatrix. In eo Philip. 3. dem opereait: praeclaru custode ovium ut aiunt lupum, Non clarit inculto de desideratur, sed probitas: ergo Praeclarum pro bono posuit Ide in Laeliorcii illo vero quis neget actum esse praeclare Et paulo postica iro quid. ut supra dixi)actum est optime mecu incommodius.Na non supra dixerat actum cum illo optime sed praeloe Verti ideo sic dixit quia Praeclare, et Optime ide roboris, e uirisi insignificatione obtinet. Eόq; κροί rim quod est optima Crapud Graecos cccipisolet,σa nobistransferri praeclarum.

Festus

318쪽

v LEGANTIARUM , LIB. II μα.

Festus,&Festitius. CAP. XCII.

F Edin dies potius,qu-festiuus: Resse tua poti quam festa Nam Festus festus lamad diemfestum pertines. Festivus festiua,festiuum, res iacunda, C l ida ut, raratio festiua, dictum fessivum, rondeinfestiua ligimus,non quae adsistum comparata sit,sed quae lacuda,ta lata. Num festum frondem uocarius,quae estis adhibetur Festiuio multi pro festo accipiunt.

Venale,&Vendibile. e AP. XCIII,

Enali, vendibili,hoc habent differetis,quod illud significat rem ueditioni expositum, hoc re quae facile potest uedi.Haec domus est uenalis:id est,proscripta vel exiposita venditioni. Et hoc de curionesignificήt Lucanus, Lib.i. qua dicit, Audax uenali comitatur curio lingua. id est pretium,non ueritatem honestutems seque exsuae linguaefaucundia.ctain Brat.Horum aetati prope coiiiunctus L.Gel. non tam vendibillis orator, quam ut nescires,quid ei deesset. Et in eodem: Num populo non erutfatis vendibilis praeceps quaeda, ' cum idcirco obscura,π peracuta,tum rapida,ta celeritate citata oratio. Et alibi: Nam ut sitit ista uendibilis De siti t. lib.cra rae uberiora certe sunt. Vendibile dixιt,pro gratum,ta quod animos hominum solicitet, ritu rerum,quae ad se a ioci sit emptorem. Hoc aiendo uenit quia ueneo.

De Sciens seci,Prudens seci, I similibus. CAP. XCIIII.

Sciens sicce Prudeffeci item Insciens,C Imprudens, atq; ignoransfeci hoc est,quod cumfacere aliquid cissimefacere illud aut ignoraui Scienterfecitaem est quod cum cιentia,ae doctrinafeci semperque in Iaude est cieter quidfecisse,Sciente uero quidfecisse,iuintiuia mitti se resolemus proresqualitateSi ergo sciBerit m estit per laudabile est: diuerso Inficieters ceres pers uti t perabile

319쪽

perdueil .Prudenter quoq;facere,opus prudentis nimirum est: Imprudenter uerostultitia. Tamen quid imprudenter facere ignoranterue raro in usu est, in cuius locum uelut succedit. Per ignorantia,Cr Per imprudetiamfultum per se neq; laudi, neq; vitio dandu idem enim est Per impruia

tiam is per ignoranti fecisse aliquid boni,ne muli,quod

imprudelem,ignorantemq;fecisse:quorum neutru aut pramium meretur ut poenam.

Marinus,&Maritimus, Transmarinus. CAP. XCv.

MArinu piscem dicimus, Crauem marina, Cr Deum

marinum,uel Deum,uelvmpham marina. Nominatim quoq; vitulum marinum, Lupum murinum,Turta marinum,Turture matrinum. Praeterea colore marinu, casum risum,Periculum marinum, onum fluctum.Aquam marinant,non murisimum Nauem mariti Aqkida etiam naueramaritimam. Rursus Oram maritimam getem maritima,res maeritims,bellum maritimum,non murinlimatem Homine

gentem,urbem, triumphum transmarinsi, non transmaritiis reum Horum omnium haee differentia est, quod Marinu uoratur,quod incolit mure,aut ex muri est: Maritimu quod mare accolit, erad mare est, uel ad marest. Transmarinum, quod tra mure est: Tramaritimum enim foret quod transiora maritima esseta dem proprie quod mediterraneum.

Frequens, de Celebris C A P. I.

FRequente locu dicimus,quem frequentare multi solent: ut urbs frequens,oppidum frequens plateas equens,ubi multi homines aut habitant,aut diuersantur. Qitudo autem de person aut de re animatu loquimur, duobus modis diaeitur uel de γla sic: Sit milessi eques spectator praeliorum, id est,creber,mafiduus.vel de turba sic. Frequἴs populusistequenssendi id est,copiosus,e multas.Et quidem cum nomine

320쪽

nomine collectivo in fingulari,cum eaeteris uero in pluraIirui, Frequentes ciues, si equentes senatores.hoc est multi,c numerosi Ueruntam quum dico, Sissequens,innuo ne quum dico Freque locus pactione. Ille requetut,hic requentatur. Cuisimile est C elebris semper pasiue Uiu,tam

ad re,quis ad personu relatum. Locus celebris, quod evia bratur Homo celebris,quδd cum honore elebratur,emcolitur. Propter quod in hanc ducor opinione, ut Locus eseabris proprie sit honoratorum requentia culiM:non ita frequens,neq; frequetia quo nomine qualiscus hominu muti titudosignificatum quod ex uocabula hinc ducto probatur, quod est celebritas.quae tu hominu Etsi honoratoru declaerat,tum dignatione ipsam atq; bonore Qvint. Ante omnia futurus orator cui in maxima celebritate,et in media Rep.

uiuendοῦ est assuescat iam a puerono reforinidare bomines: si s neque ista solitaria, inuelut umbratili uita pudescere cie. Ita qui in maxima celebritate atq; in oculis quonda ciuium viximusinunc fugietes conspectu sceleratoru homin Aquia bus omnia redundant abdimus nos quantum licet, e saepe uitii soli sumus Ide in altera significatione: Hac tanta celebritiete famae,quum esset iam absentibus notus, Roma Deirit, Mario, ercatulo eo ulibus. Orgare imi roprie licet requentis.

sime dicitur, Iocus celebris.an defertus, quasi ontrarissit celebre esse ab illo Desertu esse. Ubi enim baiest,aut aleaistores,aut lenones scortas esse confiaeuerunt,quis eu lacum proprie dixerit celebre non aliter,quam celebre meretricem,aut nobilem:ut saepe legimus Osingulare improbitaritem, unicam turpitudinem ut in bonum,ita et in malum.

FErus homo,qui anima ferinum obtinet,ut Leonis,Ursti Pardi, Lupi Ferox, qui per mosus est ad decertanda

SEARCH

MENU NAVIGATION