장음표시 사용
401쪽
tem aerimoniae serosulosae, vel catarrhalis declarare. Senneri US et Mortorius meram
morbillorum modificationem habuit. Navi ex tuis bovillae ad homines translatae progeniem eSSecroditit. Alii scarlatinam morbum in principio exoticum, ex Aethiopia, communi illo contagiorum seminario, nobis advectum, alii contra, quibuS- cum et nostra collimat Conjectura, indigenam luem
esse arbitrantur, quae Sub dato circumstantiarum nondum Cognitarum ConCurSu primitus evolvitur.
672. Qui epidemias febrium catarrhalium, inprimis vernales et adversis avibus decurrenteS, paulo curatius ObServat, quosdam aegros, et quidem maxime illos, in quibus pertinaciter aret CutiS, gravius decumbere atque nunc symptomata typho-Sa, nunC fugaCes in cute rubores cum encophali passione insueta offerre videbit. Ejusmodi schros Cararrhales anomalas et graves haud raro virulentum extricare ramitem, sanis omnimode infestum, cuivis praetico notum est. Hocce jam contagium CatarrhOSum per specificum vegetationis animalis alteratae prOCeSSum nunc in typhosum, nunc in scarlatinosum degenerare videtur ue toties enim in individuis, nullum cum scarlatina infectis Commercium habentibus, atque in locis, in quibus a mensibus , imo annis nullum existit scarlatinae Vestigium, morbuS ex inopinato emicat. 675. A tmosphaerae constitutioni maximam
csse in sobrium scarlatinarum natura mutand3,
402쪽
ac in ipso contagio exacuendo, vel hebetando potestatem, nulli Subjacet Controversiae. Insignes illac vicissitudines formae et characteris, quaS Ω-bris scarlatina Osrert, dum populariter graSSatur, - benignitas morbi peculiaris, si propitia obse-Cundat tempeStaS,-- peStilentialis ex adverso malignitas derepente Sub orta, ubi exitioSum evolvitur aeriS ingenium, - utque improviSa Saepe exstinctio luis populariter disrusae, dum anni tempus mutatur, intimam inter Scarlatinae prophasinet epide micum. genium relationem Sat clare indicant. Supponendum igitur, Scarlatinam in primordiis mere epidemipum esSe morbum, Sub Cuju S leCursu contagiOSum extricatur principium, quod analogam morbi formam eousque in dispositis Subjectis producit, donec enervatis circum StantiiS Secundis obsoletum ac es tum reddatur, ipse que
inficiendi facultatem prorsus amittat, eXtraordinariam, quam Contraxit, sormam deponat, ac in simplicem de satiscat febrem catarrhOSam, e qua originem Cepit. 6 4. Causa proxima scarlatinae eOUSque ObSCura manebit, quousque intima Contagiorum natura non innotuerit. Quare Singulae acutissimorum virorum Sententiae, quibuS Scarlatinae ESSentiam in phlogosi specifica membranarum fibrOSarum et retium arteriosorum Goeden), in pro-CeSSu ery SipelatOSO potius, quam exanthematicos Vendi), in quadam criticae depositionis Spe-
403쪽
301 Cie, etc., reponunt, SCarlatinae formam adparentem quidem illustrarit, nullatenus vero morbinoumenon explicant. Generalia principia patho- genetica contagiorum et febrium contagiosarum
