Opuscula academica medica et philologica collecta, aucta et emendata

211쪽

phagu8 nerVusque octaVi pariS recurrens, a l Bnteriorem illius parietem repen8, angulum, quem Sternomastoidei musculis crura efficiunt, incisione ab exterioribus partibus ad interiores, minime autem, ne, qui Subius jacet, musculus sterno - hyOideus laedatur, ab inferiore parte ad superiorem usque ducta, ulterius diffindit. Vulnoris hujus labia, nunc obiusis uncis caute in contrarias partes diducta, Osserunt satis magnum Spatium, per quod OeSophagus Sine omni me

poteSt. Exper. LANGΕΝBEcK1Vs denique nox issime odito libollo de simplici eaque fusa calculum secancti rasione )comprobavit maximam utilitatem vinculi arctissimi inter anatomen corporis humani et chirurgiae usum intercedentis, cum noVum locum demonStraret, quo sectio calculi lateralis commode institui possit. Nolo hoc loco ea occupare, quae in sequentibus rectius 1ο- cum in Venient Suum, cum de urinaria vesica, calculorum frequenti domicilio, sermonem instituero. Neque Vero Silentio poSSum praetermittere egregium laborem Clar. ΛNDR. BoΝΝ11 , quo luxati ossis humeri repositio ex accurata partium adsectarum descriptione mirum in modum adjuta est '). Nam non solum summa eum diligentia descriptae sunt Variae viae, quibus elabi potest e cavitate sua caput ossis humeri, sed etiam musculi atque ligamenta, quae partem illam firmant moventque, ad naturam Sunt depicta , ut, si omnia haec animo probe infixa servat

13 π

212쪽

chirurgus , prUSpero cum successu repositurus sit OS humori luxatum. Quodsi contrarium evenerit, aliae causae huju8 Sinistri eventus accusandae erunt. Tale exemplum anno Superiore viro, artis chirurgicae portit88imo, EHRL1cH1ο , Occurrebat. Rusticus admodum torOSIIS, Vegetaque aetate, opem illius implorabat de humero, qui ante plures annos exCiderat. Multa iam pericula, os reducendi, facta dolores excitaverant acerbi8Simos, libero articuli motu non restituto. Λdmovebatur machina, a S, 1 ΝYo , celebri

artifico, ad artus reponendos publici juris facta, cujus

quanta vis Sit ad extensionem luxatorum efficiendam, intelliget is, qui mechanicam ejus novit construetiOnom Sed tantae hae vires nihil promoVerunt. Consului equidem, ut ea via incederetur, qua Omnes luxationes, Vel maxime inveteratae, curari p088e a Jos EPH. FLAIANio adseverantur I '). Lotiones et fotus calidi diu adhibebantur, ut partes adsectae relaXctiae, ad extensionem sustinendam aptiores redderentur. Sanguis dein detrahebatur ea copia, quae animi deliquium inducebat, et dum hoc patiebatur aegrotuS, repositionem moliebatur EΗRLicuius. FrustrR: nnm immotus restitit humerus. Idem et Exper. EcKOLDΤο accidit. Quae quidem anatomes chirurgicae specimina, pa88im extantia, et pluribus adhuc facile augenda, nisi Verendum, ne nimium longus sim, si in unum quasi SySiema cogerentur, haberet profecto, aut egregie fallor, chirurgus magnum artis suae adiumentum.

Facili negotio potorat o tali libro intelligi, quaenam

chirurgiae partes anatomes face adhuc sint illustrandae. Equidem in hac scribendi opporti initate conabor

213쪽

veSicam urinariam, Variis morbis operationibusquo chirurgicis obnoxiam , ita pertractare, ut pateat, quam necessaria sit ad illos morbos recte tractandos Anatomica partis hujus et adjacentium cognitio. y e s i o a u r i n a r i a. Cum Vesica urinaria, cujus posteriorem inprimis faciem praeclare, uti solebat Omnia, BERN . SIEGFR. ALBINVs annotat. academ. libr. IV. tab. 3. ) , muscularium autem fibrarum Strata Io. Do Μ. SANTOR 1Nus tabidae M II. anaton ι. posthumae edit. a Micii. GI-RΛRDo. Parm. 1775. f. tab. XV. ) optime repraesentavit , pro aetatis et repletionis diversitate situm et figuram immutare soleat, Variaeque partes in Visceris illius vicinia repositae sint, quarum Vulneratio maxima incommoda parit, non potest non Summa utilitas in chirurgum, hujuS Visceris morbOS manu Curantem, ex anatomica Vesicae urinariae partiumque adjacentium cognitione redundare. Quamobrem ii, qui calculorum VeSicae Pecte Secundorum Viam ac rationem

