Opuscula academica medica et philologica collecta, aucta et emendata

181쪽

hum Vaccinο - Variolosum inocularet, eruptionem pustularum Suppurantium, Variolis simillimarum, eo frequentiorem deprehendebat, quo plures aegroti simul aderant, Variolis insitis decumbentes hin q). Idem Han-

quae EVANS , chirurgus t et Hyensis, publicavit. Is

euim, cum uno eodemque tempore Variolas morbumque Vaccino - Variolosum hominibus in8ereret, qui saepe eodem contubernio utebantur, reperiebat, dimidio plureS Regrotos eruptioni VBCCino - Variolosae obnoxios factos fuisso/φ'). Materiam ipsam, quae inoculationi Variolarum Vaccinarum inservit, et a JΕΝΝΕno hujus SympioinctiiS cauSa accusata est' '), ab hac suspicione Iiberandam esse, probare Videntur cum quae in hanc rem protulit IV00DV1LLIVs yφ'), qui eadem materia, quae in hospitio pustulosam produxerat eruptionem,oxira illud alios inoculavit, in quorum corporibuS praeter Variolam Vaccinam nullae aliae pustulae Oriebantur , tum ea, quae in Ex ΛΝ si1 inoculationibus observare licuit, cui ΙΕΝΝΕRVs ipse miasma VaccinOVari Olosum tranSmiSerat. Quae hucusque attuli, ea magis adhuc confirmantur aliis Woo DUILL 11 eAperimen ii8 , quibu8 conStitit, neque a miscet a partium aequalium naiasmatis Variolosi et Vaccino - Variolosi Vulneri facio in Sita, neque tunc, cum duobus VulneribuS, pollicem a se invicem distantibus, alteri vitaSma Vn-riolosum, alteri mictSma Vaccino - Vari OlOSum uno QO-demque tempore in oculatum est, immutationem morbi Vaccino - Variolosi productam fuisse.

118) Continuation os facis and observat. relatinge to the VariOIaΘ VRC- Cinise , P. T. ubi contendit, asina Vaccino - VariOIosum, quod ejusmodi eruptionsem produxit, varioloso intasmate fuisse mixtum et Huasi inquinatum.

182쪽

Ab hisce duabus de origine eruptionis vaccinο- Variolosae sub8equentis opinionibus recedit illa, quam ΡΕΛΗso Nus protulit δ'). Etenim is putabat, Verummiasma Vaccino - Variolosum interdum aut ob peculiares dispositiones Oeconomiae corporis humani, aut obessectus rerum quarundam e ternarum, quarum ViS et

potestas in hujus ipsius miasmatis naturam nobis incognita adhuc est, ita immutari posse, ut morbum producat, Symplomate uno Vel altero a communi ejuS-dem decursu abludentem. Addit his observationem de insante bienni, cui cum morbus Vaccinο - Variolo-

Sit S cum mAteria e Vaccae ubere desumta insertus eSSet,inacu Iae illae rubrae in cute effloruerant, de quibus paulo post dicturus sum. E quo insante morbus idem cum ad multos alios insitione translatus esset, horum plurimi, plane nullis rubris maculis in conspectum prodeuntibus, eruptione pustulosa, VariolaS reserente, corripiebantur. Haud scio, an ad hanc ΡΕΛnso NI Sententiam firmandam faciat Exper. ΚΛPH1 ObSerVatio, qua ab omnibus aegris, quorum pia Stulae VaCCinO- Variolosae vivide rubro circulo erysipelaceo cinctae erant, hanc eruptionem subsequentem abesse Vidit. Tertium denique symptoma, quod ad ipsam morbi vaccino - Variolosi naturam haud pertinere Videtur,

adeoque raro occurrit, Osserunt maculae rubrae, morbillis sero similes. Id observatum bis a IENNgno h in)accuratius ab illo descriptum non eSt. ΡEARSON A autem, qui in viginti aut triginta aegrotis unum deprehendit , his maculis notatum, testatur haS maculaSe88e magnaS, rubras, tactuque durioreS, ac paucam aut plane nullam lympham, et nunquam pu8 fundere; eXanthema ipsum, sive durationis brevitatem, siVe

effectuum lenitatem spectaVerimus, praecipua medico rum attentione haud egere. Easdem maculas et non-

