장음표시 사용
201쪽
explosionem intercedit. - Infectio, tanquam Conflictus dynamicus inter contagium et organiSmum vivum , eSt Opia S uniuS momenti, quod, veluti conceptio, insciis plerumque aegris contingit. Pauci Solum habentur Casus aegrorum, qui ho ce infectionis momentum indicare valent, vel saltem Suspicantur in gratiam insolitae cujusdam SenSatiΟ-nis improvise obortae, quam mox cum iCtu eleC- trico, mox Cum perceptione aurae narcotiCae, dolorisve pungentis comparant. DiverSa exempla Aborraeo, Hel montio, Robert Soni O, Lar-xeyO et Bouque villio notata inveniuntur 13.
348. Non solum relativa Contagiorum actio, Sed quam maXime natura eorum, Seminiis organicis
prorSUS analoga, essicit, ut esseCtus conspicui nonnisi post datum temporis intervallum Sequantur, cujus d v x a t i o pro diversitate fomitis contagiosi, dispositionis, aliarumque circumStantiarum nunCad paucas limitatur horas, nunc ad plures dies, rarissime tamen ultra hebdomadam extendi solet. 349. Ab illo inde temporis momento, quo Viru Scontagiosum cuidam corporiS parti inflictum est, phaenomena quaedam, prodromorum nomine nota, in COIISpeCtum prodeunt, quae plerumque adeo generalia Sunt, ut nullatenus latentis contagii indicia osserant, sed laesam simpliciter functionum integritatem et harmoniam SignifiCent. Quan-
202쪽
doque tamen miasmaticam infectionem divinarenos Sinunt Symplomata quaedam nervosa, aliis morbis inconsueta, qualia ebrietati levi, vel toxicationi narcoticae propria ESse Solent 3 uti lassitudo ingens , et insuperabilis ad motum inestia, temulentia , Vertigo, oculorum obnubilatio, insomnia terrifica, anOrexia, inquietudo, BnXietBS, nausea, VomituS, animi deSΡΟΠSio, cuti S ariditas, quae
Omnia praeconceptum timorem tanto magiS Corroborare juvant, Si aliae causae, Similibus turbis concitandis pares, non innotescunt, et Si fundata Coninjectura, Vel persuasio praegressi commercii cum hominibus aut suppellectilibus infectis accedit. Ex hocce stadio adhuc reditus in Salutem conceditur. INVASIO.350. Quamprimum aegri limina morbosae evolutionis per totum organismum disrusae ingrediuntur, cujus primordium horrore S patefaciunt, nullus amplius datur exitus , nisi per crisin , vel per mortem. Hocce Stadium invasionis in febribus contagiosis nil peculiaris osseri, praeter perSeverantia opportunitatiS Symplomata, atque ordinarios frigoris febrilis, plus minusve intenSi, ComiteS. Pro- uti vel solemnis et unicus horror, vel repetitae horripilationes morbum ordiuntur, ita etiam duratio exordii variat, a paucis horis ad integrum
203쪽
evolvuntur, generalem non Solum totius machina
animalis revolutionem , Sed etiam Specialem Singularum organismi Sphaerarum paSSionem aperte indicant. Incenditur Calor universalis, ingratus plerumque, et urenS, Comite Siti intensa, Cepha- Ialgia, cutisque Siccitate 3 emicant sueti Corygae satellites, narium oppilatio et ariditas, anosmia, sternutamenta, sussusio et illacrymatio oculorum ;augentur intenSitate praecurSores, quippe temulentia, Carebaria, Vertigo, nauSea, VomituS 3 Comparent exanthematis varii vestigia, cujus eruptionem tenSio , prurituS, Vel ardoriS SeΠSuS praece
dii ; pulsuum frequentia, plenitudo, et robur,
vitalisque turgor auctu S SyStematis arteriosi reactiones vividiores abunde teStantur 3 quandoquo symptomata nervoSa altioriS OrdiniS adsociantur, uti delirium, Sopor, ConvulSiones. - Pro diversitate relationis specificae, quam Certa Contagia cum organismi SystematibuS et OrganiS Contrahunt, tOpicae hinc inde evolvuntur Phlogos eS, Huno in faucibus, trachea, pulmonibus, nunc in hepate, intestinis, glandulis lymphaticiS, etC., quarum
praesentia Specialem determinat febris contagiosa formam. Inde liquet, characterem praevalentem esse inflammatorium, nunc simpliCem, nunC nervoso complicatum. Id denique notandum venit,
quod febres contagiosae ab initio libenter cum gastrica incedunt illuvie, in decursu vel Sponte dissipanda, vel aptis remediis removenda, quin pximitiva passio in sua progressione turbetur.
204쪽
352. Duratio hujus periodi, quae stadium
obullitionis, et eruptio nis exanthematicae complectitur, a tribus ad Septem dies extenditur, pro diverso, quo proceSSuS miaSmaticus eget ad sui perfectionem, tempore.