alibi enucleata g. 193-2 i5), Si haec ad majorem evidentiae gradum evehere licebit, sors aliquandoci super hocce exanthematis genere clariorem lucem diffundere poterunt. 675. De cauSis modo, quae adeo crebram in decursu febris scarlatinae malignitatem indu Cunt, adhuc dicendum restat. Princeps quidem ratio in ipsa miasmatis natura perquam Volatili, ac SyStemati nervoso eminenter infensa latet 3 sunt tamen et noXiae quaedam externae, quae fatali huic ceau SCultant mel aptosi.- Omnium primo frigoris injuria et Subitanea corporis refrigeratio aegris SCur- latina gravatis valde inimica est, principii Contagiosi nisum expansivum interiora verSuS ConVertit, unde sit, ut nobilissima organa obruantur, peS- Sum dentur. Quamvis nonnulli medici, expertis Simo Richtero non excepto, hancce Cau Sam malignitatiS excludere voluerint, insigni ossicaciae lotionum frigidarum innixi ; in oncussae tamen ob SCr-VAtioneS aC Sanae pathologiae principia periculi plenam actionem refrigerii repentini abunde evincunt, praeSertim Si Cutis uberius perspirat, vel in Sudores disponitur. Similitet etiam de medieamentorum purgantium immodiCO usu, quem Vogler et Stio glit Z in morbi malignitate acuenda praecipuum declarant, judicandum est. - Quae quae
404쪽
tandem OrganiSmum aegrorum male disponunt, viresque vitales eum in modum proSternunt et peS-Sundant, ut decisivam luctam cum hoste adeo iniquo vincere nequeant, - uti Status aegri aSthenicus, vel caco hymicus morbum praecedens, animi paS-siones, malefica atmosphaerae ConStitutio, thera-Pia prava etc. - eundem essectum deleterium
producere debebunt. POSTHUMA ET MORTIS RATIO. 676. Inter aegritudines posthumas ScarIatinae frequentissima est hy dr Op S, Speciatim an a Sarca et hydren cephalu S. - Qui propter transpirationem refrigerio, animi pathemate, purgaΠ-tibuS, aliave cauSa SuppreSSam, quandoque tBmen absque ulla causa nota in hancce Iahem incidunt, aegroti, elapsis circiter quatuordecim, vel octodecim a morbi primarii exordio diebus, et quidem Saepe Saepius toto jam desquamationis opere feliciter superato, de lassitudine conqueruntur, Te centes percipiunt turbas febriles, cibos averSaΠ-tur, nocteS inquietas transigunt, urinam porCiOrem, Saturam , loturae Carnis instar rutillantem,
vel fuscam mingunt, aut in illa reddenda quadam vexantur dissicultate. His accedunt praecordiorum angustiae, inquietudo continua, inflatio faciei ct
palpebrarum Oedematosa, pervicax cutis ariditas, quandoque saucium inflammatio denuo re CurTENS.Ab initio aqua plerumque telam cellularem Solum
subit hydrops ά; σαρκα); morbo vero in die S
405쪽
crescente etiam in cavis internis SerOSao naSeianis
tur effusiones. Pro harum diversa sede specialia emicant phaenomena , e quibus hydruncephali, hydrothoracis, vel hydrocoeliae praesentia desumitur. - Rarius tantum accidit, ut ventriculi cerebri sine ullis hydropis universalis indiciis serosum comprehendant laticem, eaque forma Omnium Periculosissima plerumque nonnisi sub decursu SCarlatinae anomalae et malignae, in gratiam delitescentis meningitidis, vel funesti meta schematismi oboritur, et intra paucaS horas ne Cat. - Aegroti, qui hydropis secundarii casum soliciter Subeunt, in Salute recuperanda quatuor, vel quinque hebdomadas Consumere solent, multo plureS pereunt. 677. Hydrops, ceu Scarlatinae ConSectarium, plurimum manifestis febriculae irritativae atque oedematis calidi Signis stipatur, tumore videlicet magis elastico, temperie animali adaucta, pallore
minori, ideoque e genere acutorum, Sive BC-tivorum est. In cadaveribus membranae SeroSae
inflammatae, vel etiam hinc inde gangraena de- Structae inveniuntur. Genesis concipitur e cuti Sperspiratione suppressa, quam vicaria exeipit re-aetio in membranis serosis, jam durante morbo primitivo in statu congestionis, vel saltem irritatae vitalitatis constitutis. Cur autem Scarlatina prae