monstrare conati Sunt, e quibus ΗΕΝΗ. FB c. LE DR,N Parallele des di erentes maniares de tirer ω pi rehors de la Messia. a Par. 1730. 8.) et Io. CoΝR. MART.LANGEN BEcKr Μ libr. laud. nominare lubet, hujus Vi -

sceris et, quae illud cingunt, partium situm iconabuS

Haud scio, an alienum sit a meo propoSito, omnidomnino, quae ad anatomicam Vesicae urinariae adjacentiumque partium deScriptionem pQrtinent, hoc loco eriponere, quippe cum haec hujus argumenti tractatio anatomico potiuS, quam chirurgo relinquenda eSSevideatur, cui haud dubie haec scire sufficient. Sita est VeSica urinaria pone Ossa pubis extra sines periiο-naei, quod ip8am a Superiore et posteriore tantum Oh

tegit parte. In maribus posterior Vesicae paries incumbit intestino recto , in feminis vaginae , atque iumhisce partibus mollibus, tum ossibus illis, quae n

214쪽

pube cognominantur, adhaeret tela cellulari paululum laxa. Qui quidem hujus visceris situs in universum

obtinens paululum immutatur, ci in aut urinam Continet , aut ab ea exonerata est. Illa enim si obtinoi conditio, surgit VeSica et Verticem attollit ultra ossa pubis, in quorum contactum arctiorem anteriori facio quodammodo ruit. Sed ubi evacuata est, tunc Subsidet iterum et veluti lassa in intestino recto recumbit. Neque Vero situs Vesicae solus, sed etiam figura et magnitudo pro aetatis et constitutionis diver8a ratione Variat. Nam primis aetatis annis cylindri potius forma gaudet, et Supra ossium pubis marginem Vertice suo non multum attollitur. Qui igitur tunc figuram refert, cujus amplior atque obtusior apex ab anteriore et posteriore parte paululum compreSSUS, RIateribus autem, praesertim in iis, qui diu urinam retinere solent, magis extensus sit. Ab urina maximam partem aut penitus evacuata collabitur, et quae a CAΜPERO , BELL1o atque SANDI FORTIO PepYROSentataeSt, formam Sumit triangularem, quae collo Vesicae obversam basin paulo excavatam habet. In hominibus calculo laborantibus haec Vesicae urinariae figura immutari solet: ubi enim calculus haeret, ibi ob perpetuum stimulum et fibrae musculareS contrahuntur, et totius ''parietis crassities augetur. Talibus quoque hominibus in universum solet Vesica admodum etaigua

A posteriore atque inferiore Vesicae parte Supra ejusdem collum, quod infundibuli formam refert, hiant duo ureterum ostia, pollicem dimidium a se invicem distantia, quorum canalium adminiculo urina e renibus in vesicae cavum stiliat, inde per urethram, ecolli apice ortam, contrahentibus 8eSe VeSicae muSculis, effluens. Vrethrae, in feminis brevioris atque rectioris, in sexu potiore contra ea longioris angulumque cum vesicae axi formantis, initium una cum collo Vesicae, unde originem traxit, circumdata et quasi