355. Quandoque Vires vitales jam primis morbi
diebus collabuntur, a nimia contagii venenositate pessundatae , quem praeCOCem , improViSum , AC absque Causa patente Obortum Virium lapsum, m a- lignitatem nominant practici, mortiS plerum- quo inevitabilis tristem nuncium.
privos in Omni extensione patefacit, sed etiam generationis facultatem adipiscitur, unde in hocce stadio eminet infectionis periculum. Status virium vitalium in periodo fastigii, sive Consistentiae mox primitivam exorbitantiam moderatam, Vel enormem Conservat, mox in debilitatem vergit, Spuriam, vel realem. Per totum propesSUS miasmatici decursum peculiaris viget in expan-Sionem niSus, atque continua ferme emanatio AusStromen), unde factoris contractivi potentia reprimitur, et quidem tanto magis, quo minuSCutis Sicca, et in conductionis munere impedita SeCeSSum principiorum expansivorum et dis stabilium permittit. Pro speciali ingenio contagii, ejusque ad organismum vivum relatione, hujus
205쪽
ΕΤ EXANTHEΜΑΤΛ ACUTA. Is debilitatis spuriae, sive oppressae virium vitalium actionis phaenomena nunc ad solum limitantur Systema arteriOSum, nune etiam ad nervOSum protenduntur, quemadmodum id in typhis constanter accidit. - Diutius Suppressae, vel a contagii virulentia nimis acCensae Vires tandem exhauriuntur, atque in pessimam asthenias indirectae conditionem conjiciuntur. 355. Vegetationis alteratum munus nunc clarius innotescit o specifico odore, quem aegri Spargunt, e nisu in liquationem, o Phaenomenis et productis inflammationis comitis catar-xhalis et dermaticae, o maturatione vesicularum et pustularum, e secretione muci puriformis, Iymphae acrioris, puris, ichoris, quao Species humorum maximam acquirunt inficiendi potestatem, etc. Singula phaenomena, quae in hocce stadio sub manifestis exacerbationibus et remissionibus decurrente emicant, specifico febris contagiosae characteri respondent.
356. Stadium acines, quod periodum flore S-
Centia o, Suppurationis, et Stadium nervosum quarundam febrium includit, per tres, quatuor, Septemve dieS excurrere Solet, proutitOtuS cyclus metamorphoseos morbOSae incra Septem, Vel quatuordecim dies absolvitur. CRISIS. 357. Sub azerrimo viros vitales inter et principium contagiOSum certamine posterioris adsimila-
206쪽
Sione decisiva, nunc pluribus repetitis conatibus perficitur, atque levantibus evacuationibus pristinam functionum harmoniam restituit. Potiores cris es fiunt per urinas, per SeCretionem mUCi, per SudoreS, et per epidermidiS emortuae Separationem, quibuS Secretionum produetis, Urina excepta , somes Contagio Sus inhaeret. - Si organa emunctoria eliminando produCto morboSO, et Corpori, ut ita dicam, defaecando imparia fuerint, vicariae ConCitantur reactioneS, Phlogo SCS mcta stati Cae, Nunc lethaleS, nune Salutares, Pro nobilitate organi, quod emunctorii vices agit. DECREMENΤUM. 358. Ratio decrementi plerumque dependet abes cacia naturae in processu morboso citius Se-riusve trunCando, a gravitate et indole morbi, atque a particularibus circumstantiis secundis, alat sinistris. - Placantur pedetentim reactiones vi-xium ea proportione, qua per producta eliminata proceSSuS morbosus infirmatur 3 redeunt functiones ad normam sub continuatione benescarum excretionum; cutis deSquamatur; latex Iymphaticus, vel purulentus, qui e ruptis vesiculis et pustulis transsudavit, ab aCcessu aeris in Crustas coit, quibus deciduis subjecta cutis ad consolidationem disponitur. In quibusdam tam n Cn- sibi S, utut princeps persecto do victus Sit morbus.
207쪽
satalia remanent pOSthuma, quae recens, Sub Optimo rerum adSpectu, discrimen minantur. CONVALESCENΤΙΛ.