183쪽

nunquam Lipsiae observatas fuisse noVi. duasque, duorum fere pollicum magnitudine, in brachio infantis, Variolis Vaccinis correpti, conspexit SYBEQVs ).

f. 4.

DFerentiae inter morbum Maccino - variolosum et Naristas intercedent .

Varia sunt, quibus uterque morbus , insitione inprimis communicatu S, multum a se invicem recedit. Νam sive febris rationem, sive pustularum formam, sive piariS contenti conditionem, sive contagii subtilitatem, siVe denique cicatrices respexerimus, habebimus Sane mRAime notatu dignas utriusque morbi disserentias. Ac febris quidem Variolosa, nunc Vehementior, nunc lenior, Semper tamen, si cum febre VaccinO- VariolOSa comparax eris, mulium intensior, praecedit eruptionem macularum rubrarum, Sen8im in pu Stulas abeuntium; contra ea nulli motus febriles notabiles in hominibus, morbo vaccino - Varioloso insectis, ante

diem quintum ObServantur, quo jam morbi praesentis certissima Vestigia in loco insitionis conspiciuntur. Febris Variolosa plerumque horis meridianis invadit

aegrotos ; febris Vaccino - Variolosa finitum accessionis tempus non habet, nunc primo mane, nunC VerSUSVeSperam, nunc media nocte, plerumque tamen VeSΡΟΥ-tinis horis accensa. Febris Variolosae Vehementiam aut ab anni tempestate, aut a morborum cum VarioliS grassantium, inprimis febris stationariae, quae Vel catarrhalis, vel inflammaioria, Vel nerVOsa eSSe Solet, natura maximopere Variari constat; horum autem Omnium nihil, quantum quidem hucusque Observare licuit,

184쪽

valet ad febris Vaccino - Variolosae vim vel Ieniendam vel intendendam.

dulo tanquam e basi emorescunt. Illae, ubi frequentissimae erumpunt, Solent conssuere invicem ; hae semper discretae reperiuntur φη δ). Illae, ubi a so invicem distinctae fuerunt, et crustulis obducuntur distinctis , harum, quamvis discretarum, crustae in i-cem quasi consuunt. Illae rubore, qui quo propius ad apicem accedit, eo magis languescit, tanquam Vallo

quodam circumseptae conspiciuntur; harum rube locum coeruleo aut livido colore intermixta est. Illae per omnem omnino corporis Superficiem dispersae, hae in loco insitionis tantum conspiciuntur. Illae exiguam foveolam in apicibus conspicuam ostendunt ad OctaVum usque diem, quo ab intus contenta materia

mare Solet; hae majori, eaque infundibulis ,rmi 1 ovoa

instructae Sunt, nec unquam, fo ea licet ex anescente,con eXam, Sed potius plani8culam, inaequalem Superficiem, visui os serunt. Quae cum sint communi Omnium ObserVatorum consensu firmata, haud Video, quid sibi voIint Excell. ΗΕssΕRTVs atque ΡILGERVS, Cum hanc disserentiam inter morbum Vaccino - Ariolosum et Variolas intercedere affirmant, ut pustulae VaccinO- Variolosae apeX plane non depressuS Sit, quales e8SeSOleant apices Variolarum prius, quam in Suppurationem abierint in '). Ρustula autem Vaccino - Variolosa , in loco insitionis enata, quamquam tunc, cum inoculatio punctura efficitur, magnam similitudinem alit cum variolis sic dictis verrucosis aut etiam umbilicatis,

