장음표시 사용
181쪽
tum; Λ ut henrieth, RO es Chia ubet Gut-s o I d materiem quandam abSolute anOXydantem generalem contagiorum basim declararunt. Alii denuo singulis miasmatum Speciebus diversas phlogisticorum uniones tribuere voluerant Η ari es), uti scarlatinae hydrogenium cum agoto, typho hydrogenium Cum carbonio, Sulfure, Vel gaS nitro-So. - Multipli Cantem vero Contagiorum vim soli tribuunt humorum adsimila
p c l jam suo tempore declararunt 3 Chemicam videlicet supponunt adfinitatem, qua Similia elementa eliciantur, quemadmodum fermentum toti panificio suam qualitatem impertit. 304. Potiora argumenta, quibus fautores hancce Opinionem, Sive theoriam Chemi Ca m Suffulcire adnituntur in sequentibus consistunt: MPrimigena Contagiorum evolutio sub iisdem accidit conditionibus, quae inflammabilium genesi auscultant. 2) EminenS Contagiorum Virtus eSt ex pansionem Organicam incitare, eamque omneSinfirmant potentiae, quae ContraCtionem Cient. 5) Omnis processus contagiosus nisum in liquationem ponit. Collimant plurimum essectus Contagiorum cum illis narcoticorum, quorum prae valenS elementum est hydrogenium 3 contagia enim volatilia nervos proxime et perniciose adficiunt, viresque facile prosternunt. 5) FOmites contagiO- si non per alias vias organismum infectum deserunt, quam quae in Statu salutis principia phlogistica eliminare conSueSCunt.
182쪽
FEBRES EXΑΝΤΙΙΕΜΑΤICAE 305. Ulut validis hisce argumentis, pluribusque aliis, a ClariSS. Harim anno 1 Sueta sua perspicacia in medium prolatis, nil objicere valeamus 3 deflectimus tamen ab exposita theoria Chemica, quatenuS prae dominium unius alteriusveolo menti phlogistici ad solum vehiculum, Sive ad materiale substratum contagii reStringimus, activum autem ae vere Contagi OSum principium altioris ordinis, dynamicum, et imponderabile esse StatuimUS.
306. Si fomites contagiosi cum Supradictis substantiis phlogisticis identici sorent, etiam eoS-dem essectus producere deberent 3 quod tamen
experientiae aperte repugnat 3 nullus enim morbus ab hydrogenio, agoto, vel carbonio inductus eam acquirit proprietatem, ut SaniS Commu-Dicetur individuis mediante specifieo clemento, quod ipse genuit. Porro febres contagioSae omnixa omento artificialiter constr ii possent, Si vel hydrogenium , Vel AZotum essentiam Contagiorum Constitueret. Tandem principia phlogistica nonotarunt talem ad organismum relationem, Ut proclivitatem in eundem processum Secunda ViCe Sub- Ciandum CXStinguant. - Ιnsussientem igitur credimus quamlibet theoriam , quae contBgiorum naturam e solis legibus chemicis et materialibus explicare Contendit. 30 . Omne mi aSina contagiosum est SubStantia animalis, quae duobus componitur clementi S; U n o
rnatoriali, palpabili, ponderabili , altero
183쪽
YT ELANTHEMATA ACUTA. i ii in materiali, invisibili, dynamico, imponiici ubili, quod quidem cum priori in arCti SSimo existit vinculo, sub certis tamen circumstantiis etiam in distans activum reddi potest l .
308. Vehiculum mate riale, cujus gratia contagium in Spatio et tempore exiStit, est Semper humor quidam in superficie corporis externa SecretuS , nunC liquiduS, nunc vaporOSUS, Cui tamen adhuc natura animalis, proinde et CertuS
gradus plasticitatis competit, Harim ann) exalbuminis praesentia facile colligendus; ipsa enim
materieS perspirabilis, ex aegris contagio infectis, emananS juxta experimenta Moso at i soccos praeSentaVit, Condensato muco similes, si frigidis Corporibu S, v. g. globiS Vitreis Supra lectum Suspensis excepta fuerit. - Inter Consueta Contagi O-rum vehicula Trager) referimus muciam, i y mpham puriformem, puS, Saniem, et ma teriem per Spirabilem. 50L . Mucias in omnibus quidem sobribus
miasmaticis contagiosam induit virtutem, Spepiatim vero in illis morbis, qui membranaS mu COSBSprincipale et unicum agnoscunt substratiam, uti ophthalm oblennorrhoea , coryga virulenta, dySenteria , etC. - Eminentem vero inficiendi facultatem contrahit illa pituita, quae ex Organo immediate Contaminato, et, sub decurSu Pro CDSSUS miasmatici, prae aliis adfecto Separatur, quod maxime de contagiis imperfectis valet.
184쪽
n i e s illorum contagiorum SubStratum materiale Sistunt, quae processum inflammatorium altioris gradus in dermatico concitant SyStemate, Suppuratione vera aut spuria, exulceratione, vel gangraena terminandum, uti essent contagia variolae humanae verae et Spuriae, Pestis bubonicae etc.
