Gymnasii Ticinensis historia, et vindiciæ a sæculo 5. ad finem 15. et plura de ejusdem urbis antiqua nobilitate. Authore Antonio Gatto ..

71쪽

3 GYMNAs II TICINENs Is Ennodiit m praeceptoris munere fimetum esse. Eum autem Papiae jam consecratum Diac num morari oportebat ; hocqtie eodem tempore erat Epiphanio Episcopo perpetuus comes, qui cadem cura, qua ad componendum

Regnum incumbebat Theodericus, ut legitur apud Sigonium de Imperio-occidentis lib. I 6. sub annis qς . . & 9S. Ticinensein Urbem ad pristinum decus restituere properabat, praestantissimo quoque Viro e dirutis Liguriae oppidis, ut ait Sigonius, eo accito,

etsi alii plures Viri doetissimi jam adessent in Urbe, ut in Vita Epiphanii scripsit idem Ennodius. Fau, , Silvester Archidiaconus ea te sate homo in vetusta disciplinarum in. fractione probatisimus . Fuir Uir insignissimus Bonosus prasbuer,ram Nobilis sanctitate, quam fanguine . Fuere alii, o numero plures , ct virtute praestantes: quorum idcιrco facio mentionem, quia parva laude dignus, qui tantu- miseris antefertur. Hisque alios plures adjui xit Epiphanius, quos selegit ex finitimis Urbibus , ut nostrae memoriae tradidit ipse laudatus Ennodius eodem loco. Parum tamen

credebat posse fuscere , si post ruinam omnium

Liguriae Civitatem Ticinus suis contenta indigenis exultaret ι carpit vicinarum Vrbium sni: timos

72쪽

rimos quo sede eivibus floscuus legere , atque ad sos hortos cultor diligens plantaria , jam probataportare de quibus frugi , ct idoneus ap-rissma caperet poma possessor. . Ex hac diligentissima citra Epiphanii pro

literarum, & morum instauratione in Urbe mox restituta satis apparere credo ibi lit ras maxime floruisse,&Ennodium in ea scientias eum caeteris docuisse, sicuti dictione VI. Carminum lib. I. post ejus reditum a Syn do Palmari clim Maximo, iterum Ticinensibus se Magistriim profitetur, atque in ipsi nimiam venustatem eloquii in docendo excusat his verbis . Dicam ergo libens musco st logaudia mea , quorum perfectionem maximis

promitto me Deo adnitente eloquii literis nunciaturum : Pulsabunt me oblatrantiam ven aliquarum , sed pro sonis, o ingenii exertariis aggregabo quicquid contra areasti meriis tum maIedictor ingesserit, Hine ad clariora digredientibus DIVINORUΜ PATEM CUNT SECRETA LIBRORUM quorum

ianuam sensu pulsante dum referat populus se Dure pervium facit iter ignoratum: dum fastidiosos eloquii opiendore , parum doctos fabriacata latinitate , or ut aium an ei rusticitare perducit. Auis talem salutis nos diligat jud C a cem

73쪽

as GYMNAsi I TICINE N s Iseem non sequatur, qui necessariis dulcia dulciabus severa miscendo amara vitae dogmata ,

melle cogit invitos sed istine erepti compleantur honesta propositi. Apud scientes rerum loquimur. Res vi tutis est gaudium continere et Secunda diligentia per elaboratum tramitem laculenta dictionis ostendere . Hodie maximὸ

eum mei portio limen ingressa facundia dat parenti exaltasione eloquentiam , quam negat imis genium, eam dicat causa , quod natura non 8 assilii. Macte insignium adolescens virtutum , qui in eano fore pomorum numerum monstras.

Das pellere a Misaeis glaciem , o ad vernum me dictionis invitas. Nam dum quod ιu debes STUDIIS ego impendo laetitiae puto ambo proscimus. Simile est enim rudem instituere , ct ad declamationis affectam re νocare jam desidem . Ex his caeteras quoque Dictiones VIII. nempe IX. & X. non alibi quam Ticini a stas censendum est. Neque Scholas,quae illa aetate florebant Ticini solum Episc.pales fuisse quis credat s nam quamvis telie D. Paullo Ephes. q. ab incunabulis Ecclesiae Scholae illae viderentur in usu , in quibus Episcopi ipsi Grammaticam saepe docebant, ut de vetusta

hujusmodi Ecclesiae Alexandrinae disciplinae docuit Eusebius lib. s. Historiae Ecclesiasticae

cap.