185쪽

tamen, si ope vesicatorii morbus inseritur, Varia ossori discrimina, quae omnium diligentissime observavit,

ObSerVataque accurate descripsit Cel. Os1ΛNDER. Ρrimum enim princIplum ulceris 11181tionis Offerre in i ariolis tuberculum rubicundum, in vaccino - Variolis autem maculam albam, Omni con 'exitate destitutam, apta iliae parvae aliquo modo similem. In pustula Variolosa primo tuberculum rubicundum , ΡOStea autem in tuberculi apice foveolam efformari ; in pustula vero

simque cingi a margine elatiore, qui diebus proximissossa quasi circumvalletur. Ρustulam Variolosam inte gram repleri pure, contra ea in medio ulcere Vacci O- Varioloso cutem, uti in carbunculo, emori, cujus rei Iuculentissimum signum in maculae albae, Sensim Ia-iescentis , paulo Ρ08t Coeruleae, a Cute Sctna Separatione repositum sith β). Pus in variolis o fluido maxime pellucido, aut etiam sero lactis simili, Sen Sim in Opacum, albidum, quin et flavum, spissiorem denique liquorem transeunte, efformatur; lympha autem, quae pu8tulas Vaccino - VariolOSAS replet, usque ad prima circuli rubri, basin earum cingentis, Vestigia Semper pellucida, nunquam sere, donec omni inflammatione periphorica Sublata, et toti pustulae superficiei crustula inducia fuerit, ad Veri puris naturam accedere, Sed pellucidam Semper manere atque aquae aut seri IIuiditatem conSerVare solet in '). - 'us Variolosum diutius corruptioni resiStit, quippe quod post septem, quin

octo annorum Spatium efficaciam retinet Suam; materia, contagium Vaccino - VariolOSum continente, intra paucos die8 Vim ac potestatem amittente omnem λ - Τ). Pus Variolosum odorem Spargii s milem ei, qui e pin-

186쪽

guedine corrupta eAhalat, aut e pure Spinae Ventosae, atque in libero etiam aere atmosphaerico Sensibilem. Lympha Vaccino - Variolosa in aere Iibero Omnis odoris expers e8t, Sed intra Vitreas Iaminas conclusa, edit, dum effica Iam con8erVat Suam, Odorem hydrogeneo

sulphureum k β). Confugii subtilitas longe maxima est in Variolis,

contactu opus habet ad morbum propagandum, Sede Iuviorum VI quoque disseminatur ' hoc non

solum contactu eget, Sed praeterea etiam necesse PSt, ut Iocus corporIS, quem mict8ma VACCIDO - Vam OIOSum

contingit, laesam habeat cuticulam. Certe haec est

plurium med Icorum, quI de VarIOlIS VRCCIDIS SOPIpSerunt, sententia in δ'). ObServatum enim e8t, aegro 108, quibus morbus Vaccino - Variolosus felicissimo cum succe88u in OculatuS erat, quamquam aut cum aliis,

neque illo morbo neque Variolis unquam correptiS, eodem cubuerant Iecto φδ'), aut alio modo iD veneni illius viciniam Venerant, tamen ab infectione omni prorsus liberos mansisse. Id inprimis tum maxime mirandum, cum aliquando, teste GRAYο, morbus Vaccino - Variolosus, ab ipsis VacciS contractuS, tantR Vehementia esset, ut per tres et quod e currit, septima-

empla adferuntur, quaΘ hanc contagii Variolosi Iate sese dissun- dentis subtilitatem, Iuculentissime probare Videntur. 130) JEΝNERVA, libr. est. p. 48. Vers. germ. PE ARSO IN Unferauchun-gen Ptc. p. 56 SS. BALLII ORNI s et STRO MEYER Iraile etc. P. 63. alii. 131) WοοD VILLIus narrat exemplum infantis, nequct Vari OIis, nequo morbo Ua cino - vario Oso adhuc obnoxii, cum parentibus et Datre, quibuscum Variolao Vaccincto inoculatione communicatae erant, uno eodemquΘ Iecto noctes transigentis, nec inclo infecti.

