장음표시 사용
231쪽
gii impediunt ; quodvis enim germen N COSSE ESt, emoriatur, si pabulum descit. Remedia vero, . quae contagioSOS somites immediate destruunt, et anni hilant, sunt: perflatus, ignis, frigus, sussi menta, et Iotiones. Lucis potentioris atque electricitatis influxum, contagiis pariter inimicum, ita dirigere, ut optata obtineatur de-
Structi O , non est in potestate medici. 410. Aer atmosphaericus quorum vis Ontogiorum virulentae virtuti delendae adeo idone US eSt, ut per paUCum tantum tempuS SuSPENSA,ojusve influxui exposita esse non possint, quin suam amittant activitatem. Ideo cubilia aegrorum diligenter eventillanda sine ullo anni temporis respectu. Cum tamen januae et fenestrae, quamvis aliquoties in die reseratae, ad perflatum sacilius admittendum non sufficiant, in nOSOCO-miis maxime neeessaria evadunt Spiracula, vel Camini et fornaces a vento sic dicti. Suppellectilia contaminata vix ulla alia vi inficiendi facultatem citius et facilius perdunt, quam vividi, purique veris admixtione, ac evibratione. - Venti frigidi, aquilonares, e salubribus flantes oris, nullaquem ophite imbuti saepe improvise pestilentias dissiparunt l).
411. I g n i s , et maximus Calori S gradus insignem in contagiis protinus destruendis habent ossicaciam, jam canae antiquitati notam.
232쪽
FEBRES EXANTHEMATICAE Provocamus ad dignitatem Hippocratis, qui Acronis Agrigentini, aut Iachenis Aegyptii
exempla imitatus, furentem tota Graecia pestilitatem BCCenSiS paSSim per Compita, per domos, et undique crebris ignibus, profligavit. Flammas ligno iuniperi accenso motas et per cubile Cir rumlataS Semper pro fi uas vidimus. - Utensilia, lintea, VCSteS, lana optime depurantur adfusione aquae bullientis, Coctione, vel crematione in sornacibus. Minoris valoriS Suppellex Comburatur.
412. Frigia S, quod omnis generis germina
organica deStruit, adeo potenS contagiorum antidotum sistit, ut in elimate septentrionali febres coniugi OSae rarissime evolvantur, ibique evolutae brevi exStinguantur. Solao immersiones diuturniores
suppellectilium pollutorum in aqua frigida, ac Dequentiores aegrorum lotiones plurimum Conserunt ad segetis Coniugiosae sextilitatem Coercendam. 415. Quemadmodum bina Caloris Extrema dynamico modo fomites contagiosos destruunt 3 ita diversas Substanti ac, si cum robus inquinatis in conlaetum veniunt, vel diversa atmosphaerae inquinamenta eundem essectum praestant per resolutionem Chemicam, et quidem copotentiu S, quo magis ad unum alterumve polum
414. Plures quidem exstant experientiae, quibus innotuit ipsos mephitico S aevo S COntu-giis suffocandis pares suisse ; juvat memini SSe OX-stinctionem pestis oti jusdam Londinensis per cloa-
233쪽
tis similibus uti vellet adminiculis, quibus salus hominum alia ratione in Periculum ConjiCitur. L in dii adsortio, fumum ligni combusti contagiis inimicum esSe, nondum eXtra Omnem dubitationis aleam posita est. J o s. Franti quidem fidem facit, morbos contagiosos in tuguriis Judaeorum, et rusticorum Rutheniae, fumo imbutis, raro deletorios fieri ; ast contrarium demonstrat observatio Campi, ellii, qui febrem typhosam inter incolas alpium Scottiae, quorum habitacula denso turlae combustae fumo SCatere Solent, maximas Strages edidisse retulit. 415. Suffi migia resinosa, juniperi, olibani, mastiches, Styracis, hengoes, et Similium ,-- deducto Certe ab Aegyptiis more, apud
vium et templorum quotidie crebris sussilibus ex resina et myrrha adolerent, ab aliis laudantur, vilipenduntur ab aliis scopo atmosphaeram depurandi. Pluribus tamen observationibus confirmutam habemus odoris fortioris in contagiorum vi mitiganda potestatem Mosele γ). Observatum fuit, loca aromatum promtuariis vicina a peste iΠ-laCta man SisSe 3 ita quoque constitit, in pestilentia quadam Londinensi immunes mansisse homines, qui navibus construendis occupabantur, dum perpetuo VerSarentur in aero picea fragrantia imbuto. 416. Si reflectimus ad naturam somitum Contagiosorum , jam a priori concludere licet, in