74쪽

Ηis T o R I A P . 37Cap. Io. tamen maiores Sc universales Scholas Ticinenses Ennodii tempestate probant scientiae, quas in his traistatas fuisse eruitur ex allatis Ennodii dictionibus, in qui-- bus non solum de Philosophia, & Grammatica, sed de Divina pagina, & de Iure Civili

agi videtur. Et sor in has Scholas cuna regis privilegio institutas a Theoderico coniici posset , cum non minus erga Ticinensem Urbem suerit ille liberalis quam erga Ravennatensem , ubi Gymnasium Theoderici tempore , BOC-thio , & Cassiodoro sua, dentibus, institutum suisse. resert Rubeus Historiae Ravennat. lib. 3, pag

75쪽

38 GYMNAs II TICINENS Is CAP. V. 'Petrus Pisanus in OB Papiensi Magister

Paνisios accitur a Karolo Magno, Anι ehuius adventum in Italiam forebant Papia liberales artes. In ea celebris

disputatio Petri Pisani eam Jutio Judaeo. Joannes Albinus

Scotus Papram mittitur axarolo Magno ut fabi miores scientias trade. ' 'rer, hocque pluribus

. . batur.

ENnodio, & Boethio vita stinctis regnania

te Τlieoderico, num floruerint Ticini publicae Scholae nobis ignotum. Ipsas desecisse non levem praestat aliquibus conie- sturam irruptio frequens Gotthorum , MLangobardorum, a quibus miserrime devastata Italia omnes sere humani mores silerunt deleti grassante barbarie: sed adhuc sa vientibus bellis ipsas non corruisse nobis sua.dere videtur Paullus Diaconus, qui in Historia

76쪽

HIs TORIA 3'storia Langobard. lib. 6. cap. q. scribit stibCitnibertho, qui regnavit prope finem septimi seculi , floritisse in arte grammatica F licem patruum Fabiani, qui fuit ei iisdem sPaulli Magister ; & ocitavi taculi nobis testis est Alcuinui, qui epistola is . edit. Querc rani. seti Duchesiali pag. Is i I. haec scribit

ad Karolunt Magnum. Dum ego Adolescens Romam perrexi, cr aliquantos dies in Papia regali Civitate demoνaxer , quidam Iudaeus Julius nomiae cam Pctro Magistro habuit diffputationem , scriptam esse eamdem controversiam audivi in e-- Livi ate. Idem Petrus fuit, qui in Palatio Vsνo Grammaticam

docens . Ex quo sonian loco Alcvini Franciscus de Moeteray Historiae Galliae tom.

I. pag. 6oo. editionis I 68 F. adnotavit, Κaro.

Ium Magnum anno DCCLXXIV. misisse Papiam Joannem alterum ex Monachis, qui e Scotia Parisios accesserant, ut stabiliret in ea scholas scientiarum sublimium, quia, ut is gallice inquit. Les aris liberauae 3 forisfient deia, ct A en avois sit venir Pier re Pison, qui tui avolt ensignὸ la grammatre. Quod

evenisse circa annum 769. docet Karolus Egassus Bulaeus Histor. Universit. Paris. ton . 1 Pag. y a. quo tempore Karolus Magnus, li-

77쪽

o G YMN As II TICINENS Isterarum prorsus ignarus, regnare coepit cilin

Karolo Manno fratre suo. Quare probari nequit Quercetani sententia dicentis in indice operum ipsius Alcuini, hunc fuisse Papiae adhuc adolescentem, quum ibi Curia Karoli Magni Francorum Regis adhuc esset; Nam solum anno 774. Κarolus Desiderium subegit, & jam ante acciverat Petrum Pisanum in Galliam, ut ipsit in instrueret. Quo tempore ad Regem fuerunt a Pontifice missi aliqui libri, ut ex Epistola, qtiar extat apud DrIcheseium tom. 3. Historiae Francorum Pag. 7 3. Direximus etiam Excellentisima PraeteI-

lentia Vesra , o libros quaniam reperire po-ιurmas, idest Antiphonate , Respossis , insimul Arrem grammaticam Arsotelis, Dio isii

Areopagitae libros , Geometricam, Oriographicam , Grammaticam , omnes graco eloquio Seriptores, nec non o horologium nocturnam. Nec

propterea , quod solum ad Regem docendum grammaticam fuerit Petrus Pisanus Papix accitus in Galliam, putandum est solum has humiliores artes tunc floruisse in Papiensibus Scholis. etenim ex disputatione , quam Petrus habuit cum Julio Judaeo constat hic suisse locum disputandi de altioribus scientiis. Multo autem tempore docuisse Petrum pisa