215쪽

munita oSi glandula prostata, cuju8 craSsissima pars intestino recto incumbit. Liberata a prOStaiae amplexibus urethra libere nec alii parii nupta per pollicis sero longitudinem ad bulbum a sque et corporum

caVernOSOrum initium extenditur. Pariem posticam vesicae et superiorem proStatae Occupant in maribus vesiculae seminaleS , quae SenSimSen Simque extenuantur, tandemque Cum Vasis deferentibus , per po8teriorem VeSicae I arietem trunSVerso et

serpentino itinere decurrentibus, Sub angulo admodum acuto junguntur. Haud levis momenti res videtur esse, quod Sinistrum Va8 deserens alitus, quam dextrum, tranSVerSam viani ingreditur, eamque ultra Sinistri Vesicae lateris sines extendit. Angusta admodum oriscia ductuum excretoriorum seminis hiant ad latera prominentiae illius oblongae, in quam, caput gallina-ginis nuncupatam, desinunt striae duae elatiores, perureterum orificia transeuntes. Quorum quidem Omnium cognitio summopere necessaria est chirurgo. Saepe enim incidunt tempora, quibus ejus auxilium contra morbos in hisce partibus sedem figentes eosque haud raro atrocissimos efflagitatur. Urinae, ut hoc utar exemplo, proflu tum Variae causae ) imminuere ita, ut illud non nisi guttatim et cum Vehementibus doloribus eveniat, penitu8que SuΡΡrimere possunt. Quam ob rem aut illud impedimentum , nisi a continuo urinae adsutau praeter modum extensa Vesica inflammatione corripi, in gangraenam abire mortemque inferre debeat, removendum , aut nisi seri illud intra brevissimum tempus po8Sit, urina educenda est. Id solet commodissime catheiere perfici, cujus applicatio in feminis quidem

l) A paralysi vesicas ortam aliquoties hanc urinas suppreS8ionem indeque pendentem ingontem hujus visceris extensionem ObServa it T. PVRTON. Vid. Med. and physic. Durn. 1801. I Let II FELAND's , ScΗREGER's etc. Iourn. d. audiand. Litter. 1802. Febr. P. 178.

216쪽

ob commemoratam urethrae et breVitatem et rectum

itor haud multa dissicultate laborare, in mRrihus au

tem , quorum longior urethra cum COIIO VOSi Cne augulum ossicit magis minusque obtusum, quique eo magis ad rectum accedit, quo plenior esse solet V e Sica, ob hanc ipsam causam dissicilior esse solet. Alienum estni, hoc loco, omnes enumerave res, quae hisce dissicultatibus a natura ipsa provenientibUS accedere, Atque

catheteris applicationem penitus impedire, aut, ubi

tundem summa cum Virium intentione essicitur, periculi Sam , quin perniciosam reddere pOSSunt. Tum O-TeS , HX inflammatione aut ulceratione Vesicae φη) aut Urethrae Orti , Varices Venarum haemorrhoidalium 'in),

humor acris, qui Vesicae collum occupavit, idque spastice contrahit' '), glandula proStata praeter modum aucta atque indurata' ), cathetori possunt impedimenta Obricero nulla arte SupeΓΩndR.

U ὶCGe. Lips. 1767. 4. ubi et icone selegante tumores illi Oxpressi conspiciuntur. Similis tumor aderat in sesica SpallanZanii , qui in sinistro pariete haserebat, aperturamque urethrne ita comprimehat, ut non nisi foramen exiguum relinqueretur, Per quod urina stillare potorat. Vid. ligem. med. Annal. 1803. r. p. 287.13ὶ Tale exempIum Iogi nuper: nam cum urinase profluVium RΙiquamdiu Cessasset, chirurgusque, de Vesicae ruptura I1aud temere, metuens, Cathoterem frustra adpllicasset, tandem, instrumento pisuIο rudius intruso magnaque sanguinis Vi Per urethrism OVacuata , urinae Iibera sexcretio restituebatur. UndΘ recte con-LIuSit chirurgus , tumorum haemorrhoidalem impediti urinae ProfluVii causam fuisso, quam cathoteris immissio priu, tolIere haud P0 texist, quam cum instrumentum Varicis ParietΘS 13 Cerasset. Vid. simile exemplum, quo post sanguinis Q Vulnere facto PYO-nu tum urinas suppressio toIlebatur, in L ODERI IOurn. f. d. tr. Gebursse. u. gor. Heil . III. 4. 1 Ejusmodi exemplum obsorvavit VERBEnc Knosis in ACt. SOCiet. BruXeIlens. To. I. p. 1γγ - 187. a materia scabiei ad vesicae orificium delata, idquo ita constringonio, ut catheter introduci Picti Θ non posset. Versionem hujus obsorvationis vernaculRm dedi in SammI. aufer L Abhundi. f. prahi. Aerrie. B. xx. p. 270 Ss. SAM. GLI. VOGEL Versu . ein. med. practiSch. Beobachi.