reliquis exanthematibus eminenti hocce polleat in hydropem nisu, determinari vix potest. An sors specifica indoles miasmatis, quod Ob qualitatem
Suam Summe volatilem ac nervis infensam ad po-
406쪽
lum hydrogenii proxime accedere videtur, negativam subministrat aquae formam, in penetralibus uberius extricatam, cujuS SeCeSSu, Per CorporiSperipheriam ob alteratam Conducendi facultatem in cute, ejusque polaritatem ferme inverSam, Praepedito major humorum adfinitas ad Oxygenium SuScitatur, unde morbosae hydrogeneseos ortus 2 Hydrops diutinus, seu frigidus e rarioribus esse
678. R e ii q u a febris scarlatinae posthU-m a Sunt: glandularum tumores 3 parotitide S metaStaticae, quae libenter in suppurationem abeunt 3 ophthalmiae et lippitudines chronicae s carieS OS-Sium nasi et palati, artuum dolores; phthisis pha-xyngea , vel pulmonaliS; nevroSes Variae. 679. Mortis ratio plerumque in enCephalo graviter obruto latet. Quandoque Oxanthemate Iaete florente, dum de inflammatoria agitur SCarlatina, multo crebrius tamen illo derepente evanido, proceSSus morbosus vi duplicata ad centralia conjicitur Systematis nervosi organa, Et acu tissima evolvitur meningitis, quae vel per Se Sola, vel inducta colluvie Serosa in ventriculis cerebri, lethalem parat apoplexiam. Alii aegri vehementiSSima Cynanche sus cantur; denuo alii viribus cito exhaustis et liquescente maSSa organica, qui Casus ad scarlatinam nervosam et putridam SpeC-tat, exStinguuntur. Indirecto modo letum parare possunt hydropos, aliave posthuma mala.
407쪽
ET EXANTHEMATA ACUTA. 395 PROGNOSIS. 680. Scarlatina, quae olim, Syden hamo
teSte, morbum sat benignum praebuit, ideoque laeta admisit auguria, hodierno aevo, querentibus undique medicis eorumque nonnullis insitionis vaccinae divulgationem perperam BCCu Santibus), multo majorem arripuit ambiguitatis, ne dicam malignitatis gradum 3 - Persaepe enim simplicissimus in exordio morbus improviSaS Ρatitur vicissitudines, imo desquamationis opere feliciter peracto dolosa poSthumorum Progenie
riculum. Quare in praesagienda vita et morte maxima opuS est CirCumspectione, consilium ad sequentia in primis tranSserendo praecepta prognostica, e fidelibus observationibus deprompta. 681. Quo ad individuum aegrotum.
Insantes primum aetatiS annum agenteS rariuS quidem scarlatinum contrahunt, ast multo periculosius decumbunt. Pueri adulti facilius evadunt. Dentitionis opus et colluvies verminOSa majuS ΡΟrtendunt discrimen. Homines exhausti, Cachexiis consecti, aeque ae nimis robusti et torosi ob facilem characteris inflammatorii, perniciosae en- cephalitidis aut cynanches evolutionem improvisa
682. Quo ad febris comitis indolem.
Charactor febris subinflammatorius, Sive Simplex, Sive notula gaStrica complicatus, majorem Salutis Spem concipere Sinit. Si vero intensa evolvitur
408쪽
3 ,6 FEBRES EXANTHEMATICAE febris angiosthenica, maxime inflammatione gravi saucium vel enoephali stipata, inSigne ae Saepe improvisum imminet periculum. i Scarlatina nervosa et putrida omnium pessima eSt, quapropter etiam transitus Cynanche S in gangraenam Summo terret interitUS CaSU. 683. Quo ad exanthema. Exanthematis ubertas et Saturatus rubor, nisi acriori stipetur febri, plerumque melioris ominis esse Solet. Tarda et imperfecta eruptio minus ConSolatur 3 repentinus Vero ruboris abitus morbum gravem reddit, mortisque metum incutit. Exanthematis forma, sive glabra, Sive miliaris , praeSagium non mutat, Scarlatinae pemphigodes casus contra magiS RH-