31 l. Materies perspirabilis demum,
quae Per totam Corporis et organorum Spiritum ducentium superficiem forma vaporis Secedit, Sub frigidiori temperatura in guttas colligenda, Communissimum largitur insectionis semitem. - HumoreS Contra animales Cum praevalento positiva aquae forma, uti lac, lacrymae, Succus gaStri-CUS , urina, a ContagiOSO principio aegerrime inquinantur, ao ideo vehicula nunquam Praebent.bl 2. Si perpendimuS mox enarrataS humorum Secretoriorum Species, Sive Contagiosa polleant virtute, Live ea destituantur, nullam visibilem osserre discrepantiam, ipsamque analysin Chemicam emuCo Contagioso non alia principia extraxiSSe, quam quae in muCO, ContagioSa virtute experte,
deprchendi solent ; si adtendimus, fomitOS Contagiosos per concitatam in organismo sano infectionem, vel per amissionem facultatis insectricis nihil de proprio amittere pondere, imo mole u-lam ponderis ferme nullius gravissimos essectus
in quamplurimis individuis producere pOSSO, invito animo ad conjecturam ducimur: princi- Pium Contagiosum ncquaquam in SubStrato
185쪽
313. Sicuti quaevis fere potentia dynamica
specificam relationem cum quopiam organo Sen- Sisero agnoscit, lux Cum ΟCUlO, SODUS Cum aure,
Calor cum nervis gangliaribus; ita principium
activum contagiorum energiam Organi o l f a ct us per eminentiam Su SC it a t, atque hoc intuitu habito nempe qualitatis sensibilis respectu) cum effluviis odori foris Rioch-
princip) proxime congruit. OmneS emunCtae naris ObServatores in eo Conveniunt, quod diversae febrium contagioSorum SpeCieS , V. g. VB xiolae , morbilli, Scarlatina , SpecificoS Spargunt odores, ab expertissimo II eim nuper optime di-StinCtos. - Ita quoque atmosphaera cubilium, in quibus plures typho exanthematico, pestilentiali, Vel gangraena noSOCOmiorum adfecti decumbunt, tetri aliquid olere solet. Sudorem aegrorum febre saxa decumbentium Odorem piscium putridorum eructasse, Robert Jach Son retulit, dum eum morbum in insula Domini ea grassantem obServavit. - FOdore foetorem Valdopere ingratum per- Sensit, ac Si e combusto gas carboni Co - phosphorato prodiiSSet, cum febris pestilentialis Anno I 800 Nicaeae desaeviit. - Referente Campo vo Variolae summum osserunt inficiendi periculum, quando halituS aegrorum grave olet. - Testibus
186쪽
Variolarum Contagia per aerem a Zoticum facilius conducuntur, quemadmodum odoreS Penetran
314. Negari nequit proprietatem Corporum Odoriferam a prae dominio elementorum phlogisticorum, et Speciatim hydrogenis determinari ;activum tamen principium, quod nervos olfactorios serit, imponderabile potius habendum est, fragrantes enim Substantiae , etsi auras longe lateque impraegnaverint, nil de proprio amittunt pondere, neque PonderOSiora evadunt Corpora in odora, licet intolerabili imbuta Sint foetore, aut fragrantia. - Analogiam tandem inter principium olidum et contagio Sum confirmare adhuc juvat eminens frigoris et oxygenii viS in contagiis aeque, ac odoribus infirmandis, neC non Brugmantii observatio, quae Contagium gangraenae noSOCO-mialis ea ratione, qua odorem perdidit, inficiendi quoque lacultatem amisisse docuit 1).
315. Plures quidem medici actionem contagio- tum volatilium illi imponderabilium non absimilem
junximus l. 278). In desinienda vero intima natura hujus ossicientiae dynamicae inter se discrepant
alii cum magno tico fluido, et alii denuo cum biOtico principio id laticam esse pronunciorunt.
187쪽
ΕΤ EXANTHEMATA ACUTA.1 5516. Qui actionem contagiorum cum illa elociatricitatis comparant, sequentibus innituntur argumentis: Ubicunque pestiferi morbi graSSantur,
electricitas negativa, teste Thou Venelio, prae- dominari solet. Figurae electrophori Subito evanescunt ab influxu vaporum OXymuriaticorum et nitroSOrum, quibus insignis competit contagia destruendi virtus. Wali herus, se taciliorem infe tionem obServasse, credit, dum galvanica im-Ρraegnatio praegre SSa eSSet. Certum eSt, oleo et
adipe conductionem galvanicam impediri ; B a l d-Wini Observationibus oleosae unctiones etiam egregium Suppeditant remedium, pestis insectionem arcendi. Non desunt tandem testimonia subitaneae percu SStoriis, quam insecti a typho, vel peste perceperunt, ac Si fulmino icti fuissent. Idaeo omnia tamen nonnisi analogiam utriusqus
principii simponderabilis), nullatenus vero idemticum nuturum evincere poterunt 3 electricitatis enim essectus ubique sunt iidem, ConStanteS, adeoque generaleS, ut in omnibus Corporibus, vivis et mortuiS, OrganiciS et anorganicis easdem leges Sequantur, Contagia ex adverso in vivis tantum, a peculiari organisatione et dispositionc praeditis Corporibus reactiones suscitare valent, et quidem ita SpecificaS, ut per nullam electricitatis Speciem consulto produci possint.b 17. Pariter praepostera videtur Trox IeriCOnelia Sio, Contagia magnetismo subjicienda ESSE , quoniam magneS eorum more qualitatem
188쪽
tismi activitas nulla ratione separari isolari) potest 3 de contagiis contrarium valet. 318. Quum igitur contagiorum agendi modus
neque cum illo electricitatiS, neque cum illo magnetismi, multo minus autem cum essectibus lucis et Caloris aequiparandus Sit, et tamen efficientiae
cuidam dynamicae ac imponderabili adscribi no- cessario debeat, ad alius generis principium dynamicum Concludere Cogimur.