217쪽

Cum iter, quod urethra in maribus intra origi

perficit, nec omni aetate, nec in omnibus omnino hominibus idem sit , sed quo arcus ossium publS nunc major, nunc minor , atque Vesica urinaria intestinum que rectum saecibus magis minia Sque repletum atque diStenSum est, eo magis incurvatum , facile est ad intelligendum, cathetoris immissionem, nisi ipsius rostri cur aturam adapta eriS cur Aturae urethrae, sa-cile procudere haud posse. Quam ob rem chirurgi magni nominis, qui ccticuli secandi rationem ad majorem perfectioni8 gradum perducere Studuerunt, etiam Optimae catheterum formae excogitandae animum adverterunt ψ'). ΡΕΤ. C,ΜPΕΗ s quidem commoda et incommoda catheterum, R RAV1ο , C11ESELDE Νο et Si In Pio inventorum , icone repraesentaVit, hanc rem apprime illustrante δ'). Perspici inde potest, in hominibus adultis rostri curvaturam haud adeo magnam, rostrumque ipsi i longitudinis modicae esse debere, nisi instrumentum, dum introducitur, magnOS ΡΥΟ- creare doloreS, atque dum in vesica relinquitur, hujus evacuatae atque collat Sae parietes pressione sua laedore debeat. Cum homines, qui calculo laborant, aut quibus ren alteruter ut Cere consumtuS QSt, VeSiCamurinariam admodum parvam habeant, hi haud dubio ab applicatione catheteris, longo rostro instructi, inprimis cum Vi quadam in Vesicam impulsi, laeduntur. Neque Vero utile est tale instrumentum ad in Vestigandum calculum, quippe qui sese iactui eius Saepissime subtrahit, inceriumque relinquit chirurgum, uirum Symplomata, de quibus aegrotus Conqueritur, a Calculi praesentia, an ab alia causa sint derivanda. Si denique aut ulcus Vesicam male habet, aut Suprema

218쪽

hujus visceris pars inflammatione correpta est, doIoreSatrocissimi ex catheteris nimium longo rostro origi

nem trahent Suam. 1

Neque Vero forma solum catheteris ad anatomicam partium harum, quae urinam et continent, et educunt, cognitionem comparanda est, sed hac ipsa opus quoque e8t ad inStrumentum per omnem urethrae

decursum in Vesicam ipsam feliciter et facile introducendum. Monitum enim jam est, quo magis repleta sit vesica ab humore intus contento, ac quo mctgiSintestinum rectum turgeat a faecibus, eo propiuS IN gulum illum, quo urethra cum Vesicae collo coit, ad recti anguli rationem accedere, eoque difficiliorem esse catheteris immissionem. Itaque omnibus relictis

clystere a Viis educenda, aegerque in dorSO reponendi 8 est, quo Ve8ica onere Suo ab ossibus pubis recedens inque intestinum evacuatum reclinans Obtusioremessorinet cum urethra angulum. Dupleta autem via

est, qua catheter in maribus applicari potest, quarum altera, magistro ariis dignior habita, instrumentum ita in urethram demittit, ut convexitas rostri pubi

obversa sit. Quodsi rostri apex iasque ad Vesicae collum perVenit, coles adducitur, ut ne interna urethrae

superficies plicam efficiat, ad quam catheter allidens vel dilacerationem producat, Vel ab ulteriori progressu impediatur. Quo facto catheteris manubrium, quod

nunc Perinaeo adVersum est, motu quasi rotatorio ita

invertitur, ut illud umbilico, simulque instrumenti

apeX, qui antea deorsum spectaverat, arcui ο8sium pubis obVertatur. Usu atque exercitatione praeteranatomicam partium harum cognitionem Opus est, nisi hac encheiresi nocere magis, quam prodesse Voluerit chirurgus. Quam ob rem equidem alteram praetulerim cathetoris in Vesicam immittendi rationem, qua concaVa rostri pars VerSus pubem, gibbosa Versus perinaeum Spectat, manubriumque prius abdomini opponitur, a quo sensim Sensimque remotum, leniterque