234쪽
substantiis oxygenio scatentibus maximam contagia deStruendi virtutem reponi, quam experientia reapse abunde evicit. Expeditissimum ideo remedium adversus Omnia inquinamenta atmosphaerae, Sive mephitica, Sive contagiosa, praebent V a P Ore S aceti, et acidi nitrici juxta mentem Johnstonii et C. M. Sinithii extricati, praecipue vero Suffitu S Oxymuriatici, a prΓeclaro inventore Guyt On-Morve au i) nomen adepti, dummodo ea cautione adhibeantur , ne stimulo suo respirationis organa ossendant. E muriatis sodae unciis tribus et oxydi manganeSit drachmis quinque cum acidi sulfurici drachmis Septem , uncia una aquae dilutis in vase vitreo tritis vapores excluduntur Oxy- muriatici, quibus et atmOSphaera , et omni S SUΡ- pellex optime depurgatur. - Cavendum vCro , I Cnimia in suffitibus reponatur fiducia, valentioraque praesidia negligantur, quae inter, uti jam monuimuS , evitatio Conluctus corporum insectorum primum locum tenet. Habent vero vapores acidi
illam quoque praerogativam, quod practer fomites contagiOSOS in aura Su SpenSos, mephites Simul corrigunt, a coacervatiS aegris extriCataS. Aeris marini, quem contagiis inimicum habuit expertissimus Lirid, Salubritas non minus oxygenis redundantiae tribuenda videtur. - Anulogas demum adhuc virtutes antimi a Smatiens recentiori aevo adscripserunt exhalationibu S B quarum,
235쪽
417. Ultimum denique pro destruendis contagiis adminiculum Suppeditant lotiones aqua frigida, vel bullienti, vel quod multo efficacius, lixivio caustico , aliis ve liquidis acribus institutae, dummodo utensilia per ejusmodi Operationem de sua integritate nil amittant. Lintea igitur, lana, lectisternia et ligna hoc modo tutissime expuringantur.
41 8. Postquam morbus Ioimicus felici omino cessavit, ipsae aede S, in quas contagium irrep- Sit, repurgandae, trullissandae, ac diu eventillandae erunt, ut omnis Contagii delitescentis saxilla exstinguatur ; omnisque novae explosionis metus protinuS Bbigatur. A. DE CONTAGIIS ET FEBRIBUS CONI AGIOSIS SPECIATIM.41 9. Quamvis intimae contagiorum naturaenalia hactenus habeatur certitudo ; nihilo tamen Sectus, praecipuorum essectuum, quOS SUSCitant, syndromen in singulis speciebus paulo curatius perpendenti, veluti triplicem contagiorum febrilium ad organismum relation m distinguere licet, quae ex eminentiori nunc unius nunc alterius Systematis organici paSSione inno
236쪽
ut exanthematica , quam produxerunt, Phlogosis constanter in puris gene'in nitatur ; contagia pustulantia, pyo genetica, aeole Cthymatio a. Huc spectant variolae humanae Verae, VBri Ceila, et variolae brutorum insititiae. - ΙΙ. Alia ob particularem cum
principio irritabili adfinitatem insignes per
totum ambitum Corporis incendunt reactiones in systemate VASOrum capillarium,oUnde exanthemata emicant SaturatisSimo rubore ConSpicua, nullum tamen in consuetos inflammationum exitus
nisum patefacientia, sed manifestissima cuticulae desquamatione Solvenda; contagia Phoenicisti ea, seu rubefa Cientia. Hujus generis sunt morbilli, SCarlatino, et rubeo la. - ΙΙΙ. Alia denuo jam a primo exordio SyStem a Sen Siti Vum, ejusque centra inprimis adgrediuntur , nervOSa Concitant Sympto mala, Bl-que substantiis narcoticis et inebriantibus summo analogas exerunt vires 3 Contagia me this tica, Seu typhica. Τyphus Oxanthemati-CuS HOStra S, typhu S pe Stilentialis, sive anthracicus sorientalis), atque typhus ictero des occidentalis) tres constituunt ejusdem prosapiae fratres, quorum disserentia in climatis, et morbi genitoris primigcnam contagii evolutioncm cientis) diversitato potius, quam inessontiali intimae naturae discrimine latere videtur.