359. Morbi gradui, indoli, extensioni, malignitati respondet etiam promptior, vel tardior virium et organismi resectio, po Stquam OmneS Cvnnuerunt devictae febris satellites. Quamquam in convalescentibus dispositio in morbum vix Superatum EXStinCta eSt, remanet tamen haud exigua propensio ad alius generis mala contrahenda, quam praesertim virium notabiliS detritus, ac superstes erothiSmus fovet ; unde solertissima inculcari debet injuriarum vitatio. - Nonnulla Symptomata ad Seram usque Convalescentiam perdurare Consueverunt, uti laSSitudo, temulentia, memoriae hebetudo, sensilitas moralis, proclivitas in pathemata, facilis cordis palpitatio, pulsuum frequentia, desquamatio cutiS, defluvium capillorum,
oedema pedum. DECURSUS ANOMALUS. 360. Etiamsi febres contagiosae proprie.talc SSpecificum suum characterem Sub qualibu Scunque, imo OppoSitis circumstantiis conservent, pluribus tamen subjiciuntur variationibus et anomaliis, quarum ratio in climate, anni tempore, influxibus CoSmicis, Constitutione opide mica vel endemica, in subjecti diversitate, ejus temperamento, idiOSyncraSiis, Vitae genero, aetate, morbiS PerpeSSi S,
208쪽
in diversis epigenematibus sortuitis, complicationibus , nco non in ipsa therapia prava latent. Inde evenit, quod eadem febriS contagioSa, quae tempore hyemis, maxime in Subjectis plethoricis characterem inflammatorium altioris gradus Osseri, dyserasia Sanguinis Phlogistic3, arterioSae reaC-tionis exorbitantia insigni, atque topicis inflammationibus gravissimis Stipatum , - quod eadem, inquam, febris latrante Syrio in Subjectis exhau
xitate , animi desponSione, aere pravo etC. in Statum liquationis et debilitatis summae Convertitur, vel vero de Charactere epidemico, ga Strico,
bilioso, typico, aliovo participat. Ipsius lunae
imperium in pestem Orientalem ab Orraco et Chonoto, in febrem flavam a Jacti sonio confirmatum fuit.b61. Aliud, praeter varios characteres febriles, anomaliae genus Ossert Status exanthematis, quod vel prorsus desideratur, Vel prorumpere CUDCtatur, et irregulari Scrie propullulat, vel nimis cito evanescit, efflorescentiis paraSyticis commiScetur, vel demum insolitos exulccrationis, aut gangraenae exitus petit. 362. Anomalum pariter decursum reddunt: inSuetae organorum PaSSiones, encephali, Cordis, pulmonum, hepatis, etc. 3 morbi summa malignitaS 3 nec non ex adverSO levitas tanta, ut aegri omnis fere febrilis incommodi expertes morbum extra lectum Superent, exemplo Variolae benignae,
atque typhi, ambulatorii dicti.
209쪽
365. Transitus febrium contagiOSarum in salutem contingit sub iisdem conditionibus, iisdemque modis, quibus febres criticas universim resolvi novimus. Princeps Sanationis opus perficiunt vires medicatrices naturae, artis auxiliis, vol circumstantiis laventibus debito directae ; etenim aequilibrium inter factores vitales restituendo morbosam organismi insecti metamorphosin ex-Stinguunt , atque principia abnormia in penetralibus et ambitu Corporis generata et uberiUS adcumulata vel adsimilant, vel sub certis sermis, scOriae instar, versus peripheriam pellunt et eliminant. 364. Quandoque febres contagiosae vere depuratoriae evadunt, chronicas labes diversi generis oradicant, salutem priori meliorem addu-Cunt, atque nutritionis munus in junioribus expediendo incrementum corporiS PromoVent. 565. In casu sunesto febres et inflammationes
Contagiosae ne Cem parant nunc repentinam,
nunc lentam, et quidem 1) P ex sublatam functionem organi nobilioris, encephali, aut pulmonum, unde mors a poplectica, vel Suffocativa. Prior mox a phlogosi graviori, illiusque communissimo exitu, hypodlepsi, mOX
vero a viribus nervosis nimis vehementer, out nimis diu excitatis, suppressis, ae tandem exhaustis dependet, haud raro primis jam morbi diebus obtinens sideratio nata smatica); posterior
turgore inflammatorio pulmonum indu Cittar. -
210쪽
4) P ex posthum a dynamica, Vel Orga
366. Possunt denique febres e contagio adhuc in alios abire morbos, quorum diversitas plerumque a specifica febris ipsius indole determinatur ;ita variolae in cariem et arthrocacem, morbilli in phthisin pulmonalem vel diarrhoeam Chronicam, scarlatina in varias hydropis species abire con
367. Peculiarem adhuc mentionem meretur eminens febrium Contagiosarum nisus in mutationem Characteris et formae 3 unde transitus CharaC-teris inflammatorii in nervoso - astheniCum , Vel Septicum, atque inflammationis superficialis motas hematismi, Sive metachoreses ad organa intersa inter Communiores pertinent adparitiones, et quidem plerumque discriminis plenas. 563. Quemvis processum miasmatico - Contagiosum febrilem peculiaris Comitatur manatio, Sive incitatus nisus virium expanSivarum , quo efficitur,
ut potiora reactionis Signa in organismi periphoria adparearit, atque principia inimica illuc determinentur, nec non pro exitu disponantur. Quamprimum huicco motui organico, peripheriam VCPS HS magis Concitato , Obstaculum quoddam Opponitur, quod bonos cum principiorum noxiorum