319. Contagia id sibi privum habent, quod mediante eodem pro CeSSu morbOSO, quem Su Scit int, iterum regenerantur, Sui Simile progignunt, ac eiusmodi per organismos vivos transitu ex minimo , nullius quasi ponderis atomo in infinitum multiplicantur, - proprietaS, quae nulliS Sane, quam organicis Competit corporibus 3 - Contagia sunt producta vitae animalis, quibus adhuc certus plasticitatis gradus incSt; - ergo Coniugii S character Organi CVS ne CeSSario i r i-buendus, qui praeter determinatam materiae sormam et miScelam, simul praeSentiam principii dy nam i ci includit, nomine hi Otici, Seu
vitalis insigniti. Haecce idea de natura organica contagiorum, ab obServatione et Sanae physiologiae praeceptis petita , utut antiquiorum adtentionem non prorsus es gerit, recentiori inprimis aevo magis excoli cepit, fecundam Sternens pro natasmatogenia illustranda viam.
189쪽
320. Qui organicam contagiorum naturam defendunt, medici in duas disserentes digladiantur Sententias ; nonnulli enim fomites contagiosos a n im a I c u l a propria, jamjam Organisata et viva, alii germina latentia heimungs- fallige Materien, Schlummernde Heime), sive materiem animalem prolificam et secundantem declararunt. Quid alterutra o D ferat veri, aut hypothetici, exactior docebit analysiS. 321. Inter antiquos jam L u e r e t i u s, Varro, Columella, et Vitruvius prima rudimenta theoriae seminii vivi posuerunt, animalcula quaedam minuta SupponenteS, quae oculis percipi non possint, et per aera disper Saintus in corpora per Os et nareS perVeniant, atque pestilentiales, difficilesque morbos efficiant. Hujus hypotheseos labentis, imo a Galeni temporibus usque ad Sennerti aevum oblivioni traditae, Restauratores valentissimi Seculo decimo Septimo fuere R. P. A thanasius Hiro herus Jesulta doctissimus 1), et Christ. Langius a) ;Serius Cogrossius 3), Vallis neri u S, L arici Sius, Linnaeus 43, Pl e n o i t g 5) et W i c h-na a Π Π 3 nuperrime Scuderi 6 , Henricus Acerbi 73, et Mylius si candem ideam denuo in memoriam revocarunt, diversiS Sane utentes argumentis. Reponunt quippe CauSam Proximam et effectricem contagiorum in animalculis minimis, vivis, paraSyticis, quae Sub datis Circum-
190쪽
178 stantiis in corpore humano nidificant, explicantur, multiplicantur, aliiSque individuis per contactum CommuniCantur: 13 Hirchexi, Scrutinium physicO- medicum contagiosae Iuis, quae pestis dicitur. Romae 1603. et Langit Pathologia animata. 1688. 3) C. F. Cogrossi, Nuova idea dei male contagioso do' buoi. Milano 1714. 43 Exanthemata viva Diss. in Ainoenitat. acad. T. 5. P. 92. 5) Plencit κ, Tractatus de contagio. 63 T. M. Scuderi, Elem. physiolog. et patholog. Cati
322. Abstinendo ab omni prolixiore refutatione theoriae contagii vivi, praecipua adducere juvabit argumenta, quae hypotheticum ejus valO- rem protinuS QVinCunt. -- Quodvis animal, etsi mere infusorium foret, habet determinatam, o solidis et fluidis compositam organisationem, quae in fomitibus contagiosis desideratur. - Si Causa contagiorum proxima in animalculorum congerie ConSisteret, quae in corporis Superficie nidificant, offectus non alius, quam topicuSeSSO POSSet 3 eo
enim momento, quo inSeCtulorum illorum transitus in massam sati guiniS Cogitaretur, etiam eo-kundem mors Supponi deberet, quum nulla Sub- Stantia CompoSita, et multo minus ens quoddam vivum in circulationis torrente Suam integritatem ConServare POSSit. - E contagio vivo neque do- terminatus cyclus sobrium contagiosarum, neque