78쪽

NIsTORIA. IPisanum Papiae satis probatur ex eo, quod iam senex fuit vocatus in Galliam, ut ex Hi . 1loria Eginardi constat apud Duchesia tum

tom. a. pag. IO2. inquit Eginardus . Gramrmatica Rarolus Petrum Pisanam Diaconum fenem audivit, in caeteris disciplinis Albinum eognomento Alruinam item Dia. conum de Rritannia Saxonici generis hominem, Vixum undequaque doctissmum Praeceptorem

sabuit: apud quem Rhetoricae , ct dialecticae , praecipuὸ tamen Astronomia ediscenda plurimum, o temporis, ct laboris impertivit. Hisce imbutus doctrinis Karolus Magnus ab Adriano primo, cujus virtutes sibi proposuerat imi. tandas, rogatus in Italiam cum exercitu venit, & subacto Desiderio, totaque Italia devicta, postquam rediit Parisios, maximo literarum amore exarsit. Qumnque duo Parisiis advenissent cum mercatoribus Monachi e Britannia sapientiam venalem se habere ja- statues, Κarolus unum ex iis Parisiis retinuit, alterum Papiam transmisit, ut, ibi sublimes scientias profiteretur ; Cujus rei cum pauci nobis antiqui supersint testes , operae pretium

duxi monumenta corona, qui hoc nobis tr

diderunt, colligere, & lectoribus evulgare.

Agmen ducit Notherus Balbulus Sangallensis

79쪽

a GYMNAs II ΤICINE N s Istensis Monachus, ut scribit Goldastus, cuius Historiam Sangallensem, e veteribus Bibliothecis Germanicis erutam , in lucem emisit Henricus Canisius anno I for . ipsamque tom. a. Histor. Scriptor. Francor. retulit laudatus Ducheseius pag. Io7. Notherus ' igitur ad Karolum Crasitim Imperatorem Ludovici

Regis Germaniae filium , Nepotem Ludovici Pii, Pronepotem Karoli Magni , de isto haec

scribit Cap. I. Ommpotens Reg.m dispositor, ordinatorque Regnorum, o temporum, eam imus admirania tua pede erreos, vel testaceos commi nuises in Romanis; alterius non minas admirabilis tua caput aureum per illustrem rarolum erexit in Francis . πιι cum in Otridui Mundi partibus solus rεgnare coepisset, o studia Lie. rarum pνopemodum essent in oblιvione , conti. git duos Scotos de Hibernia cum mercatoribus Iritasnis ad littus Galliae devenire, Virra , ct infatularibus , ct in sacris Scripturis inco parabiliter exuvitos . ini quotidie eum nihil ostenderent et enale ad convenientes emenduraria turbis clamare solebaot. Si quis sapientiae cupidus est veniat ad nos, & accipiat Cain, nam venalis est, apud nos . mam tamen id-cisco se venalem habere proso sunt, quia potatam

80쪽

Η Is To RIA. 3pulum non gratuita, sed venalia mereari ἡ-derunt 3 uti velfapientia sicut cateris rebus coemendis eos inritarent, vel sicut sequentia probant per tale praeonium in admirationem verterent, se stuporem . Denique tandi. eon. clamata sunt i , donee ab admirantibus, mel fanos illos putantibus ad Karoli Regissemper amatoris, ct eupidis isapientiae perlatafuissent . sub omni releritate ad suam eos praesentiam evoca os interrogavit, s verὸ uti Afama congerit sapientiam secum haberent. dixerunt, o habemus eam, se in nomine Domini detnὸ quarentibus dare parati sumus.

δώi cum ingusisset ab illis, quid pro ima per

rent, responderunt: uca tantum oppartuna, ct

animas ingeniosas, se sine quibu s ista peregrinario transigi Honpotes alimenta, is quibus tegamur . .mo ille percepto ingenti gaudio replerus , primum quidem apud se utrumque parvo

tempore tenuit; postea vero, cum ad expediariones bellicis urgeretur, unum eorum nomine Clementem in Gallia residere praecepit, cui opueros nobiligimos, mediocres infimos satis multos emendavit, se eis prout necessarium habuerunt victualia ministrari praecepit, habi-eaculιs opportunis ad habitandam deputatis. Alterum vero in Italiam direxir , cui est Monaste