684. Quo ad sympto mata lator alia.
Somnolentia continua et sopor Profundus funeS- tam encephali labem indicant, ac mortem ΒΡΟ- plecticam portendunt. Muci acrioris aut Saniel purulentae profluvium ex ore et naribus, faciei li-VOr, miliaria et potecchiae sub decursu prorumpentia , convulsiones , animi indisserentia, repentinus virium lapsus semper ominosa sistunt indi- Cia. - Nisus ad matulam cum lotio tenui et aquoso sub febris decursu exanthematis retroceSSionem
indicat. Continua mingendi cupido cum uriniS Par-CiS et Saturis, cute arida, faciei et palpebrarum inflatione instantem praenunciant hydropem , etsi totum jam desquamationis opus absolutum fuerit.
409쪽
ΤΗΕ Η ΑΡΙΑ. 1. CURA SCARLATINAE SIMPLICIS. 685. Si principales considerantur Scarlatinae characteres, scilicet febris cum incitatione virium BUC tu, Statu S Conge StioniS aut verae phlogoseos in dermate et membranis mucosis, speciatim in faucibus, proceSSUS Vegetationis specifico modo alteratus cum nisu in liquationem et productionem principii sui generis , inSignis membranarum Se-TOSarum, maxime Brachnoideae in morbosas reactiones proclivitas, atque definitus morbi cyclus,
solis naturae viribuS trianCandUS ,- quorum Syndrome essentiam morbi constituit, - Si haec omnia, inquam, paulo CuratiuS ConSiderantur , therapeuticae quoque indicationes facile comprehendi poterunt, quae ab illis aliarum febrium contagiosarum vix disserunt, ni Si aliquaS modificationes, aspecifica processus Contagiosi natura petitas, ac numerosis experientiis Sussultas excipiamus. 686. Character morbi inflammatorius ante omnia rationem medendi antiphlogisticam sibi vindicat , intensitati febris et topicae adfectionis rite adcomodatam. Quum tamen Sordes gastricae libenter in consortio Sint, methodum leniter aperientem , Cum priori in eundem Scopum ConSpirantem maXimo Cum emolumento in usum trahi muS. - Pari tempore remedia diaphoretica nunquam negligenda erunt, ut cutis functio SuppreSSa, ac sublatum hane inter et illam membranarum mucosarum aequilibrium ad pristinum restituatur.
Angina demum comes topicis lenitur praesidiis.
410쪽
687. Superfluum foret, Singula remedia, singulaque praecepta therapeutiCa repetere, quo diversis jam occasionibu S fuSius exposuimus; quare ad tractatus Speciales febrium inflam
tione dignas reputamuS quasdam medendi rationes a recentioribus medicis propositas, quibus morbum adeo verSatilem et insidiosum eo tutius debellare studuerunt. 638. Emeticorum praestantiam plurimi artis medicae magistri, e quorum numero T i s-
Stio glit Z sunt, insignibus extollunt Encomtis, quibuscum et nos libenter consentimus, dummodo QmOSCOS Concitandae studium arctioribus limitibus circumSCribatur. Quatenus emeticorum essectus non solum in primis viis repurgandis, sed etiam in cutis perspiratione expedienda, in nervis Conquassandis ac metaSyncriSeos salterationis Seu rc- corporationis) specie inducenda consiStit, eatenUS, praeter CaSum Complicationis gastricae , in primo morbi initio non minus, ac sub metu imminentis characteriS nervOSi egregie conveniunt. - Ubi vero graVior quidquam adparet faucium irritatio, vel plane turgor ad encephalum minatur, ab ejusmodi violenta Corporis concussione caute abStinendum. Quo prae COCiuS dantur emetica, eo majori praecellunt virtute, totique scarlatinae decursui haud raro majorem inspirant benignitatem ;morbo adulto nihil praestant, niSi noceant.