237쪽
421. Morbum adspectu horrendum, generique humano a remotissimis inde temporibus summe exitialem constituit illud exanthema contagiosum Sui generis , acutum , febrile , pustulosum , in propria nitens pOSthurna, ab exteris regionibus nobis advectum, quod latinis Vario I a diminutivum a Varis, apud Celsum sic vocatis pustulissaciei, juxta alios ab adjectivo variu S, Varia, subintelligitur aegritudo, quasi proteiformis) Gallis la potite vero te, Italis Vajui Io, Anglis Smal l - pox, Germanis Pochon, Blattor naudit. Plouoquctio Aeoleo thyma dicitur, a
422. Incerta quidem sunt non minus loca, IV. P
238쪽
infructuosa iis cruendis conectobrium scriptorum sagacitas hactenus fuisse videtur. Sequentia tamen historicis innixa tostimoniis maxima cum verisimilitudine, ne dicam certitudine, proferri pOSSunt. 425. Innotuit ox antiquissimis Sinensium traditionibus, quas inspicero nonnullis licuit EccIc-siae Romanae emissariis, variolas in Rogno Sinico jam circa Annum 1722 ante Christum natum ob Servatas , ac in proprio libro T con-tchius adescriptas fuisse. Inde morbum ad confines Japoniae et Indiae orientalis terras ob mutuum Commercium transferri debuiSSe, ratio non solum Sila det , verum etiam vetereS, quao Supersunt Brachmanorum traditiones Confirmant, variolam Pro Bntiquissima declarantes Iabo, in cujus tutelam Indorum Mythos propriam creavit divinitatem. Hasco notiones doctissimo Anglo M OOro i) in acceptis reserendas habemuS.
424. Disceptatum acriter est Superioribus prae sertim temporibus, utrum variolae priscis GracCO-rum et Romanorum medicis notae fuerint 3 Statuebant enim quidam, manifesta hujus morbi vestigia in libris Hyppocratis, Gaioni, et Aetii xcperiri ; alii vcro illud negabant. Eruditissimi viri IIa linius i ct Trili crus 23 acri studio Conati sunt, variolas e Graecorum monumentiS eruere. Contrariam vero sententiam tuentur aequali
eruditionc, ast firmioribus, ut videtur, argumen-
239쪽
GrunoruS T), aU inter modernos omni laudo superior Sprengelius 8). Opinione quidem dissentiebant clari illi viri, animis minime; unde amicum illud dissidium Summa Cum modestia abs- quo ulla acerbitate tractatum fuit, ut magno eSse possit hodiernis diebus exemplo, quomodo bella litoraria geri debeant.
1 Η ah n, Variolarum antiquitatus nunc primum e Graecis erutae. Brigae 1735. 23 Tri Ileri, Epistolae duae do Λnthracibus et variolis votorum. In ejus opusculis Medicis. Francos. 1766. Vol. ΙΙ. 3) Wor Ilios, Disquisit. med. et philolog. de Variolis ot Anthracibus. HannOV. 1755. 43 Μo ad, de variolis et morbillis. Gocti. 1743. 53 Freind, Historia modicinac. Lugd. Bat. 1754.
425. Quidquid sit de cana nntiquitate hujus
morbi, quem nonnulli plano generi humano Coae-Vum pronian Ciarunt, in eo Saltem conveniunt plerique eruditi, quod incunabula variolarum in Oriento quaerenda , quod ex Arabia super plerasque hujus mundi pingas dissu fac, ac ab Arabibus Medicis omnium primo exacto deseriptae Sunt. 426. Annus primae adparitionis variolarum in
Arabia fuit natalitius Maho modis A. 558 aerae nostrae, iuxta alios Λ. 5 72), quo Habissint, ejecta rogum Homeritarum prosapia, reliquam quoque
240쪽
FEBRES EXANTHEMATICΛΕArabiam subacturi, et Christianam fidem, quam ipsi profitebantur, etiam in Hagschag stabili turi, Maccam ea mente invaserunt, ut Caabam, mBgnum illud templum sedem quo Paganismi arabici everterent. Haec e manu Scriptis Mas udii, quem vulgo Arabum appellant Livium , eruit doctissimus Philologus Bois he si . Aethiopes igitur, qui jam Hippocratis temporc gravem Graeciae pestem intulerant, illo anno variolas Arabiae intulerunt, quaS Omnigencto monstrositatis sorax Asrica, obscoeniore alicubi, et putri situ edu-CasSe videtur, nuper enim Lichtonsto in ad fluvium Arausiae in interiore Africa variolas invenit, ex aequatoriali regione illuc delatas q). Utivoro hic populus intra brevissimum temporis spatium religionem et imperium, ita quoque novom hancce lucria per Aegyptum, Syriam, Palaestinam, et PerSiam propagavit, maxime ab anno 622,
quo fugam petiit Mahomen, ad Annum 640, quo
Saracenorum exercritum ducens Omar, Mahomedis Successor, Alexandriam expugnavit. Arabs Λ h x O n , qui tunc temporis Alexandri ac medicam exercebat praxin, primus de Variolis, ceu morbo jam vulgari et Communiter noto, deque earum causis et cura Scrip Sit, cujus tamen Pandectae ad nostram aetatem non pervenerunt. Arra Si, paS- sim Rhages vocatus, o PerSia oriunduS, unuS e
praecipuis Arabum modicis ad finem seculi IX distinctam et exactissimam historiam variolariam Arab. D scha dari) scripsit s5), licet, Se vetu-