187쪽

nas medici auxilio opus esset ad morbi Vim coercendam , emuriaque foetidissima totam replerent domum in ' ). Qua quidem contagii tarditate essicitur, ut inoculatio morbi Vaccino - Variolosi quovis tempore in-Stitui queat, nec metuendum sit, ne , quod in Variolis Iocum liabet, epidemiae Vaccino - Variolosae inde Oriundae ansa suppeditetur 'δ δ). -- Miasmatum porro et Variolosi et vaccino - Variolosi disserentia, si subtilitatem re8pexeris, cernitur in eo, quod illud uni corporis loco applicatum, per omnem externam, quin et internam corporis supersi Iem diffund1 atque exanthema protrudere puStul0Sum; hujus contra ea vis arctis Ioci insitionis limitibus conclusa contineri ibique tantum puStulam unam Vel paucas generare Solet. Cicatrices denique gravem adhuc disserentiam intor

utrumque morbum const1tuunt. Nam Variolas constat

cicatrices relinquere, quae Saepe omnem pulchritudinis decorem deturpant. Variolae autem Vaccinae nullas omnino gignunt cicatrices, nisi perVersa pustulae Vaccinο - Variolosae tractatione ulcera fuerint orta phagedaenica et adVersus omnem rebellia curationem. Hae autem cicatrices in insitionis loco tantum for

mantur adeoque, cum hic ita eligi possit, ut illae adspectui subtrahantur, pulchritudinem minime infestant. Quam ob rem praeserenda esse omnino Videtur inoculatio morbi vaccino - Variolosi insitioni variolarum tantopere hucusque celebratae. Sed magis adhuc nobis commendabitur morbi vaccino - Variolosi in oculatio, si et aliorum adhuc commodorum rationem habuerimus, quae illa adferre dicitur. Sed de his paragrapho proxima.

188쪽

Commoda , cum inoculatione morbi vaccino - variolosi

Cum soleant patroni cujuscunque rei in hoc semper elaborare , ut Omnia omni studio conquirant, quae ad rei istius utilitatem demonstrandam aliquo modo facere possint, haud mirandum est, et morbum VRC- cino - Variolosum eandem Subiisse sortem. Nisi igitur iniqui judices esse Velimus, repetitis experimentiS Curiose ea omnia subiiciamus, quae in commendationem et laudem morbi Vaccino - Variolosi ab eius patronis dicta sunt. Vereor, ne plura deprehendamu8, quae aut experientiae repugnent diligentiori, aut quae morbo

illi plane non peculiaria et propria, Sed cum Variolis

dorum delectus haberi debeat. In oculatione enim morbum illum communicabant cum hominibus debilibus robustisVe, infantibus aeque ac adultis, Omnium vitae conditionum, omni tempeState aeri8que temperie, nullo diaetae regimine observato, quin et sub ipsa Variolarum malignarum aut morbillorum IN KLER L c. p. 103.) epidemia, nec unquam ObSerVctia Sunt Symplomata metum incutientia 'δ q) , ne febris quidem

134) Comparationsem Vario arum si morbi vaccino - Variolosi PIuros instituerunt, e quibus et Til OB NTONVM Vid. noniseur an V111. no. 32o. et HENR. JENNERVM eber die Kuhpoclen, ein flet etc. p. 27.) laudare sufficiat, qui Praecipua momenta, in variolis obserVanda, indicarunt, et quid in quolibet momento illis morbus Vaccino - Rriolos IS praestet, ex adVersa Pisginis