219쪽

per urethram propulsum, tandem Superato Brcu Ossium

pubis 'in vesicam demittitur. Nullo tamen modo hac via incedi potest, cum abdomen nimis prominet aut animia pinguedine, aut a vesica urinaria nimium in

Sed possunt incidere tempora, quibu8 Catheier,

quamcunque instrumenti sormam , qUemcunque corporis

situm vel exercitatissimus elegerit chirurgus, in Vesicam demilii haud potest '). Itaque si metus urget,

ne Vesica ultra modum exten8a Vel rumpatur, Vel

gangraena adficiatur, alio opu8 erit auxilio chirurgico, cu jus ope VeSica ab onere, quo opprimitur , possit

liberari. Punctionem intelligo. Cui perficienda o tria

loca adsignata Sunt: SiVe enim per perinaeum, SiVeper hypogastricam abdominis regionem, siVe per intestinum rectum intrusa in Vesicam acus triquetra urinae exitum parat. Si perinaeum eligitur a chirurgo , paracenteSin Vesicae urinariae inStituturo, acus, nisi prostata nimium indurata, arteria e perinaei laesa fuerit, sine ullo incommodo intra vesicae collum locumque , quo in eam uretereS inSeruntur, VeSicam aperit, ab initio direcὶionem, axi corporis reSpondentem , Sequens, paulo poSt ab hac via paululum extrorSum fleria, ut proStatae VulnuS QVitetur, tandemque iterum ad Vesicam vergens. Quae quidem instrumenti directio nisi diligenter observetur, aut in VeSicam plane non penetrat acus, aut, dum hoc sit, partes laeduntur, quarum integritatem chirurgus Studiosissime debet servare. Cum enim instrumenti apex nimium VerSus exteriora propellitur, aut Vesicam intactam relinquit, aut uretere discisso urinae in telam cellulosam, quae inter partem urethrae membranB-ceam , atque intestinum rectum reperitur, efflurium, inflammationem partium in perinaeo Silarum, Θique

220쪽

abscessum, qui ab urina contenta cognominatur, ossicit. Acus autem triquetra ab initio Statim magis versus interiora propul8a, glandulam proStatam, VerSUS POSteriora , aut VesiculaS Seminales aut intestinum rectum vulnerabit, VerSUS anteriora denique nimis obliquo ductu propulsa, Spatium intra urinae Vesicam atque pubis ossa relictum intrabit, aut partem urethrae membranaceam findet, quale exemplum C, R. BELLIVS

l. l. Vol. l. p. 249.) observavit.

Ut vesica eo certius ab instrumenti mucrone attingatur, integumenta communia inde a membranacea urethrae parte VerSUS anum Sectione, pollicem unum

cum dimidio longa, ita dividi volunt, ut vulnus, dimidium a rhaphe pollicem distan8, cum hac Semper parallelo cursu progrediatur. Per diducta hujus vul- noris labia sacile detegi poterit VeSica urinaria, nec metus est, inprimis Si ditio per anum immisso instrumenti apeta regitur, ne ureteres aut Vasa deserentia laedantur, Sed VeSica semper ad Iasus sinistrum glandulae prostatae et paulo Supra eam at evitur. Verum enim Vero haec uriniae per punctionem detrahendae methodus cum neque in semini8, neque in maribus, quorum pr0Stata indurata magnopere intumuit , aut Vesicae collum inflammatum, aut pinguedinis nimia copia in partibus vulnerandis accumulata in ' est, adhiberi commode po8Sit, coeptum eSt, ex quo ratio, a Petro FRANK1ο iam commendata, calculum eveSica per Vulnus regioni hypogasiricae insictum eximendi , oblivioni seculo proxime elapso erepta denuo fuit, eodem loco puncturam Vesicae instituere. Acus triquetra brevior nunc esse et poteSt et debet, quam ad puncturam per perinaeum. Nam vesica distenta ultra Ossa pubis sese extollit, musculiSque abdominalibus ita sese applicat, ut acu S apeX, divisis muScu-

dato.