189쪽

intensioris insultus δ'). Qua in re adsentientes habuerunt et illustr. Z1EGLERVΜ , qui infantibus , per

longum tempus tussi ferina excruciatis, Optimo cum Successu morbum VaccinO - Variolosum inseruit, nec incommoda inde ulla remanere observavit ΤΦ Τ), et Exper. LAVΛΤΕRVΜ Α- '), qui insantes dentientes debilesque a die vitae decimo quinto u8que ad annum aetatis septimum inoculavit Optimo cum eVentu. Nec ego harum obserVationum VeVitatem negaVerim, aut ios Ionos morbi insiti essectus parVi existima Verim, sed id tantum monendum eSSe puto, enumeΓuta Commoda non solis Varioli S Vaccinis competere. Nam et

interdum Variolae, insantibus dentientibus insitae, neque febrim, quae dentium eruptionem comitari solet, intendunt, neque aliud producunt Symploma graVe, testibus multis, e quibus G1R1ANNERVΜ liceat laudaro δ'). Quae quamquam VeriSSima Sunt, tamen variolarum insitionem, quae interdum, vel optimis sub auspiciis instituta, infelicem exitum habere solet, iis infantibus dentientibus adhibere ViX tutum puto , quibus dentes cum difficultate et convulsionibus vehementibus prorumpunt. Quid i quod, si optio mihi daretur inter infantem dentientem, ac illum, qui ab onini

delatium prorumpendorum molimine liber est, Variolas quoque VaccinctS POSteriori inserere consultius habe rem. Quamobrem C. ois N mem. Sur la NaCC ne

etc. an IX. 8.) imprudentiae reum facit illum, qui

inseruerit. Sed si variolosi contagii periculum instat,

ob metum, ne Variolis obnoxius fieret, variolosum Maiasina inserebatur Optimo cum Successu, retulit MACDONALDUS I. C.

190쪽

aut alia urgent tempora, tunc hisce dubitationibus locum nullum relinquendum esse, facile intelligitur.

Dein contendunt, Variolas insitione productas majore cum periculo conjunctas esse tunc, cum aliis morbis, aut certi8 humanae constitutionis ad morbos dispositionibus accedunt '' ') ; Variolas contra ea VRC-cinas ab omni periculo liberas esse. C. VoisIN l. C. contendit, extra omnem dubitationem positum e88e,

quod mi a Sma Vaccino - Variolosurn sese cum nullo alio

conj'ngat naia8mate morboso. Inter hos morbos inprimis urgent scrophulas k ' in). Sed contrariam sententiam CvLLΕΝ1Vs in ' η) aliique magnae auctoritatis medici, sua ipsorum experientia confisi, defendunt. Cum igitur utrinque argumentiS pugnatur Bb experientia desumtis, media incedendum esse puto Via, statuendumque Variolarum insitionem periculosam non esse, cum dispositio tantum Scrophulosa adest, aut morbus ipse levem Vehementiae gradum attigit, contra ea graVi88ima pericula, quin mortem minitari, quando scrophialae jam diu durarunt adeoque omnem Omnino

humorum mRSSam maXimopere depraVarunt. In qua quidem sententia et BOSqVILLONVΜ , et Vernaculum interpretem CVLLEΝ11 experientissimum e88e, plurimum

141) JENNERVs I. c. p. 49. Vs. germ. et P. 61. Vers. Iat. BOSO ILLO Vs ad CVLLENII 1ihrum mox Iaudandum plures observavit infantes , qui cum scrophialis jam diu Iaborassent, Θ Variolarum insitione moriebantur. LAVATERUS I. c. p. 30 etc. Tristissimum ejusdem rei exemplum in memoriam revocaVit ΜΑcDο-ΝALDUS I. c. p. 60 SA. a ΜΟΝROO Olim Observatum.

sequebatur, I. C. P. 50. NOl. 1. Ego ipse plures infantes uo i, quibus haec sortis felicitas obtigit. 143) BALLHORΝ. et STRO MEIER. I. C. s. 59.144) LAVATER I. c. p. 63. MAGDONALD I. c. p. 31. JENNERI observationem Iaudat hac de re institutam.